Prof. Dr. Sinsi
|
Borsa Terimleri Sözlüğü Ve Kısaca Teknik,Temel Analiz..! Borsa Terimleri Sözlüğü

KATILMA PAYI Bir şirkete ortak olan bir kişinin toplam sermaye içinde sahip olduğu paydır
KAYITLI SERMAYE Sermaye Piyasası Kanununa göre anonim ortaklıkların esas sözleşmelerinde hüküm bulunmak kaydıyla hisse senedi çıkarabilecekleri azami miktarı gösteren, Ticaret Sicilinde tescil edilmiş sermayeleridir
KAYITLI SERMAYE Sermaye Piyasası Kanununa göre anonim ortaklıkların esas sözleşmelerinde hüküm bulunmak kaydıyla hisse senedi çıkarabilecekleri azami miktarı gösteren, Ticaret Sicilinde tescil edilmiş sermayeleridir
KISA DÖNEMLİ GÖSTERGE Fiyat değişimlerinde kısa bir zaman dilimini baz alarak hızlı komutlar oluşturan göstergedir
KISA VADELİ BORÇLARIN TOPLAM BORÇLARA ORANI Ticari ve emek yoğun işletmelerdeyüksek sermaye yoğun ve sabit varlıkları yüksek işletmelerdeise düşük olması beklenen bu oran, toplam borç içinde kısa vadeli borcun payını dolayısıyla borçların risk yapısını göstermektedir (Kısa Vadeli Borçlar / Borçlar Toplamı)
KIYMETLİ EVRAK Çek, bono, tahvil hisse senedi ve poliçe gibi kambiyo senetleridir
KONSOLİDASYON Uluslararası borç işlemlerinde bankaların ya da direkt olarak borçlu olan ülkenin, vadesi gelen bir borcun daha uzun süreli bir vadeye uzatılması işlemidir
KONVERTİBİLİTE Bir ülkenin yerel parasının serbest döviz piyasasında diğer yabancı paralara ve altına dönüşebilme özelliğidir
KOPUŞ SEVİYESİ Önemli bir direnç seviyesinin bir kaç kez test edilerek belirginleşmesinden sonra, bu seviyenin aşılması halinde fiyatların bir üst seviyedeki direnç seviyesine kadar çıkabileceği kabul edilen seviyedir
KOT DIŞI (KOTE EDİLMEMİŞ) PAZAR Borsaya kote edilmemiş menkul değerlerin alım ve satımına konu olan pazardır
KOTASYON Menkul kıymetlerin listeye alınması işlemidir
KREDİ Mali kurumlarca kişi ve kuruluşlara verilen borç paraya denir
KREDİLİ MENKUL KIYMET İŞLEMLERİ Bir aracı kuruluş nezdinde müşteri adına kredi hesabı açılması koşuluyla müşteri ve aracı kuruluş arasında yapılacak sözleşme hükümleri çerçevesinde menkul kıymet alınmasıdır
KUPON Tahvillerin faizi ile hisse senetlerinin temettüsünü almak üzere kesilerek verilen kısımlardır
KURTAJ Borsa üyelerinin aracı olarak yaptıkları her borsa işlemi için müşterilerinden aldıkları komisyondur
KURUCU HİSSE SENEDİ Anonim şirketlerin kuruluş hizmetleri karşılığında çıkarılan hisse senetleridir Şirket yönetimine katılma hakkı vermez, sadece şirket karının bir kısmını alır
KURUMSAL YATIRIMCI Yatırım amacıyla kurulmuş yüklü miktarda fonlara sahip şirketlerdir Örnek olarak yatırım ortaklıkları, bankalar, sigorta şirketleri ve sosyal güvenlik kurumları gösterilebilir
KÜSÜRAT EMİR 1 lotun içerdiği hisse senedi sayısından daha az miktarlar için verilmiş emirlerdir (lot altı emirler) Küsürat emirler fiyatsız girilir Küsürat emirler ilgili hisse senedinin lot piyasasında işlem gördüğü en son fiyattan gerçekleşir
LEASING (Finansal Kiralama) Firmaların ticari ve sınai faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için gereksinim duydukları duran varlıkları satın almak yerine belirli kira ödentisi karşılığında kullanım olanağı tanıyan ve banka kredilerine alternatif olarak doğan orta dönemli finansman yöntemidir Bu yöntem, 1930 lu ıllarda Dünya Ekonomik Krizi ndeki finansman zorluğu ve 2 Dünya Savaşı sonrasında teknolojik gelişmelerin yenileşme ve modernleşme harcamalarına çözüm olarak geliştirildi Türkiye de de 1985 ten başlayarak daha çok KOBİ ler tarafından kullanılmaktadır
LİBOR Londra bankaları arasında günlük olarak belirlenen faiz oranıdır ve uluslararası işlemlerde referans alınır
LİKİDİTE Para ve altın, hisse senedi gibi para niteliğindeki diğer değişim ve değer ölçüsü araçları için kullanılır
LİKİDİTE ORANI Kısa vadede nakde dönüşebilecek dönen varlıkların, kısa vadeli borçları karşılama gücünü göstermektedir (Dönen Varlıklar-Stoklar-Diğ Döner Varlıklar / Kısa Vadeli Borçlar)
LİKİDİTE RİSKİ Sahip olunan kıymetin istenildiğinde paraya çevrilememesini, kıymetin cari piyasa değerinin altında elden çıkarılmasını ifade eder
LİKİT FON Vadesine 90 günden az kalmış sermaye piyasası araçlarından oluşan fonlardır
LİMİTLİ EMİR Emri veren alıcının, işlemin gerçekleşmesi için kabul ettiği en yüksek fiyatı, satıcının ise satmaya razı olduğu en düşük fiyatı belli ettiği emir tipidir
LOKAVT Bir işyerinde üretim faaliyetlerinin tamamen durdurulmasına neden olacak biçimde işverenin kendi başına veya işveren kuruluşları ile ortak alınan bir karar ile işçilerin topluca işten uzaklaştırılmasıdır
LOT Hisse senetleri piyasasında işlem birimidir İ M K B Hisse Senetleri Piyasası’nda, 1 lot; 1 000 -TL nominal değerli 1000 adet hisse senedini veya 1 000 000 -TL nominal değerli hisse senedini ifade eder
MACD GÖSTERGESİ (The Moving Average Convergence / Divergence: hareketli ortalamaların Uyumluluğu ve Uyumsuzluğu) MACD’de üç hareketli ortalama vardır ve iki çizgi kullanılır İlk çizgi MACD çizgisidir ve 26 günlük hareketli ortalamadan 12 günlük hareketli ortalama çıkarılmasıyla oluşur MACD çizgisini düzleyecek ikinci çizgi (sinyal çizgisi) için 9 günlük hareketli ortalama kullanılır MACD çizgisi sinyal çizgisini yukarı kestiğinde al, aşağı kestiğinde sat sinyali verir
MAKSİMUM LOT Hisse senedi bazında belirlenen ve alım satım sistemine limit fiyatlı emir olarak bir kerede girilebilecek en yüksek miktardır
MALİ ENDEKS Mali sektörde yer alan şirketlerin hisse senetlerinin fiyatlarındaki değişmeler dikkate alınarak hesaplanan hisse senetleri piyasası endeksidir
MALİ PİYASA Fon arz ve talebinde fon akımlarını düzenleyen kurumlar ve bunları düzenleyen kurallardan oluşan piyasadır
MALİ SEKTÖR Ekonomide iktisadi faaliyetlerin finansmanında rol oynayan kurumlardan oluşan sektördür
MANÜPLASYON Piyasada canlılık yaratmak amacıyla oluşturulan suni fiyat hareketleridir
MARKET-MAKER Piyasa düzenleyicisi demektir Hisse senetlerinde alım ya da satım yapılarak aşırı fiyat hareketlerinin önlenmesidir
MENKUL KIYMET Ortaklık veya alacaklılık sağlayan, belli bir meblağı temsil eden, gelir getiren, yatırım aracı olarak kullanılan ve şartları Sermaye Piyasası Kanununca belirlenmiş kıymetli evraklardır
MENKUL KIYMET İHRACI Sermaye piyasası araçlarının ihraççılar tarafından çıkarılıp satılmasıdır
MENKUL KIYMET İRADI Menkul ve gayri menkullerden elde edilen faiz, kira, rant gibi hasılatı ifade etmektedir
MENKUL KIYMETLER BORSASI Menkul kıymetlerin alım ve satım işleminin yapıldığı yer
MERKEZ BANKASI Banknot ihraç eden, para ve maliye politikalarının uygulayıcısı olan, devletin veznedarlık görevini üstlenmiş, devlete iktisadi ve mali danışmanlık yapan kurumdur
MEVDUAT Belirli dönem için geri ödemek koşuluyla belirli bir bedel karşılığında mevduat sahibi kişilerce bankalara yatırılan paradır
MOMENTUM Momentum kısaca belli bir süre içindeki fiyat farklarıyla düşüş ya da yükselişteki hızı ölçer Aşırı alım-satım osilatörü oluşturmak için bu teknik kullanılır Ölçülen dönemin ilk fiyatından son günün kapanış fiyatı çıkarılır ve ortaya çıkan pozitif veya negatif değer bir sıfır çizgisinin altına veya üstüne çizilir Oran yöntemiyle son fiyat ilk fiyata bölünür Bu durumda fiyatlar bir orta çizgi görevi yapan 100’ün altında ve üstünde dalgalanır Orta çizginin yukarı kesilmesi al, aşağı kesilmesi sat sinyali verir
MORATORYUM Bir şirketin ya da devletin ödeyemediği borçlarını ertelemesi işlemidir
MÜŞTERİ BAZINDA SAKLAMA Satın alınan menkul kıymetin aracı kurum ve banka emanetinde bırakılması durumunda yatırımcıya verilen bir kod numarası altında Takasbank kasalarında saklanması işlemidir
MÜŞTERİ EMRİ Borsa üyelerine müşterileri tarafından verilen alım satım emirleridir
NAKİT AKIM TABLOSU İşletmenin nakit giriş ve çıkışlarını gösteren tablodur Düzenlendiği dönem itibarıyle nakit açığı veya fazlasını gösterir ve finansal planlamada kullanılır
NAKİT AKIŞ ORANI İşletmenin nakit rezervlerinin yabancı kaynakları karşılama gücünü göstermektedir Net Dönem Karı+Amortismanlar-Nakit Çıkışı Gerektirmeyen Giderler(Toplam) / Kısa Vadeli Borçlar-Uzun Vadeli Borçlar
NAMA YAZILI SENET Hisse senedinin üzerinde sahip olanın ad ve soyadının yazılı olduğu senetlerdir Bu hisselerin satılması durumunda şirketlerin pay kütüğü defterine kaydı gerekmektedir ve hisse üzerine yeni sahip olanın adı ve soyadı yazılır
NET KAR MARJI ORANI İşletmenin satışlarının vergi sonrası kara göre karlılığını ölçmektedir Net Dönem Karı / Net Satışlar
NOMİNAL DEĞER Hisse senedi için pay senedinin üzerinde yazılı olan değerdir
NOMİNAL FAİZ ORANI Piyasada uygulanan cari faiz oranlarıdır Fiyat hareketlerinden arındırılmadığından reel faiz düzeyini göstermez
NOMİNAL FİYAT Hisse senedi için pay senedinin üzerinde yazılı olan fiyattır Tahvillerde ise, vade sonunda ödenecek değerdir
OFFSHORE Herhangi bir ülkede faaliyet gösteren fakat asıl merkezi o ülkenin dışında bulunan denizaşırı bir kurumun faaliyetlerini tanımlamaktadır kurum faaliyette bulunduğu ülkede kendi ülkesinin yasal düzenlemelerine bağlı olmadığı gibi içinde faaliyette bulunduğu yabancı ülkenin de düzenlemelerine bağlı değildir
OPEC 1960 yılında Bağdat ta İran, Irak, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Venezuela tarafından kurulmuştur Petrol ithalatçısı ülkeler üzerinde siyasi ve ekonomik baskı kurarak iktisadi ve politik bir üstünlük sağlamaya yönelik bir örgüttür
OPOZE HISSE SENEDİ Üzerinde devir ve satış yasağı olan hisselerdir
OPSİYON Bir malın belli bir süre içinde belli fiyattan satılması için alıcıya tanınan süre Bir satıcının satmak üzere aldığı malın parasını belli bir süre sonra ödeme hakkıdır
OPSİYON SÖZLEŞMESİ Alan tarafa üzerine opsiyon yazılan mal veya kıymetin gelecekte belirli bir tarihte belirlenen miktarda alma veya satma hakkını sağlayan sözleşmedir
ORDİNO Borsa yatırımcılarının işlem yaptıkları aracı kurumlarında verdikleri alım-satım emirleridir
ULUSAL 100 ENDEKSİ 1986 yılında 40 şirketin hisse senedi ile başlayarak zamanla sayısı 100 şirketin hisse senedi ile sınırlanan Bileşik Endeks’in devamı niteliğindedir Ulusal Pazar’da işlem gören, yatırım ortaklıkları hariç önceden belirlenmiş şartlar yanında sektörel temsil kabiliyeti de gözönünde bulundurularak seçilmiş hisse senetlerinden oluşmakta ve İMKB-30 hisse senetlerini otomatik olarak kapsamaktadır Hisse Senetlerinin fiyatları ve her bir hisse senedinin; aynen saklamada bulunanlar hariç, Takasbank saklamasında bulunan hisse senedi sayısının toplam hisse senedi sayısına oranları, baz alınarak piyasa değeri ağırlıklı olarak hesaplanır ve hisse senetleri piyasasının genel bir göstergesidir
ULUSAL 30 ENDEKSİ Vadeli İşlemler Piyasası’nda kullanılmak üzere, yatırım ortaklıkları hariç Ulusal Pazar’da işlem gören şirketlerden önceden belirlenmiş şartlar yanında, piyasa değeri ve likiditesi yüksek olanlardan sektörel temsil kabiliyeti de gözönünde bulundurularak seçilen 30 hisse senedinden oluşan endekstir
ULUSAL PAZAR Burada işlem gören bütün şirketler, İMKB tarafından önceden belirlenmiş kotasyon şartlarını tümüyle karşılayan şirketlerdir Ulusal pazardan seçilmiş 100 şirkete ait hisse senetleri İMKB-100 Endeksini oluşturmaktadır
UNDERWRITING (Aracılık yüklenimi) Yeni çıkarılan menkul kıymetlerin satış işleminin bir banka ya da aracı kuruluşlar tarafından üstlenilmesidir
ÜÇGEN Teknik analizde hisse senedi fiyatının eriştiği en yüksek fiyat ile en düşük fiyat arasındaki farkın önce genişleyip sonra daraldığı grafiktir
VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMESİ Sözleşmenin taraflarını belirlenen ileri bir tarihte üzerinde anlaşılan fiyattan standartlaştırılmış miktardaki bir malı veya kıymeti alma veya satma yükümlülüğüne sokan sözleşmedir
VADELİ PİYASALAR Gelecekte belirlenmiş bir zamanda belirlenen bir fiyat üzerinden mal ve hizmetlerin satılıp alındığı piyasalardır
VALÖR Kredi ya da mevduat için bankaca faizin işletilmeye başlandığı tarihe denir
VERGİ AMORTİSMAN FAİZ ÖNCESİ KAR (VAFÖK) Bir şirketin nakit akışlarına bakmakta kullanılan değerdir VAFÖK ile, Faiz Geliri/ Finansman Gideri, Vergiler ve Amortisman’ın etkilerinden bağımsız olarak bir şirketin operasyonlarından ne kadar para kazandığını görme imkanı buluruz
VİRMAN Bir banka hesabında bulunan varlıkların başka bir hesaba aktarılması işlemidir
YATAY ANALİZİ Dönemler arası bilanço ve gelir tablosu kalemlerin değişimlerini gösterir
YATIRIM Belli bir getiri sağlamak amacıyla, belirli vadelerde birikimlerin yatırım araçlarına bağlanmasıdır Yatırımcı yaptığı yatırımın maliyetini üstlenir Bu onun riskidir Eğer yatırımcı kendi öz fonlarını kullanarak yatırım yapıyorsa, en azından bu fonların maliyetini karşılaması gerekir Yatırımcı, elindeki bu fonlarla tahvil alış satışı veya vadeli mevduat ile faiz geliri de sağlayabilir Faiz hadleri, gelir seviyesi, borçlanabilme imkanları ve yatırımcının sahip olduğu risk anlayışı, yatırımı etkileyen unsurlardandır
YATIRIM DANIŞMANLIĞI Müşterilere, sermaye piyasası araçları ile bunları ihraç eden ortaklık ve kuruluşların, yönlendirici nitelikte yazılı veya sözlü yorum ve yatırım tavsiyelerinde bulunulması faaliyetidir
YATIRIM FONLARI Halktan katılma belgeleri karşılığı toplanan paralarla belge sahipleri hesabına, oluşturulan portföyü işletmek amacıyla kurulan malvarlığıdır
YATIRIM ORTAKLIKLARI Sermaye piyasası araçları ile altın ve diğer kıymetli madenler portföyü işletmek üzere anonim ortaklık şeklinde ve kayıtlı sermaye esasına göre kurulan sermaye piyasası kurumlarıdır
YENİ ŞİRKETLER PAZARI Yeni kurulmuş olmakla beraber, büyüme potansiyeli taşıyan şirketlerin hisse senetlerinin borsada işlem görmesi amacıyla kurulmuştur
YENİDEN DEĞERLEME Ortaklıkların aktiflerinde kayıtlı bulunan ve amortismana tabi maddi duran varlıklarının enflasyon sebebiyle elde etme maliyeti ile piyasa değeri arasında oluşan farkın bilançoların sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesi amacıyla Maliye Bakanlığı tarafından her yıl açıklanan oranlar dahilinde değerinin yükseltilmesidir
YÜKSELEN TAKOZ Büyük düşüşlerden önce oluşur Yukarı doğru açısı olan bir üçgen görünümündedir Takozun uçlarına doğru çıkış güç kaybeder Hacim artışı olmaz,hacim daralır Hacim yükselen fiyatı onaylamaz Takozun yükselen destek çizgisi kırıldığında, düşüş takozun boyunun üçte iksi kadar olur
YÜKSELEN ÜÇGEN FORMASYONU Fiyatların çıkarken aynı seviyede direnç oluşturmasına karşılık düşerken daha üst seviyede dip yapmasıyla oluşan şekildir Fiyatların belirgin bir prim yapmadan önce oluşturduğu formasyondur Formasyon hedefi ise formasyonun direnç seviyesi ile en düşük fiyatlı günü arasındaki farkın direnç seviyesine eklenmesiyle bulunur
ZAMAN ÖNCELİĞİ Hisse senetleri piyasasında, fiyat eşitliği halinde sisteme zaman açısından daha önce kaydedilmiş emirlerin öncelikli karşılanmasıdır
SUNUM : DURU
|