Gökçeyamaç Köyü Hakkında Bilgi Merkez Erzurum

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-19-2012

Erzurum Köyleri - Merkez Gökçeyamaç Köyü - Gökçeyamaç Köyü Hakkında - Gökçeyamaç Köyü Tanıtımı - Gökçeyamaç Köyü Resimleri

Gökçeyamaç, Erzurum ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür

Tarihi

Koyun eski adi Tafta'dir

Cumhuriyet doneminden sonra adi Gokceyamac olarak degistirilmistir

Tafta adi koye yakin bulunan Tafta Tabyasindan gelmeteydi

koyun mulkiyeti Taftali ailesine aitti

Köşk köyünün tarihi ile ilgili olarak en eski yazılı kaynak,merhum Tahsin Aşıroğlu’nun tespitlerine göre 1540 yılına aittir

Bu tarihteki Kuyud-u Kadime arşivindeki bilgilere göre Ahırcık,Köşk Köyünün mezrasıdır

1540 yılında Köşk Köyünde 16 müslüman ve 20 ermeni yaşamaktadır

Fakat bu nüfus vergiye tabi olan nüfusu olduğundan çocuk ve kadın sayısı yazılmamıştır

Köşk Köyünün bu 36 nüfustan alınan vergi ise 1438 akçe üzerinden tespit edilmiştir

1540 yılında Köşk Köyü,Geçik Nahiyesine bağlıdır

Geçik Nahiyesi ise Yeşildere(Giregösek) Köyünün doğusundaki vadinin bitişiğindeki harap kalenin yeridir

Yaptığımız araştırmalar da o yıllardaki yaşayanlara ait bir bilgi bulunmamaktadır

Ancak vergiye tabi olan nufustan nekadar vergi alındığına dair aşağıdaki kayıtlar bulunabilmiştir:

* Çift geliri:400 akçe
* Buğday:150 akçe
* Sekürek(Zegerek):50 akçe
* Mercimek:25 akçe
* İspence:500 akçe
* Duhne(Darı):25 akçe
* Bakla:25 akçe
* Çayır-ot:10 akçe
* Tapu:10
* Kovan:10
* Kır Bekçisi:10
* Mezrai Başrivan:50

Yine aynı yıl,yani 1540 yılındaki kayıtlara göre Köşk Köyünün mezraı alan Ahırcık hasılatı 700 akçedir

Fakat Ahırcık mezraının nufusu ile ilgili olarak herhangi bir kayıt bulunmamaktadır

Köşk Köyüne ait ikinci bir kayıt 1591 yılına aittir

Bu yılki kayıtlara göre köyün nufusu 1 müslüman ve 55 hıristiyan olmak üzere toplam 56 dır

Müslüman olan kişinin adı Mustafa Bin Abdullah olup aynı zamanda köyün muhtarıdır

1591 yılında yılda müslümanlardan 18,hıristiyanlardan ve gayri müslimlerden 1400 isfenç (vergi) alınmaktadır

1591 yılına ait Kuyud-u Kadime arşivindeki bilgilere göre alınan vergiler şu şekildedir:

* Buğday 80 kile:5600 akçe
* Zekerek 20 kile:1400 akçe
* Mercimek 20 kile:1400 akçe
* Arpa 300 kile:1500 akçe
* Nohut 20 kile:1400 akçe
* Ot:2500 akçe
* Koyun:100 akçe
* Kır Bekçisi:100 akçe
* Bostan:152 akçe
* Petek:110 akçe
* Keten:250 akçe

1591 yılında Köşk Köyünde vergiye tabi nufus 20 kişidir

Müslüman olmayanlardan alınan vergi ise 500 akçedir

Köşk Köyünün mezrası olan Ahırcıka 1877-1878 Osmanlı Rus Harbinde (93 Harbinde) devlet tarafından Ardahan ve Göle muhacirleri iskan edilmişler,harbin bitmesinden sonra ise Ahırcık terk edilmiştir

Köşk Köyünde ilk defa kimlerin geldiği hususunda değişik rivayetler olmakla birlikte,ortak olan bir husus var ki,o da köye ilk gelenin Ağalardan MAHMUT Bey olduğudur

Yine bir rivayete göre Mahmut Bey o yıllarda Ilıca da Tapu Daireinde memurdur

Köyün nufusunun çoğunluğunu Ermeniler oluşturmaktadır

Mahmut Beyin Köşk Köyüne yerleşmesini müteakip Hemşinden diğer aileler gelmişlerdir

Köşke Hemşin Başköyden ilk olarak gelen aileler:

* Timurlardan Habib Oğlu Süleyman ve Yusuf
* Cacaoğullarından Osman Oğlu Hasan Usta

Aşağı köyden gelenler ise:

* İzharoğullarından Durmuş Oğlu Hacı İslam,Hüseyin ve Abdullahtır
* İzharoğullarından Ali Oğlu Müslim,Hacı Gani ve Salih
* Tüysüzlerden Hacı Hüseyin Oğlu Kasım

Bayramlardan Bayram Dede ve Oğulları İbrahim,Ahmet,Süleyman

* Köselerden Mehmet ve Oğlu Ali
* Aydınlardan İsmail ve Mustafa Ustalar
* Mağremlerden Mahmut Oğlu Ali,Onbaşı ve Yunus

Makotlardan ve Demircilerden kimlerin geldiğine dair bir bilgi edinilmemeiştir

Köşk Köyüne sonradan gelenler aileler şöylece tespit edilmiştir:

* Abdallar,Çamurlular,Bozolar,Mu sa Dayılar,Dalakalar ve Temeller

Aldığımız bilgilere arasında Rizenin Pazar İlçesine bağlı Hemşin Köyünden Köşk Köyüne gelinmeye başladığında köyde ikamet eden Ermeniler 5 haneden müteşekkildir

Bunun yanı sıra bir de müslüman yaşamaktadır

Seferberlik yılları öncesi 1

Cihan Harbinden önceki yıllarda Köşk Köyünde 13 hene ermeni bulunmaktadır

Köye göç başlayınca Ermeniler azınlınğa düşmüşler ve köyü terk etmişlerdir

Seferberlik yıllarında ve hemen sonrasında Köşk Köyünde tek geçim kaynağı ziraattir

Genellikle buğday,arpa ve çavdar ekilmektedir

Köyde o yıllarda esnaf yoktur

Esnaflar civar köylerden getirilmektedir

Köyün ilk marangozları Köselerden Hafız ve Mağremlerden Abdulrezzaktır

Köyün ilk bakkalı ise Hınık Hacı dır

Bu ilk bakkalda bulunanlar ise temel ihtiyaç maddeleridir

1

Cihan Harbinde Köşk Köyünden göç başlamış,harbin bitiminden sonra muhacir olarak giden ailelerin hepsi olmasa bile çoğunluğu köye dönmüşlerdir

1900’lerin başından 1930 ların ilk yarısına kadar köydeki hayat ekseriyetle ziraat işlerinde çalışmakla ve akşamları oturma odalarında oturmakla geçmektedir

Oturma odalarının halk ara sındaki diğer isimleri ise ahırsekili oda veya mum sekili odalardır

Bu odalarda mukallid kişiler taklitler yaparak,sesi güzel olanlar gazel okuyarak;Köroğlu Battalgazi gibi kahramanlık hikâyeleri anlatılarak vakit geçirilmektedir

Bu odalarda gazel okuyanların en meşhuru ise Timurlardan Aslan Hocadır

Oturma odalarının mukallid kişileri arasında başı çekenler Çalıkıranlardan Kuzik lakabıyla anılan Ahmet ve Mustafa Çamurlu adlı köy sakinleridir

Oturma odalarının nasıl olduğu sorusuna dilimiz döndüğünce cevap vermeğe çalışalım; O yıllarda ısınma problemi olduğu için ahırların bir bölümü bölünerek oda haline getirilir ve duvara gömülü vaziyette bir ocak bulunur

Bugün hala bir kısım evlerde bu ocaklar görülebilir

Oda yapılan ahırların bu bölümüne bir sedir veya seki yapılarak buralarda oturulur

Köşk Köyünde giyim kuşam olarak yediden yetmişe bütün köy halkının giydiği başta sarık veya fes,ayakta çarık,pantolon yerine şalvar ve ceket vazifesini gören çuhadan yapılma salta giyinilirdi

Ulaşımın kağnılarla veya hayvanlarla yapıldığı Köşk Köyünde ilk motorlu vasıta 1947 de getirilir

Chevrolet marka olan bu pikabı getiren de Hasan Peker'dir

Bundan sonra Timurlardan Mehmet Koç bir araba getirmiştir

Arabaların Köşk ten Erzuruma yolcu taşıma ücreti ise 150 kuruştur

Yine bu yıllarda köy çocuklarının başlıca oyunları aşık,çur,isli hamam kubbesi ve top oyunudur

Top bugünki manada olmayıp,tele ip sarılarak yumak haline getirilerek oynanır

1930'larda köyde vuku bulan önemli bir hadise ise,köyün eşkiyalar tarafından basılmasıdır

Kayıtlarda var olan eşkiyaların başındaki kişi Alican(Alişan)dır

Bu baskında herhangi bir can kaybı ve maddi hasar verilmemiştir, fakat muhtar Habib Timur köyü terketmiştir

Diğer bir hadise de Salih Efendi' nin öküzlerinin ermeniler tarafından gasbedilmesidir

Öküzler, Şahappaşa Tabyası' ndan bir kumandan aracılığıyla geri alınmıştır

Kültür

Köyün gelenek, görenek ve yemekleri hakkında bilgi yoktur

Coğrafya

Erzurum merkezine 28 km uzaklıktadır

İklim

Köyün iklimi, karasal iklimi etki alanı içerisindedir

Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri
2007
2000 74
1997 134

Ekonomi

Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır

Muhtarlık

Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır

Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:

Hakkı Erdem 1921-1924 Habib Timur 1925-1930 Şakir Köse 1931-1935 İshak Köşklü 1936-1939 Yusuf Aybar 1940-1945 Hüseyin Teymur 1946-1949 Hasan Peker 1950-1960 Mümtaz Köşklü 1961 Münir Köşklü 1962-1965 Osman Çetinkaya 1966 Hasan Peker 1967-1972 Fuat Teymur 1973-1977 Seyfullah Önal 1978-1982 Ali Çalıkıran 1983-1988

Altyapı bilgileri

Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamaktadır

Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır

Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır

Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur

Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır

Kaynak : Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kaynak : Yerel Net

Köyünüze Ait Bilgi ve Resimleri Bu Konu Altında Paylaşabilirsiniz

08-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Gökçeyamaç Köyü Hakkında Bilgi Merkez Erzurum Erzurum Köyleri - Merkez Gökçeyamaç Köyü - Gökçeyamaç Köyü Hakkında - Gökçeyamaç Köyü Tanıtımı - Gökçeyamaç Köyü Resimleri Gökçeyamaç, Erzurum ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür Tarihi Koyun eski adi Tafta'dir Cumhuriyet doneminden sonra adi Gokceyamac olarak degistirilmistir Tafta adi koye yakin bulunan Tafta Tabyasindan gelmeteydi koyun mulkiyeti Taftali ailesine aitti Köşk köyünün tarihi ile ilgili olarak en eski yazılı kaynak,merhum Tahsin Aşıroğlu’nun tespitlerine göre 1540 yılına aittirBu tarihteki Kuyud-u Kadime arşivindeki bilgilere göre Ahırcık,Köşk Köyünün mezrasıdır 1540 yılında Köşk Köyünde 16 müslüman ve 20 ermeni yaşamaktadırFakat bu nüfus vergiye tabi olan nüfusu olduğundan çocuk ve kadın sayısı yazılmamıştırKöşk Köyünün bu 36 nüfustan alınan vergi ise 1438 akçe üzerinden tespit edilmiştir 1540 yılında Köşk Köyü,Geçik Nahiyesine bağlıdırGeçik Nahiyesi ise Yeşildere(Giregösek) Köyünün doğusundaki vadinin bitişiğindeki harap kalenin yeridirYaptığımız araştırmalar da o yıllardaki yaşayanlara ait bir bilgi bulunmamaktadırAncak vergiye tabi olan nufustan nekadar vergi alındığına dair aşağıdaki kayıtlar bulunabilmiştir: * Çift geliri:400 akçe * Buğday:150 akçe * Sekürek(Zegerek):50 akçe * Mercimek:25 akçe * İspence:500 akçe * Duhne(Darı):25 akçe * Bakla:25 akçe * Çayır-ot:10 akçe * Tapu:10 * Kovan:10 * Kır Bekçisi:10 * Mezrai Başrivan:50 Yine aynı yıl,yani 1540 yılındaki kayıtlara göre Köşk Köyünün mezraı alan Ahırcık hasılatı 700 akçedirFakat Ahırcık mezraının nufusu ile ilgili olarak herhangi bir kayıt bulunmamaktadır Köşk Köyüne ait ikinci bir kayıt 1591 yılına aittirBu yılki kayıtlara göre köyün nufusu 1 müslüman ve 55 hıristiyan olmak üzere toplam 56 dırMüslüman olan kişinin adı Mustafa Bin Abdullah olup aynı zamanda köyün muhtarıdır1591 yılında yılda müslümanlardan 18,hıristiyanlardan ve gayri müslimlerden 1400 isfenç (vergi) alınmaktadır 1591 yılına ait Kuyud-u Kadime arşivindeki bilgilere göre alınan vergiler şu şekildedir: * Buğday 80 kile:5600 akçe * Zekerek 20 kile:1400 akçe * Mercimek 20 kile:1400 akçe * Arpa 300 kile:1500 akçe * Nohut 20 kile:1400 akçe * Ot:2500 akçe * Koyun:100 akçe * Kır Bekçisi:100 akçe * Bostan:152 akçe * Petek:110 akçe * Keten:250 akçe 1591 yılında Köşk Köyünde vergiye tabi nufus 20 kişidirMüslüman olmayanlardan alınan vergi ise 500 akçedir Köşk Köyünün mezrası olan Ahırcıka 1877-1878 Osmanlı Rus Harbinde (93 Harbinde) devlet tarafından Ardahan ve Göle muhacirleri iskan edilmişler,harbin bitmesinden sonra ise Ahırcık terk edilmiştir Köşk Köyünde ilk defa kimlerin geldiği hususunda değişik rivayetler olmakla birlikte,ortak olan bir husus var ki,o da köye ilk gelenin Ağalardan MAHMUT Bey olduğudurYine bir rivayete göre Mahmut Bey o yıllarda Ilıca da Tapu Daireinde memurdurKöyün nufusunun çoğunluğunu Ermeniler oluşturmaktadırMahmut Beyin Köşk Köyüne yerleşmesini müteakip Hemşinden diğer aileler gelmişlerdirKöşke Hemşin Başköyden ilk olarak gelen aileler: * Timurlardan Habib Oğlu Süleyman ve Yusuf * Cacaoğullarından Osman Oğlu Hasan Usta Aşağı köyden gelenler ise: * İzharoğullarından Durmuş Oğlu Hacı İslam,Hüseyin ve Abdullahtır * İzharoğullarından Ali Oğlu Müslim,Hacı Gani ve Salih * Tüysüzlerden Hacı Hüseyin Oğlu Kasım Bayramlardan Bayram Dede ve Oğulları İbrahim,Ahmet,Süleyman * Köselerden Mehmet ve Oğlu Ali * Aydınlardan İsmail ve Mustafa Ustalar * Mağremlerden Mahmut Oğlu Ali,Onbaşı ve Yunus Makotlardan ve Demircilerden kimlerin geldiğine dair bir bilgi edinilmemeiştirKöşk Köyüne sonradan gelenler aileler şöylece tespit edilmiştir: * Abdallar,Çamurlular,Bozolar,Mu sa Dayılar,Dalakalar ve Temeller Aldığımız bilgilere arasında Rizenin Pazar İlçesine bağlı Hemşin Köyünden Köşk Köyüne gelinmeye başladığında köyde ikamet eden Ermeniler 5 haneden müteşekkildirBunun yanı sıra bir de müslüman yaşamaktadırSeferberlik yılları öncesi 1Cihan Harbinden önceki yıllarda Köşk Köyünde 13 hene ermeni bulunmaktadırKöye göç başlayınca Ermeniler azınlınğa düşmüşler ve köyü terk etmişlerdir Seferberlik yıllarında ve hemen sonrasında Köşk Köyünde tek geçim kaynağı ziraattirGenellikle buğday,arpa ve çavdar ekilmektedirKöyde o yıllarda esnaf yokturEsnaflar civar köylerden getirilmektedir Köyün ilk marangozları Köselerden Hafız ve Mağremlerden AbdulrezzaktırKöyün ilk bakkalı ise Hınık Hacı dırBu ilk bakkalda bulunanlar ise temel ihtiyaç maddeleridir 1Cihan Harbinde Köşk Köyünden göç başlamış,harbin bitiminden sonra muhacir olarak giden ailelerin hepsi olmasa bile çoğunluğu köye dönmüşlerdir 1900’lerin başından 1930 ların ilk yarısına kadar köydeki hayat ekseriyetle ziraat işlerinde çalışmakla ve akşamları oturma odalarında oturmakla geçmektedirOturma odalarının halk ara sındaki diğer isimleri ise ahırsekili oda veya mum sekili odalardırBu odalarda mukallid kişiler taklitler yaparak,sesi güzel olanlar gazel okuyarak;Köroğlu Battalgazi gibi kahramanlık hikâyeleri anlatılarak vakit geçirilmektedirBu odalarda gazel okuyanların en meşhuru ise Timurlardan Aslan Hocadır Oturma odalarının mukallid kişileri arasında başı çekenler Çalıkıranlardan Kuzik lakabıyla anılan Ahmet ve Mustafa Çamurlu adlı köy sakinleridirOturma odalarının nasıl olduğu sorusuna dilimiz döndüğünce cevap vermeğe çalışalım; O yıllarda ısınma problemi olduğu için ahırların bir bölümü bölünerek oda haline getirilir ve duvara gömülü vaziyette bir ocak bulunurBugün hala bir kısım evlerde bu ocaklar görülebilirOda yapılan ahırların bu bölümüne bir sedir veya seki yapılarak buralarda oturulur Köşk Köyünde giyim kuşam olarak yediden yetmişe bütün köy halkının giydiği başta sarık veya fes,ayakta çarık,pantolon yerine şalvar ve ceket vazifesini gören çuhadan yapılma salta giyinilirdi Ulaşımın kağnılarla veya hayvanlarla yapıldığı Köşk Köyünde ilk motorlu vasıta 1947 de getirilirChevrolet marka olan bu pikabı getiren de Hasan Peker'dirBundan sonra Timurlardan Mehmet Koç bir araba getirmiştirArabaların Köşk ten Erzuruma yolcu taşıma ücreti ise 150 kuruşturYine bu yıllarda köy çocuklarının başlıca oyunları aşık,çur,isli hamam kubbesi ve top oyunudurTop bugünki manada olmayıp,tele ip sarılarak yumak haline getirilerek oynanır 1930'larda köyde vuku bulan önemli bir hadise ise,köyün eşkiyalar tarafından basılmasıdırKayıtlarda var olan eşkiyaların başındaki kişi Alican(Alişan)dır Bu baskında herhangi bir can kaybı ve maddi hasar verilmemiştir, fakat muhtar Habib Timur köyü terketmiştir Diğer bir hadise de Salih Efendi' nin öküzlerinin ermeniler tarafından gasbedilmesidir Öküzler, Şahappaşa Tabyası' ndan bir kumandan aracılığıyla geri alınmıştır Kültür Köyün gelenek, görenek ve yemekleri hakkında bilgi yoktur Coğrafya Erzurum merkezine 28 km uzaklıktadır İklim Köyün iklimi, karasal iklimi etki alanı içerisindedir Nüfus Yıllara göre köy nüfus verileri 2007 2000 74 1997 134 Ekonomi Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır Muhtarlık Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları: Hakkı Erdem 1921-1924 Habib Timur 1925-1930 Şakir Köse 1931-1935 İshak Köşklü 1936-1939 Yusuf Aybar 1940-1945 Hüseyin Teymur 1946-1949 Hasan Peker 1950-1960 Mümtaz Köşklü 1961 Münir Köşklü 1962-1965 Osman Çetinkaya 1966 Hasan Peker 1967-1972 Fuat Teymur 1973-1977 Seyfullah Önal 1978-1982 Ali Çalıkıran 1983-1988 Altyapı bilgileri Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamaktadır Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır Kaynak : Vikipedi, özgür ansiklopedi Kaynak : Yerel Net Köyünüze Ait Bilgi ve Resimleri Bu Konu Altında Paylaşabilirsiniz