Atom Bombasının Patlamadıktan Sonraki Saniye Saniye Etkileri

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-17-2012

Bir atom bombasının tıpkı Hiroşima ve Nagasaki'de olduğu gibi 2

000 m

yükseklikte patladığını varsayalım

Patlayıcı kütleye fırlatılan ve ilk çekirdeği parçalayan nötron, daha önce de bahsedildiği gibi kütle içerisinde zincirleme tepkimeler oluşturur

Yani ilk parçalanan çekirdekten dışarı fırlayan nötronlar, başka çekirdeklere çarpar ve bu yeni çekirdekleri de parçalar

Böylece hızla bütün çekirdekler zincirleme olarak parçalanır ve çok kısa bir zaman aralığında patlama gerçekleşir

Nötronlar öyle hızlı hareket etmektedirler ki, saniyenin milyonda biri kadar bir zamanda bomba, kütlesi yaklaşık 1

000 milyar kilokalorilik enerji açığa çıkarır

Bombanın çevrildiği gaz kütlesinin sıcaklığı, bir anda birkaç milyon dereceye ve gaz basıncı da bir milyon atmosfere çıkar

- Patlamadan saniyenin binde biri kadar sonra

Patlamış olan gaz kütlesinin çapı büyür ve etrafa çeşitli ışınlar yayılır

Bu ışınlar patlamanın 'başlangıç parlaması'nı oluşturur

Bu parlama onlarca kilometre çapında bir alanda bulunabilecek herhangi bir kişide tam körlüğe neden olabilir

Öyle ki bu parlak ışık (yüzey birimi başına), güneş yüzeyinden yayılandan yüzlerce kat daha büyüktür

Patlama anından başlayarak geçen zaman öylesine kısadır ki, patlamanın yakınında bulunan bir kişi gözlerini kapayabilecek zaman bile bulamamıştır

Şokun basınç cephesi kapalı kapılarda ağır hasarlara yol açar

Buna karşılık elektrik taşıma kuleleri, iki parçadan oluşan köprüler ve cam-çelik yapılı gökdelenler de hasar görürler

Patlamanın yakınlarında da büyük oranda, pudraya benzer ince toz kalkar

- Patlamadan 2 saniye sonra

Parlayan kütle ve onu çevreleyen hava, bir ateş topu oluşturur

Yüzeyi henüz son derece sıcak ve güneşinki kadar, hatta daha parlak olan bu ateş topundan yayılan ısı, 4-5 km çapındaki bir alandaki tüm yanabilir maddeleri yakmaya yeterlidir

Ateş topunun parlaklığı da, hala görme duyusuna, düzeltilemeyecek kadar zarar verebilir derecededir

Burada ateş topunun çevresinde, çok büyük bir hızla yer değiştiren şok dalgası gelişmiştir

- Patlamadan 6 saniye sonra

Bu anda şok dalgası yeryüzüne çarpar ve ilk mekanik zararlara neden olur

Dalga, şiddetli bir hava basıncı yaratır ve bu basıncın şiddeti patlama merkezinden uzaklaştıkça azalır

Bu noktadan yaklaşık 1

5 km uzakta bile, ek basınç, normal atmosfer basıncının yaklaşık iki katı olur

Bu basınçta insanların sağ kalabilme şansı %1'dir

- Patlamadan 13 saniye sonra

Şok dalgası yerin yüzeyinde yayılır ve bunu, ateş topunun kovduğu havanın yer değiştirmesi nedeniyle oluşan patlama izler

Bu patlama yer boyunca 300-400 km/saatlik bir hızla yayılır

Bu arada ateş topu soğumuş ve hacmi küçülmüştür

Havadan hafif olduğundan yükselmeye başlar

Yukarıya doğru yönelmiş bu hareket, yeryüzünde rüzgarın yönünün tersine dönmesine yolaçar ve şiddetli bir rüzgar, başlangıçta patlama merkezinden dışarı doğru eserken, şimdi merkeze doğru esmeye koyulur

- Patlamadan 30 saniye sonra

Ateş topu yükseldikçe, küre biçimindeki şekli bozulur ve resimde görüldüğü gibi tipik bir mantar görünümünü alır

- Patlamadan 2 dakika sonra

Mantar biçimli bulut şimdi 12

000 metrelik bir yüksekliğe, yani atmosferin stratosfer tabakasının alt sınırına ulaşmıştır

Bu kadar yüksek düzeyde esen rüzgarlar, mantar biçimindeki bulutu azar azar dağıtır ve bulutu oluşturan maddeleri (genel olarak radyoaktif döküntüleri) atmosfere dağıtır

Sözkonusu bu radyoaktif döküntüler, çok küçük tanecikler olduklarından atmosferde daha yüksek katmanlara da çıkabilirler

Bu döküntüler yeryüzüne düşmeden evvel, atmosferin üst tabakalarında esen rüzgarlar tarafından dünyanın çevresinde birkaç kez döndürülebilirler

Böylece radyasyon döküntüleri dünyanın dört bir yanına dağılabilir

08-17-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Atom Bombasının Patlamadıktan Sonraki Saniye Saniye Etkileri Bir atom bombasının tıpkı Hiroşima ve Nagasaki'de olduğu gibi 2000 m yükseklikte patladığını varsayalım Patlayıcı kütleye fırlatılan ve ilk çekirdeği parçalayan nötron, daha önce de bahsedildiği gibi kütle içerisinde zincirleme tepkimeler oluşturur Yani ilk parçalanan çekirdekten dışarı fırlayan nötronlar, başka çekirdeklere çarpar ve bu yeni çekirdekleri de parçalar Böylece hızla bütün çekirdekler zincirleme olarak parçalanır ve çok kısa bir zaman aralığında patlama gerçekleşir Nötronlar öyle hızlı hareket etmektedirler ki, saniyenin milyonda biri kadar bir zamanda bomba, kütlesi yaklaşık 1000 milyar kilokalorilik enerji açığa çıkarır Bombanın çevrildiği gaz kütlesinin sıcaklığı, bir anda birkaç milyon dereceye ve gaz basıncı da bir milyon atmosfere çıkar - Patlamadan saniyenin binde biri kadar sonra Patlamış olan gaz kütlesinin çapı büyür ve etrafa çeşitli ışınlar yayılır Bu ışınlar patlamanın 'başlangıç parlaması'nı oluşturur Bu parlama onlarca kilometre çapında bir alanda bulunabilecek herhangi bir kişide tam körlüğe neden olabilir Öyle ki bu parlak ışık (yüzey birimi başına), güneş yüzeyinden yayılandan yüzlerce kat daha büyüktür Patlama anından başlayarak geçen zaman öylesine kısadır ki, patlamanın yakınında bulunan bir kişi gözlerini kapayabilecek zaman bile bulamamıştır Şokun basınç cephesi kapalı kapılarda ağır hasarlara yol açar Buna karşılık elektrik taşıma kuleleri, iki parçadan oluşan köprüler ve cam-çelik yapılı gökdelenler de hasar görürler Patlamanın yakınlarında da büyük oranda, pudraya benzer ince toz kalkar - Patlamadan 2 saniye sonra Parlayan kütle ve onu çevreleyen hava, bir ateş topu oluşturur Yüzeyi henüz son derece sıcak ve güneşinki kadar, hatta daha parlak olan bu ateş topundan yayılan ısı, 4-5 km çapındaki bir alandaki tüm yanabilir maddeleri yakmaya yeterlidir Ateş topunun parlaklığı da, hala görme duyusuna, düzeltilemeyecek kadar zarar verebilir derecededir Burada ateş topunun çevresinde, çok büyük bir hızla yer değiştiren şok dalgası gelişmiştir - Patlamadan 6 saniye sonra Bu anda şok dalgası yeryüzüne çarpar ve ilk mekanik zararlara neden olur Dalga, şiddetli bir hava basıncı yaratır ve bu basıncın şiddeti patlama merkezinden uzaklaştıkça azalır Bu noktadan yaklaşık 15 km uzakta bile, ek basınç, normal atmosfer basıncının yaklaşık iki katı olur Bu basınçta insanların sağ kalabilme şansı %1'dir - Patlamadan 13 saniye sonra Şok dalgası yerin yüzeyinde yayılır ve bunu, ateş topunun kovduğu havanın yer değiştirmesi nedeniyle oluşan patlama izler Bu patlama yer boyunca 300-400 km/saatlik bir hızla yayılır Bu arada ateş topu soğumuş ve hacmi küçülmüştür Havadan hafif olduğundan yükselmeye başlar Yukarıya doğru yönelmiş bu hareket, yeryüzünde rüzgarın yönünün tersine dönmesine yolaçar ve şiddetli bir rüzgar, başlangıçta patlama merkezinden dışarı doğru eserken, şimdi merkeze doğru esmeye koyulur - Patlamadan 30 saniye sonra Ateş topu yükseldikçe, küre biçimindeki şekli bozulur ve resimde görüldüğü gibi tipik bir mantar görünümünü alır - Patlamadan 2 dakika sonra Mantar biçimli bulut şimdi 12000 metrelik bir yüksekliğe, yani atmosferin stratosfer tabakasının alt sınırına ulaşmıştır Bu kadar yüksek düzeyde esen rüzgarlar, mantar biçimindeki bulutu azar azar dağıtır ve bulutu oluşturan maddeleri (genel olarak radyoaktif döküntüleri) atmosfere dağıtır Sözkonusu bu radyoaktif döküntüler, çok küçük tanecikler olduklarından atmosferde daha yüksek katmanlara da çıkabilirler Bu döküntüler yeryüzüne düşmeden evvel, atmosferin üst tabakalarında esen rüzgarlar tarafından dünyanın çevresinde birkaç kez döndürülebilirler Böylece radyasyon döküntüleri dünyanın dört bir yanına dağılabilir