Prof. Dr. Sinsi
|
Refraktıf Lens Değişimi
REFRAKTIF LENS DEĞİŞİMİ
Kimler faydalanabilir?
• Lazer ile düzeltilemeyecek kadar yüksek miyop veya hipermetrop olan 40 yaş üstü kişilerde uygulanabilir
• Katarakt başlangıcı olup uzak ve yakın gözlükten kurtulmak isteyenler
• 45 yaş üstü yakın gözlük takmak istemeyen kimseler Bu kişilerin ayrıca uzak için ayrı gözlük ihtiyacı olması sorun değildir ;bu da birlikte halledilir
Daha gençlere Phakik IOL dediğimiz katarakt ameliyatsız olarak göz içine sabit lens yerleşimi tavsiye edilir
Refraktif Lens Değişiminin Özel Avantajları
• Her numarada miyop ve hipermetropun düzeltilme imkanı ve her mesafeyi net görebilme
• Öngörülebilir sonuçlar
• Hızlı iyileşme
• Yan etki yokluğu
• Lazer veya astigmatı düzelten kesi ameliyatları ile kombine edilebilir
• İleride katarakt ameliyatı gereği ortadan kalkmış olur
Refraktif Lens Değişimi Nasıl İşler
Unlike laser corrective surgeries which alter the shape of the cornea, a refractive lensectomy changes the focusing power of the lens within the eye For this procedure, the eye’s natural lens is removed and replaced by a manufactured lens implant which has been selected to provide clear focusing ability The lens implant remains within the eye, without needing any further care after surgery It provides a wide range of focusing freedom, but since it is a fixed focus lens, glasses are necessary for all near vision activities such as reading
ÇEŞİTLERİ
-STANDART MONOFOKAL LENSLER
Bu lensler sadece tek mesafede net görmeyi sağladıkları için refraktif dediğimiz gözlük takmamayı hedefleyen bu tür ameliyalarda ancak altta belirtilen lenslerin üretilemediği çok yüksek numaralarda veya hastanın kendine ait nedenlerle bunları istemeyeceği durumlarda takılır Böyle durumlarda en azından bir gözü uzağı diğerini yakını iyi görecek şekilde ayarlamak tavsiye edilir (monovision)
- MULTİ/Bİ FOKAL LENSLER
RESTOR-REZOOM-ACRILISA -technıs
Bu teknoloji lensler son yıllardaki en büyük ilerleme sayılabilir Katarakt ameliyatının emniyeti bu lenslerin sağladığı ve gittikçe gelişen görme kalitesi muhtemelen ileride tüm refraktif amaçlı ameliyatlar(lasik v s ) içinde en yaygın olanı olacaktır -Akomodatif (uyum yapan) lensler
-Crystalens
-Synchrony
-Akomodatif lensler henüz iddia ettikleri fonksyonları
yapamamaktadır Bu yüzden geniş bilgiye şimdilik ihtiyaç yoktur
Teknik
Refraktif lens değişimi satndart modern katarakt ameliyatının aynısıdır Önce gözün şeffaf kornea ile beyaz skleranın sınırında 2,5 mm cıvarında küçük bir kesi yapılır Merceğin zarı açıldıktan sonra ses dalgalarından faydalanarak lens parçalara ayrılır ve emilir Ardından uygun kuvvette bir mercek katlı bir şekilde göz içinde yerleştirilir Tüm işlem 10-15 dakika sürer
Yüksek astigmatı olanlarda 2 etap olarak lazer ile bu halledilebilir;aynı şekilde 1 ameliyat sonucu gözlük gerektiren ufak bir numara kalmış ise lazer ile bu da halledilebilir Hasta lazere uygun değilse astigmat da içeren özel lensler sipariş edilir
Göeme artışı çoğu zaman şaşırtıcı hızda ve kalitede olur genellikle ameliyattan birkaç saat içinde çoğu işleri gözlüksüz yapılacak hale gelir
Olası Kopmlikasyonlar
•Katarakt ameliyatı komplikasyonları
•Multifokal lenslerin sıkıntıları
•Göz numarasını sıfırlıyamayıp laser veya başka bir ikinci müdahele gereği
KATARAKT
Katarakt göz içindeki şeffaf tabii lensimizin bulanıklaşması, bir nevi kirli camdan bakmak gibidir Bu bulanıklaşma ışık hassasiyeti,uzak-yakın görme zorluğu,renk ayırım zorluğu,derinlik kaybı,ışık kaynaklarını çift hatta birkaç görme,kamaşma gibi şikayet ve bulgular yaratır
A Katarakt Nedenleri
Katarakt tipik olarak kendi göz içi merceğimizin yaşlanma sonucu opaklaşmasıdır Hayat boyunca lens (mercek) içinde yeni optik kablolar ürer Kapalı bir ortam olan mercek gittikçe sıkışır ve sertleşir İlk başta sadece uyum gücünü 45 den sonra etkileyen bu sertleşme ile birlikte bir noktadan itibaren lens içinde bir bulanıklaşma,sararma başlar Zamanla ilerler ve retina üzerine düşen ışığın önce kalitesini bozar,daha ileri safhada ışığın geçişini engeller Bu şekilde gelişen kesafete Yaşa Bağlı Katarakt denir
Kalıtımsal meyil söz konusu olmakla birlikte,kötü beslenme,kronik hastalıklar,sigara riskleri arttırmaktadır
Ultraviolet ışığa maruz kalmak katarakt riskini çok arttırdığından UV blokajlı güneş gözlükleri ve kasket kullanımı tavsiye olunur
Bunun dışında delici veya künt darbeler de kataraktı tetikleyebilir Ayrıca başka bazı faktörler de normal kataraktın daha erken gelişmesine sebep olabilirler — mesela zararlı kimyasallar veya radyasyon ; kortizon kullanımı;şeker hastalığı,alkolizm
Yüksek doz antioxidan,A, C, E vitaminleri ve Seleniumun katarakt gelişimini yavaşlatabileceğini düşüşündüren çalışmalar var
Bazı bebekler konjenital katarakt (doğumsal) ile doğarlar Bu bebeklerde doğum öncesi faktörler (enfeksyon-ilaç-kalıtımsal rahatsızlıklar-kromozom anomalileri) normal lens gelişimini etkilemiştir Modern katarakt cerrahisi ve göz içi lensleri ile zamanında teşhis edilirse bu bebeklere de normal görme sağlama şansı yüksektir
B Katarakt Şikayeti ve bulguları
Kişiden kişiye,gözden göze farklı belirtiler farklı sürelerde ortaya çıkabilir -Bulanık görme -Tedrici renk görme bozukluğu,nesneler daha sarı veya mat görünür -Daha fazla ışık ihtiyacı -ışık kaynaklarını birden fazla görmek -kamaşma -gittikçe miyoplaşma ve belli bir noktada yakın gözlüğüne ihtiyaç duymama -çok ileri safhada çok az görme ile birlikte göz bebeğinin beyazlaşması
C Teşhis
Teşhis muayene ile olur
D Tedavi Seçenekleri
Modern katarakt cerahisi (bundan sonra fako veya fakoemülsifikasyon denecektir) şikayetleri çok çabuk ve başarılı şekilde yok etmektedir Amerikada tüm ameliyatların %7 sini oluşturmakta ve yıda 1,5 milyon fako yapılmaktadır Yaygınlaşmış olması emniyetinin işaretidir
Fako saniyede 40bin titreşim yaparak ultrasonik dalgalar yaratan bir aletle yapılır Oluşan bu dalgalar karşılaştıkları dokuları (kataraktlı lens) parçalar Aletin ortasındaki bir borudan parçalanan lens materyeli emilir Emilme ile oluşacak hacım kaybını eşitlemek ,boruda tıkanıklığı önlemek ve ultrasonik enerjinin yarttığı sıcaklığı yok etmek içinaletin dış çeperinden ortadaki shafttan emilen sıvı kadar sıvı pasif olarak göz içine akar
Fako yöntemi ile lekeli-sararmış mercek çıkarılmakta yerine değişik özelliklere sahip sentetik göz içi merceği konmaktadır Katarakt ameliyatının 2 ayrı seansta yapılması emniyet açısından daha doğrudur
Katarakt Cerrahisi
GÖZİÇİ MERCEK SEÇİMİ
Katarakt çıkarıldığı zaman gözün optik sisteminden yaklaşık 23 numara bir mercek de çıkarılmış olmaktadır Bunu yüksek numara gözlük takan birinin camları çok çizildiğ,lekelendiği için gözlüğünü atmasına benzetebiliriz Bu durumda ameliyat olan kişinin görüntüyü retina üzerinde odaklayabilmesi için çıkarılan lensin yerine yeni,suni bir mercek(intraoküler lens) takılması gerekir(eskiden bu teknoloji yokken hastalar ameliyat sonrası çok kalın gözlükler takarlardı)
Her biri farklı avantajlara sahip değişik intraoküler lensler vardır ve hangisinin uygun olduğu muayene sonrası doktorunuz tarafından ihtiyaçlarınıza göre belirlenir ve birlikte kararlaştırılır
Bu lensler katarakt dışında refraktif lens değişimi denilen gözlük takmamak amacıyla yapılan ameliyatlarda da kullanılmaktadır
-Sabit odaklı(monofokal) lensler
Katarakt ameliyatlarının çoğunda halen bu lensler kullanılmaktadır Derecesine göre sadece bir mesafe için gözlük ihtiyacını ortadan kaldırırlar Örneğin uzak sıfırlandı ise yakın için 2,5 numara gözlük gerekecektir Mükemmemmel kalitede görme sağlarlar ve yeni modelleri aberasyon dediğimiz kenar ışık çarpıtmalarını da yok etmekte, her türlü ışıkta da kaliteli görme sağlamaktadır Yakın gözlüğü takmaktan rahatsız olmayacaklara bu lensler tavsiye edilir
-Çok odaklı (multifokal/bifokal) lensler
Uzak ve yakın görmeyi aynı anda sağlamak için geliştirilmişlerdir Optik özelliklerinden dolayı değişik ışık kaynaklarını aynı anda değişik odak noktalarında toplayabilirler Bu sayede kişi uzak ve yakın nesneleri gözlüksüz olarak aynı anda net görebilir
Birkaç marka bu tip lens olmakla birlikte hasta memnuniyeti açısından Alcon’un ReSTOR modeli en mükemmel sonuçları vermektedir Bu lens difraktif dediğimiz bir optik dizayn kullanmaktadır Işık 2 odağa kırılmaktadır Böylece hem yakın hem uzak net görülür Hastaların %90 ı artık hiç gözlüğe ihtiyaç duymamaktadırlar,kalan %10 uzak ve yakına aynı cam olmak kaydıyla çok ufak bir gözlüğe sadece araba kullanmak veya bilgisayar gibi özel durumlarda ihtiyaç duyarlar Benzer teknoloji AMO nun TECHNIS lensinde kullanılmaktadır
Diğer bir teknoloji refraktif denilen lens yüzeyinde konsantrik halkalar bulunan ve her halkanın ayrı mesafeleri net gösterdiği bir türdür Uzak için iyi olmakla birlikte yakın için aynı memnuniyet her zaman elde edilememekte ayrıca gece ışık rahatsızlığı çok şiddetli olabilmektedir Bu yüzden bu lensleri tavsiye etmiyorum AMO nun REZOOM modeli bu gruptandır
E Kimler için uygundur
Katarakt kişinin normal hayat stili ve günlük aktivitelerini etkilemeye başladığı zaman ameliyat kararı alınabilir Buradan anlaşıldığı gibi eski zamanlardaki gibi son safhaların beklenmesi sözkonusu değildir,bilakis gecikmek ameliyatı zorlaştırabilir Aynı nedenlerle kataraktı olan biri hayat tarzından dolayı hiç rahatsız olmuyorsa acele etmeyebilir
Detaylı bir göz muayenesi sonucu iyi görmesini engelleyecek veya daha ağırlaşabilecek bir göz hastalığı olmayan kişiler ameliyat kararı alırlar
Sık sorulan sorular
-KATARAKT AMELİYATINI LASERLE Mİ YAPIYORSUNUZ?
Katarakt ameliyatı yüksek frekanslı ultrason makinesi ile yapılmaktadır Bu varolan en modern ve başarılı sistemdir Laserler göz hastalıklarında yaygın olarak kullanılmakla birlikte katarakt ameliyatlarında kullanılmamaktadır
-AMELİYATA İHTİYACIM OLDUĞUĞUNU NASIL ANLARIM?
Eğer şikayetler günlük hayatınızın kalitesini etkilemeye başladıysa sizin için ameliyat zamanı için gelmiş demektir
-KATARAKTIN İLERLEMESİNİ DURDURABİLİRMİYİM?
Bilinen bir tedavi yoktur
-KATARAKT İKİNCİ GÖZDE DE MUHAKKAK ÇIKAR MI?
Genellikle evet fakat tek taraflı da olabilir
-AMELİYATTAN ÖNCE KAN TESTLERİNE İHTİYAÇ VAR MI?
Hayır yok -AMELİYATTAN ÖNCE ALMAM gereken ilaç var mı? Göz kapakları temizliğine dikkat edilmeli ve eğer çapak varsa antibiotikli damla ve pomad kullanılmalı
-AMELİYATTAN ÖNCE KESMEM GEREKEN İLAÇ VAR MI? ASPİRİN-COUMADİN-PLAVİX-CARDURA-VE özellikle FLOMAX veya eşdeğer ilaçlar kullanıyorsanız bize bildirin ve ne şekilde kesileceği hakkında bilgi verelim
Multi Bi Fokal
Kimler Faydalanır:
-Refraktif Lens Değişimine Aday Hastalar
Tabi göz içi merceğimiz şeffaf proteinlerden yapılmış,göze gelen ışınları kırarak retinaya yönlendiren mercimeğe benzer bir yapıdır Gözün kırma gücünün yaklaşık %40ı merceğimizdedir ve yakın nesneleri net görebilmek için şeklini değiştirebilir (uyum) Yaşla mercek kalınlaşır,berraklığını kaybetmeye başlar,sararır ve elastikiyetini de kaybederken uyum gücünü de yitirir Bu olgu 40 yaşlarından itibaren anlamlı olur İşte bu safhada sertleşen lensin yakına odaklanamamasına prezbit denir Prezbitlik gözlük veya alternatif bir düzeltme gerektirecektir
-Katarakt Ameliyatı Adayları
Diğer bir yaşlanma olgusu şeffaf olduğunu belirttiğimiz lens içi protein liflerinin tedricen bulanıklaşmasıdır Kişinin görmesini etkileyecek ve tashihle düzelmeyecek seviyeye geldiğinde bu duruma katarakt denir Katarakt cerrahi ile ortadan kaldırılabilir Fakat gözün kırma gücünün %40 ını oluşturan mercek çıkarıldığında çok kalın gözlükler,rahatsız kontakt lensler veya göz içi sabit merceklerle bu eksilen güç yerine konmalıdır
Bu 3 seçenekten bugün pratikte yalnız göz içi mercekleri kullanılmaktadır
Kataraktın yaşlanma dışında ,kaza,ilaç,doğumsal,v s gibi başka nedenlerle de oluşabileceğini hatırlatalım
Göz İçi Mercekleri
Yakın zamana kadar göz içi lensleri monofokal dediğimiz sabit odaklı lenslerdi Bunlarla yalnız sabit bir mesafeden net görülebilirdi Örneğin,uzak net iken yakın için ayrıca gözlük gerekirdi
Mikroskop ve teleskoplarda kullanılan teknolojik buluşların yardımı ile Alcon laboratuarları ACRYSOF ReSTOR lenslerini geliştirdi Bu lenslerle uygun hastalar ister katarakt için ister refraktif amaçlı (gözlük takmamak için)ameliyat olmuş olsunlar hem uzak hem yakını artık gözlüksüz görebilmektedirler
Başka marka multi/bifokal lensler de üretilmektedir Şahsi tecrübeme dayanarak tüm multı/bifokal lensler içinde RESTOR ile en yüksek hasta memnuniyeti sağlandığından sadece bu lensten bahsedeceğiz
Acrysof® Restor® Lensleri Hakkında Temel Bilgiler
• Işığı ufak prizmalar yolu ile farklı odaklar yönlendiren bu teknoloji standart monofokal lenslere göre çok farklı ve yüksek bir teknoloji kullanmaktadır
• ReStor 20 milyona yakın takılmış hidrofobik akrilikten yapılmış Acrysof lens platformu üzerine sadece teknoljik artıyı eklemekle oluşturulmuştur,yani kanıtlanmış bir materyeldir
• Teleskoplarda kullanılan teknoloji sayesinde kamaşma,ışık halkalar,ışık dağılması gibi problemler asgariye inmiştir
• Ara mesafe görmesi (bilgisayar,piyano gibi) için çok hafif bir gözlük gerekebilir
Uygun Adaylar :
• Her türlü gözlüğü,kontakt lensi atmaya çok motive hastalar
• Sağlıklı gözleri olanlar
• Her 2 gözüne ameliyat yapılacaklar
• Ameliyat sonrası uzak ve yakın gözlüğe bağlı olmak istemeyen katarakt veya refraktif lens değişimi isteyen hastalar
Kimler Uygun Değil:
• Çok detaylı yakın görme ihtiyacı olan kimseler(dişçi,mikroskop kullanan cerrahlar,müchever sanatçıları gibi)
• Gözlük değişimlerinde daha önceleri adptasyon zorluğu çekmiş kimseler
• 1 dioptriden fazla astigmatı olanlar
• Rahatsızlık tarif edenlerle,uzun yol şöförlüğü yapanlar
Komplikasyonlar ve sıkıntılar
-Katarakt ameliyat komplikasyonları
-Multi/bifokal lenslere has sıkıntılar
-Işık kaynaklarının etrafında halkalar
-Kamaşma-parıldama
-Az Işıkta Okuma Zorluğu (Zaten Okuma İyi Işıkta Yapılmalı)
|