İnternet konu hakkında kısa bilgiler içeriyor Tam olarak nasıl birşeye ihtiyacınız var?

5 Estetiğin Temel Sorunlarına Yaklaşımlar
a Estetik Yargıların Yapısı

Estetik yargılar, dini, bilimsel ve ahlaki yargılardan farklılar gösterir
Dini yargıların inançla ilgili olduğu, ahlaki yargıların eylemlerle ilgili olduğu yerde, estetik yargılar “güzel” ya da “çirkin” diye nitelenen bir varlıkla ilgili beğeni yargılarıdır
Bilimsel yargıların objektif bir niteliği olduğu yerde estetik yargılar özneldir; İnsanlara göre değişir

b Ortak Estetik Yargıların Olup Olmadığı

Acaba sanat eseri güzel değerini kendisinde mi taşır; yoksa güzellik, bizim ona yüklediğimiz bir şey midir? Bu konuda iki karşıt görüş vardır: Biri nesnelci görüş, diğeri öznelci görüş
Nesnelci görüşe göre, eser, güzellik değerini kendisinde taşır Güzellik insandan bağımsız olarak vardır Bir nesne güzel ise, insan onu alımlasa da alımlamasa da güzel olmaya devam eder Bu görüşte olanlar, ortak estetik yargıların varlığını kabul ederler
Öznelci görüş, insandan bağımsız bir estetik değerin olamayacağını savunur Bu görüştekilere göre bir eser, değerini, insanda uyandırdığı duygulardan, estetik yaşantıdan alır Yoksa eser kendi başına estetik bir değer taşımaz
Dolayısıyla bu görüştekilere göre ortak estetik yargılar olamaz

ba Ortak Estetik Yargıların Varlığını Reddedenler

Her insanın kendine göre bir beğenisi vardır Tüm insanlarda beğeninin ölçüsü olabilecek bir kural, bir ilke yoktur Her beğeni aynı derecede geçerlidir Biri sanat müziğini beğenirken, başkası pop müziğini beğenebilmektedir
Her sanat eseri, sanatçının kendi öz benliğinden kaynaklandığı için, sanatçının ruhunda oluşan estetik beğeni hakkında herkesin kabul edeceği genel geçer yargılara varılamaz Bireyler, sanatçıların eserlerinden kendi ruhsal yapılarına göre farklı izlenimler alırlar ve farklı senteze ulaşırlar Bu görüşün önemli temsilcisi Croce’dir


bb Ortak Estetik Yargıların Varlığını Kabul Edenler


Bu anlayışa göre güzellik, bütün nesnelerde farklı derecelerde bulunmaktadır; bu bireyin kişisel deneyimlerinden, alışkanlıklarından, tercihlerinden bağımsız olarak vardır Örneğin Selimiye Camisi, dünyada hiçbir insan kalmasa da yine güzellik değerini taşıyacaktır
Platon: Güzel, bir idea olarak gerçekten vardır İdealar, diğer özellikleri yanında kendinden güzeldir Asıl güzellik, hiçbir zaman değişmeyen gerçeklik olan güzellik ideasıdır Akıl sahibi her varlık için güzel ideası ortaktır Çünkü o akılla kavranır
Aristoteles: Güzellik, uyum, oran ve ölçülülüğün kaynaştığı bütündür
Hegel: Güzellik, Mutlak ruhun duyulur nesnelerde görünür hale gelmesidir
Kant: Güzellik, nesnenin taşıdığı bir değerdir İnsanlar hoşlarına giden ya da gitmeyen bir şeyi duygularına göre değerlendirirler Estetik yargı beğeni duygusuna dayanır Ona göre bu beğeni duygusu her insanda bulunan ortak beğeniyle açıklanır
Kant’a göre bir insan sanat eseri karşısında, “Bu güzeldir” derken, diğer insanların da onu güzel bulmasını ister “Bir şiire güzel diyorsam, herkesin onu güzel bulmasını beklerim” der Güzel beğenisi, çıkarsız bir hazdır İnsanlar çıkar gözetmeden bir nesneye yöneldiğinde aynı güzelliği görecektir