Arapça Dersleri (Yusuf Semmak)

ÜÇÜNCÜ DERS:


MA'RİFE VE NEKRE:


MA'RİFE İSİM: Belirli ve bilinen bir varlığı gösteren, genellikle başında harf-i tarif adını verdiğimiz (ال) takısı (artikel) bulunan isimlere ma'rife isim denir


Örnekler:


الرَّجُلُ : Adam, ُ الْمِشْمِش : Kayısı, ُ الْمَدِينَةٌ : Şehir, ُالْمِسْطَرَة : Cetvel

Bu kelimelerin başında harf-i tarif olduğu için böyle isimler ma'rifedir Başına harf-i ta'rif gelince sonunda tenvin bulunmadığına dikkat edelim

Bir isimde aynı anda ma'rifelik alâmeti harf-i ta'rif ile, nekrelik alâmeti tenvin aynı anda bulunmaz Bir ismin başında harf-i tarif varsa sonunda tenvin, sonunda tenvin varsa başında harf-i ta'rif olmaz

NEKRE İSİM: Belirli ve bilinen bir varlığı göstermeyen, genellikle sonunda tenvin adını verdiğimiz iki ötre, iki esre ve iki üstün diye bilinen simgelerin bulunduğu isimlere nekre isim denir

Örnekler:

ٌ رَجُل ٌ , مِشْمِش ٌ , مَدِينَة ٌ , مِسْطَرَة

Görüldüğü gibi; bu kelimelerin sonunda tenvin vardır Dolayısıyla bu tür kelimeler nekre isimlerdir

Ma'rife ile nekre isimleri tanımak için, sadece harf-i tarifin bulunup bulunmadığını bilmek yeterli değildir Bu, özelliklerden sadece bir tanesidir



Şimdi maddeler halinde ma'rife isimleri öğrenelim:

Başında harf-i ta'rif (ال takısı) olan isimler:
ُ اَلْكِتاَب ُ , اَلرَّسُول gibi


Özel isimler (alemler): يُوسُفُ : Yusuf, اسْتاَنبول : İstanbul, تُرْكِياَ : Türkiye


Zamirler: أناَ : Ben, أنْتَ : Sen, هُوَ : O, نَحْنُ : Biz, أنْتُمْ : Siz, هُمْ : Onlar

Bu zamirlerin tamamı, müzekker (eril) varlıklara ad olan kelimelerdir Fakat, Arapça'da isim ve zamirlerde cinsiyet söz konusudur Zamirler konusunda da daha sonra belirtileceği gibi; bu zamirlerin müennes (dişi) ve tesniye (ikil)kipleri de bulunmaktadır


Ma'rife isme muzâf olan isimler: Buna "izâfetle ma'rife" denir

Bir örnek verelim لَوْنُ الْقَلَمِ : Kalemin rengi لَوْن kelimesi nekre bir isimdir ve ma'rife olan الْقَلَم kelimesine muzâf olduğu için, ma'rifelik kazanmıştır Bu tamlamaya Türkçe'de "belirtili isim tamlaması" denir Konu, isim tamlaması (izâfet) işlenirken detaylıca açıklanacaktır


Başında nidâ edatı bulunan isimler: ياَ رَجُلُ : Ey adam! رَجُلُ kelimesi aslında nekre olduğu halde, başına nidâ edatı geldiği için ma'rife sayılmaktadır


İşaret isimleri: هَذاَ : Bu, هَذاَنِ : Bu ikisi, هَؤُلاَءِ : Bunlar


Mevsûl İsimleri: الَّذِى - الَّتِى - الَّذِينَ gibi Genelde ism-i mevsûl, Türkçe'mizdeki bağlaç, ism-i mevsûlden sonra gelen sıla cümlesi de yan cümlecik yerini tutmaktadır


Ma'rife isme "özel isim", nekre isme "cins isim" denir Bir isim ya ma'rife yada nekre olmak zorundadır İsimlerin bu temel iki özelliğini öğrendikten sonra; inşâallah daha sonraki dersimizde "isimlerde cinsiyet" konusunu işleyeceğiz