Çankırı Yöresel Halk Oyunları - Çankırının Halk Oyunları

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-13-2012

Çankırı halk oyunları
Çankırının yöresel oyunları

Aslında çok geniş bir araştırma ve inceleme konusu olan Çankırı Folkloru'nu biz burada kısaca ve ana hatlarıyla ele alacağız

Bu konudaki müstakil eserleri de, yeni yetişen Çankırı evlatlarının mutlaka verecekleri inancını taşımak istiyoruz

Aksi takdirde, kendilerin*den evvelki neslin işlemiş oldukları hatayı devam ettirmek gibi büyük bir vebali omuzlamış olacaklarını zannediyoruz

Genel bilgiler vermek bakımından Çankırı folklorunda etkili bir rolü bulunan gelenek ve görenekleri tanıtmak yerinde olacaktır

Çankırı halkının yaşayışı ve dünyası hakkında öğrenmek istediklerimizin hemen tamamı merkez ilçe hayatından uzak kalmış olan köy ve kasabalarında daha geniş ve daha canlı bir şekilde görüle*bilmektedir

Çankırı, değişen her türlü hayat şartları ve tarzına rağmen, gelenek ve göreneklerinden "öz olarak" çok şey kaybetmeyen nadir bir ilimizdir

Nitekim, yavuklusuna (nişanlısına) kenarı işlemeli mendil gönderen genç kızları kalmamış olsa bile, kırsal kesimde aynı kızları ve kadınları yolda yürürken hala erkeklerin önünden geçmezler

Çünkü sımsıkı ve hem de farkında olmadan, yürekten bağlı oldukları açıkça görülen "töre"ye aykırı bilirler erkek önünden geçmeyi

Yine aynı şekilde, davullu-zurnalı, üç gün üç gece yapılan düğünlerin yerini, belediye nikah salonu veya düğün salonu törenleri almışsa da gerdeğe giren güveyi yumruklanır ve az önce sağdıçlar tarafından camiden (yatsı namazından) getirilmiştir

Gelinlerin kına gecesi kınaları yakılır ve kına gecesi oyunlarında mutlaka bindallı veya üçetek giyilir

Bütün bu ve buna benzer hususlar, Çankırı'da gelenek ve göreneklerin "öz olarak" değil, şekil olarak bazı değişmelere uğradığını göstermektedir

Her sene kış mevsiminde büyük yaran sohbetleri ve hemen her düğünde, "baş donanması" merasimleri de gençler arasında uygulanmakta ve öz haliyle yaşatılmaktadır

Çankırı'da diğer illerimizde hemen hiç rastlanmayan bir husus daha vardır ki o da, genç*lerin büyük bir çoğunluğunun, mahalli halk oyunlarını oynayabilmeleri, saz çalıp türkülerini aslına uygun tarzda söyleyebilmesidir

Mahalli halkoyunları, çeşitli okullarda kurulan ekiplerce yaşatılmakta, halk eğitimi kurslarında da bu oyunlar öğretilerek canlılığı muhafaza edilmektedir

Hele Eldivan İlçesindeki düğünlerde kurulan “Seymen Alayı” aslından hiçbir şey kaybetmeden güzel bir gelenek olarak yaşatılmaktadır

Yine Eldivan ilçesinde yapılan eğlencelerde ve düğün*lerde kukla gösterileri, kayda değer bir başka numunedir

OYUNLARIN ÇALGILARI
Meydanlarda: Davul-Zurna

Kapalı Yerlerde: Saz

Alay - (Bak

Halay)

Halay - Halay

Erkek

Alaylar oyunu -
Çankırı Zeybeği - Zeybek

Erkek

Tek - Toplu

Cilt ayak -
Çift basma - (Bak

Çift ayak)

Hacer oyunu -
Helisa oyunu -
Hora - Horo

Erkek

Horo - (Bak

Hora)

Kasap - Horo

Erkek

Kaşık oyunu - Kaşık oyunu

Erkek, kadın

Tek - Toplu

Kürdün kızı -
Mani - Zeybek

Erkek

Tek - Toplu

Sepetçioğlu Zeybeği - Zeybek

Erkek

Tek - Toplu

Türkülü

Şikirdim-
Topal koşma - Tek - Toplu

Türkülü

Üç ayak - Halay

Erkek

08-13-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Çankırı Yöresel Halk Oyunları - Çankırının Halk Oyunları Çankırı halk oyunları Çankırının yöresel oyunları Aslında çok geniş bir araştırma ve inceleme konusu olan Çankırı Folkloru'nu biz burada kısaca ve ana hatlarıyla ele alacağız Bu konudaki müstakil eserleri de, yeni yetişen Çankırı evlatlarının mutlaka verecekleri inancını taşımak istiyoruz Aksi takdirde, kendilerinden evvelki neslin işlemiş oldukları hatayı devam ettirmek gibi büyük bir vebali omuzlamış olacaklarını zannediyoruzGenel bilgiler vermek bakımından Çankırı folklorunda etkili bir rolü bulunan gelenek ve görenekleri tanıtmak yerinde olacaktır Çankırı halkının yaşayışı ve dünyası hakkında öğrenmek istediklerimizin hemen tamamı merkez ilçe hayatından uzak kalmış olan köy ve kasabalarında daha geniş ve daha canlı bir şekilde görülebilmektedirÇankırı, değişen her türlü hayat şartları ve tarzına rağmen, gelenek ve göreneklerinden "öz olarak" çok şey kaybetmeyen nadir bir ilimizdir Nitekim, yavuklusuna (nişanlısına) kenarı işlemeli mendil gönderen genç kızları kalmamış olsa bile, kırsal kesimde aynı kızları ve kadınları yolda yürürken hala erkeklerin önünden geçmezler Çünkü sımsıkı ve hem de farkında olmadan, yürekten bağlı oldukları açıkça görülen "töre"ye aykırı bilirler erkek önünden geçmeyi Yine aynı şekilde, davullu-zurnalı, üç gün üç gece yapılan düğünlerin yerini, belediye nikah salonu veya düğün salonu törenleri almışsa da gerdeğe giren güveyi yumruklanır ve az önce sağdıçlar tarafından camiden (yatsı namazından) getirilmiştir Gelinlerin kına gecesi kınaları yakılır ve kına gecesi oyunlarında mutlaka bindallı veya üçetek giyilirBütün bu ve buna benzer hususlar, Çankırı'da gelenek ve göreneklerin "öz olarak" değil, şekil olarak bazı değişmelere uğradığını göstermektedirHer sene kış mevsiminde büyük yaran sohbetleri ve hemen her düğünde, "baş donanması" merasimleri de gençler arasında uygulanmakta ve öz haliyle yaşatılmaktadırÇankırı'da diğer illerimizde hemen hiç rastlanmayan bir husus daha vardır ki o da, gençlerin büyük bir çoğunluğunun, mahalli halk oyunlarını oynayabilmeleri, saz çalıp türkülerini aslına uygun tarzda söyleyebilmesidir Mahalli halkoyunları, çeşitli okullarda kurulan ekiplerce yaşatılmakta, halk eğitimi kurslarında da bu oyunlar öğretilerek canlılığı muhafaza edilmektedir Hele Eldivan İlçesindeki düğünlerde kurulan “Seymen Alayı” aslından hiçbir şey kaybetmeden güzel bir gelenek olarak yaşatılmaktadır Yine Eldivan ilçesinde yapılan eğlencelerde ve düğünlerde kukla gösterileri, kayda değer bir başka numunedir OYUNLARIN ÇALGILARI Meydanlarda: Davul-Zurna Kapalı Yerlerde: Saz Alay - (Bak Halay) Halay - Halay Erkek Alaylar oyunu - Çankırı Zeybeği - Zeybek Erkek Tek - Toplu Cilt ayak - Çift basma - (Bak Çift ayak) Hacer oyunu - Helisa oyunu - Hora - Horo Erkek Horo - (Bak Hora) Kasap - Horo Erkek Kaşık oyunu - Kaşık oyunu Erkek, kadın Tek - Toplu Kürdün kızı - Mani - Zeybek Erkek Tek - Toplu Sepetçioğlu Zeybeği - Zeybek Erkek Tek - Toplu Türkülü Şikirdim- Topal koşma - Tek - Toplu Türkülü Üç ayak - Halay Erkek