Muş'un Ekonomik Yapısı Hakkında Bilgi

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-19-2012

Muş'un Ekonomik Yapısı Hakkında Bilgi-Muş'ta Ekonomik Yapı

Muş İli ekonomik açıdan geri kalmış bir ildir

Ekonomik yapı temelde tarım ve hayvancılığa dayalıdır

Tarım ve hayvancılık büyük ölçüde geleneksel yöntemlerle yapıldığı için verim düşüktür

Sanayi gelişememiştir

İlde iktisaden faal nüfusun yüzde 84’ü tarım sektöründe, yüzde 13’ü hizmet sektöründe, yüzde 2’si sanayi sektöründe yüzde 2’si de inşaat sektöründe istihdam edilmektedir

İl genelinde yaygın bir işsizlik mevcuttur

2003 yılında DPT tarafından yapılan “İllerin Sosyo - Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması”na göre Muş İli sosyo-ekonomik gelişmişlik açısından 81 il içerisinde en sonda yer almıştır

DİE’nin 2001 yılı verilerine göre Türkiye’de kişi başına düşen GSMS 2

123 Dolar iken Muş ‘ta 578 Dolar’dır

Muş İli kişi başına düşen milli gelir açısından 81 il içerisinde 80

sırada yer almaktadır

Tarım

İl ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır

Ancak tarım yeterince gelişmemiştir

Toplam 819

600 hektar olan il yüzölçümünün 342

198 hektarı tarım arazisidir

Tarım arazisinin 335

049 hektarı tarla arazisi, 7

149 hektarı da bağ-bahçe’dir

İklim:

Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan Muş İlinde iklim karasal olup, kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları ise genellikle kısa ve serin geçmektedir

Bu iki mevsimin birbirine geçişi çabuk olduğundan ilkbahar ve sonbahar çok kısa sürer

İlimizde en yüksek sıcaklık Temmuz-Ağustos, En düşük sıcaklık ise Ocak - Şubat aylarında görülür

On beş yıllık ortalamalar (1988 - 2002) esas alındığında Muş İlinde ortalama sıcaklık 8

4 0C dir

Maksimum sıcaklık 41,6, Minimum sıcaklık ise –33,6 0C dir

Ortalama yağış miktarı 616,5 mm olup, ortalama nispî nem % 60,3 tür

Orman

Muş, orman varlığı bakımında Türkiye ortalamasının gerisindedir

Türkiye’de ormanlık alan 20

703

000 hektar, Muş’ta 57

147 hektardır

Buna göre; Türkiye yüzölçümünün % 26’sı, Muş’un ise % 7’si ormanlık alandır

İldeki ormanlar genellikle meşe ağaç türlerinden oluşmakta yer yer de gürgen ve akçaağaç gibi türler karışık olarak bulunmaktadır

Sanayi

Muş ili, sanayileşme açısından geri durumdadır

Sanayinin gelişememesinin temel nedenleri; sermaye birikiminin yetersizliği, iklim koşullarının olumsuzluğu ve hammaddenin çok kısıtlı oluşudur

il genelinde halen 58 anonim şirket, 553 limited şirket, 23 kollektif şirket faaliyette bulunmaktadır

İlimizin en büyük sanayi tesisi olan Muş Şeker Fabrikası, 1982 yılından beri faaliyettedir

Fabrikanın kapasitesi 3

352 ton/gün’dür

Fabrika, kampanya döneminde tam kapasite ile çalışmakta ve il ekonomisine önemli katkı sağlamaktadır

İlde sanayinin gelişmesine önemli katkı sağlayacak olan, Muş Organize Sanayi Bölgesinin yapımına 2002 yılında başlanmıştır

90 hektarlık alanda 56 fabrika kapasiteli olarak planlanan Organize Sanayi Bölgesinin fiziki gerçekleşmesi % 80 seviyesindedir

Merkez İlçede 1995 den beri 100 işyeri kapasiteli bir küçük sanayi sitesi hizmet vermektedir

Merkezde biri 70, diğeri 43 işyeri kapasiteli, Bulanık İlçesinde 66 işyeri kapasiteli, Malazgirt İlçesinde ise 82 işyeri kapasiteli küçük sanayi sitesinin üstyapı çalışması (işyerleri) tamamlanmıştır

Malazgirt Küçük Sanayi Sitesinin altyapı çalışmaları tamamlanmış olup, Bulanık Küçük Sanayi Sitesinin altyapı çalışmaları devam etmektedir

Ticaret

Muş’ta ticari hayat, genel olarak İl Merkezinde canlılığını korumaktadır

Ticari faaliyet kolları içinde; gıda, giyim, inşaat malzemeleri, dayanıklı tüketim malları, tarımsal ürünler, canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin alım ve satımı başta gelmektedir

İlde üretilip il dışına satılan bitkisel ürünlerden nohut ve fasulye ilk sırada yer almaktadır

Hayvancılık alanında ise canlı hayvan ticareti il ekonomisine önemli katkı sağlamaktadır

Çalışma Hayatı ve Sosyal Güvenlik

İş Kurumu :

İlde genellikle tarım ve hayvancılığa dayalı iş hayatının sonucu olarak, tarım mevsimi dışında, vasıfsız işçilikten başka bir çalışma biçimi bulunmamaktadır

Uzun süren kış mevsiminde işsizlik artmaktadır

Bağ-Kur :

İlimiz genelinde 9

947 Bağ-Kur aktif sigortalısı mevcuttur

1

104 kişi yaşlılık aylığı, 38 kişi malül aylığı, 737 kişi de ölüm aylığı almaktadır

Sigortalı ve yakınlarına toplam 18

340 adet sağlık karnesi verilmiştir

2926 sayılı kanun kapsamında tarım sigortalısı sayısı ise 5

294’tür

Sosyal Sigorta :

2004 Aralık sonu itibariyle kayıtlı kamu işveren sayısı 137, özel iş yeri sayısı ise 524’tür

Kayıtlı kamu sigortalı sayısı 5

138, özel iş yeri sigortalı sayısı ise 2

683’tür

Sigorta kapsamında sağlık yardımından yararlananların sayısı ise 5

213’tür

08-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Muş'un Ekonomik Yapısı Hakkında Bilgi Muş'un Ekonomik Yapısı Hakkında Bilgi-Muş'ta Ekonomik Yapı Muş İli ekonomik açıdan geri kalmış bir ildir Ekonomik yapı temelde tarım ve hayvancılığa dayalıdır Tarım ve hayvancılık büyük ölçüde geleneksel yöntemlerle yapıldığı için verim düşüktür Sanayi gelişememiştir İlde iktisaden faal nüfusun yüzde 84’ü tarım sektöründe, yüzde 13’ü hizmet sektöründe, yüzde 2’si sanayi sektöründe yüzde 2’si de inşaat sektöründe istihdam edilmektedir İl genelinde yaygın bir işsizlik mevcuttur 2003 yılında DPT tarafından yapılan “İllerin Sosyo - Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması”na göre Muş İli sosyo-ekonomik gelişmişlik açısından 81 il içerisinde en sonda yer almıştır DİE’nin 2001 yılı verilerine göre Türkiye’de kişi başına düşen GSMS 2123 Dolar iken Muş ‘ta 578 Dolar’dır Muş İli kişi başına düşen milli gelir açısından 81 il içerisinde 80 sırada yer almaktadır Tarım İl ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır Ancak tarım yeterince gelişmemiştir Toplam 819600 hektar olan il yüzölçümünün 342198 hektarı tarım arazisidir Tarım arazisinin 335049 hektarı tarla arazisi, 7149 hektarı da bağ-bahçe’dir İklim: Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan Muş İlinde iklim karasal olup, kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları ise genellikle kısa ve serin geçmektedir Bu iki mevsimin birbirine geçişi çabuk olduğundan ilkbahar ve sonbahar çok kısa sürer İlimizde en yüksek sıcaklık Temmuz-Ağustos, En düşük sıcaklık ise Ocak - Şubat aylarında görülür On beş yıllık ortalamalar (1988 - 2002) esas alındığında Muş İlinde ortalama sıcaklık 84 0C dir Maksimum sıcaklık 41,6, Minimum sıcaklık ise –33,6 0C dir Ortalama yağış miktarı 616,5 mm olup, ortalama nispî nem % 60,3 tür Orman Muş, orman varlığı bakımında Türkiye ortalamasının gerisindedir Türkiye’de ormanlık alan 20703000 hektar, Muş’ta 57147 hektardır Buna göre; Türkiye yüzölçümünün % 26’sı, Muş’un ise % 7’si ormanlık alandır İldeki ormanlar genellikle meşe ağaç türlerinden oluşmakta yer yer de gürgen ve akçaağaç gibi türler karışık olarak bulunmaktadır Sanayi Muş ili, sanayileşme açısından geri durumdadır Sanayinin gelişememesinin temel nedenleri; sermaye birikiminin yetersizliği, iklim koşullarının olumsuzluğu ve hammaddenin çok kısıtlı oluşudur il genelinde halen 58 anonim şirket, 553 limited şirket, 23 kollektif şirket faaliyette bulunmaktadır İlimizin en büyük sanayi tesisi olan Muş Şeker Fabrikası, 1982 yılından beri faaliyettedir Fabrikanın kapasitesi 3352 ton/gün’dür Fabrika, kampanya döneminde tam kapasite ile çalışmakta ve il ekonomisine önemli katkı sağlamaktadır İlde sanayinin gelişmesine önemli katkı sağlayacak olan, Muş Organize Sanayi Bölgesinin yapımına 2002 yılında başlanmıştır 90 hektarlık alanda 56 fabrika kapasiteli olarak planlanan Organize Sanayi Bölgesinin fiziki gerçekleşmesi % 80 seviyesindedir Merkez İlçede 1995 den beri 100 işyeri kapasiteli bir küçük sanayi sitesi hizmet vermektedir Merkezde biri 70, diğeri 43 işyeri kapasiteli, Bulanık İlçesinde 66 işyeri kapasiteli, Malazgirt İlçesinde ise 82 işyeri kapasiteli küçük sanayi sitesinin üstyapı çalışması (işyerleri) tamamlanmıştır Malazgirt Küçük Sanayi Sitesinin altyapı çalışmaları tamamlanmış olup, Bulanık Küçük Sanayi Sitesinin altyapı çalışmaları devam etmektedir Ticaret Muş’ta ticari hayat, genel olarak İl Merkezinde canlılığını korumaktadır Ticari faaliyet kolları içinde; gıda, giyim, inşaat malzemeleri, dayanıklı tüketim malları, tarımsal ürünler, canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin alım ve satımı başta gelmektedir İlde üretilip il dışına satılan bitkisel ürünlerden nohut ve fasulye ilk sırada yer almaktadır Hayvancılık alanında ise canlı hayvan ticareti il ekonomisine önemli katkı sağlamaktadır Çalışma Hayatı ve Sosyal Güvenlik İş Kurumu : İlde genellikle tarım ve hayvancılığa dayalı iş hayatının sonucu olarak, tarım mevsimi dışında, vasıfsız işçilikten başka bir çalışma biçimi bulunmamaktadır Uzun süren kış mevsiminde işsizlik artmaktadır Bağ-Kur : İlimiz genelinde 9947 Bağ-Kur aktif sigortalısı mevcuttur 1104 kişi yaşlılık aylığı, 38 kişi malül aylığı, 737 kişi de ölüm aylığı almaktadır Sigortalı ve yakınlarına toplam 18340 adet sağlık karnesi verilmiştir 2926 sayılı kanun kapsamında tarım sigortalısı sayısı ise 5294’tür Sosyal Sigorta : 2004 Aralık sonu itibariyle kayıtlı kamu işveren sayısı 137, özel iş yeri sayısı ise 524’türKayıtlı kamu sigortalı sayısı 5138, özel iş yeri sigortalı sayısı ise 2683’tür Sigorta kapsamında sağlık yardımından yararlananların sayısı ise 5213’tür