|
Prof. Dr. Sinsi
|
Ay Ve Gün İsimlerinin Kaynakları
OCAK: Eski Türkçe'den od(ateş)dan odak/ocak (ateş olan yer ateşlik)(Kaynak :Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü,İ Zeki Eyyüboğlu,SosyalYayınlar,1995,İstanbul)
ŞUBAT: Süryanice'den, şabat/şobat(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü,İZeki Eyyüboğlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul); Süryani dilinden, yılın ikinci ayı, ki yirmi sekiz (artık yıllarda yirmi dokuz) gün( Kaynak:Türk Dil Kurumu Sözlüğü,TDK Yayınları,1965,Ankara)
MART: Latince'den yılın üçüncü ayı(Kaynak:Türk Dil Kurumu Sözlüğü,TDK Yayınları,1965,Ankara); Latince'den Mars(savaş tanrısı)tan martius (Mars'la ilgili olan,Mars ayı)(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü,İZeki Eyyüboğlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul)
NİSAN: Süryanice'den, nisanna (kökeni Akad nisannus)dan(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü,İZeki Eyyüboğlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul); Süryanice'den yılının döndürcü ayı(Kaynak:Türk Dil Kurumu Sözlüğü,TDK Yayınları,1965,Ankara)
MAYIS: Latince'den, yılın beşinci ayı(Kaynak:Türk Dil Kurumu Sözlüğü,TDK Yayınları,1965,Ankara); Latince'den, maius (magnus/büyük, maior/daha büyük, maius)tan mayıs(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü,İZeki Eyyüboğlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul)
HAZİRAN: Süryanice'den hazaran/hazuran (sıcak, hazıran)dan haziran(Kaynak :Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü,İZeki Eyyüboğlu,SosyalYayınlar,1995,İstanbul); Süryanice'den(Kaynak:Türk Dil Kurumu Sözlüğü,TDKYayınları,1965,Ankara)
TEMMUZ: Sümerce'den dummuzi'den, İbranice'de tammuz (efendi, bey anlamında)(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü,İZeki Eyyüboğlu,SosyalYayınlar,1995,İstanbul)
AĞUSTOS: Latince'den augustos (Roma İmparatoru Agustos'un adından) tanağustos(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü,İZeki Eyyüboğlu,SosyalYayınlar,1995,İstanbul); Latince'den, yılın otuz bir gün süren sekizinciayı(Kaynak:Türk Dil Kurumu Sözlüğü,TDK Yayınları,1965,Ankara)
EYLÜL: Süryahice'den, aylul (eylül)dan, eylül (üzüm ayı) Hint-Avrupadillerinde "eylül" ayının karşılığı yedi sayısıdır
(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü,İZeki Eyyüboğlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul); Yılın dokuzuncu ayı olup, otuz gün sürer(Kaynak:Türk Dil Kurumu Sözlüğü,TDKYayınları,1965,Ankara)
EKİM: Türkçe, tarlaların ekildiği ay(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü,İZeki Eyyüboğlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul)
KASIM: Arapça'dan ayıran, bölen, kısımlayan anlamında(Kaynak: Temel Büyük Türkçe Sözlük,DrMehmet Doğan,Bahar Yayınları,1994,İstanbul)
ARALIK: Türkçe, iki şey arasındaki boşluk(Kaynak:Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü,İZeki Eyyüboğlu,Sosyal Yayınlar,1995,İstanbul)
Haftanın günleri şöyle
Pazartesi: Herkesin bildiği gibi, “pazar-ertesi”, yani pazarın kurulduğu günden sonraki gün…
Salı: Farsça’daki “salis”ten (üçüncü demek) geliyor, yani “haftanın 3 günü”…
Çarşamba: Farsça’daki “çehar” (dört) ve “şenbe”den (gün) geliyor (4 gün)
Perşembe: Yine Farsça: “penç” (beş) ve “şenbe”den (5 gün)…
Cuma: Arapça’daki “cem” (toplanma) kökünden “cum’a”… (cem, cami, cuma, cumhur, cumhuriyet, cemaat, cemiyet, vb hep aynı kökten türemiştir) Müslüman toplumlarda toplanma günü, cuma…
Cumartesi: “Cuma-ertesi”, yani toplanma gününden sonra gelen gün…
Pazar: Farsça’daki “bazar”‘dan (yiyecek, öteberi satılan yer, pazar) geliyor Büyük olasılıkla “pazar yerinin kurulduğu gün” anlamında adını almış
|