|
Prof. Dr. Sinsi
|
Semazen Ne Demektir ? Semazenler Niçin Döner? Nasıl Eğtim Alırlar?Semazenler Hakkında
Semazenler Hakkın da Herşey
Mevlevîlik deyince ilk akla gelen semâ?, lügatte işitmek mânâsındadır Terim olarak, mûsikî nağmelerin dinlerken vecde gelip hareket etmek, kendinden geçip dönmektir HzMevlânâ zamanında belli bir nizâma bağlı kalmaksızın dînî ve tasavvûfî bir coşkunluk vesîlesiyle icrâ edilen sema?, sonradan Sultan Veled ve Ulu Ârif Çelebi zamanından başlayarak Pîr Âdil Çelebi zamanına kadar tam bir disiplin içine alınmış, sıkı bir nizâma bağlanmış; icrâsı öğrenilir ve öğretilir olmuştur
Sema?, sembolik olarak, kâinatın oluşumunu, insanın âlemde dirilişini, Yüce Yaratıcı?ya olan aşk ile harekete geçişini ve kulluğunu idrak edip ?İnsan- ı Kâmil? e doğru yönelişini ifâde eder
Sema? eden canlara Sema'zen denilmiştir
Mevlevilikte dönmek tabiri yoktur Mevleviler Sema' eder Her tarikatın zikir ederken (Allah'ı anarken) kendilerine özgü bürhanları vardır Mevleviliğin de bürhanı Sema' dır
Sema' ederken başınız dönmüyormu?
Sema' belli kuralları ve teknik eğitimi olan bir zikir şeklidir Sema eğitimi alırken vücudu yavaş yavaş belli eğitimlerle hazırlayarak baş dönmesi ortadan kalkar
Sema' ederken ne hissediyorsunuz?
Sema' ederken semazen her çarh'da Allah ismini (ism-i celal) okur Ve her selamın anlamlarını düşünerek bir vecd içinde Allah'ı anar Bir de mühim olan şuursuzca dönmek değil, Sema' ederken Allah'ı düşünmektir Bu sayede Allah'ın sevgisini kazanmaktır Hissettiklerimize gelince anlatılacak veya yazılamıyacak kadar bir duygu selidir
Hz Mevlana Sema' etmiş mi?
Sema', Hz Mevlana'dan çok önceleri de islam toplumlarında bilinmektedir HzMevlânâ zamanında belli bir nizâma bağlı kalmaksızın dînî ve tasavvûfî bir coşkunluk vesîlesiyle icrâ edilen sema?, sonradan Sultan Veled ve Ulu Ârif Çelebi zamanından başlayarak Pîr Âdil Çelebi zamanına kadar tam bir disiplin içine alınmış, sıkı bir nizâma bağlanmış; icrâsı öğrenilir ve öğretilir olmuştur
Kıyafetlerinizin anlamları nelerdir?
Siyah hırka kabiri toprağı, Tennure saflığı ve kefeni, sikke ise tevhidi ve mezar taşını ifade eder
Post'ta oturan kişi kim?
Kırmızı Post'a oturan kişiye Postnişin denir Hz Mevlana'nın makamını temsil eder Herkesin oturması uygun değildir
Postnişin'in başındaki Destarın anlamı nedir?
Sarık kelimesinin Farsça karşılığı Destar'dır Sarık sarmak Hz Peygamber'in sünnetidir Mevlevilerde Destar sarmak, Şeyhlerin ve Halifelerin hakkıdır Şeyh, seyyid ise; yani Hz Muhammed'in soyundansa yeşil, değilse beyaz destar sarar Halifeler ve Çelebiler, dühani, yani bakılınca siyah görünecek derecede mor destar sararlar Çelebiler, destarı, alttan sikke görünmeyecek tarzda sarar, çelebi olmayanların destarlarının alt tarafından sikkeleri görünür
Şeyh'in elini öpüyorsunuz oda size birşey söylüyor bunun anlamı nedir?
Semazen şeyhe doğru ilerler ve şeyhin açıkta duran elini, şeyh de eğilerek onun sikkesini öper Orada konuşma yoktur
Otururken niçin secde ediyorsunuz?
Mevlevi sâliki, eline aldığı her şeyi, meselâ su içeceği vakit bardağı, eline aldığı kahve fincanını, yatacağı vakit ve kalktığı zaman yastığını, üstüne çekerken ve üstünden atarken yorganını, giyer ve çıkarırken, hırkasının ve çamaşırını yakasını, sikkesinin kenarını, otururken veya kalkarken yeri öper bu öpüşe de görüşmek denir Bu suretle küllî ruhun her şeye sâri olduğu, daha doğrusu her varlık, tek ve mutlak varlığın tezahürü bulunduğu anlatılmış olur
Meydanı 3 kere dolaşıyorsunuz bunun anlamı nedir?
Mevlevi dervişinin hırkası kabridir, sikkesi de mezar taşı Otururken ölmüş sayılan derviş, adeta bir sur sesini duyup dirilir ve Devr-i velediye başlar Bu bakımdan Devr-i Veledi ölümden sonra dirilmeye benzer Semahaneyi ikiye böldüğü kabul edilen hatt-ı istivâa, bu çizginin sağ tarafı zahir alemi ve sol tarafı da batın alemidir Bu devirler, şeyh denilen mânevî terbiyecinin rehberliğinde Mutlak Hakîkat?i ?İlm-el Yakîn? olarak bilişi, ?Ayn-el Yakîn? olarak görüşü, ?Hakk-al Yakîn? olarak da O?na erişi sembolize eder
Post'un yanında niçin birbirinize eğiliyorsunuz?
Şekilde gizli ruhun ruha selamıdır Semâ? meydanının sağ tarafından post hizasına gelen semâzen, Hatt-ı İstivâ?ya basmadan ve posta sırt çevirmeden dönerek karşıya geçer Böylece arkasından gelen semâzenle karşı karşıya gelir Bir an göz göze gelen iki derviş, aynı anda öne doğru eğilerek birbirlerine baş keserler Böylece herkes birbiriyle selâmlaşmış olur ki buna "cemâl seyri" veya "cemâl cemâle gelmek" denilir
Hırkanızı niye öperek yere bırakıyorsunuz?
Mevlevi dervişleri üzerindeki hırkayla görüşerek, sembolik olarak kabrinden kalkarak hakikate doğar ve kollarını bağlayarak bir rakkamını temsil eder Böylece Allah'ın birliğine şehadet eder
Yapılan bu 4 selamın anlamı nedir?
ISelâm, insanın kendi kulluğunu idrâk etmesidir
IISelâm, Allah?ın büyüklüğü ve kudreti karşısında hayranlık duymayı ifâde eder
IIISelâm bu hayranlık duygusunun aşka dönüşmesidir
IVSelâm ise insanın yaratılıştaki vazîfesine yani kulluğa dönüşüdür Çünkü İslâm? da en yüce makam, kulluktur
Semazen ayakta dururken sağ ayağının başparmağı sol ayak başparmağının üzerinde niçin?
Bu duruma "ayakları mühürlemek" denir Sebebi ise Hz Mevlana'nın ahçıbaşısı Ateş Baz-ı Veli ye hürmeten yapıldığı söylenir
Selam aralarında Postnişin birşeyler okuyor, okudukları nelerdir?
ISelâmın başında, "Gerçek varlığınızın çevresinde dönün; istidanıza, yaratılışınıza uyun, itaat edip amelde bulunun" mealindeki,dua okunur
IISelâmın başında, "Allah'tan esenlik size; Allah, duyuşlarınızı da niyetlerinizi de sağ-esen etsin ve sizi; esenlikle, gerçek olan başlangıç noktasına ulaştırsın" mealindeki,dua okunur
IIISelâmın başında "Allah, tam esenlik versin size ey sevgi ve aşk yollarında yürüyenler, can gözlerinizden perdeyi kaldırsın da, devrin ve gerçek merkezin sırlarını görün" mealindeki,
dua okunur
IVSelâm ın başında ise "Ey aşıklar ve gerçekler, Allah'tan esenlik size; devirleriniz tamamlandı, ruhlarınız arındı; Allah size yakıyne, yakıynın gerçek makaamına ulaştırdı" mealindeki,
dua okunur
Sema' ya başlamadan önce birisi birşey okuyor, bu nedir?
Sema? Töreni, ?Nâ?t-ı Şerîf?le başlar Nâ?t-ı Şerîf kâinatın yaratılmasına vesîle olan, yaratılmışların en yücesi HzMuhammed?i öven, HzMevlânâ?nın bir şiiridir XVIIyüzyılda bestekârlarından ?Itrî? adıyla tanınan Buhûrîzâde Mustafa Efendi?nin Rast makamından bestelediği bu na?t-i, na?t-hân ayakta ve sazsız okur Anlamı için buraya bakabilirsiniz
Semazen'in hareketlerinin anlamları nelerdir?
Niyaz vaziyetinde ayakta durması Allah'ın birliğini, tevhid'i temsil eder
Sema ederken sağ eli yukarıya sol eli aşağıya bakacak şekildedir "Allah'tan aldıklarını kendisine mal etmeden halka ulaştırmaktır; bir yokuz; görünüşte var olan; vasıtalık eden bir suretten başka şey degiliz" Aynı mealde "Göğe ağarız, yere yağarız; aleme rahmetsiz; sıfatlardan zata varırız; zattan sıfatlar alemine, zuhur alemine geliriz; alemlere rahmet olan Hz Muhammed'de (sav) yok olmuşuz biz demektir
Sema vaziyeti sanki ters bir "la" şeklindedir insan gövdesiyle beraber "illa" ya tekabül eder "la" ve "illa", müslümanlığın esas umdesi olan "la ilahe illallah"(Allah'tan başka ilah yoktur) sözünü temsil etmekle beraber mutlak varlığı ispat, ondan başka bütün mevhum varlıkları nefiy (reddetme) esasını içine alır
Herkes semazen olabilir mi?
Mevlevilerde sema'; aşk ve cezbeyi meydana getirmek için bir vesiledir Her Mevlevi, mutlaka sema' etmesini bilir Meşk edip sema' etmeyi öğrenmiye "sema' çıkarmak", sema' öğrenmiş Mevleviye de "sema'zen" adı verilir
Mevlevi olmadan Semazen olunmaz Çünkü Sema' Mevleviliğin bir cüzüdür
Semazen olmak için nasıl bir eğitim alınıyor?
Yuvarlak bir tahtanın ortasında bir çivi vardır Çivi, sabit bir şekilde sema etmeye alışmanız içindir Çivinin olduğu yere antiseptik görevi görsün diye tuz da dökülür Sol ayak başparmağı ve ikinci parmak çivinin arasına sokulur ve ilk başlarda 18 çark atılır Sema'ya ilk başlayan tennure giymez, normal kıyafetle döner Atılan çarklar her gün fazlalaştırılır Bu sırada ellerimiz çapraz şekilde omuzlarımıza kavuşturulur Bakıldığında '1' sayısı gibi gözükürsünüz Öyle durulmasının amacı, 'Allah'ın birliğine şahadet ediyorum' anlamına gelir Atılan çarklar fazlalaştıkça, yavaş yavaş kollar açılır Belli bir süre sonra tennure giyilir Sema aç karnına yapılır Bir de mühim olan fıldır fıldır dönmek değil, dönerken Allah'ı düşünmektir
Her yerde Sema' yapılırmı yada bunun bir zamanı ve yeri varmı?
Kitaplarda yazıldığına göre evvelce mukabele günü ve vakti yokmuş İhvan toplanır sohbet esnasında bir vecd, bir zevk hâsıl olursa şeyh, meydancıya emreder, o da canlara haber verir, semâ'hâneye gidilip mukabele yapılırmış
Otellerde, Lokantalarda, düğün-sünnet, Fuarlarda velhasıl heryerde hatta şarkıcıların yanında Sema' yapılıyor bu Sema' mıdır?
Sema' olmadığını orada bulunanlarda söylüyor Ama yapmayın dendiğinde herkes yapıyor ve insanlar istiyor gibi bir manasız cevap çıkıyor karşınıza
Adabına uygun olarak yapıldığında kimsenin söz söylemeye hakkı olamaz Çünkü bu işin aslı zikirdir ve zikrin yapılacağı ortam ve yer önemlidir
Bu gibi yerlerde yapılan Sema'ya siz neden müdahale etmiyorsunuz? Ve buradaki semazenler bu işin bilincinde değillermi?
Şu anda kimse kimseye müdahale edemez Bu bir rant olarak görüldüğü için Herkes gerçeğini ben yapıyorum diyor, Kime göre gerçeği o bilinmiyor Her dönen insan Mevlevi değil
|