Mürekkebin Tarihçesi

Mürekkebin Tarihçesi




MÖ 2,500 yıllarında bulunan Çin mürekkebi bir yana, Mısırlılar da aşağı yukarı aynı çağlarda mürekkep kullanıyorlardı Asurlular, Mısırlılar, hatta Yunanlılardan kalma, pişirilmiş toprak levhalar veya taş üzerine yazılmış pek çok yazıt, günümüze kadar ulaştığı gibi, Mısırlıların yeraltı mezarlarında da, mürekkeple (siyah ve kırmızı) yazılmış papirüsler bulundu


Bu elyazmalarında Calamus, hatta tüy kalem kullanıldığı sanılmaktadır Balmumu tabletler ve kazı kalemi, Yunanlılar ile Romalılar için düşüncelerini yazı halinde ifade etmeye yarayan tek araç değildi; ayrıca mürekkep de kullandılar Zaten Plinius, Marcus Vitrunius Polio ve Dicskorides`in eserlerinde mürekkep formülleri yeralır


Eskiçağ'da sepi ali ve demir tannanlı mürekkepler biliniyordu Bu mürekkeplerin, elyazmalarını kopya eden sanatçılar tarafından kullanıldığı sanılmaktadır Bazı parşömenlerde, baş harflerin erguvan rengi (temel maddesi zencefre, cıva sülfür ve kantaşı) mürekkeple yazıldığı görülür


Bizanslılarda kırmızı mürekkep (kutsal mürekkep), imparatorluk yazışmalarında kullanılırdı ancak 470 Fermanı'yla bu mürekkebin özel yazışmalarında kullanılması yasaklandı


Ortaçağ elyazmalarında, altın ve gümüş yıldızlı çeşitli mürekkeplere rastlanılır Bu çağda, siyah mürekkep yapımında, özellikle mazı urundan yararlanılırdı Fakat bu yapım usulü çok ilkeldi ve mürekkep kalitesiz olduğu için, bugün elde bulunan yazmalar ya soluk ya tamamen renksizdir


18 yüzyılda, mürekkep yapımında bir gelişme görüldü ve daha bilimsel usullere başvuruldu Yeniçağ'da çok çeşitli ve renk renk mürekkepler ortaya çıktı Daha sonra dolmakalem mürekkebi, kopya mürekkebi, marka mürekkebi; tipografi, litografi baskılarda kullanılan yağlı, altın, gümüş, bronz yıldızlı matbaa mürekkepleri yapıldı


Türkler, 20 yüzyıla kadar, genellikle bezit yağının yakılmasından elde edilen bezir mürekkebini kullandılar Siyah mürekkep ise, Musul mazısı, sirke, göztaşı ve temiz suyun kaynatılıp süzülmesinden sonra, içine biraz Arap zamkı katılmasıyla hazırlanılırdı


Uzun süre, mürekkep yapım usûlleri gizli tutuldu Her matbaacı, mürekkebini kendi yapıyordu Ancak 1818 yılında Fransız matbaacısı Pierre Lorilleux, ilk mürekkep fabrikasını kurdu ve yaptığı mürekkepleri, diğer matbaalara satmaya başladı


Görünmez Mürekkep


Savaş dönemlerinde, ajanların haber iletimi pek güvenli değildi Açık yazılmış mektuplar okunabilir, şifreler çözülebilir, telefonlar dinlenebilirdi Bu yüzden, gizli bilgi aktarmak isteyenler, her zaman görünmez mürekkeplere başvurmuşlardır


Yazı mürekkebi, günümüzden 6,000 yıl kadar önce Mısır'da bulunduğuna göre gelişigüzel kimselerin okuyamadığı mürekkep de bu tarihlerde bulunmuş olabilir Bizanslı Philomenes, meşe yazısından elde edilen bir gizli mürekkepten sözetmiştir George Washington ile Kont Rumford, yazışmalarda bu mürekkebi kullanmışlardır Bu mürekkebin okunur hale gelmesi için bir dizi kimyasal işlem yapılması gereklidir