Doğum Kontrol Yöntemleri (:Alıntıdır)

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-13-2012

Rahim İçi Araç (Spiral)

Değişik şekil ve boyutlarda olabilen rahim içi araçlar, saf plastik veya bakırlı olabilir

Uzun bir süre için gebelikten korur

Bakır Rahim İçi Araçlar 10 yıldan fazla; progestorone Rahim İçi Araçlar bir yıl korur

Son zamanlarda hormon salan tipleride üretilmiştir

Adet kanamasının 3

veya 4

günü rahme yerleştirilmelidir

Bu dönemde rahim ağzı açıktır, kasılmalara bağlı ağrı azdır, ve gebelik riski yoktur

Eğer vajinal enfeksiyon varsa uygulama tedaviden sonra yapılır

Jinekolojik muayene sonrasında vajen antiseptik solüsyonla temizlenir, rahim boynu serbestleştirilerek rahmin büyüklüğü ölçülür ve uygun büyüklükteki rahim içi araç yerleştirilir

HIV'i içeren STD'lerin bulaşmasını engellemez

İçerdiği bazı yan etkiler; regl zamanlarında düzensizlik, ağır regl dönemleri ve kramplarda artmadır

Kadın hastalıklarına karşı korunmasız ise daha sonra kısırlığa yol açabilir

PID olma riskini taşır

Olumlu Yönleri

• Gebeliği önlemede etkili bir yöntemdir (%99)

• Bakırlı olanlar, gebelikten 10-12 yıl boyunca etkili bir şekilde korur

• Cinsel ilişkiyi etkilemez

Olumsuz Yönleri

• Özellikle, ilk 3 ayda adet günü sayısını ve kanama miktarını 2 katına kadar arttırabilir

Bu durum, daha sonra normale döner

• Adet döneminde ağrı olabilir

Bunun için ağrı kesici kullanılabilir

• Cinsel yolla bulaşan hastalık riski olanlar için uygun değildir

• Rahimden hazneye doğru kayabilir

Özellikle haznesinin içini yıkayanlarda sıklıkla görülen bir durumdur

Eğer yerinden oynarsa koruyuculuğu azalır

Kullanılmaması Gereken Durumlar

• Son 3 ay içinde veya halen rahim ağzında, rahimde veya tüplerinde iltihap/yara olan kişilere uygulanamaz

• Birden fazla kişi ile cinsel ilişkisi olanlara uygun değildir

Bu kişilerin kesinlikle kondom kullanması gerekir

• Düzensiz adet kanamaları olanlar

• Adet kanamaları 7 gün ve daha uzun sürenler

• Bir adet kanaması döneminde (tamamen ıslanmış) 10 ped/bez değiştirenler

• Adet dönemlerinde ağrısı fazla olanlar

• Kansızlığı olanlar

• Doğuştan üreme organlarında şekil bozukluğu olanlar

Spiral (RİA) yada halk arasında yaygın şekilde kullanılan adıyla rahim içi araç tüm dünyada en fazla tercih edilen geri dönüşümlü doğum kontrol yöntemidir

Rahim içi araç geri dönebilir doğum kontrolü sağlayan ve ana yapısı kıvrılabilir polietilen olan küçük bir araçtır

Yapısı T harfine benzer

Polietilen gövde üzerinde bakır tel sarılıdır

Bu bakır zaman içinde yavaş yavaş salınarak RİA'nın etki mekanizmalarından birini oluşturur

Günümüzde kullanılan modern spirallerlerin önerilen kullanım süreleri değişkendir

Üretici firmalar 3 yıl ile 8 yıl arasında değişen kullanım süreleri belirtmekle birlikte yapılan klinik deneysel çalışmalarda bunların hemen hepsinin 10 yıl süreyle sorunsuz kullanılabileceği gösterilmiştir

Temel yapı T şeklinde olmakla birlikte piyasada değişik marka ve yapılarda pek çok RİA bulunmaktadır

Bunların etkinlik açısından birbirlerine üstünlükleri yoktur

Toplumumuzda ithal spiral şeklinde bir tabir bulunmaktadır

Hastalar kendilerine ithal spiral takılmasını talep etmektedirler oysa Türk malı bir spiral zaten piyasada yoktur

Yüz yıla yakın bir zamandır istenmeyen gebeliklerin engellenmesinde güvenle ve yüksek etkinlikle kullanılmasına rağmen RİA'nın gebeliği nasıl engellediği hala daha tam anlamıyla anlaşılamamıştır

RİA tüm doğum kontrol yöntemleri içinde etkinliği en yüksek olanlardan birisidir

Koruyuculuk araç takıldığı andan itibaren başlar

Kullanımın ilk yılı içinde 1

000 kadından sadece 6-8'i istenmeyen bir hamilelikle karşı karşıya kalır

Spiralin koruyuculuğu çıkarıldığı anda biter

Yumurtlama üzerinde bir etkisi olmadığından kişi aynı ay hamile kalabilir

RİA'nın cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı hiçbir koruyuculuğu yoktur

Bu nedenle bu hastalıklar açısından yüksek risk grubunda olan kadınlar (birden fazla partneri olan ya da, partneri birden fazla kişi ile ilişkisi olan kadınlar) mutlaka prezervatif kullanmalıdırlar

Nadiren RİA yerindeyken de gebelik oluşabilir

Böyle bir durumda oluşan gebeliğin düşükle sonlanma olasılığı %50'dir

Ancak gebelik fark edildiği anda spiral çıkartılırsa bu oran %25'e düşmektedir

Gebelik devam ettiği halde spiralin çıkartılmaması ise anne adayının hayatını tehdit edebilecek düzeyde ve şiddette bir enfeksiyon riskini de beraberinde taşır

Bu nedenle eğer spiralin ipi görülemiyorsa ya da ultrasonda yeri saptanamıyorsa kürtaj düşünülmesi gereken bir yaklaşım olmalıdır

Bir yılda bakır rahim içi araç kullanan 100 kadından birden azı; progestoron rahim içi araç kullanan 100 kadından 2'si hamile kalmaktadır

08-13-2012	#10
Prof. Dr. Sinsi	Doğum Kontrol Yöntemleri (:Alıntıdır) Rahim İçi Araç (Spiral) Değişik şekil ve boyutlarda olabilen rahim içi araçlar, saf plastik veya bakırlı olabilir Uzun bir süre için gebelikten korur Bakır Rahim İçi Araçlar 10 yıldan fazla; progestorone Rahim İçi Araçlar bir yıl korurSon zamanlarda hormon salan tipleride üretilmiştir Adet kanamasının 3 veya 4 günü rahme yerleştirilmelidir Bu dönemde rahim ağzı açıktır, kasılmalara bağlı ağrı azdır, ve gebelik riski yoktur Eğer vajinal enfeksiyon varsa uygulama tedaviden sonra yapılır Jinekolojik muayene sonrasında vajen antiseptik solüsyonla temizlenir, rahim boynu serbestleştirilerek rahmin büyüklüğü ölçülür ve uygun büyüklükteki rahim içi araç yerleştirilir HIV'i içeren STD'lerin bulaşmasını engellemez İçerdiği bazı yan etkiler; regl zamanlarında düzensizlik, ağır regl dönemleri ve kramplarda artmadır Kadın hastalıklarına karşı korunmasız ise daha sonra kısırlığa yol açabilir PID olma riskini taşır Olumlu Yönleri • Gebeliği önlemede etkili bir yöntemdir (%99) • Bakırlı olanlar, gebelikten 10-12 yıl boyunca etkili bir şekilde korur • Cinsel ilişkiyi etkilemez Olumsuz Yönleri • Özellikle, ilk 3 ayda adet günü sayısını ve kanama miktarını 2 katına kadar arttırabilir Bu durum, daha sonra normale döner • Adet döneminde ağrı olabilir Bunun için ağrı kesici kullanılabilir • Cinsel yolla bulaşan hastalık riski olanlar için uygun değildir • Rahimden hazneye doğru kayabilir Özellikle haznesinin içini yıkayanlarda sıklıkla görülen bir durumdur Eğer yerinden oynarsa koruyuculuğu azalır Kullanılmaması Gereken Durumlar • Son 3 ay içinde veya halen rahim ağzında, rahimde veya tüplerinde iltihap/yara olan kişilere uygulanamaz • Birden fazla kişi ile cinsel ilişkisi olanlara uygun değildir Bu kişilerin kesinlikle kondom kullanması gerekir • Düzensiz adet kanamaları olanlar • Adet kanamaları 7 gün ve daha uzun sürenler • Bir adet kanaması döneminde (tamamen ıslanmış) 10 ped/bez değiştirenler • Adet dönemlerinde ağrısı fazla olanlar • Kansızlığı olanlar • Doğuştan üreme organlarında şekil bozukluğu olanlar Spiral (RİA) yada halk arasında yaygın şekilde kullanılan adıyla rahim içi araç tüm dünyada en fazla tercih edilen geri dönüşümlü doğum kontrol yöntemidir Rahim içi araç geri dönebilir doğum kontrolü sağlayan ve ana yapısı kıvrılabilir polietilen olan küçük bir araçtır Yapısı T harfine benzer Polietilen gövde üzerinde bakır tel sarılıdır Bu bakır zaman içinde yavaş yavaş salınarak RİA'nın etki mekanizmalarından birini oluşturur Günümüzde kullanılan modern spirallerlerin önerilen kullanım süreleri değişkendir Üretici firmalar 3 yıl ile 8 yıl arasında değişen kullanım süreleri belirtmekle birlikte yapılan klinik deneysel çalışmalarda bunların hemen hepsinin 10 yıl süreyle sorunsuz kullanılabileceği gösterilmiştir Temel yapı T şeklinde olmakla birlikte piyasada değişik marka ve yapılarda pek çok RİA bulunmaktadır Bunların etkinlik açısından birbirlerine üstünlükleri yoktur Toplumumuzda ithal spiral şeklinde bir tabir bulunmaktadır Hastalar kendilerine ithal spiral takılmasını talep etmektedirler oysa Türk malı bir spiral zaten piyasada yoktur Yüz yıla yakın bir zamandır istenmeyen gebeliklerin engellenmesinde güvenle ve yüksek etkinlikle kullanılmasına rağmen RİA'nın gebeliği nasıl engellediği hala daha tam anlamıyla anlaşılamamıştır RİA tüm doğum kontrol yöntemleri içinde etkinliği en yüksek olanlardan birisidir Koruyuculuk araç takıldığı andan itibaren başlar Kullanımın ilk yılı içinde 1000 kadından sadece 6-8'i istenmeyen bir hamilelikle karşı karşıya kalır Spiralin koruyuculuğu çıkarıldığı anda biter Yumurtlama üzerinde bir etkisi olmadığından kişi aynı ay hamile kalabilir RİA'nın cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı hiçbir koruyuculuğu yoktur Bu nedenle bu hastalıklar açısından yüksek risk grubunda olan kadınlar (birden fazla partneri olan ya da, partneri birden fazla kişi ile ilişkisi olan kadınlar) mutlaka prezervatif kullanmalıdırlar Nadiren RİA yerindeyken de gebelik oluşabilir Böyle bir durumda oluşan gebeliğin düşükle sonlanma olasılığı %50'dir Ancak gebelik fark edildiği anda spiral çıkartılırsa bu oran %25'e düşmektedir Gebelik devam ettiği halde spiralin çıkartılmaması ise anne adayının hayatını tehdit edebilecek düzeyde ve şiddette bir enfeksiyon riskini de beraberinde taşır Bu nedenle eğer spiralin ipi görülemiyorsa ya da ultrasonda yeri saptanamıyorsa kürtaj düşünülmesi gereken bir yaklaşım olmalıdırBir yılda bakır rahim içi araç kullanan 100 kadından birden azı; progestoron rahim içi araç kullanan 100 kadından 2'si hamile kalmaktadır