Konu
:
Matbaa Nedir? Matbaa Tanımı Nedir ? Matbaa Hakkında Bilgi
Yalnız Mesajı Göster
Matbaa Nedir? Matbaa Tanımı Nedir ? Matbaa Hakkında Bilgi
08-15-2012
#
2
Prof. Dr. Sinsi
Matbaa Nedir? Matbaa Tanımı Nedir ? Matbaa Hakkında Bilgi
Bilindiği gibi matbaa Johann Gutenberg tarafından icat edilmiştir
Gutenberg tek tek metal harflerle yüksek baskı tekniğini geliştirmiş
Gutenberg’in bu buluşundan sonra matbaacılık yaygın ve hızlı gelişen bir sektör olmuştur
Matbaanın ilk kez kullanılması Uzakdoğu’da başlamıştır
Bilinen ilk baskı VIII
yy’da Japonya’da yapılmıştır
İmparatoriçe Shotoko Budizm’in kutsal metinlerini Sanskrit dilinde Çin alfabesiyle bastırmıştır
İlk kez tek tek harfler dökerek baskı yapmayı Pi Sheng (960-1297) adında bir Çinli denemiştir
Pi Sheng porselenden harfler kullanarak matbaanın gelişimine hız kazandırmıştır
Ancak çok harfli Çin alfabesinde tek tek harfler kullanarak baskı yapma nedeni hala anlaşılamamıştır
Matbaa Çinlilerden Uygurlara geçmişlerdir
Uygurların IX
yy’dan itibaren baskı yaptığı bilinmektedir
(Tun-Huang mağarasındaki buluntular
)
Avrupa’da matbaacılık özellikle XV
yy’da gelişme göstermiştir
Avrupa’da matbaacılığın üssü Hollanda olmuştur
Burada ki basım tekniği tahta kalıplarla yapılmaktadır
Hattatlarca yazılan tahta kalıplar
Hakkaklarca kazınmaktadır
Kalıplar bu yönetemle üretilmektedir
Harlem kentinde ilk kez tek tek harflerle baskı denemelerini 1430 yılında Lourens Janszoon Coster’in yaptığı sanılmaktadır
Johann Gutenberg ise çırağı Fust ile birlikte Mainz şehrinde metal harflerle basım tekniğini uygulamıştır
Gutenberg bu çaılşmalara bilgi ve birikimlerini, Fust ise sermayesini katmıştır
İlk çalışmaları olan 42 satırlık İncil’i 1455 yılında basmışlardır
Fust ve Gutenberg işlerin yolunda gitmemesi neticesinde ortaklıklarına son vermiştir
1462’de Nassau başpsikoposunun askerleri Mainz şehrine saldırdı
Kaçan basımcılar Avrupa’nın her yanına dağıldı
Türkiye’de Matbaacılık
İlk Türk matbaacısı İbrahim Müteferrika’dır
Lale devri olarak bilinen dönemde 1726 yılında ilk Türk Matbaası kurulmuştur
Ülkemize matbaanın bu kadar gecikmesinin nedenleri dinsel tutuculuktan ziyade toplumun bu yönde bir isteğinin olmayışı, okur yazar oranının yüksek olmayışı, okuma alışkanlığının kazanılmamış olması, hattatlığın yaygın bir meslek oluşu ve matbaa için gerekli alt yapının hazır olmayışıdır
(Avrupa’da bir psikoposun askerlerine şehir bastırdığı düşünüldüğünde matbaanın gecikmesinin temel nedeninin dinsel tutuculuk olmadığı daha net anlaşılacaktır)
Osmanlı matbaasında basılan ilk kitap Kitab-ı Lügat-ı Vankulu (Vankulu sözlüğü)’dur
Mütefferika yaşamı boyunca 17 farklı eser basmıştır
Ancak kitapların maliyetlerinin ve buna bağlı olarak fiyatlarının çok yüksek olması matbaacılığın yaygınlaşmasını engellemiştir
Mütefferka’nın ölümünden sonra matbaa zaman zaman atıl kalsa da çalışmaya devam etmiştir
Matbaanın başına 1754 yılında İbrahim ve Ahmet Efendiler, 1783 yılından sonra Beylikçi Raşid Mehmed Efendi ve Vak’a-nüvis Vasıf Efendi geçmişlerdir
1796 yılında Abdurrahman Efendi Mühendisane matbaasını kurmuştur
Daha sonra Üsküdar matbaası(1802) ve sonrasında Takvimhane-i Amire adında bir matbaa daha açıldı
(1831) Bu sırada Mısır’da Kavalalı Mehmet Ali Paşa Bulak matbaasını kurdu
(1822) 1833 yılında ülkede 54 matbaa (15’i litografi) 1948 yılında 509 matbaa ve 1983 yılında 3537 matbaa bulunmaktaydı
Günümüzde Türk matbaacılığı teknolojik gelişmelere bağlı olarak gelişimini sürdürmektedir
Basım sektörü Avrupa’daki emsalleriyle aynı kalitede ürünler üretebilmektedir
Hazır teknoloji üretici ülkelerden alınmakta ülkemizde başarı ile uygulanmaktadır
Ancak Türkiye bazı istinalar hariç teknoloji üretmekten uzak, fakat iyi bir teknoloji takipçisi durumundadır
Prof. Dr. Sinsi
Kullanıcının Profilini Göster
Prof. Dr. Sinsi Kullanıcısının Web Sitesi
Prof. Dr. Sinsi tarafından gönderilmiş daha fazla mesaj bul