Kene - Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı - Kene İsırığı

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-13-2012

Son yıllarda daha sıkça duyulmaya başlayan bahar-yaz dönemlerinde artış gösteren ve ağırlıklı olarak keneler aracılığıyla bulaşan virütik bir hastalıktır

İlk olarak 1944 yılındaKırım?da sonra 1956 yılında Kongo?da tanımlanmış ve sonra aynı hastalık olduğu anlaşılmıştır

Keneler kan emerek beslendikleri için hemen tüm yabani ve evcil hayvanların (inek koyunköpek kemiriciler yerde beslenen kuşlar vb

) üzerinde bulunabilir ve bu hayvanlardan insana geçebilirler

Ayrıca çalılık ve yeşil yüksek otlu alanlarda bulunan kenelerbeslenmek için doğrudan insanlara da geçip ısırabilirler

Bu nedenle daha çok kırsal bölgelerde ve hayvancılıkla uğraşan kişilerde görülmekle birlikte kentsel alanlardaki uygun ortamlarda da bulunabilirler

Virüs ile bulaşmış kenelerkan emişini tamamladıktan sonra ayrılırken bir sıvı salgılarlar

Virüs genellikle bu sıvı ile bulaşır

Kan emdikleri ve virüsü bulaştırdıkları tüm canlılar hasta olabilir fakat hastalık genellikle hayvanlarda hafif ve bulgusuz seyreder

Bu nedenle daha az görülmekle birlikte hasta hayvanların salgıları ve kanları aracılığıyla da hastalık bulaşabilir

Kenelerin kan emişi genellikle uzun bir süreçtir

Sinekler gibi hemen sokup kısa sürede kan emişini bırakmazlar

Kan emmeye başlayan kene ağız kısmındaki hortumunu cilt içine sokar ve doyuncaya kadar çıkartmaz

Bu hortum geri çıkışı engellemek için çıkıntılar içerdiğinden kolay çıkmaz

Bu nedenle keneyi çıkartmak için zorlamamak gerekir

Çok zorlandığında sıvıyı erken salgılayıp virüsü bulaştırabilir veya boru kısmı koparak cilt içinde kalabilir

Ayrıca zorlama kenenin patlayarak enfekte sıvı ve kanının cildimizdeki çiziklerden ya da gözümüze sıçrayarak bulaşmasına yol açabilir

Bu nedenle vücuda yapışık kene görüldüğünde bir cımbızla ağız kısmından tutularak yavaşça sağa-sola oynatılıp bir vida gibi çıkartılmaya çalışmalı ya da bir sağlık kurumuna başvurularak çıkartılması sağlanmalıdır

Hastalık oluşması ve bulguları:

Hastalık genellikle kene ısırığı ile virüsün bulaşmasından 1-3 gün sonra ortaya çıkar

Bu süre en fazla 9 güne kadar uzayabilir

Hasta hayvanın kan ve vücut sıvıları bulaşmış ise bu durumda hastalığın ortaya çıkışı 13 güne kadar uzayabilmektedir

Ateş kırıklık baş ağrısı halsizlik aşırı duyarlılık kol bacak ve sırtta şiddetli ağrı ve belirgin iştahsızlık bulguları ile başlar

Bazen kusma karın ağrısı ve ishal olabilir

İlk günlerde yüz ve göğüste küçük cilt altı kanamaları gözlerde kızarıklık gövde kol ve bacaklarda bir yere çarpmış gibi cilt altı kanamalar oluşabilir

Burun kanaması kanlı kusma kanlı dışkılama kanlı idrar görülebilir

Vajinal kanamaya da rastlanabilir

Ağır olgularda hepatit karaciğer böbrek akciğer yetmezlikleri oluşabilir

Tedavi:

Diğer çoğu virüs hastalıklarında olduğu gibi bu hastalığın da doğrudan bir tedavisi ve etkili bir ilacı olmayıp daha çok destek tedavisi ve bulguları gidermeye yönelik tedaviler ve bazı antivirütik ilaçlar uygulanmaktadır

Erken dönemde başlanılan destek tedavi daha başarılı sonuç vermektedir

Geç başlanılan tedavi ve ağır seyredebilen hastalık öldürücü olabilmektedir

Hastalığa karşı aşı çalışması yürütülmekle birlikte henüz koruyucu bir aşı geliştirilememiştir

Korunma:

Hastalık kenelerin sokması sonrası salgıladıkları sıvıyla kenelerin çıkartılırken ezilmesi sonucu çıkan sıvı ve kanıyla veya kene sokması sonucu virüsü alıp hasta olmuş hayvanların kan ve salgıları ile bulaşabilmektedir

Bu nedenle:Mera ve meskenlerde yerleşik keneler kan emerek beslenirler

Hayvanları kenelerden uzak tutarak kenelerin yayılmaları engellenmelidir

Yeşil ve piknik alanlarına gidildiğinde (su kenarları otlaklar çalılık ve yüksek otlu alanlar) uzun giysiler giymeli bacakları açıkta bırakmamalı paçalar çorap içine konulup kenenin vücuda ulaşması zorlaştırılmalıdır

Dönüşte tüm vücut kontrol edilip yapışık kene olup olmadığına bakılmalıdır

Yeşil alanlara giderken böcek kaçırıcı sıvı ve jeller cilde sürülebilir veya giysilere emdirilebilir

Bu maddelerin az da olsa sağlık sakıncaları olduğu dikkate alınmalıdır

Hayvan besliyorsanız hayvanlarınızı dolaştırırken onlara da bu sıvılardan sürebilirsiniz

Vücuda yapışık kene tespit edildiğinde keneyi çıkartmak için fazla zorlamamalı halk arasında yaygın olduğu şekliyle sigara veya kibritle yakma kenenin üzerine kolonya alkol veya diğer kimyasal maddeler uygulanmamalıdır

Bu maddeler kenenin daha erken aşamada kusmasına ve enfekte sıvıyı vücudumuza salgılamasına neden olabilir

Vücuda yapışık kene tespit edildiğinde eldiven takarak ve bir cımbız ile kene vücuda yapışık ağız kısmından tutularak yavaşça sağa-sola sallanarak bir vida gibi çıkartılmalı veya bir sağlık kurumuna başvurularak çıkartılması sağlanmalıdır

Hasta kişiler ile temasta vücut sıvıları aracılığıyla bulaşma olabileceği unutulmamalıdır

Artık piknik yapmak da riskli hale geldi

Kenelerle karşılaşmamanız dileğiyle

08-13-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kene - Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı - Kene İsırığı Son yıllarda daha sıkça duyulmaya başlayan bahar-yaz dönemlerinde artış gösteren ve ağırlıklı olarak keneler aracılığıyla bulaşan virütik bir hastalıktır İlk olarak 1944 yılındaKırım?da sonra 1956 yılında Kongo?da tanımlanmış ve sonra aynı hastalık olduğu anlaşılmıştır Keneler kan emerek beslendikleri için hemen tüm yabani ve evcil hayvanların (inek koyunköpek kemiriciler yerde beslenen kuşlar vb) üzerinde bulunabilir ve bu hayvanlardan insana geçebilirler Ayrıca çalılık ve yeşil yüksek otlu alanlarda bulunan kenelerbeslenmek için doğrudan insanlara da geçip ısırabilirler Bu nedenle daha çok kırsal bölgelerde ve hayvancılıkla uğraşan kişilerde görülmekle birlikte kentsel alanlardaki uygun ortamlarda da bulunabilirler Virüs ile bulaşmış kenelerkan emişini tamamladıktan sonra ayrılırken bir sıvı salgılarlarVirüs genellikle bu sıvı ile bulaşır Kan emdikleri ve virüsü bulaştırdıkları tüm canlılar hasta olabilir fakat hastalık genellikle hayvanlarda hafif ve bulgusuz seyreder Bu nedenle daha az görülmekle birlikte hasta hayvanların salgıları ve kanları aracılığıyla da hastalık bulaşabilir Kenelerin kan emişi genellikle uzun bir süreçtir Sinekler gibi hemen sokup kısa sürede kan emişini bırakmazlar Kan emmeye başlayan kene ağız kısmındaki hortumunu cilt içine sokar ve doyuncaya kadar çıkartmaz Bu hortum geri çıkışı engellemek için çıkıntılar içerdiğinden kolay çıkmaz Bu nedenle keneyi çıkartmak için zorlamamak gerekir Çok zorlandığında sıvıyı erken salgılayıp virüsü bulaştırabilir veya boru kısmı koparak cilt içinde kalabilir Ayrıca zorlama kenenin patlayarak enfekte sıvı ve kanının cildimizdeki çiziklerden ya da gözümüze sıçrayarak bulaşmasına yol açabilir Bu nedenle vücuda yapışık kene görüldüğünde bir cımbızla ağız kısmından tutularak yavaşça sağa-sola oynatılıp bir vida gibi çıkartılmaya çalışmalı ya da bir sağlık kurumuna başvurularak çıkartılması sağlanmalıdır Hastalık oluşması ve bulguları: Hastalık genellikle kene ısırığı ile virüsün bulaşmasından 1-3 gün sonra ortaya çıkar Bu süre en fazla 9 güne kadar uzayabilir Hasta hayvanın kan ve vücut sıvıları bulaşmış ise bu durumda hastalığın ortaya çıkışı 13 güne kadar uzayabilmektedir Ateş kırıklık baş ağrısı halsizlik aşırı duyarlılık kol bacak ve sırtta şiddetli ağrı ve belirgin iştahsızlık bulguları ile başlar Bazen kusma karın ağrısı ve ishal olabilir İlk günlerde yüz ve göğüste küçük cilt altı kanamaları gözlerde kızarıklık gövde kol ve bacaklarda bir yere çarpmış gibi cilt altı kanamalar oluşabilir Burun kanaması kanlı kusma kanlı dışkılama kanlı idrar görülebilir Vajinal kanamaya da rastlanabilir Ağır olgularda hepatit karaciğer böbrek akciğer yetmezlikleri oluşabilir Tedavi: Diğer çoğu virüs hastalıklarında olduğu gibi bu hastalığın da doğrudan bir tedavisi ve etkili bir ilacı olmayıp daha çok destek tedavisi ve bulguları gidermeye yönelik tedaviler ve bazı antivirütik ilaçlar uygulanmaktadır Erken dönemde başlanılan destek tedavi daha başarılı sonuç vermektedir Geç başlanılan tedavi ve ağır seyredebilen hastalık öldürücü olabilmektedir Hastalığa karşı aşı çalışması yürütülmekle birlikte henüz koruyucu bir aşı geliştirilememiştir Korunma: Hastalık kenelerin sokması sonrası salgıladıkları sıvıyla kenelerin çıkartılırken ezilmesi sonucu çıkan sıvı ve kanıyla veya kene sokması sonucu virüsü alıp hasta olmuş hayvanların kan ve salgıları ile bulaşabilmektedir Bu nedenle:Mera ve meskenlerde yerleşik keneler kan emerek beslenirler Hayvanları kenelerden uzak tutarak kenelerin yayılmaları engellenmelidir Yeşil ve piknik alanlarına gidildiğinde (su kenarları otlaklar çalılık ve yüksek otlu alanlar) uzun giysiler giymeli bacakları açıkta bırakmamalı paçalar çorap içine konulup kenenin vücuda ulaşması zorlaştırılmalıdır Dönüşte tüm vücut kontrol edilip yapışık kene olup olmadığına bakılmalıdır Yeşil alanlara giderken böcek kaçırıcı sıvı ve jeller cilde sürülebilir veya giysilere emdirilebilir Bu maddelerin az da olsa sağlık sakıncaları olduğu dikkate alınmalıdır Hayvan besliyorsanız hayvanlarınızı dolaştırırken onlara da bu sıvılardan sürebilirsiniz Vücuda yapışık kene tespit edildiğinde keneyi çıkartmak için fazla zorlamamalı halk arasında yaygın olduğu şekliyle sigara veya kibritle yakma kenenin üzerine kolonya alkol veya diğer kimyasal maddeler uygulanmamalıdır Bu maddeler kenenin daha erken aşamada kusmasına ve enfekte sıvıyı vücudumuza salgılamasına neden olabilir Vücuda yapışık kene tespit edildiğinde eldiven takarak ve bir cımbız ile kene vücuda yapışık ağız kısmından tutularak yavaşça sağa-sola sallanarak bir vida gibi çıkartılmalı veya bir sağlık kurumuna başvurularak çıkartılması sağlanmalıdır Hasta kişiler ile temasta vücut sıvıları aracılığıyla bulaşma olabileceği unutulmamalıdır Artık piknik yapmak da riskli hale geldi Kenelerle karşılaşmamanız dileğiyle