İspanyol Armada / İspanyol Armada Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-16-2012

Calais’deki ateşe verilmiş gemiler

Parma’nın 16000 kişilik ordusu Dunkirk’de beklerken, 5 Ağustos’ta İspanyol donanması hilal şeklindeki sıkı savunma formasyonunu koruyarak Calais’nin birkaç mil önünde demir attı

Fransa ve Hollanda’da, Armada’nın kendine sığınak arayabileceği, derin suları olan limanların eksikliği İspanyolları böyle bir adıma zorladı

Hatta Avrupa çapında Armada gibi bir filonun ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir liman neredeyse yoktu

Bu durumu gözden kaçırmak Kral II

Felipe’nin hatasıydı

Armada galleass: Hem yelkenli hem kürekli gemileri

8 Ağustos gece yarısı, İngilizler sekiz gemilerini ateşe vererek rüzgarın da desteğiyle İspanyol deniz araçlarının üstüne saldılar

İki yanan gemi karşılanarak, zarar veremeden kenara çekildi

Ancak diğer altı yanan geminin hala üstlerine geldiğini gören İspanyollar, sıyrılmak için demir hatlarını kestiler

Yanan İngiliz gemileri tek bir Ispanyol gemisine zarar veremese de, yaratılan kargaşa sayesinde Armada’nin muhteşem formasyonu dağıtılmıştı

İspanyolların moralleri bozulmuştu ve çok daha vahim olanı, rüzgar güney-batıdan estiğinden Calais’ye geri dönebilmek icin rüzgaraltına doğru yolalmak zorundaydılar

Daha hafif ve daha süratlı olan İngiliz gemileri, İspanyolların dağılmış formasyonlarından faydalanarak gemilerini birer birer köşeye sıkıştırmaya başladılar

Garavelines Muharabe’si

Günümüzde Fransa’nın bir şehri olan Gravelines, 1588 yılında İspanyol-Hollanda’nın Flaman Bölgesi'ne aitti

İspanya’nın İngiltere’ye en yakın bölgesiydi

Filosunu yeniden toparlamaya çalışan Medina-Sidonia, Flaman sahilini kaplayan sığ denizde kumsala oturmaktan çekindiği için, doğusundaki kıyıya yanaşmak istemiyordu

Parma’nin ordusunun, kayıklarıyla, Flaman sahili boyunca dizilen limanlardan yola çıkarak, bir an önce gelmesini bekliyordu

Ancak o zamanlarda iletişim kurmak tahmin ettiklerinden çok daha zor olduğu için, Parma gelişmeleri tam olarak takip edememişti

Ordusunu Ispanyol filosuyla birleştirmeye hazır olması için altı güne daha ihtiyacı olduğunu söyledi

Bu arada, Medina Sidonia, Calais ile Gravelines arasında bir mevkiide bekletiliyordu

İngilizler, Manş Denizi’ndeki çarpışmalar sayesinde, Armada’nin gücü ve zaafları hakkında fikir edinmişlerdi

İngiliz donanması saldırıya geçerek İspanyolların üç gemisini batırdı sekiz gemisini hasara uğrattı

Ancak en değerli gemileri fazla yara almadan kurtuldu

İngilizlerin cephanesi bitene kadar, saldırı sonucu ve hastalıklar yüzünden İspanyollar 2000 kayıp verdi

İspanyolların ağır toplarının menzilleri yetersiz kalıyordu

Ayrıca İngilizler, yukarıda belirtildiği gibi, daha hızlı ve daha kıvrak gemileri ile ve de daha seri top atışlarıyla savaş düzeni bozulmuş rakibe karşı üstünlük elde etmişlerdi

Ertesi gün rüzgarın tekrar güneyden esmeye başlaması Medina Sidonia’ya Armada’yı kuzeye yönlendirmesine olanak tanıdı

İngilizler İspanyol filosunu kovalayarak, Armada’nın toparlanarak geri dönüp Parma’ya eşlik etmesini önlediler

Zamanla bitmek üzere olan cephane İngilizleri İspanyolların peşini bırakmaya zorladı

Kendi cephanesi de bitmek üzere olan Medina Sidonia artık yenilgiyi kabullenmişti ve bundan sonraki görevinin, İspanya kralına gemilerini mümkün olduğu kadar az kayıpla teslim etmek olduğunu düşündü

İspanya’ya dönüşü

İspanyol filosu İskoçya ve İrlanda’nın etrafından dolanarak kuzey Atlantik’e geçti

Uzun seferin gemileri yıprattığı artık iyice gözükmeye başlamıştı

Su ve yiyecek erzakları büyük ölçüde azalmıştı

Süvarilerin atları denize atıldı

İrlanda açıklarında Armada kasırgaya kapıldı ve iki düzine gemisi İrlanda sahiline fırlatıldı

Bir başka teoriye göre Meksika Körfezi’nin akıntısına yenildi

Sebebiyse felaket bir denizcilik hatası sonucu İrlanda’ya planlandığından çok daha fazla yaklaşılmasıydı

Boğularak, açlıktan ölerek ve İrlanda’da karaya çıktıktan sonra İngiliz hükümeti tarafından yakalanıp infaz edilerek toplam 5000 denizcinin hayatını kaybettiği düşünülüyor

Hayatta kalanlar İrlandalı Keltlerden yardım gördü, çoğu İskoçya’ya kaçmayı başardı

Sonunda 67 gemisi ve 10000 sağ adamıyla geri döndü

Erzakların tükenmiş olduğundan coğu hastalıktan ölmek üzereydi

Çogu İspanya’da ve limandaki hastahane gemilerinde öldü

Rivayete göre II

Felipe haberi duyduktan sonra şöyle demiş

Ben gemilerimi düşmanla savaşmaya gönderdim, Tanrı’nın rüzgarıyla savaşmaya değil

I Elisabeth'in Armada portresi

Sonrası

Tek bir gemileri bile batmayan İngilizlerin can kayıpları asgari düzeydeydi

Ancak, geri döneceğini sandıkları Armada’yı beklerlerken, tifo ve dizanteri tahminen 6000-8000 arasında tayfa ve askerin ölümüne sebep öldü

Ayrıca, sağ kalan askerlerine destek sağlayan İspanyol hükümetinin aksine, İngiliz hükümeti bütçe sorunları sebepiyle aylarca askerlerinin maaşlarını ödemedi

Galibiyeti tarihlerinin en büyük zaferi olarak kutlayan İngilizler, bir sonraki yıl kendileri de İspanya kıyılarında hezimete uğramaktan kurtulamadı

Milli gururun şahlanışı yıllar sürerken, Elisabeth’in efsanesi ölümünden sonra da devam etti

İspanyol donanmasının geri püskürtülmesi, Avrupa çapında Protestanları cesaretlendirdi

İspanyol ticaret gemilerine korsan saldırıları çogaldı

İspanyollar hatalardan ders çıkararak, İngilizlerin icatlarına da bakarak, takip eden yıllarda filolarını tutarlılıkla geliştirdiler

08-16-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	İspanyol Armada / İspanyol Armada Hakkında Calais’deki ateşe verilmiş gemiler Parma’nın 16000 kişilik ordusu Dunkirk’de beklerken, 5 Ağustos’ta İspanyol donanması hilal şeklindeki sıkı savunma formasyonunu koruyarak Calais’nin birkaç mil önünde demir attı Fransa ve Hollanda’da, Armada’nın kendine sığınak arayabileceği, derin suları olan limanların eksikliği İspanyolları böyle bir adıma zorladı Hatta Avrupa çapında Armada gibi bir filonun ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir liman neredeyse yoktu Bu durumu gözden kaçırmak Kral II Felipe’nin hatasıydı Armada galleass: Hem yelkenli hem kürekli gemileri 8 Ağustos gece yarısı, İngilizler sekiz gemilerini ateşe vererek rüzgarın da desteğiyle İspanyol deniz araçlarının üstüne saldılar İki yanan gemi karşılanarak, zarar veremeden kenara çekildi Ancak diğer altı yanan geminin hala üstlerine geldiğini gören İspanyollar, sıyrılmak için demir hatlarını kestiler Yanan İngiliz gemileri tek bir Ispanyol gemisine zarar veremese de, yaratılan kargaşa sayesinde Armada’nin muhteşem formasyonu dağıtılmıştı İspanyolların moralleri bozulmuştu ve çok daha vahim olanı, rüzgar güney-batıdan estiğinden Calais’ye geri dönebilmek icin rüzgaraltına doğru yolalmak zorundaydılar Daha hafif ve daha süratlı olan İngiliz gemileri, İspanyolların dağılmış formasyonlarından faydalanarak gemilerini birer birer köşeye sıkıştırmaya başladılar Garavelines Muharabe’si Günümüzde Fransa’nın bir şehri olan Gravelines, 1588 yılında İspanyol-Hollanda’nın Flaman Bölgesi'ne aitti İspanya’nın İngiltere’ye en yakın bölgesiydi Filosunu yeniden toparlamaya çalışan Medina-Sidonia, Flaman sahilini kaplayan sığ denizde kumsala oturmaktan çekindiği için, doğusundaki kıyıya yanaşmak istemiyordu Parma’nin ordusunun, kayıklarıyla, Flaman sahili boyunca dizilen limanlardan yola çıkarak, bir an önce gelmesini bekliyordu Ancak o zamanlarda iletişim kurmak tahmin ettiklerinden çok daha zor olduğu için, Parma gelişmeleri tam olarak takip edememişti Ordusunu Ispanyol filosuyla birleştirmeye hazır olması için altı güne daha ihtiyacı olduğunu söyledi Bu arada, Medina Sidonia, Calais ile Gravelines arasında bir mevkiide bekletiliyordu İngilizler, Manş Denizi’ndeki çarpışmalar sayesinde, Armada’nin gücü ve zaafları hakkında fikir edinmişlerdi İngiliz donanması saldırıya geçerek İspanyolların üç gemisini batırdı sekiz gemisini hasara uğrattı Ancak en değerli gemileri fazla yara almadan kurtuldu İngilizlerin cephanesi bitene kadar, saldırı sonucu ve hastalıklar yüzünden İspanyollar 2000 kayıp verdi İspanyolların ağır toplarının menzilleri yetersiz kalıyordu Ayrıca İngilizler, yukarıda belirtildiği gibi, daha hızlı ve daha kıvrak gemileri ile ve de daha seri top atışlarıyla savaş düzeni bozulmuş rakibe karşı üstünlük elde etmişlerdi Ertesi gün rüzgarın tekrar güneyden esmeye başlaması Medina Sidonia’ya Armada’yı kuzeye yönlendirmesine olanak tanıdı İngilizler İspanyol filosunu kovalayarak, Armada’nın toparlanarak geri dönüp Parma’ya eşlik etmesini önlediler Zamanla bitmek üzere olan cephane İngilizleri İspanyolların peşini bırakmaya zorladı Kendi cephanesi de bitmek üzere olan Medina Sidonia artık yenilgiyi kabullenmişti ve bundan sonraki görevinin, İspanya kralına gemilerini mümkün olduğu kadar az kayıpla teslim etmek olduğunu düşündü İspanya’ya dönüşü İspanyol filosu İskoçya ve İrlanda’nın etrafından dolanarak kuzey Atlantik’e geçti Uzun seferin gemileri yıprattığı artık iyice gözükmeye başlamıştı Su ve yiyecek erzakları büyük ölçüde azalmıştı Süvarilerin atları denize atıldı İrlanda açıklarında Armada kasırgaya kapıldı ve iki düzine gemisi İrlanda sahiline fırlatıldı Bir başka teoriye göre Meksika Körfezi’nin akıntısına yenildi Sebebiyse felaket bir denizcilik hatası sonucu İrlanda’ya planlandığından çok daha fazla yaklaşılmasıydı Boğularak, açlıktan ölerek ve İrlanda’da karaya çıktıktan sonra İngiliz hükümeti tarafından yakalanıp infaz edilerek toplam 5000 denizcinin hayatını kaybettiği düşünülüyor Hayatta kalanlar İrlandalı Keltlerden yardım gördü, çoğu İskoçya’ya kaçmayı başardı Sonunda 67 gemisi ve 10000 sağ adamıyla geri döndü Erzakların tükenmiş olduğundan coğu hastalıktan ölmek üzereydi Çogu İspanya’da ve limandaki hastahane gemilerinde öldü Rivayete göre II Felipe haberi duyduktan sonra şöyle demiş Ben gemilerimi düşmanla savaşmaya gönderdim, Tanrı’nın rüzgarıyla savaşmaya değil I Elisabeth'in Armada portresi Sonrası Tek bir gemileri bile batmayan İngilizlerin can kayıpları asgari düzeydeydi Ancak, geri döneceğini sandıkları Armada’yı beklerlerken, tifo ve dizanteri tahminen 6000-8000 arasında tayfa ve askerin ölümüne sebep öldü Ayrıca, sağ kalan askerlerine destek sağlayan İspanyol hükümetinin aksine, İngiliz hükümeti bütçe sorunları sebepiyle aylarca askerlerinin maaşlarını ödemedi Galibiyeti tarihlerinin en büyük zaferi olarak kutlayan İngilizler, bir sonraki yıl kendileri de İspanya kıyılarında hezimete uğramaktan kurtulamadı Milli gururun şahlanışı yıllar sürerken, Elisabeth’in efsanesi ölümünden sonra da devam etti İspanyol donanmasının geri püskürtülmesi, Avrupa çapında Protestanları cesaretlendirdi İspanyol ticaret gemilerine korsan saldırıları çogaldı İspanyollar hatalardan ders çıkararak, İngilizlerin icatlarına da bakarak, takip eden yıllarda filolarını tutarlılıkla geliştirdiler