Borsa Terimleri Sözlüğü Ve Kısaca Teknik,Temel Analiz..! Borsa Terimleri Sözlüğü

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-16-2012

AÇIK ARTTIRMA Alıcılar arasında rekabet yaratmak suretiyle, satın alınacak nesneye en yüksek fiyatı verecek alıcıyı bulmak için uygulanan bir satış yöntemidir

A TİPİ YATIRIM FONU Hisse senedi ağırlıklı yatırım fonlarıdır

Portföy değerinin en az yüzde 25’ini devamlı olarak Türk şirketlerinin hisse senedi olarak tutmaları zorunludur

AÇIĞA SATIŞ Menkul kıymet borsalarında kullanılan bu terim, sahip olunmayan menkul kıymetlerin ödünç alınmak sureti ile satılmasını ifade eder

Pratikte bu işlem, genellikle piyasa oyuncularının portföylerinde bulunmayan ve fiyatları düşme eğiliminde olan hisseleri satmasıyla gerçekleşir

Satış yapan oyuncular hisseyi daha alt fiyat seviyelerinden alarak alıcıya teslim ederler

AÇIK POZISYON Vadeli işlem piyasalarında alınmış ve henüz kapatılmamış pozisyonlara denir

Vadeli işlem piyasalarında açık uzun ve açık kısa pozisyonların toplam sayıları birbirlerine her zaman eşittir

Kısa veya uzun pozisyonların toplam sayısı açık pozisyon sayısı olarak adlandırılır

ADİ HİSSE SENETLERİ Özel birtakım üstünlükleri ve hakları sağlamayan hisse senetleridir

AĞIRLIKLI ORTALAMA FİYAT Herhangi bir hissenin seans boyunca işlem gördüğü çeşitli fiyat seviyelerindeki işlem miktarlarının göz önüne alınmasıyla hesaplanır

Ağırlıklı ortalamaların hesaplanmasında aşağıdaki formül kullanılır: X= f1*i1 + f2*i2 + f3*i3

/ i1+i2+i3+

f: fiyat seviyesi i: işlem miktarı Hisse senetlerinin tavan ve taban fiyatlarının hesaplanmasında bir önceki seans işlemleri dikkate alınarak hesaplanan ağırlıklı ortalama fiyattan yararlanılır

AKTİF KARLILIK ORANI Aktiflerde yapılan yatırımın net karlılığını göstermektedir

Bu oranın yüksek olması şirketler için iyidir

Fakat şirketlerin aktif karlılık oranı kadar yapılan yatırımların finansmanından öz kaynak ya da yabancı kaynak kullanıldığı da önemlidir

Bu oran aşağıdaki formülle hesaplanır: Aktif Karlılık Oranı: Net Dönem Karı / Aktif Toplamı
AKTİFLER Bir şirketin sahip olduğu bütün varlıkları ifade eder

Bilançolardaki aktifler tablosu de bu varlıkların parasal değerini gösterir ve bu tabloda şirketin mevcut değerlerinin yanı sıra , alacakları ve varsa zararları bulunur

Bilançolarda aktifler iki ana kalemden oluşur: Dönen Varlıklar ve Duran Varlıklar

AL - TUT YAKLAŞIMI Pasif portföy yönetim stratejilerinden biridir

İyi bir araştırma ile hangi menkul kıymete ne kadar süre yatırım yapılacağı tespit edilir ve satın alındıktan sonra kararlaştırılan süre boyunca elde tutulur

ALACAK DEVİR HIZI Şirketin satışlardan doğan alacaklarını tahsil ettiği hızı gösterir

Genelde devir hızının yüksek olması ve artması iyi bir gösterge olarak yorumlanabilir

Şu şekilde hesaplanır: Net Satışlar / Kısa Vadeli Ticari Alacaklar

ALFA Portföy değerlendirilmesinde kullanılan istatistiki bir yöntemdir

Hisse senedi ile portföy getirisi arasındaki değişmenin hangi oranda olacağını ifade eder

ALTIN VE KIYMETLİ MADENLER FONU Portföyünün en az %51’ini altın ve diğer kıymetli madenlerin oluşturduğu fonlardır

AMERIKAN MEVDUAT BELGESI (ADR) Kısa adı adr olan amerikan mevduat belgeleri, abd menkul kıymet piyasalarında özellikle borsadışı piyasalarda işlem gören yabancı menkul kıymetlerin mülkiyetini temsil etmektedir

Normal bir yerli paymış gibi ADR lerin Amerika da ticareti yapılabilir ve kar hisseleri dolar olarak alınabilir

AMORTİSMAN Bir şirketteki makina, tesis, tesisat gibi taşınır ve tanışmaz malların değerinde bellirli bir zaman sonra meydana gelecek değişime (düşüş) amortisman denir

Şirketler amortismanı ürünlerinin maliyetlerinin üzerine ekleyerek ya da ilgili yılın giderleri arasına koyarak realize eder

ANONİM ŞİRKET En az 5 gerçek ya da tüzel kişi tarafından şirket sözleşmesinde yazılı konularda faaliyette bulunmak üzere kurulmuş olan ve esas sermayesi belli paylara bölünmüş olan sermaye şirketleridir

Anonim şirketlerde ortakların sorumluluklar taahhüt etmiş bulundukları sermaye payları ile sınırlıdır

APEL Pay bedelinin taksitle ödenmesinin sözkonusu olduğu durumlarda, ortaklık yönetim kurulu tarafından ortaklara yapılan çağrıya denir

ARACI KURUM Sermaye piyasası araçlarını kendi ya da müşterileri adına alım satım işlemini yapan kurumdur

ARBİTRAJ Döviz piyasasındaki ya da ülkeler arasındaki faiz oranlarındaki farktan yararlanmak üzere fonların kısa vadeli ve hızlı hareketlerini ifade eden bir terimdir

Örneğin New York’ta 1 Euro 1

50 Dolar’dan işlem görürken, Londra’da 1 Euro 1

75 Dolar’dan görüyorsa, arbitraj getirisi sağlamak isteyen kurumlar New York’ta dolar karşılığında Euro satın alır ve bu Euroları Londra’da satarlar Değişik piyasalarda oluşan fiyat farklılıklarından yararlanmak sebebiyle yapılan hisse senedi, değerli maden ve evrak işleri de arbitraj kapsamına girer

ASIL MALIK Yatırımcı sahip olduğu hisseyi brokerın kayıt ve saklamasında bırakırsa, hisse senedini çıkaran şirket kayıtlarında brokerın adı görünse de asıl malik yatırımcıdır ve temettü gibi her tür hakkını broker vasıtasıyla kullanır

ASİT ORANI Cari Oranın konsantre halidir

Dönen varlıklardan daha yavaş nakde çevrilebilen kalemler çıkartılır ve bu şirketin nakit pozisyonuna bakılır

Nakte en hızlı dönüşen kalemler ile yapılan bu likidite ölçüsü aşağıdaki formülle heseplanabilir: Hazır Değerler + Menkul Değerler Cüzdanı + Tic

Alacaklar + Diğer Alacaklar / KV Borçlar

AYI PİYASASI Hisse senedi fiyatlarında düşüş beklentisinin olduğu piyasalardır

Bu beklentilerin neden olduğu düşüş satışlarla hız kazanır

08-16-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Borsa Terimleri Sözlüğü Ve Kısaca Teknik,Temel Analiz..! Borsa Terimleri Sözlüğü AÇIK ARTTIRMA Alıcılar arasında rekabet yaratmak suretiyle, satın alınacak nesneye en yüksek fiyatı verecek alıcıyı bulmak için uygulanan bir satış yöntemidir A TİPİ YATIRIM FONU Hisse senedi ağırlıklı yatırım fonlarıdır Portföy değerinin en az yüzde 25’ini devamlı olarak Türk şirketlerinin hisse senedi olarak tutmaları zorunludur AÇIĞA SATIŞ Menkul kıymet borsalarında kullanılan bu terim, sahip olunmayan menkul kıymetlerin ödünç alınmak sureti ile satılmasını ifade eder Pratikte bu işlem, genellikle piyasa oyuncularının portföylerinde bulunmayan ve fiyatları düşme eğiliminde olan hisseleri satmasıyla gerçekleşir Satış yapan oyuncular hisseyi daha alt fiyat seviyelerinden alarak alıcıya teslim ederler AÇIK POZISYON Vadeli işlem piyasalarında alınmış ve henüz kapatılmamış pozisyonlara denir Vadeli işlem piyasalarında açık uzun ve açık kısa pozisyonların toplam sayıları birbirlerine her zaman eşittir Kısa veya uzun pozisyonların toplam sayısı açık pozisyon sayısı olarak adlandırılır ADİ HİSSE SENETLERİ Özel birtakım üstünlükleri ve hakları sağlamayan hisse senetleridir AĞIRLIKLI ORTALAMA FİYAT Herhangi bir hissenin seans boyunca işlem gördüğü çeşitli fiyat seviyelerindeki işlem miktarlarının göz önüne alınmasıyla hesaplanır Ağırlıklı ortalamaların hesaplanmasında aşağıdaki formül kullanılır: X= f1i1 + f2i2 + f3i3 / i1+i2+i3+ f: fiyat seviyesi i: işlem miktarı Hisse senetlerinin tavan ve taban fiyatlarının hesaplanmasında bir önceki seans işlemleri dikkate alınarak hesaplanan ağırlıklı ortalama fiyattan yararlanılır AKTİF KARLILIK ORANI* Aktiflerde yapılan yatırımın net karlılığını göstermektedir Bu oranın yüksek olması şirketler için iyidir Fakat şirketlerin aktif karlılık oranı kadar yapılan yatırımların finansmanından öz kaynak ya da yabancı kaynak kullanıldığı da önemlidir Bu oran aşağıdaki formülle hesaplanır: Aktif Karlılık Oranı: Net Dönem Karı / Aktif Toplamı AKTİFLER Bir şirketin sahip olduğu bütün varlıkları ifade eder Bilançolardaki aktifler tablosu de bu varlıkların parasal değerini gösterir ve bu tabloda şirketin mevcut değerlerinin yanı sıra , alacakları ve varsa zararları bulunur Bilançolarda aktifler iki ana kalemden oluşur: Dönen Varlıklar ve Duran Varlıklar AL - TUT YAKLAŞIMI Pasif portföy yönetim stratejilerinden biridir İyi bir araştırma ile hangi menkul kıymete ne kadar süre yatırım yapılacağı tespit edilir ve satın alındıktan sonra kararlaştırılan süre boyunca elde tutulur ALACAK DEVİR HIZI Şirketin satışlardan doğan alacaklarını tahsil ettiği hızı gösterir Genelde devir hızının yüksek olması ve artması iyi bir gösterge olarak yorumlanabilir Şu şekilde hesaplanır: Net Satışlar / Kısa Vadeli Ticari Alacaklar ALFA Portföy değerlendirilmesinde kullanılan istatistiki bir yöntemdir Hisse senedi ile portföy getirisi arasındaki değişmenin hangi oranda olacağını ifade eder ALTIN VE KIYMETLİ MADENLER FONU Portföyünün en az %51’ini altın ve diğer kıymetli madenlerin oluşturduğu fonlardır AMERIKAN MEVDUAT BELGESI (ADR) Kısa adı adr olan amerikan mevduat belgeleri, abd menkul kıymet piyasalarında özellikle borsadışı piyasalarda işlem gören yabancı menkul kıymetlerin mülkiyetini temsil etmektedir Normal bir yerli paymış gibi ADR lerin Amerika da ticareti yapılabilir ve kar hisseleri dolar olarak alınabilir AMORTİSMAN Bir şirketteki makina, tesis, tesisat gibi taşınır ve tanışmaz malların değerinde bellirli bir zaman sonra meydana gelecek değişime (düşüş) amortisman denir Şirketler amortismanı ürünlerinin maliyetlerinin üzerine ekleyerek ya da ilgili yılın giderleri arasına koyarak realize eder ANONİM ŞİRKET En az 5 gerçek ya da tüzel kişi tarafından şirket sözleşmesinde yazılı konularda faaliyette bulunmak üzere kurulmuş olan ve esas sermayesi belli paylara bölünmüş olan sermaye şirketleridir Anonim şirketlerde ortakların sorumluluklar taahhüt etmiş bulundukları sermaye payları ile sınırlıdır APEL Pay bedelinin taksitle ödenmesinin sözkonusu olduğu durumlarda, ortaklık yönetim kurulu tarafından ortaklara yapılan çağrıya denir ARACI KURUM Sermaye piyasası araçlarını kendi ya da müşterileri adına alım satım işlemini yapan kurumdur ARBİTRAJ Döviz piyasasındaki ya da ülkeler arasındaki faiz oranlarındaki farktan yararlanmak üzere fonların kısa vadeli ve hızlı hareketlerini ifade eden bir terimdir Örneğin New York’ta 1 Euro 150 Dolar’dan işlem görürken, Londra’da 1 Euro 175 Dolar’dan görüyorsa, arbitraj getirisi sağlamak isteyen kurumlar New York’ta dolar karşılığında Euro satın alır ve bu Euroları Londra’da satarlar Değişik piyasalarda oluşan fiyat farklılıklarından yararlanmak sebebiyle yapılan hisse senedi, değerli maden ve evrak işleri de arbitraj kapsamına girer ASIL MALIK Yatırımcı sahip olduğu hisseyi brokerın kayıt ve saklamasında bırakırsa, hisse senedini çıkaran şirket kayıtlarında brokerın adı görünse de asıl malik yatırımcıdır ve temettü gibi her tür hakkını broker vasıtasıyla kullanır ASİT ORANI Cari Oranın konsantre halidir Dönen varlıklardan daha yavaş nakde çevrilebilen kalemler çıkartılır ve bu şirketin nakit pozisyonuna bakılır Nakte en hızlı dönüşen kalemler ile yapılan bu likidite ölçüsü aşağıdaki formülle heseplanabilir: Hazır Değerler + Menkul Değerler Cüzdanı + Tic Alacaklar + Diğer Alacaklar / KV Borçlar AYI PİYASASI Hisse senedi fiyatlarında düşüş beklentisinin olduğu piyasalardır Bu beklentilerin neden olduğu düşüş satışlarla hız kazanır