Mitoloji Ve Mitolojik Efsaneler - Mitoloji Ve Mitolojik Efsaneler Hakkında...

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-16-2012

Mitoloji ve kadın

Mitolojinin erkeklerin bakış açısına göre yazıldığı ve söylendiği açık bir gerçektir

Hemen hemen bütün mitlerde kadınlar ikinci sınıf insan olarak ele alınır

Onlar yaratılışa sonradan katılmış kişilerdir

Öyle ki zaman zaman daha da ileri gidilip aşağılık ve kötü tip olarak nitelenirler

Herhangi bir mitte bir bireyin ruhsal gelişmesi anlatılıyorsa bu olayda kadının önemli bir yer tuttuğu çok az görülür

Eros ve Psykhe’nin öyküsü nadir rastlanan örneklerdir

Mitlerde kadınların rolü birbirine karşıt olacak şekildedir

Bir taraftan kaçınılmaz şekilde yaşamın kaynağıdırlar

Diğer tarafta ise tehlikeli,baştan çıkarıcı,acımasız ve yıkıcıdırlar

Aslında mitler insan tutkularını ve davranışlarını yansıttıklarına göre kadınların bu çelişik tavrı nasıl açıklanır?
*
Mitlerin kadınları birbirine karşıt nitelikleri ile ele almalarının bir nedeni,onların cinsel açıdan farklı olmasından kaynaklanır

İnsan,yani erkek farklı olana katlanamaz

Öteki kişi,yani kadın aynı zamanda istenmektedir

Bu durumda hem lanetlenir ve ondan korkulur hem de sevilir ve baş tacı edilir

Bu konuda yapılabilecek bir diğer açıklama,bebeğin annesi ile olan ilişkisi ile yapılabilir

Anne ve bebeği arasındaki temel ilişki sıcak ve koruyucu özelliktedir

Ama aynı zamanda öfkeli ve cezalandırıcıdır

Bu durumda kadınlara karşı ikircikli bir tavır ortaya konur

Kadınlar ve onları temsil eden tanrıçalar,erkeklerin yaşamında beklenmeyen tehlikelerin doğurduğu korkuları simgelerler

*
Ana tanrıçalar hemen hemen dünyanın her yerinde hem yaşam veren hem de yaşam alan varlıklardır

Onlar toprağın canlı örnekleridir

Bitki ve hayvanların koruyucusudur

Aşkı,evliliği ve analığı simgelerler

Tanrıçalar bu özelliklerin ya tümünü ya da bir kaçını temsil ederler

Nitekim Hindistan’da Kali,Sümer’de İnanna,Babil’de İştar,Filistin’de Astarte,Yunan’da Aphrodite,Demeter ve Artemis,Roma’da Kybele ve Venüs,Mısır’da İsis böyledir

Mitlerde kahramanların kadınlarla ilişkileri,erkeklerin kadınlara karşı tutumunu göstermektedir

Kahramanların tutumu erkeğin doğasındaki çelişik dürtülerle nasıl başa çıkacağı konusunda öğretici niteliktedir

*
Girit adasında kral Minos’un labirentinde canavar boğa Minotauros vardır ve her yıl ona canlı gençler adak olarak sunulur

Theseus o yıl boğaya adak olarak yedi genç kızı ve yedi delikanlıyı Girit’ götürmekle görevlendirilen kişidir

Labirent o kadar karışıktır ki içinden çıkılması olanaksızdır

Ancak kralın kızı Theseus’a aşık olur

Ona labirentte kaybolmaması için bir yumak iplik verir

Theseus boğayı öldürür ve ip sayesinde kurtulur

Aynı zamanda kralın kızını da kaçırır

Ama sonra onu küçük bir adada terkedecektir

Mitten anladığımıza göre Theseus daha ruhsal olgunluğa erişmemiş olduğu için kazandığı başarıları henüz hazmedememiştir

Kralın kızı ise bir tarafı ile bir kadındır

Ama kahramanın sahip olmak istediği bir sevgili olduğu gibi aynı zamanda bir ödüldür

Bu öykü insanlara uyarı niteliğindedir

Olgun bir erkek olmanın zorluğunu anlatır

Olgunluğa ermemiş bir erkek için kadın,ister insan biçiminde olsun,ister canavar biçiminde olsun,tehlikelidir ve gerektiğinde yok edilmelidir

*
Ancak kadınlara eşit haklar tanımayı öneren mitler de vardır

Gılgamış,Enkidu ile arkadaş olmuştu

Enkidu,bir kutsal ****** tarafından baştan çıkarılırken yakalanan vahşi bir yaratıktır

İki arkadaş birçok canavarı öldürür

Ancak tanrılar da Enkidu’yu öldürür

Günümüzdeki ruhbilimciler bu öyküde,karşı cinse duyulan korku duygularını bulurlar

Canavarların öldürülmesi,kadınlara duyulan korkuyu simgeler

Ama bu korkunun yok edilmesi kadınlardan nefret etmekle veya onlara armağanlar verilerek olmaz

Onlara erkeklere eş statü tanıyarak ve onların da insanlığını onaylayarak mümkündür

*
Bugün için yaşayan mitler,en üstün ilahi gücü erkek olarak gösterir

Ancak M

Ö

20

000 yılına ait olduğu saptanmış bir Venüs heykelciği,toprağın kadın olarak düşünüldüğünü gösterir

Bu heykelcik çok kaba olmasına rağmen bir kadının göğüs ve kalçalarını oldukça iri şekilde yansıtır

Bu ise yaşamı da veren gücün simgesidir

Efes’li Diana,çocukları emzirme gücünü taşıyan çok sayıda göğüse sahiptir

Herhangi bir niteliği vurgulamak için belirli bir organı çoğaltmak,mitlerin ortak özelliğidir

Medusa,eski deniz tanrıları Phorkys ve Keto’nun üç kızından ölümlü olanıdır

Başı saç yerine yılanlarla kaplıdır

Perseus,Hades’in başlığını giyerek görünmez olmuş ve Athena’nın yardımı ile onun başını orakla kesmiştir

Demeter,bereketli toprak tanrıçasıydı

Bulunmuş olan bir kabartmada onun özelliklerini simgeleyen tahıl ve yılanlar açıkça görülür

Demeter,hasatla ilgili her şeyi denetlerdi

Kendisi aynı zamanda evlilik tanrıçasıdır

08-16-2012	#41
Prof. Dr. Sinsi	Mitoloji Ve Mitolojik Efsaneler - Mitoloji Ve Mitolojik Efsaneler Hakkında... Mitoloji ve kadın Mitolojinin erkeklerin bakış açısına göre yazıldığı ve söylendiği açık bir gerçektirHemen hemen bütün mitlerde kadınlar ikinci sınıf insan olarak ele alınırOnlar yaratılışa sonradan katılmış kişilerdirÖyle ki zaman zaman daha da ileri gidilip aşağılık ve kötü tip olarak nitelenirlerHerhangi bir mitte bir bireyin ruhsal gelişmesi anlatılıyorsa bu olayda kadının önemli bir yer tuttuğu çok az görülürEros ve Psykhe’nin öyküsü nadir rastlanan örneklerdir Mitlerde kadınların rolü birbirine karşıt olacak şekildedirBir taraftan kaçınılmaz şekilde yaşamın kaynağıdırlarDiğer tarafta ise tehlikeli,baştan çıkarıcı,acımasız ve yıkıcıdırlarAslında mitler insan tutkularını ve davranışlarını yansıttıklarına göre kadınların bu çelişik tavrı nasıl açıklanır? * Mitlerin kadınları birbirine karşıt nitelikleri ile ele almalarının bir nedeni,onların cinsel açıdan farklı olmasından kaynaklanırİnsan,yani erkek farklı olana katlanamazÖteki kişi,yani kadın aynı zamanda istenmektedirBu durumda hem lanetlenir ve ondan korkulur hem de sevilir ve baş tacı edilirBu konuda yapılabilecek bir diğer açıklama,bebeğin annesi ile olan ilişkisi ile yapılabilirAnne ve bebeği arasındaki temel ilişki sıcak ve koruyucu özelliktedirAma aynı zamanda öfkeli ve cezalandırıcıdırBu durumda kadınlara karşı ikircikli bir tavır ortaya konurKadınlar ve onları temsil eden tanrıçalar,erkeklerin yaşamında beklenmeyen tehlikelerin doğurduğu korkuları simgelerler * Ana tanrıçalar hemen hemen dünyanın her yerinde hem yaşam veren hem de yaşam alan varlıklardırOnlar toprağın canlı örnekleridirBitki ve hayvanların koruyucusudurAşkı,evliliği ve analığı simgelerlerTanrıçalar bu özelliklerin ya tümünü ya da bir kaçını temsil ederlerNitekim Hindistan’da Kali,Sümer’de İnanna,Babil’de İştar,Filistin’de Astarte,Yunan’da Aphrodite,Demeter ve Artemis,Roma’da Kybele ve Venüs,Mısır’da İsis böyledir Mitlerde kahramanların kadınlarla ilişkileri,erkeklerin kadınlara karşı tutumunu göstermektedirKahramanların tutumu erkeğin doğasındaki çelişik dürtülerle nasıl başa çıkacağı konusunda öğretici niteliktedir * Girit adasında kral Minos’un labirentinde canavar boğa Minotauros vardır ve her yıl ona canlı gençler adak olarak sunulurTheseus o yıl boğaya adak olarak yedi genç kızı ve yedi delikanlıyı Girit’ götürmekle görevlendirilen kişidirLabirent o kadar karışıktır ki içinden çıkılması olanaksızdırAncak kralın kızı Theseus’a aşık olurOna labirentte kaybolmaması için bir yumak iplik verir Theseus boğayı öldürür ve ip sayesinde kurtulurAynı zamanda kralın kızını da kaçırırAma sonra onu küçük bir adada terkedecektirMitten anladığımıza göre Theseus daha ruhsal olgunluğa erişmemiş olduğu için kazandığı başarıları henüz hazmedememiştirKralın kızı ise bir tarafı ile bir kadındırAma kahramanın sahip olmak istediği bir sevgili olduğu gibi aynı zamanda bir ödüldürBu öykü insanlara uyarı niteliğindedirOlgun bir erkek olmanın zorluğunu anlatırOlgunluğa ermemiş bir erkek için kadın,ister insan biçiminde olsun,ister canavar biçiminde olsun,tehlikelidir ve gerektiğinde yok edilmelidir * Ancak kadınlara eşit haklar tanımayı öneren mitler de vardırGılgamış,Enkidu ile arkadaş olmuştu Enkidu,bir kutsal ****** tarafından baştan çıkarılırken yakalanan vahşi bir yaratıktırİki arkadaş birçok canavarı öldürürAncak tanrılar da Enkidu’yu öldürürGünümüzdeki ruhbilimciler bu öyküde,karşı cinse duyulan korku duygularını bulurlarCanavarların öldürülmesi,kadınlara duyulan korkuyu simgelerAma bu korkunun yok edilmesi kadınlardan nefret etmekle veya onlara armağanlar verilerek olmazOnlara erkeklere eş statü tanıyarak ve onların da insanlığını onaylayarak mümkündür * Bugün için yaşayan mitler,en üstün ilahi gücü erkek olarak gösterirAncak MÖ20000 yılına ait olduğu saptanmış bir Venüs heykelciği,toprağın kadın olarak düşünüldüğünü gösterirBu heykelcik çok kaba olmasına rağmen bir kadının göğüs ve kalçalarını oldukça iri şekilde yansıtırBu ise yaşamı da veren gücün simgesidirEfes’li Diana,çocukları emzirme gücünü taşıyan çok sayıda göğüse sahiptirHerhangi bir niteliği vurgulamak için belirli bir organı çoğaltmak,mitlerin ortak özelliğidir Medusa,eski deniz tanrıları Phorkys ve Keto’nun üç kızından ölümlü olanıdırBaşı saç yerine yılanlarla kaplıdırPerseus,Hades’in başlığını giyerek görünmez olmuş ve Athena’nın yardımı ile onun başını orakla kesmiştir Demeter,bereketli toprak tanrıçasıydıBulunmuş olan bir kabartmada onun özelliklerini simgeleyen tahıl ve yılanlar açıkça görülürDemeter,hasatla ilgili her şeyi denetlerdiKendisi aynı zamanda evlilik tanrıçasıdır