Yağmur Nedir ? Yağmur Tanımı, Anlamı, Yağmur Oluşumu Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-15-2012

yağmur: bulutlardan sıvı olarak düşen çapı 0

5 mm den büyük su damlacıklarına yağmur denir

damla çapı 6 mm den büyükse sürtünme direnci artar ve damla parçalanır

Atmosferden yeryüzüne düşen sıvı veya katı sulara yağış denir

Yağışların Oluşumu

Yağışın olabilmesi için ön şart su buharı (nem)dır

Ancak bu yeterli değildir

Bununla beraber ardarda 4 ayrı olay daha gereklidir

1

Soğuma,

2

Yoğunlaşma,

3

Damlaların büyümesi,

4

Yağış alanına yeni bulutların gelmesi

Soğuma

Yoğunlaşma için havanın soğuması gerekir

Soğuma soğuk ve sıcak hava kütlelerinin karışmasıyla veya konvektif yükselmeyle olabilir

Soğuma 4 şekilde olur

a

Konveksiyonla soğuma: Sıcak hava soğuk yeryüzüne temas ederek soğur

b

radyasyon kaybı ile soğuma: Açık gecelerde atmosferden uzaya radyasyonla ısı kaybı ve de soğuma olur

c

Karışma ile soğuma: Sıcak ve soğuk 2 hava kütlesi karışarak

Sıcak karışım Soğuk

d

Adyabatik soğuma: Çevresiyle ısı değişimi olmadan soğuma adyabatik olarak nitelenir

Yükselerek soğuma

Hava ısınır genleşir hafifler yükselir = soğur

Yoğunlaşma

Yoğunlaşmanın olabilmesi için havada yoğunlaşma çekirdeklerinin olması gerekir

Bunlar suyu üzerinde tutan 10 mikrondan küçük çaplı parçacıklardır

Yoğunlaşma çekirdekleri olmazsa yoğunlaşma olmaz

Damlaların Büyümesi

Yoğunlaşma çekirdeklerinin etrafındaki ince film su tabakası higroskopik su olarak adlandırılır

Bu su kalınlaşır, kalınlaşır ve havada kalamaz hale gelir

Sonra da düşmeye başlar

Düşerken diğer su damlacıklarıyla da birleşir ve yağış olur

Çok soğuyan havada buz kristalleri oluşabilir

Bunların üzerinde de yoğunlaşma olabilir

Yağış Alanına Yeni Bulutların Gelmesi

Bulutlardaki su buharı miktarı 2-3 g/m3 kadardır

Dolayısıyla Yağışta bu su hemen tükenir

Yeni bulutlar gelip beslemedikçe uzun süreli Yağışlar oluşmaz

Birim zamanda düşen yağış miktarına yağış şiddeti denir

2

5 mm/h(düşük),

2

5-7

6 mm/h (orta),

7

6 mm/h< (şiddetli yağmur)

Yağış Şekilleri

Yoğunlaşan subuharının havadaki veya yeryüzündeki ürünlerine hidrometeor denir

Hidrometeorlar 4’e ayrılır

1

Düşen Hidrometeorlar

2

Düşmeyen Hidrometeorlar

3

Yeryüzünde Savrulan Hidrometeorlar

4

Havada Bulanıklık Yapan Hidrometeorlar

Bunlardan önemlileri; yağmur, kar, Dolu, çiğ, kırağı, kırç ve vergla burada anlatılacaktır

Yağmur

Bulutlardan sıvı olarak düşen çapı 0

5 mm den büyük su damlacıklarına yağmur denir

Damla çapı 6 mm den büyükse sürtünme direnci artar ve damla parçalanır

Max

Çapı 0

5 mm den küçük yağmura çisenti denir

Yağmur(sıcaklık pozitif)

0oC den düşük hava

Sulu sepken

Kar

Buz kristallerinden oluşan Yağışa kar denir

Yoğunlaşan damlalar daha da soğuyup sıfırın altına düşürse katı halde yoğunlaşmış damlacıklar oluşur

Bu 6 ve 8 gen buz kristalleri birleşerek kar lapasını oluşturur

Kar yalıtkandır

Bitkileri dondan korur

Yavaş eriyerek toprağa su depolar

Dolu

0

5-5 cm çaplı, yağan buz parçalarına Dolu denir

Tek bir buluttan düştüğü için lokal bölgelerde görülür

10 sn-40 dakika arasında sürer

23

5

1969 Günü Saat 17:15'de Ankara'ya Düşen Dolu Taneleri

2

7

2005 tarihinde Erzurum'da 20 dakika boyunca yağan Dolu araç trafiğini olumsuz etkilerken, dolunun kalınlığı kimi yerlerde 2 santimetreye ulaştı

May 12, 2004 Giant Hail in Attica, Kansas, USA

En büyük Dolu faciası Hindistan’da 1888 de meydana geldi

Düşen Dolu taneleri sonucunda bir kısmı hemen bir kısmı da aldıkları yaralar sonucunda daha sonradan olmak üzere toplam 250 kişi öldü

Çiğ

Havadaki su buharının çiğlenme noktasından düşük sıcaklığa sahip cisimler üzerinde yoğunlaşmasıyla oluşan damlacıklara çiğ denir

Kırağı

Çiğden farkı yoğunlaşma 0oC nin altındaki cisimler üzerinde oluşuyor

Kırç (Jivr)

Havadaki su buharının çok soğumuş ağaç dalları, tel, saçak, vBulletin

cisimler üzerinde yoğunlaşarak buz tabakası haline gelmesidir

kırağıdan ayrılan yönü, kristallerin üst üste yığılarak buz tabakası haline gelmesidir

Çiğ en çok ilkbaharda görülürken, kırağı ve kırç ise çoğunlukla sonbaharda gerçekleşir

vergla

Yağmurun 0 oC nin altındaki cisimler üzerine düşmesi ve burada donmasıyla oluşur

yağış tipleri

Yağış olabilmesi için çiğlenme noktasının altında soğuma gerekir

Bu soğumanın tipine göre Yağışlar Depresyonik, orografik, konvektif olabilir

Depresyonik Yağışlar

Depresyonik yağış = siklonik yağış = cephesel yağış

Yoğunluk ve sıcaklığı farklı iki hava karşılaşınca oluşur

Ilık hava hem karışımdan hem yükselmeden dolayı soğur

Soğuma yavaş olur

Uzun süreli ve düşük şiddetli, geniş alanlı yağış bırakır

Depresyonik Yağışlar

Sıcak hava

Soğuk hava

Karışım

Depresyonik Yağışlar

Karışım

Yağışlar-nedir+orografik Yağışlar-ne-demek'>orografik Yağışlar

Şiddetli yağış bırakabilir

Denize paralel yüksek dağlarda çok görünür

Deniz tarafı yağış alır

(Fön rüzgarında da anlatıldı)

Konvektif Yağışlar

Yeryüzünün sıcak kesimleri ile temas eden hava ısınır

Hava ısınır genleşir hafifler yükselir soğur = Yağış

Nemin yüksek olduğu yaz başında şiddetli yağış olabilir (Kırkikindi yağmurları bu şekilde oluşur)

08-15-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Yağmur Nedir ? Yağmur Tanımı, Anlamı, Yağmur Oluşumu Hakkında yağmur: bulutlardan sıvı olarak düşen çapı 05 mm den büyük su damlacıklarına yağmur denir damla çapı 6 mm den büyükse sürtünme direnci artar ve damla parçalanır Atmosferden yeryüzüne düşen sıvı veya katı sulara yağış denir Yağışların Oluşumu Yağışın olabilmesi için ön şart su buharı (nem)dır Ancak bu yeterli değildir Bununla beraber ardarda 4 ayrı olay daha gereklidir 1 Soğuma, 2 Yoğunlaşma, 3 Damlaların büyümesi, 4 Yağış alanına yeni bulutların gelmesi Soğuma Yoğunlaşma için havanın soğuması gerekir Soğuma soğuk ve sıcak hava kütlelerinin karışmasıyla veya konvektif yükselmeyle olabilir Soğuma 4 şekilde olur a Konveksiyonla soğuma: Sıcak hava soğuk yeryüzüne temas ederek soğur b radyasyon kaybı ile soğuma: Açık gecelerde atmosferden uzaya radyasyonla ısı kaybı ve de soğuma olur c Karışma ile soğuma: Sıcak ve soğuk 2 hava kütlesi karışarak Sıcak karışım Soğuk d Adyabatik soğuma: Çevresiyle ısı değişimi olmadan soğuma adyabatik olarak nitelenir Yükselerek soğuma Hava ısınır genleşir hafifler yükselir = soğur Yoğunlaşma Yoğunlaşmanın olabilmesi için havada yoğunlaşma çekirdeklerinin olması gerekir Bunlar suyu üzerinde tutan 10 mikrondan küçük çaplı parçacıklardır Yoğunlaşma çekirdekleri olmazsa yoğunlaşma olmaz Damlaların Büyümesi Yoğunlaşma çekirdeklerinin etrafındaki ince film su tabakası higroskopik su olarak adlandırılır Bu su kalınlaşır, kalınlaşır ve havada kalamaz hale gelir Sonra da düşmeye başlar Düşerken diğer su damlacıklarıyla da birleşir ve yağış olur Çok soğuyan havada buz kristalleri oluşabilir Bunların üzerinde de yoğunlaşma olabilir Yağış Alanına Yeni Bulutların Gelmesi Bulutlardaki su buharı miktarı 2-3 g/m3 kadardır Dolayısıyla Yağışta bu su hemen tükenir Yeni bulutlar gelip beslemedikçe uzun süreli Yağışlar oluşmaz Birim zamanda düşen yağış miktarına yağış şiddeti denir 25 mm/h(düşük), 25-76 mm/h (orta), 76 mm/h< (şiddetli yağmur) Yağış Şekilleri Yoğunlaşan subuharının havadaki veya yeryüzündeki ürünlerine hidrometeor denir Hidrometeorlar 4’e ayrılır 1 Düşen Hidrometeorlar 2 Düşmeyen Hidrometeorlar 3 Yeryüzünde Savrulan Hidrometeorlar 4 Havada Bulanıklık Yapan Hidrometeorlar Bunlardan önemlileri; yağmur, kar, Dolu, çiğ, kırağı, kırç ve vergla burada anlatılacaktır Yağmur Bulutlardan sıvı olarak düşen çapı 05 mm den büyük su damlacıklarına yağmur denir Damla çapı 6 mm den büyükse sürtünme direnci artar ve damla parçalanır Max Çapı 05 mm den küçük yağmura çisenti denir Yağmur(sıcaklık pozitif) 0oC den düşük hava Sulu sepken Kar Buz kristallerinden oluşan Yağışa kar denir Yoğunlaşan damlalar daha da soğuyup sıfırın altına düşürse katı halde yoğunlaşmış damlacıklar oluşur Bu 6 ve 8 gen buz kristalleri birleşerek kar lapasını oluşturur Kar yalıtkandır Bitkileri dondan korur Yavaş eriyerek toprağa su depolar Dolu 05-5 cm çaplı, yağan buz parçalarına Dolu denir Tek bir buluttan düştüğü için lokal bölgelerde görülür 10 sn-40 dakika arasında sürer 2351969 Günü Saat 17:15'de Ankara'ya Düşen Dolu Taneleri 272005 tarihinde Erzurum'da 20 dakika boyunca yağan Dolu araç trafiğini olumsuz etkilerken, dolunun kalınlığı kimi yerlerde 2 santimetreye ulaştı May 12, 2004 Giant Hail in Attica, Kansas, USA En büyük Dolu faciası Hindistan’da 1888 de meydana geldi Düşen Dolu taneleri sonucunda bir kısmı hemen bir kısmı da aldıkları yaralar sonucunda daha sonradan olmak üzere toplam 250 kişi öldü Çiğ Havadaki su buharının çiğlenme noktasından düşük sıcaklığa sahip cisimler üzerinde yoğunlaşmasıyla oluşan damlacıklara çiğ denir Kırağı Çiğden farkı yoğunlaşma 0oC nin altındaki cisimler üzerinde oluşuyor Kırç (Jivr) Havadaki su buharının çok soğumuş ağaç dalları, tel, saçak, vBulletin cisimler üzerinde yoğunlaşarak buz tabakası haline gelmesidir kırağıdan ayrılan yönü, kristallerin üst üste yığılarak buz tabakası haline gelmesidir Çiğ en çok ilkbaharda görülürken, kırağı ve kırç ise çoğunlukla sonbaharda gerçekleşir vergla Yağmurun 0 oC nin altındaki cisimler üzerine düşmesi ve burada donmasıyla oluşur yağış tipleri Yağış olabilmesi için çiğlenme noktasının altında soğuma gerekir Bu soğumanın tipine göre Yağışlar Depresyonik, orografik, konvektif olabilir Depresyonik Yağışlar Depresyonik yağış = siklonik yağış = cephesel yağış Yoğunluk ve sıcaklığı farklı iki hava karşılaşınca oluşur Ilık hava hem karışımdan hem yükselmeden dolayı soğur Soğuma yavaş olur Uzun süreli ve düşük şiddetli, geniş alanlı yağış bırakır Depresyonik Yağışlar Sıcak hava Soğuk hava Karışım Depresyonik Yağışlar Karışım Yağışlar-nedir+orografik Yağışlar-ne-demek'>orografik Yağışlar Şiddetli yağış bırakabilir Denize paralel yüksek dağlarda çok görünür Deniz tarafı yağış alır(Fön rüzgarında da anlatıldı) Konvektif Yağışlar Yeryüzünün sıcak kesimleri ile temas eden hava ısınır Hava ısınır genleşir hafifler yükselir soğur = Yağış Nemin yüksek olduğu yaz başında şiddetli yağış olabilir (Kırkikindi yağmurları bu şekilde oluşur)