Konya Sözlü Tarih , Konya Buyukleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-13-2012

Mevlana Celaleddin Rumi’ye ilişkin söylenceler

Mevlana ile Şems arasındaki yakınlığı çekememektedir

Bunun üzerine Şems birden ortadan kaybolur

Ne zaman nnereye gittiğini bilen yokyutr

Mevlana üzgün üzgün Konya çarşısında gezerken kuyumcular çarşısında altın varakları dövenlerin çekiçlerinden çıkan uyumlu sesleri duyar

Öyle bir ses oluşmuşturki bu sese kendini kaptırır

eli feracesinin yakasındadır

Evrenin düzeni güneş sistemi,gezegenler,uydularonla rın ilahi bir düzen içinde dönüşleri aklından geçer

Bu duyguyla dönmeye başlar

Herkes işini gücünü bırakıp onu izlemektedir

gözlerini kaapmışbaşını sağ omuzu üsütne eğmiştir

Bir kolunu gökyüzüne birinide aşağı doğru açmıştır

kendinden geçmiş tüm acılardan sıyrılmıştır

İzleyenler arasında daha sonra Şems’in yerini alacak olan Selahattin Zerkubi de vardır

Mevlana’nın duygularını anlayan Selahattin Zerkubi de dönmeye başlar

çevresindekilere tüm malını mülkünü bağışlayan Selahattin Zerkubi "Şeyhim" der "senden başka birşeye ihtiyacım yoktur

"

Mevlevi ayınlerindeki sema böyle başlar

MEvlana babsının kabrini ziyarete gider

Her yan gül kokmakta,dallarda bülbüller ötüşmektedir

Mevlana bülbüll sesinden bir türlü kendini duaya veremez

"İki bülbül bir diyarda ötemez biri susmalı der ve bülbül sesi kesilir

Bir dahada Konya’da bülbül sesi hiç duyulmaz

Ölünce babaının yanına gömülen Mevlana’nın tabutu toprağa gömülürken babasının tabutunun saygısından ayağa kalktığı söylenir

Sultan’ul Ulemaya ilişkin söylence

Mevlana’nın babası Sultan-ül Ulema ya ilişkin ise söylence:

Belh’de bir cuma gecesi üç yüz müftü ve din bilgini aynı düşü görür

Muhammet Mustafa bir sahrada çadır kurmuş dinlenmekte sağ yanında Bahaeddin Veled dırmaktadır

Müfütler ve bilginler uzakta diz çökmüş lerdir

Peygamber bu din adamlarına döner ve şöyle der:"bu günden sonra Bahaeddin Veled’e ,Sultan-ül Ulema deyiniz ve öyle hitap ediniz

Ertesi gün Belh’de ki tüm bilgin ve müftüler Bahaeddin Veled’in müridi olur,aynı düşü gördükleri anlaşılır

Bahaeddin Veled onlar demeden düşünü onlara anlatır

NASREDDİN HOCA’YA İLİŞKİN SÖYLENCELER

Bir söylenceye göre Halkın düş gücü Hoca’yı Hallac’ı Mansur ve Seyid Nesimi ’yle arkadaş yapar

Buna göre Akşehir Medresesi’nde Seyid Hayrani’nin öğrencisidir

mollalar bu üç arkadaşı çok sevmekte ,zaman buldukça revaklı bahçede toplanan Hoca’nın fıkralarını ,Nesiminin şiirleini Mansur’un öykülerini dinlemektedirler

Hayrani bir gün köyüne gitmek zorunda kalır

çok sevdiği kuzusunu Nasrettin,Nesimi,Mansur üçlüsüne emanet eder

Bunlar bir gün yanlarına kuzuyu da alıp kırlara açılır

Bir süre sona canları açıkır

Kuzyu kesip yemeye karar verirler

Mansur Kesimi,Nesimi deriyi yüzmeyi üstlenir

Hoca’ya:"Ya sen ne yapacaksın?"diye sorarlar

"Seyit efendi hoca ermişlerdendirondan korkarım kuzuya dokunamam ama pişmişine de dayanamam

der kuzuyu kesip yerler

Seyit Hoca dönünce durumu öğrenir çok kızar

"Kim kesti kuzumu çabuk söyleyin" der

Mansur başı önünde :"ben Hoca efendi"der

Nesimi de sözün ardını getirir

"bende derisini yüzdüm

" Seyit Hoca bu kez de Nasrettin ’e döner "Ya sen sen ne yaptın?"

Nasrettin Hoca:"Ben onların hallerine hem güldüm hem de etin ucundan biraz yedim

" der

O zaman Seyit Hayrani şöyle bir bakar ve :"Mansur günün birind esenide böyle kesecekler,Nesimi , senin de derini yüzecekler

Nasrettin sana da kıyametet dek evet kıyamete tek gülecekler

siz istediniz

bu Allah’ın hükmüdür

" der

Dedikleri zamanla bir bir gerçekleşir

Kaşıkçı güzeli söylencesi

Konya çarşısında küçük bir kaşıkçı dükkanı ve burada çok yakışıklı becerikli bir genç vardır bütün kızlar genci görmeye gelir

Delikanlı hiçbirine yüz vermez

Bir gün Konya Paşa’sının kızı dükkana gelir

Ustayı görür görmez aşık olur

Peçelidir

yüzünü görmez ama delikanlı da kıza aşık olur

Sevgisini kaşıklarda dile getirir

Öyle güzel kaşıklar yapar ki bir alan bir daha alır

Paşa kızı her gün dükkana uğramakta deste deste kaşık almaktadır

Günün birinde kızın babası merak edip kaşıkları kimin yaptığın araştırmaya gider yanına şehrin kadısını da alır

Dükkana varır,delikanlıyla konuşur

sözün bir yerinde "

doğrusu çok ustasın kaşıklara diyecek yok ,hele o üzerine yazdığın beyitler,o ne ateş,o ne yangın öyle,belli ki sevdalısın

" der

Delikanlı "sizden gizleyemem Paşam der

Bu sevda yüzünden ne gecem ne gündüzüm belli

"Paşa kızın kim olduğunu sorar

Delikanlı bilmediğini söyleyip olanları anlatınca Paşa şaşırır:

-"sizi başgöz etmek boynumun borcu olsun

Kimin nesi olursa olsun,alacağım sana onu" der

Birlikte beklemeye başlarlar

Derken kız dadısıyla görünür

Delikanlı işaret edince Paşa kızın peçesini aniden kaldırıverir

Bakar ki kendi kızı!

" Bir kızına bir de delikanlıya bakar ve "Tanrı’nın yazısı böyleymiş

yarından tezi yok düğün kurula" deyip iki sevdalıyı evlendirir

Tavus baba söylencesi

Konya’nın meram bağları sırtlarında Tavus Baba adlı bir türbe vardır

Burada yatanın kim olduğu ,nasıl yaşadığı bilinmemektedir

Onunla ilgili söylence:

Bir gün şimdi türbenin bulunduğu yere hint diyarından çok güzel bir kadın gelip yerleşir

Küçük kulübesinde rebab çalar

sesi güzeldir

Mevleviler’i büyülemiştir

Kimseler yüzünü göremez

Rebabının eşsiz sesiyle tepenin eteklerinde sema edilir

Günün birinde birden ses kesilince hereks tepeye koşar

Kulübede kırık bir rebababve bir yığın tavus tüyünden başka bir şey yoktur

tüyler toplanır

buraya bir türbe yapılır

Adına da Tavus Baba türbesi denir

Yörede incelemeelr yapan Gotdolevski göre Bektaşiler bu yabancı kadına ölümünden sonra Baba sanını vermiştir

Bu yüzden Tavus Baba diye anılır

08-13-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Konya Sözlü Tarih , Konya Buyukleri Mevlana Celaleddin Rumi’ye ilişkin söylenceler Mevlana ile Şems arasındaki yakınlığı çekememektedir Bunun üzerine Şems birden ortadan kaybolur Ne zaman nnereye gittiğini bilen yokyutr Mevlana üzgün üzgün Konya çarşısında gezerken kuyumcular çarşısında altın varakları dövenlerin çekiçlerinden çıkan uyumlu sesleri duyar Öyle bir ses oluşmuşturki bu sese kendini kaptırıreli feracesinin yakasındadır Evrenin düzeni güneş sistemi,gezegenler,uydularonla rın ilahi bir düzen içinde dönüşleri aklından geçer Bu duyguyla dönmeye başlar Herkes işini gücünü bırakıp onu izlemektedirgözlerini kaapmışbaşını sağ omuzu üsütne eğmiştir Bir kolunu gökyüzüne birinide aşağı doğru açmıştırkendinden geçmiş tüm acılardan sıyrılmıştır İzleyenler arasında daha sonra Şems’in yerini alacak olan Selahattin Zerkubi de vardır Mevlana’nın duygularını anlayan Selahattin Zerkubi de dönmeye başlar çevresindekilere tüm malını mülkünü bağışlayan Selahattin Zerkubi "Şeyhim" der "senden başka birşeye ihtiyacım yoktur" Mevlevi ayınlerindeki sema böyle başlar MEvlana babsının kabrini ziyarete giderHer yan gül kokmakta,dallarda bülbüller ötüşmektedir Mevlana bülbüll sesinden bir türlü kendini duaya veremez "İki bülbül bir diyarda ötemez biri susmalı der ve bülbül sesi kesilirBir dahada Konya’da bülbül sesi hiç duyulmaz Ölünce babaının yanına gömülen Mevlana’nın tabutu toprağa gömülürken babasının tabutunun saygısından ayağa kalktığı söylenir Sultan’ul Ulemaya ilişkin söylence Mevlana’nın babası Sultan-ül Ulema ya ilişkin ise söylence: Belh’de bir cuma gecesi üç yüz müftü ve din bilgini aynı düşü görür Muhammet Mustafa bir sahrada çadır kurmuş dinlenmekte sağ yanında Bahaeddin Veled dırmaktadır Müfütler ve bilginler uzakta diz çökmüş lerdir Peygamber bu din adamlarına döner ve şöyle der:"bu günden sonra Bahaeddin Veled’e ,Sultan-ül Ulema deyiniz ve öyle hitap ediniz Ertesi gün Belh’de ki tüm bilgin ve müftüler Bahaeddin Veled’in müridi olur,aynı düşü gördükleri anlaşılır Bahaeddin Veled onlar demeden düşünü onlara anlatır NASREDDİN HOCA’YA İLİŞKİN SÖYLENCELER Bir söylenceye göre Halkın düş gücü Hoca’yı Hallac’ı Mansur ve Seyid Nesimi ’yle arkadaş yapar Buna göre Akşehir Medresesi’nde Seyid Hayrani’nin öğrencisidirmollalar bu üç arkadaşı çok sevmekte ,zaman buldukça revaklı bahçede toplanan Hoca’nın fıkralarını ,Nesiminin şiirleini Mansur’un öykülerini dinlemektedirler Hayrani bir gün köyüne gitmek zorunda kalır çok sevdiği kuzusunu Nasrettin,Nesimi,Mansur üçlüsüne emanet eder Bunlar bir gün yanlarına kuzuyu da alıp kırlara açılırBir süre sona canları açıkır Kuzyu kesip yemeye karar verirlerMansur Kesimi,Nesimi deriyi yüzmeyi üstlenir Hoca’ya:"Ya sen ne yapacaksın?"diye sorarlar"Seyit efendi hoca ermişlerdendirondan korkarım kuzuya dokunamam ama pişmişine de dayanamamder kuzuyu kesip yerler Seyit Hoca dönünce durumu öğrenir çok kızar"Kim kesti kuzumu çabuk söyleyin" der Mansur başı önünde :"ben Hoca efendi"derNesimi de sözün ardını getirir"bende derisini yüzdüm" Seyit Hoca bu kez de Nasrettin ’e döner "Ya sen sen ne yaptın?" Nasrettin Hoca:"Ben onların hallerine hem güldüm hem de etin ucundan biraz yedim" der O zaman Seyit Hayrani şöyle bir bakar ve :"Mansur günün birind esenide böyle kesecekler,Nesimi , senin de derini yüzecekler Nasrettin sana da kıyametet dek evet kıyamete tek güleceklersiz istedinizbu Allah’ın hükmüdür" der Dedikleri zamanla bir bir gerçekleşir Kaşıkçı güzeli söylencesi Konya çarşısında küçük bir kaşıkçı dükkanı ve burada çok yakışıklı becerikli bir genç vardır bütün kızlar genci görmeye gelir Delikanlı hiçbirine yüz vermez Bir gün Konya Paşa’sının kızı dükkana gelirUstayı görür görmez aşık olurPeçelidiryüzünü görmez ama delikanlı da kıza aşık olur Sevgisini kaşıklarda dile getirir Öyle güzel kaşıklar yapar ki bir alan bir daha alır Paşa kızı her gün dükkana uğramakta deste deste kaşık almaktadırGünün birinde kızın babası merak edip kaşıkları kimin yaptığın araştırmaya gider yanına şehrin kadısını da alır Dükkana varır,delikanlıyla konuşursözün bir yerinde "doğrusu çok ustasın kaşıklara diyecek yok ,hele o üzerine yazdığın beyitler,o ne ateş,o ne yangın öyle,belli ki sevdalısın" der Delikanlı "sizden gizleyemem Paşam derBu sevda yüzünden ne gecem ne gündüzüm belli"Paşa kızın kim olduğunu sorar Delikanlı bilmediğini söyleyip olanları anlatınca Paşa şaşırır: -"sizi başgöz etmek boynumun borcu olsunKimin nesi olursa olsun,alacağım sana onu" der Birlikte beklemeye başlarlar Derken kız dadısıyla görünür Delikanlı işaret edince Paşa kızın peçesini aniden kaldırıverir Bakar ki kendi kızı!" Bir kızına bir de delikanlıya bakar ve "Tanrı’nın yazısı böyleymişyarından tezi yok düğün kurula" deyip iki sevdalıyı evlendirir Tavus baba söylencesi Konya’nın meram bağları sırtlarında Tavus Baba adlı bir türbe vardır Burada yatanın kim olduğu ,nasıl yaşadığı bilinmemektedir Onunla ilgili söylence: Bir gün şimdi türbenin bulunduğu yere hint diyarından çok güzel bir kadın gelip yerleşir Küçük kulübesinde rebab çalarsesi güzeldirMevleviler’i büyülemiştir Kimseler yüzünü göremezRebabının eşsiz sesiyle tepenin eteklerinde sema edilir Günün birinde birden ses kesilince hereks tepeye koşarKulübede kırık bir rebababve bir yığın tavus tüyünden başka bir şey yokturtüyler toplanır buraya bir türbe yapılırAdına da Tavus Baba türbesi denir Yörede incelemeelr yapan Gotdolevski göre Bektaşiler bu yabancı kadına ölümünden sonra Baba sanını vermiştirBu yüzden Tavus Baba diye anılır