Yeryüzü Şekilleri - Çöl,Göl,Dağ,Ova,Kumul,Ada

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-17-2012

Yeryüzü Şekilleri - Göl

Karayla çevrili, az çok geniş ve derin, tatlı ya da tuzlu su alanı

Yağışlar, ırmaklar ve yeraltı kaynaklarıyla beslenir

Fazla suları ise ya bir ırmakla denize akar ya da kurak mevsimlerde buharlaşır

Genellikle akıntısı olmayan göllerin suları tuzlu ve acıdır

Göllerin oluş biçimleri çeşitlidir

"Tektonik göller", çöküntü bölgelerinde görülür, boyutları çok büyüktür

"Buzul gölleri", buzul vadileri üzerinde, buzulun aşağı kısımlarının kayalıklar ya da buzultaş setleriyle kapanmasından oluşur

Aralarında küçük boyutlar olduğu gibi, dördüncü zaman boyunca, buzul hareketleri sırasında oluşmuş, dünyanın en büyük gölleri de vardır (Kanada ve ABD sınırındaki beş büyük göl)

"Set gölleri", toprak kaymaları, çamur akıntıları ve çığların sık görüldüğü vadilerde oluşur

Boyutları küçüktür

Lav akıntıları ise daha büyük boyutlu set gölleri oluştururlar

"Krater gölleri" lavları su geçirmeyen sönmüş yanardağ kraterlerinde meydana gelir

"Karst asıllı göller", toprakaltı akış yolları tıkanmış ve su emme yeteneğini kaybetmiş karst çukurlarında görülür

Bu göllerden kimileri geçicidir ve yalnızca yağışların bol olduğu ve su seviyesinin yükseldiği dönemlerde ortaya çıkarlar

Büyüklük açısından göller, birbirinden çok farklıdır

Kimi göller, bir iç deniz niteliğindedir (Asya'da Aral Gölü)

Yeryüzündeki göllerin toplam alanı 2,5 milyon km2'ye yakındır

Kimi göllerin alanı değişmez, daha çok kurak bölgelerde yer alan kimi göllerin alanı ise mevsime göre büyük farklılıklar gösterir (Afrika'da Çad Gölü, Türkiye'de Tuz Gölü)

Son yıllarda yapılan büyük barajlar, doğal göllerden ayrı olarak birçok yapay gölün ortaya çıkmasına yol açmıştır

Türkiye'deki doğal göllerin toplam alanı 8

903 km2, baraj göllerinin toplam alanı ise 1

455 km2'dir (bu toplama, alanı 5 km2'den az olan göller katılmamıştır)

Yeryüzündeki en büyük göller

Yeryüzündeki en derin göller

08-17-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Yeryüzü Şekilleri - Çöl,Göl,Dağ,Ova,Kumul,Ada Yeryüzü Şekilleri - Göl Karayla çevrili, az çok geniş ve derin, tatlı ya da tuzlu su alanı Yağışlar, ırmaklar ve yeraltı kaynaklarıyla beslenir Fazla suları ise ya bir ırmakla denize akar ya da kurak mevsimlerde buharlaşır Genellikle akıntısı olmayan göllerin suları tuzlu ve acıdır Göllerin oluş biçimleri çeşitlidir "Tektonik göller", çöküntü bölgelerinde görülür, boyutları çok büyüktür "Buzul gölleri", buzul vadileri üzerinde, buzulun aşağı kısımlarının kayalıklar ya da buzultaş setleriyle kapanmasından oluşur Aralarında küçük boyutlar olduğu gibi, dördüncü zaman boyunca, buzul hareketleri sırasında oluşmuş, dünyanın en büyük gölleri de vardır (Kanada ve ABD sınırındaki beş büyük göl) "Set gölleri", toprak kaymaları, çamur akıntıları ve çığların sık görüldüğü vadilerde oluşur Boyutları küçüktür Lav akıntıları ise daha büyük boyutlu set gölleri oluştururlar "Krater gölleri" lavları su geçirmeyen sönmüş yanardağ kraterlerinde meydana gelir "Karst asıllı göller", toprakaltı akış yolları tıkanmış ve su emme yeteneğini kaybetmiş karst çukurlarında görülür Bu göllerden kimileri geçicidir ve yalnızca yağışların bol olduğu ve su seviyesinin yükseldiği dönemlerde ortaya çıkarlar Büyüklük açısından göller, birbirinden çok farklıdır Kimi göller, bir iç deniz niteliğindedir (Asya'da Aral Gölü) Yeryüzündeki göllerin toplam alanı 2,5 milyon km2'ye yakındır Kimi göllerin alanı değişmez, daha çok kurak bölgelerde yer alan kimi göllerin alanı ise mevsime göre büyük farklılıklar gösterir (Afrika'da Çad Gölü, Türkiye'de Tuz Gölü) Son yıllarda yapılan büyük barajlar, doğal göllerden ayrı olarak birçok yapay gölün ortaya çıkmasına yol açmıştır Türkiye'deki doğal göllerin toplam alanı 8903 km2, baraj göllerinin toplam alanı ise 1455 km2'dir (bu toplama, alanı 5 km2'den az olan göller katılmamıştır) Yeryüzündeki en büyük göller Yeryüzündeki en derin göller