Bademcikler İhmale Gelmez

Üst solunum yollarından giren mikropları tanıyarak, vücudu savunmaya hazırlamakla yükümlü bademciklerin büyüdükleri ve kişiyi rahatsız ettiği durumlarda ne yapılması gerekir? Bademcikler alınmalı mı, alınmamalı mı? Merak ettiğimiz konuları, KBB Uzmanı Doç Dr Erhun Şerbetçi anlattı

Bademcik vücutta ne işe yarar?
Bademcikler vücudun bağışıklık sisteminde rol oynayan lenf sisteminin, boğazda yerleşmiş dokularından bir çiftidir Özellikle üst solunum yollarından giren mikropları tanıyarak, vücudu savunmaya hazırlamak gibi görevleri vardır

Vücudun bademciğe ihtiyacı var mı?
Bademcikler, özellikle çocukluk döneminde vücudun hastalıklara karşı ilk savunma bölgesini oluşturur Bununla birlikte, genizde yerleşmiş yine bademcik dokusu yapısında olan “adenoid” denilen; halk arasında “geniz eti” olarak bilinen dokular da, aynı görevi üstlenir Yine vücutta sindirim sisteminin bazı bölgelerinde, dalakta kemik iliğinde ve vücudun çok değişik yerlerine yerleşmiş olan lenf bezlerinde aynı görevi yapan dokular da mevcut Bütün bunlara bağışıklıktan sorumlu lenf sistemi diyoruz

Geniz etinin bademcikten farkı nedir?
Geniz etinin bademcikten en önemli farkı; çok büyük olması halinde, zaten küçük bir boşluk olan çocuk burun boşluğunun tıkamasıdır Bu durum, bademcik ameliyatına kıyasla geniz etinin daha sık bir şekilde ameliyat edilmesine yol açıyor

Bademcikler neden şişer? Soğuk bir şey içmek şişmesi için bir sebep mi? Stres bademciği şişirir mi?
Bademcikler hemen daima “damlacık enfeksiyonu” denen, kişiden kişiye tükürükle ve yakın temasla bulaşan mikroplar nedeniyle şişer Bu durumda bademcikler kızarır, bazen üzerlerinde beyaz döküntüler olur Ateş, yutkunma güçlüğü, yutkunurken ağrı gibi eşlik eden belirtiler de bulunur Enfeksiyon belirtisi olmayan, fakat yapısal olarak büyük bademcikler de olabilir Soğuk bir şey içilmesi, sağlıklı bir insanda herhangi bir bademcik sorununa yol açmazken, müzmin bademcik sorunu olan ya da bağışıklık sisteminin zayıf olduğu durumlarda yerel direnç düşüklüğü nedeniyle hastalığa neden olabilir Stres bademciği şişirmez, ancak direnç düşüklüğüne yol açarak kolay hastalanmaya zemin hazırlayabilir

Bademcik alınmalı mıdır?
Özellikle bebeklik ve çocukluk döneminde bademcikler vücudun savunmasında önemli görev aldıkları için zorunlu koşullar dışında alınmaları uygun olmaz Son yıllarda bademcik ameliyatları eskisi kadar sık uygulanmıyor Geniz eti çok büyükse ve çocuğun solunumunu engelliyorsa ya da ilaç tedavisiyle düzelmeyen orta kulak sorunlarına yol açmışsa fakat çocukta hiç bademcik iltihabı olmuyorsa bu durumda bile bademcikler alınmayabilir, sadece geniz etinin alınması yeterli olur

Ameliyata ne zaman karar vermek lazım?
2 yıl içinde çocukta, 5-6 defadan daha fazla bademcik iltihabı olması, bu ameliyatı zorunlu hale getirir Halk arasında “beta mikrobu” denilen beta hemolitik streptokok bakterisi, bu rahatsızlığa neden olur Çocuk ateşli eklem ve kalp romatizması geçirmişse, sık bademcik iltihaplanmalarının yanı sıra; geniz eti ve orta kulak sorunlarının da bulunuyorsa ameliyat gerekir Ayrıca çocukta “uyku apnesi” (uykuda soluksuz kalma nöbetleri) sorunu da ameliyatı zorunlu hale getirir Bademciklerde tümör, tüberküloz gibi farklı durumlarda da mutlaka bademcik ameliyatı gerekir

Beta mikrobu nedir, boğaz sağlığı açısından önemli midir?
Beta mikrobu denilen streptokok bakterilerinin, çok sık bademcik iltihabı yapma özelliği vardır Bu durumda özellikle 3-5 yaşlar arasında geçirilen bademcik enfeksiyonlarının komplikasyonu olarak, kalp kapakçıkları ve böbreklerin işleyişi hasar görebilir Bunlar, çoğu kez beta streptokokların yol açtığı ateşli eklem romatizmasıyla beraber olur Aileler, boğaz kültürlerinde beta streptokok üremesi halinde adeta paniğe kapılır Ancak, beta streptokoklar günümüzün gelişen sosyal ve ekonomik koşullarında yetişen çocuklarda çok daha az komplikasyona yol açıyor Üstelik antibiyotik çağında bu tür komplikasyonlar hem engellenebiliyor hem de daha az görülüyor

Kansız bademcik ameliyatı nedir?
Bademcik ameliyatlarında, kanama riskini azaltmak için çeşitli araç ve teknikler bulmaya çalışılıyor Bu çabaların sonunda geliştirilen thermal welding sistemi sayesinde bademcikler, çevresindeki dokulardan kolaylıkla ayrılabiliyor Bu yeni yöntemin avantajı, dokuların ayrılması aşamasıyla aynı anda, yara yüzeylerinin ısı ve basınçla kaynamasının gerçekleşmesidir Böylece kanama hiç olmuyor veya çok az görülüyor, ameliyat sonrası ağrı çok az oluyor

Elektrik akımı yerine ısı enerjisi kullanılan bu yöntemde, ısı akışı sadece, dokuyu maşa gibi tutmaya yarayan ince uçlar arasında yer alıyor Bu uçların eni sadece yarım milimetre kadardır Bu yüzden çevre dokuya oluşabilecek ısı hasarı, diğer yöntemlere göre çok azdır Yöntem, kanamasız bir ortam sağlanmasının yanı sıra, cerrahın ameliyat süresince tek alet kullanması ve alet değiştirmemesi sonucunda da, tahmin edileceği gibi ameliyat süresinin kısalmasını sağlar Bu teknikle narkoz alım ve hastanede kalış süresi kısalır Ağrının da az olması nedeniyle hasta aynı gün taburcu edilebilir Diğer yöntemlerle yaklaşık 2-3 hafta sürebilen biyolojik yara iyileşmesi, bu yöntemde yaklaşık bir haftayla sınırlıdır Hastanın boğaz ağrısı ve yutkunma güçlüğü gibi şikâyetleri de, eğer olursa, birkaç günden fazla sürmez Çevre dokuları zedelemeksizin, neredeyse kansız, ağrısız veya az ağrılı ve iyileşmenin kısa sürede gerçekleştiği bu yöntemle yapılan bademcik ameliyatları, uygun hastalarda seçkin bir tedavi yöntemi olarak, son yıllarda dünyada ve ülkemizde de son bir senedir kullanılmaya başlandı