08-16-2012
|
#2
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Ben Dili - İletişim Nedir? İletişim Tipleri - İletişim Süreci ...
2 1 Kabul Edilebilir/Edilemez Davranışlar
Öğrenci davranışlarıyla ilgili kabul edilebilirlik yelpazesi öğretmenlerin bilgisi, deneyimi, bakış açısı hatta o anki duygusal durumu ile bağlantılı olarak değişiklik gösterebilir
22 Sorun Kimin?
Sorunun kime ait olduğunun belirlenmesi sorunun çözümünde ilk basamaktırKabul edilemez davranışlar alanı öğretmenin gereksinmelerine, onayına ters düşen alandır ve öğretmen için sorun oluşturur Kabul çizgisinin altında bulunan bir davranışın anında çözülmesi ile ancak öğretim devam edebilecektirYani sorun öğretmene aittirSorunun kime ait olduğunu belirlemek için öğretmen“Bu davranışın benim üzerimde somut bir etkisi var mı?” sorusunu kendisine yöneltir
221 Sorun Öğretmeninse
2211 Yararsız İletiler(İletişim Engelleri)
Öğrencinin ders esnasında cep telefonunu açık bırakarak mesaj sesinin duyulmasına izin verdiğini varsayalımÖğrenci öğretmenin ve diğer öğrencilerin dikkatini dağıtmış, öğrenmene sorun yaratmıştır Böyle bir durumda öğretmenin göndereceği yararsız iletiler şunlardır:
1-Çözüm İletileri
a)Emir vermek, yönlendirmek:
“Telefonu derhal kapat ve çantana koy!”
B)Uyarmak, gözdağı vermek:
“Telefonunu kapatmazsan elinden alırım”
c)Ahlâk dersi vermek:
“Bir üniversite öğrencisi derste ne yapılıp yapılmayacağını bilir”
d)Öğretmek, mantık yürütmek:
“Telefon dikkat dağıtmak için icad edilmedi”
e)Öğüt vermek, çözüm getirmek:
“Dersin düzenini bozmaya hakkın yok, yerinde olsam o telefonu kaldırırdım”
Çözüm iletileri öğretmenin gereksinimlerini yansıtmadığı için öğrencide olumsuz etki bırakmaktan öte gidemez“Sınıfta otorite benim, benim dediğim olur” iletisi içerir
2-Bastırıcı İletileri
a)Yargılamak, eleştirmek, suçlamak:
“Her derste sorun yaratmasan olmaz sanki”
B)Ad takmak, alay etmek:
“Sınıfın şarlatanı olmak zorunda mısın?”
c)Yorumlamak, tanı koymak:
“Dikkat çekmek için yapıyorsun”
d)Övmek, olumlu değerlendirme yapmak:
“Bu yaptığın senin gibi akıllı bir öğrenciyle bağdaşmıyor”
e)Güven vermek, desteklemek, duygularını paylaşmak:
“Anlıyorum alacağın mesaj şu an seni dersten daha çok ilgilendirdiğine göre önemli olmalı”
f)Sınamak, sorguya çekmek:
“İlgini bütünüyle derse vermedikçe dersi nasıl anlayacaksın?”
Bastırıcı iletiler de çözüm iletileri gibi sorun hakkında bilgi iletmediği ve öğrencide utanma ve yetersizlik duyguları yaratacağı içinsorunu çözmeye katkıda ulunamaz “Sorun öğretmenin kendisinde” iletisi içerir
3Dolaylı İletiler
Dolaylı iletiler alay etme, iğneleme ve utandırmayı amaçlar Aynı örnek durumda: “Oyuncağınla evde oynarsın”
Çözüm iletileri ve bastırıcı iletiler kadar doğrudan olmadığı için daha az incitici olduğu kanısıyla kullanılan bu iletiler öğretmenin sinsi ve güvenilmez olduğu iletisine neden olur
Sorun öğretmenin olduğunda, “İletişim Engelleri” de denilen bu yararsız iletiler seçenek ne olmalıdır?
2212 Sen Dili-Ben Dili
Kabul edilmezlik alanında yer alan bir sorun karşısında duygularımızı açıklamadan oluşturacağımız tümceler“sen” ikinci kişi adılıyla biçimlenen tümceler olacaktırÖrn:“Terbiyesizlik ediyorsun” Duygularımızı dile getirerek oluşturacağımız tümceler ise birinci kişi adılı, yani ben’li tümceler olacaktır
“Örn ; Dikkatim dağıldı, rahatsız oldum”
Sen’li tümcelerde sorun, öğretmenin engelleme duygusunun sorumluluğunu almayıp, öğrenciyi suçlaması, yargılamasıdırBu tür tümceler kullanıldığında karşı tarafa genellikle olumsuz, savunmacı bir tutum oluşurYargılayıcı, denetleyici, üstünlük bildiren bu tutum karşısında öğrenci iç dünyasını kapatır
Sen dili:
1 Suçlayıcıdır
2 Davranıştan çok kişiliğe yöneliktir
3 Kişiye anlaşılmadığını hissettirir
4Yeniden konuşma isteğini engelleyicidir
5 Neye kızıldığının anlaşılmamasına neden olur
6 Kişiyi incitir, kırar
7 Kişinin direnmesine, yani savunucu iletişime neden olur Savunucu iletişim ise iletişimin içerik düzeyinden ilişki düzeyine geçmesine, ilişkinin bir savaş, bir kazanma sorununa dönüşmesine neden olacağı için öğretimin asıl amacına ulaşmasını engelleyecektir
Örnekler:
“Yeterince açık konuşmuyorsun”
“Derse hep geç giriyorsun”
“Çok fazla gürültü ediyorsun”
“Dikkatini derse vermiyorsun”
“Arkadaşlarına haksızlık ediyorsun”
Ben dili ise özellikle olumsuz duyguların yaşandığı durumlarda, sorun karşısında duygularımızı dile getiren iletilerdir Etkili olabilmesi için sırayla:
1 Olumsuz duyguların yaşandığı kişiye davranış veya durum tanıtılmalı:
“Ben ders anlatırken sözüm kesilince ”
Bu tür tümceler bizi kaygılandıran durumları içerir
2 Birinci bölümde tanımı yapılan davranışın öğretmen üzerindeki somut etkisi belirtilmeli:
“Ben ders anlatırken sözüm kesilince tekrarlamak zorunda kalıyorum ”
İnsanların davranışlarını değiştirmesi amacıyla davranışının somut etkileri olduğuna inandırılmasını sağlar
3 Duygular dile getirilmelidir:
“Ben ders anlatırken sözüm kesilince tekrarlamak zorunda kalıyorumBu da benim canımı sıkıyor”
|
|
|
|