A'dan - Z'ye Rahatsızlıklar (Halk Ve Tıp Dilindeki Tabirleriyle)

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-13-2012

A ile başlayan rahatsızlıklar
Abse :

İçi cerahat dolu şişliklere verilen isimdir Vücudun her tarafında ortaya çıkabilir Nedeni vücuda giren mikroplardır

Adale romatizması :

Çoğunlukla, şiddetli soğuk algınlıklarından sonra görülen ve hareket etmenin zorlaşmasına neden olan bir çeşit romatizmadır Tıp dilinde Myalgia, Fibrozit denir
Korunmak için terli çamaşırları, en kısa zamanda değiştirmek ve üşütmemek gerekir

Adenit :

Boyundaki lenf damarlarının şişmesi sonucu meydana gelen iltahaplı şişliğe adenit denir

Ağız yaraları :

Ağız yaraları, "basit" ve "derin" veya "sert kenarlı" yaralar olmak üzere iki grupta toplanabilir Çoğunlukla, üşütme veya hazımsızlıktan kaynaklanır Yaraların etrafı, kırmızı bir çizgi ile çevrilidir Başlangıçta, içi su dolu kabarcıklar halindedirler Sonradan patlayarak etrafa yayılır ve sancılı ağrılara neden olurlar
Çocuklarda; kızamık ve çiçek hastalıkları sırasında da aynı yaralar meydana gelebilir

Ağrılı aybaşı hali :

Tıp dilinde dysmenorrhoea/dismenore denilen bu hâl, özellikle aybaşı kanamasının başladığı ilk gün görülür Bazı kimselerde, ağrılar aybaşı kanamasının başlamasından bir kaç gün önce ortaya çıkar ve kanamanın başlamasıyla kesilir Bir kısmında da kanama başlamadan, kanama görülen günlerde ve sonraki birkaç gün içinde hissedilir
Bu çeşit ağrılara, çoğunlukla 18-24 yaşları arasındaki kadınlarda rastlanır Ağrı, göbek altında veya bacakların üst kısmında kasılmalar şeklinde başlar Kusma görülebilir Yüz, sararır ve terleme artar

Akrep sokması :

Akrep; sıcak ve nemli yerlerde yaşayan, kıvrık ve kalkık kuyruğuyla zehirli bir iğnesi olan böcektir Akrep soktuğunda yapılacak ilk iş; soktuğu yerin altını ve üstünü sıkıca bağlamaktır Sonra; iğnenin bulunduğu yer, iki parmak arasına alınıp, kan akıncaya kadar sıkılır ve üzerine amonyak sürülür

Albüminüri :

İdrarda, albümin bulunmasına; Tıp dilinde Albüminüri; halk arasında ise, aktutma denir
Bir çok hastalıklarda, özellikle Böbrek hastalıklarında, idrarda albümin görülür
Mümkün olduğu kadar süt içmeli, patates haşlaması ile muhallebiyi sofradan eksik etmemelidir
Baharatlı yiyecekler, biber, turşu ve tuz kesinlikle terk edilmeli; kahve ve fazla miktarda su içilmemelidir

Alerji :

Vücudun, bazı madde veya hava şartlarından etkilenmesi yahut psikolojik etkenler sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır Önce, alerjiye neden olan etkenleri bulmak gerekir Alerjinin belirtileri de; şahsa göre değişir Kiminde kaşıntı, kiminde kurdeşen, kiminde astım görülür Hasta, eğer bazı maddelerle temasından dolayı alerji oluyorsa, o maddenin uzaklaştırılması ile mesele kendiliğinden çözümlenmiş olur

Altını ıslatmak :

Tıp dilinde Enuresis denir Altına ve yatağına işeyen çocuklar; genellikle anne ve babasından yeteri kadar sevgi ve ilgi görmeyen çocuklardır Hastalık, belli bir nedenden kaynaklanmıyorsa; yapılacak iş, çocuğa ihtiyacı olan sevgiyi vermektir; ancak altını ıslatmak, herhangi bir böbrek rahatsızlığı veya şeker hastalığından da kaynaklanabilir Bu nedenle doktora gitmek gerekir

Anne sütünün azlığı :

Anne sütünü artırmak için bol bol sulu gıdalar yemek, üzüntülerden sıyrılıp bir süre dinlenmek faydalıdır

Anus kaşıntısı :

Anus (şerç); yani sindirim kanalının doğrubağırsak denilen son kısmındaki çıkış deliği veya çevresinde (oturak yerinde) görülen kaşıntıların nedeni çeşitlidir Bunlar arasında; kılkurtları, sümüksü akıntı, basur, çatlak, ishal veya kabızlık, egzama (mayasıl), sinir bozukluğu veya yeteri kadar temizliğe dikkat edilmemesi sayılabilir

Apandisit :

Körbağırsağın iltahaplanması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır
Müzmin apandisitte; kat’iyetle ilaç verilmez Ameliyat gerekir
Had apandisit; karnın ortasından başlayıp, sağ alt kısma yerleşen bir ağrı ile kendini gösterir Hazımsızlık ve gazdan şikayet edilir Kusma görülebilir bazen de miğde bulantısı olur

Arı sokması :

Arı; bal ve balmumu yapan fakat, iğnesiyle sokan bir böcektir Hassas bünyeli kimseleri soktukları zaman,onların şok geçirmelerine neden olabilirler Eşek arıları ise; bal arılarına nazaran daha tehlikelidir
Arı sokmasında yapılacak ilk iş; arının iğnesini, ucu yakılmış bir iğne ile çıkarmaktır Sonra arının soktuğu yerin alt ve üstünden sıkıca boğulur Üzerine soğuk su dökülür

Arpacık :

Halk arasında it dirseği de denir Doktorların Hordoleum dedikleri hastalıktır Göz kapağındaki herhangi bir kılın dibinde; içi dolu bir şişlik meydana gelir Acı ve zonklama vardır
Arpacıkla, hiçbir şekilde oynamayın, onu sıkmayın! Beslenmenize önem gösterin, üzüntülerinizi bırakıp biraz daha mutlu olmaya bakın

Astım :

Hasta, kriz geldiği zaman soluk almakta zorluk çektiğini zanneder, gerçekte nefes vermekte zorluk vardır Bunun nedeni de, akciğerlerdeki küçük hava borularının daralmasıdır Buralardan geçen hava, ıslığa benzeyen bir ses çıkarır, ki buna hırıltı denir
Astım, bir kaç grup nedenden kaynaklanır Bunların başında da bünye gelir Yani, bazı kimselerde baş ağrısı ne kadar tabi bir şeyse, diğerlerinde de astım o kadar doğaldır
Bazı kimseler, toz, kıl, yumurta, süt, aspirin, çiçek tozu ve benzeri şeylere karşı hassastırlar Bu hassasiyet, astım krizleri şeklinde kendini gösterir
Tedavi için, hastayı etkileyecek bu unsurların ortadan kaldırılması yapılacak ilk iştir
Aşırı heyecan veya korku da astım krizine yol açabilir Bu gibi durumlarda hastayı sakinleştirmek yapılacak ilk iştir
Bazı kimselerde de, Had Bronşit sonucu astım krizi görülebilir
Kalp yetmezliği de astım krizine neden olabilir

Astigmatlık :

Göz yuvarlağı çaplarının düzensiz olması sonucu ortaya çıkan bir çeşit göz bozukluğudur Hasta; noktaları bir çizgi halinde görür Çoğunlukla doğuştandır Miyopluk veya hipermetroplukla beraber de görülebilir Bazı astigmatlar, baş ağrılarından da şikayet ederler
Tedavi için doktorun vereceği gözlüğü kullanmak gerekir

Aşırı aybaşı kanaması :

Aybaşı görme arasındaki süre normaldir Fakat kanama çoktur ve normal süresinden fazla devam eder Nedenleri çeşitlidir: rahimde ur, rahim çarpıklığı, yorgunluk, sinir bozukluğu, ateşli hastalıklar veya evlilik hayatındaki uyuşmazlıklardan kaynaklanabilir

Ateş :

Vücut sıcaklığının yükselmesine ateş denir Vücut sıcaklığı bedenin her yerinde aynı değildir Örneğin; termometre ağıza konulduğunda görülen ısı, koltuk altına konulduğunda gösterdiği ısıdan 0,5 derece daha düşüktür
Diğer taraftan, vücut ısısı gün boyunca da 0,5 derece oynar Sabahın erken saatlerinde ısı düşük, akşam saatlerinde yüksektir Vücut ısısı 36,2 - 37,5 arasında ise normaldir
Ateşle birlikte; üşütme, titreme, baş ağrısı, bunalma, huzursuzluk, vücut kırgınlığı, iştahsızlık, kabızlık, sayıklama, havale veya koyu renkli idrar çıkarmada görülebilir
Ateşin nedeni, genellikle soğuk algınlığı, grip, bademcik iltihabı, boğaz ağrısı, bronşit, sinüzit, kulak iltihabı, bağırsak iltihabı veya böbrek hastalıklarından biri olabilir Bu nedenle tedaviden önce nedeni tespit etmek gerekir

Ayak ağrıları :

Ayak ağrıları; çoğunlukla yorgunluk, bağ yerlerinin burkulması, fazla kilo almak veya bazı hastalıklardan kaynaklanabilir Önemli bir hastalıktan kaynaklanmayan ağrılarda yapılacak masaj ve dinlenme çok faydalı olur

Ayak burkulması :

Yürürken, koşarken veya atlarken ayak kaslarının beklenmedik bir durumla karşılaşması sonucu görülür Burkulmadan hemen sonra ağrı, şişme ve morarma olabilir

Ayak çıbanı :

Ayak derisindeki ter bezleri ve kıl keselerinin mikroplanması sonucu ortaya çıkar Çıban yerinde, ilk önce sert ve kırmızı bir kabartı belirir Ağrı vardır Sonra iltihaplanır Çıbanı sıkmamak gerekir

Ayak şişmesi :

Ayak şişmesi; uzun süre ayakta durma, dolaşım sisteminin yetersiz olması, gebelik, uzun süre hareketsiz kalma veya incinme, burkulma sonucu ortaya çıkar

Ayak terlemesi :

Ayakların normalden fazla terlemesi genellikle ter bezlerinin aşırı derecede çalışmasından kaynaklanır Diğer taraftan, kalın çorap giymek, ateşli bir hastalık veya normal vücut sıcaklığının düşmesi de ayak terlemesine neden olabilir

Aybaşı düzensizliği :

Aybaşı kanaması normal olarak 2-7 gün sürer Normal olarak 28 günde bir görülen aybaşı kanaması, bazı hallerde vaktinden önce veya sonra da görülebilir Nedeni; asabi krizler, hormon dengesizliği veya bünye zayıflığı olabilir

Aybaşı kanaması azlığı :

Aybaşı kanının normal miktarı; sağlam kadınlarda 7-77 gram arasında değişir Çoğunda 27-75 gram arasındadır Ortalama miktar 50 gram kabul edilir
Aybaşı kanının yukarıda belirtilen miktarlardan az olması, çoğunlukla ruhsal durumla veya kansızlıkla ilgilidir

Aybaşı kanamasının gecikmesi :

Normal olarak zamanı geldiği halde aybaşı kanaması başlamazsa; gebelik, kansızlık, tiroid veya karaciğer hastalıkları akla gelebilir Ayrıca yorgunluk, sinirlilik veya adetten kesilme de düşünülebilir

Aybaşı kanamasının uzun sürmesi :

Normal aybaşı kanaması 2-7 gün devam eder Bazı kimselerde bu süre uzar O zaman rahimde ur veya kist olduğundan, yumurtalıkların üşütülmüş olmasından, sinir veya kalp hastalığından şüphe edilir Tedaviye geçmeden önce esas nedeni bulmak gerekir Önemli bir durum yoksa aşağıdaki reçetelerden arzu edilen uygulanır

Aybaşı kanaması yokluğu :

Genç bir kız buluğ çağına geldiği halde, aybaşı görmeye başlamamışsa, aybaşı yokluğundan söz edilir Bu durum karaciğer hastalıklarından, kansızlıktan veya tiroit bezi bozukluğundan kaynaklanabilir Öncelikle nedeni bulmak gerekir
Normal aybaşı gören kadının da; kansızlık, karaciğer rahatsızlıkları, beslenme bozuklukları, veya tiroid bezi hastalıkları sonucu aybaşı kanamaları kesilebilir Öte yandan aybaşı yokluğu, gebeliğin veya menapozun işareti olabilir

B ile başlayan rahatsızlıklar

Bademcik iltihabı :

Bademciklerin iltihaplanmasına tıp dilinde tonsilit denir Bademcikler şiş, kırmızı ve yeşilimtrak beyaz renkte cerahatlı görünümdedir Yutkunma sırasında ağrı yapar Hastada kırıklık, baş ağrısı ve vücut ağrıları vardır Hastalık birdenbire üşütme ve ateş ile başlar
Gereği gibi tedavi edilmezse orta kulak iltihabı, böbrek iltihabı, romatizma ve kalp hastalıklarına neden olabilir

Bağırsak gazı :

Bağırsaklarda hissedilen şişkinlik, bağırsak gazından kaynaklanır Nedeni, bağırsakları besleyen bezlerin yeteri kadar çalışmaması, yemek yerken fazla hava yutma veya sinir bozukluğudur

Bağırsak iltihabı :

Beslenme bozuklukları, soğuk veya sıcak içecekler veya kullanılan bazı ilaçlar, hastalığın nedenleri arasındadır Tıp dilinde kolit denir
Tedavide rejim ve istirahat esastır
Yenmemesi gerekenler : Lahana, karnıbahar, kabak, domates, yağlı et suları, yağlı et ve balıklar, konserveler, av etleri, pastırma, sucuk, salam, börek, taze ekmek, bütün baharatlar, alkol
Yenilmesinde sakınca olmayanlar : un veya sebze çorbaları, yağsız ızgara etler, yoğurt, patates püresi, pilav, beyaz peynir ve sebze yemekleri

Bağırsak kanaması :

Önemli bir hastalığın işareti olabilir Önce kanamanın nedenini tespit ettirmek gerekir Kısa sürede kesilmeyen kanamalarda mutlaka doktora başvurmak gerekir

Bağırsak solucanları :

Bağırsak solucanları, insan vücudunda asalak olarak yaşarlar Bunlara bağırsak kurtları da denir Genellikle 5 grupta toplanırlar
- Yuvarlak kurtlar
- Kıl kurtları
- Kamçı kurtları
- Kancalı kurtlar
- Şerit

Balgam :

Sümüksü, cerahatli veya kanlı görünüşte bir maddedir Bronşitin işareti olabilir

Basur :

Son bağırsakta bulunan siyah kan damarlarının genişleme, şişme ve kanamalarına; halk arasında basur, tıp dilinde hemoroid denir Başka bir hastalığın da belirtisi olabilir Kabızlık, hamilelik, şişmanlık, soğuk yerlerde fazla oturma, alkol alışkanlığı ve son bağırsaklardaki bazı hastalıklar, basura neden olur Basurlar iç ve dış olmak üzere ikiye ayrılır İç basur; makatın içinde meydana gelen basurlara verilen isimdir Dış basur; makatın dışında, küçük, yuvarlak, eflatuni renkte tümörlerdir
Tedavide ilk şart, kabızlığı gidermektir

Baş ağrıları :

Baş ağrıları çeşitli nedenlerden kaynaklanır Bunlar; şöyle sıralanabilir
- Aşırı yemekten sonra görülen veya açlıktan kaynaklanan baş ağrıları
- Göz, kulak veya burun hastalıklarından kaynaklanan baş ağrıları
- Ateşli hastalıkların neden olduğu baş ağrıları
- Alkol kullanmanın neden olduğu baş ağrıları
- Kafa bölgesinde meydana gelen, kırık, ezik, çatlak veya sarsıntılardan kaynaklanan baş ağrıları
- Beyin urlarının neden olduğu baş ağrıları
- Kahve tiryakilerinde kahvesizlikten doğan baş ağrıları
- Kabızlık çekenlerde görülen baş ağrıları
- Saralılarda görülen baş ağrıları
- Çikolata, sarımsak, lahana, yeşil biber, kuru yemiş yedikten sonra görülen, alerjik baş ağrıları
- Menenjit hastalığının neden olduğu baş ağrıları
- Fazla miktarda şekerli yiyecek yemekten doğan baş ağrıları
- Diş hastalıklarının neden olduğu baş ağrıları
- Fazla çalışma ve ruhi çöküntülerin neden olduğu baş ağrıları

Baş ağrılarının gerçek nedenini bulabilmek için mutlaka doktora başvurulmalıdır

Başdönmeleri :

Hasta, kendisinin veya etrafındaki eşyanın boşlukta döndüğünden şikayet eder Tıp dilinde vertigo denen baş dönmelerinin nedenleri çeşitlidir Bunlardan başlıcaları şunlardır:

- Kulak ağrısı
- Araç tutmaları
- Ani hava değişimi
- Bazı göz hastalıkları
- İlaç zehirlenmeleri
- Düşük veya yüksek tansiyon
- Damar sertliği ve bazı kalp hastalıkları
- Kansızlık ve kan hastalıkları
- Mikrobik hastalıklar
- Beyin hastalıkları
- Sara ve bazı ruh hastalıkları

Tedaviye başlanmadan önce hastalığın gerçek nedeninin tespit edilmesi gerekir Baş dönmelerine yapılacak ilk iş; hemen oturmak veya öne eğilmek ve mümkünse hemen yatmaktır Baş dönmesi sık sık oluyorsa mutlaka bir doktora gitmek gerekir

Bayılmalar :

Geçici olarak uyanıklık halinin kaybolmasına halk arasında bayılma tıp dilinde senkop denir Bu durumda beyin hücrelerine giden oksijen azalmıştır
Bayılmanın nedeni; yorgunluk, uzun süre ayakta kalmak, ani heyecanlar, tansiyon yüksekliği, gebelik, kansızlık, damar sertliği ve kalp hastalıklarıdır
Bayılmadan önce baygınlık hissi gelir Sonra yüz kül rengini alır Arkasından da terleme, çarpıntı, göz kararması ve baş dönmesi görülür
Bu gibi durumlarda yapılacak ilk iş hastayı hemen yatırmak, elbise ve çamaşırlarını gevşetmektir Sonra yüzüne su serpilir ve amonyak koklatılır

Bel ağrısı :

Esaslı bir hastalıktan kaynaklanmayan bel ağrıları, çoğunlukla yorgunluk sonrası görülür Dinlenmekle geçer Uzun süren bel ağrılarında mutlaka doktora görünmek gerekir

Bel gevşekliği :

Cinsel ilişki sırasında, meninin vaktinden önce boşalmasına verilen isimdir Halk arasında erken boşalma Tıp dilinde ise ejakulasyon denir Nedeni çoğunlukla ruhsaldır
Tedaviye sinirleri dinlendirmek, açık havada dolaşmak, sabah akşam ılık banyo yapmak ve hazmı kolay şeyler yemekle başlanır

Belsoğukluğu :

Tıp dilinde gonore denilen bir çeşit zührevi hastalıktır Cinsi münasebetle bulaşır İdrar yollarında acıma, yanma, şişlik ve akıntı ile belirir Akıntı cerahatlıdır Bu cerehat ellere bulaşacak ve eller de gözlere sürülecek olursa, körlüğe neden olabilir
Kadınlarda da, beyazımtırak cerahatlı akıntı, sık sık idrara gitme, idrar yaparken ağrı ve yanma ile kendini gösterir
Üreme organlarında akıntı görüldüğünde, mutlaka tedavi edilmesi gerekir Aksi halde kendisinde bel soğukluğu görülen, bu hastalığı cinsel ilişkide bulunduğu herkese bulaştırır

Boğaz ağrısı :

Havasızlıktan, toz, sigara içmek, burun tıkanıklığı, dişeti iltihabı gibi nedenlerden kaynaklanır

Boğaz iltihabı :

Tıp dilinde farenjit veya anjin adı verilen bu hastalığın nedenleri; nezle ve grip gibi ateşli hastalıklarla, havadaki zararlı maddeler, sinüzit, alkol veya sigaradır
Yapılacak ilk iş; istirahat etmektir Mümkün olduğu kadar az konuşmak da yararlıdır

Boğmaca :

Bulaşıcı bir hastalıktır Tıptaki adı Pertussis'dir Çoğunlukla 1 ila 4 yaşları arasındaki çocuklarda çok görülür Ortalama olarak 4-6 hafta devam eder
Hastanın burnu akar, nöbet halinde gelen öksürük görülür Bazen kusmaya neden olur
Tedavi için kesin yatak istirahati şarttır Hastaya sık sık fakat az miktarda yumuşak yiyecekler verilmelidir

08-13-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	A'dan - Z'ye Rahatsızlıklar (Halk Ve Tıp Dilindeki Tabirleriyle) A ile başlayan rahatsızlıklar Abse : İçi cerahat dolu şişliklere verilen isimdir Vücudun her tarafında ortaya çıkabilir Nedeni vücuda giren mikroplardır Adale romatizması : Çoğunlukla, şiddetli soğuk algınlıklarından sonra görülen ve hareket etmenin zorlaşmasına neden olan bir çeşit romatizmadır Tıp dilinde Myalgia, Fibrozit denir Korunmak için terli çamaşırları, en kısa zamanda değiştirmek ve üşütmemek gerekir Adenit : Boyundaki lenf damarlarının şişmesi sonucu meydana gelen iltahaplı şişliğe adenit denir Ağız yaraları : Ağız yaraları, "basit" ve "derin" veya "sert kenarlı" yaralar olmak üzere iki grupta toplanabilir Çoğunlukla, üşütme veya hazımsızlıktan kaynaklanır Yaraların etrafı, kırmızı bir çizgi ile çevrilidir Başlangıçta, içi su dolu kabarcıklar halindedirler Sonradan patlayarak etrafa yayılır ve sancılı ağrılara neden olurlar Çocuklarda; kızamık ve çiçek hastalıkları sırasında da aynı yaralar meydana gelebilir Ağrılı aybaşı hali : Tıp dilinde dysmenorrhoea/dismenore denilen bu hâl, özellikle aybaşı kanamasının başladığı ilk gün görülür Bazı kimselerde, ağrılar aybaşı kanamasının başlamasından bir kaç gün önce ortaya çıkar ve kanamanın başlamasıyla kesilir Bir kısmında da kanama başlamadan, kanama görülen günlerde ve sonraki birkaç gün içinde hissedilir Bu çeşit ağrılara, çoğunlukla 18-24 yaşları arasındaki kadınlarda rastlanır Ağrı, göbek altında veya bacakların üst kısmında kasılmalar şeklinde başlar Kusma görülebilir Yüz, sararır ve terleme artar Akrep sokması : Akrep; sıcak ve nemli yerlerde yaşayan, kıvrık ve kalkık kuyruğuyla zehirli bir iğnesi olan böcektir Akrep soktuğunda yapılacak ilk iş; soktuğu yerin altını ve üstünü sıkıca bağlamaktır Sonra; iğnenin bulunduğu yer, iki parmak arasına alınıp, kan akıncaya kadar sıkılır ve üzerine amonyak sürülür Albüminüri : İdrarda, albümin bulunmasına; Tıp dilinde Albüminüri; halk arasında ise, aktutma denir Bir çok hastalıklarda, özellikle Böbrek hastalıklarında, idrarda albümin görülür Mümkün olduğu kadar süt içmeli, patates haşlaması ile muhallebiyi sofradan eksik etmemelidir Baharatlı yiyecekler, biber, turşu ve tuz kesinlikle terk edilmeli; kahve ve fazla miktarda su içilmemelidir Alerji : Vücudun, bazı madde veya hava şartlarından etkilenmesi yahut psikolojik etkenler sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır Önce, alerjiye neden olan etkenleri bulmak gerekir Alerjinin belirtileri de; şahsa göre değişir Kiminde kaşıntı, kiminde kurdeşen, kiminde astım görülür Hasta, eğer bazı maddelerle temasından dolayı alerji oluyorsa, o maddenin uzaklaştırılması ile mesele kendiliğinden çözümlenmiş olur Altını ıslatmak : Tıp dilinde Enuresis denir Altına ve yatağına işeyen çocuklar; genellikle anne ve babasından yeteri kadar sevgi ve ilgi görmeyen çocuklardır Hastalık, belli bir nedenden kaynaklanmıyorsa; yapılacak iş, çocuğa ihtiyacı olan sevgiyi vermektir; ancak altını ıslatmak, herhangi bir böbrek rahatsızlığı veya şeker hastalığından da kaynaklanabilir Bu nedenle doktora gitmek gerekir Anne sütünün azlığı : Anne sütünü artırmak için bol bol sulu gıdalar yemek, üzüntülerden sıyrılıp bir süre dinlenmek faydalıdır Anus kaşıntısı : Anus (şerç); yani sindirim kanalının doğrubağırsak denilen son kısmındaki çıkış deliği veya çevresinde (oturak yerinde) görülen kaşıntıların nedeni çeşitlidir Bunlar arasında; kılkurtları, sümüksü akıntı, basur, çatlak, ishal veya kabızlık, egzama (mayasıl), sinir bozukluğu veya yeteri kadar temizliğe dikkat edilmemesi sayılabilir Apandisit : Körbağırsağın iltahaplanması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır Müzmin apandisitte; kat’iyetle ilaç verilmez Ameliyat gerekir Had apandisit; karnın ortasından başlayıp, sağ alt kısma yerleşen bir ağrı ile kendini gösterir Hazımsızlık ve gazdan şikayet edilir Kusma görülebilir bazen de miğde bulantısı olur Arı sokması : Arı; bal ve balmumu yapan fakat, iğnesiyle sokan bir böcektir Hassas bünyeli kimseleri soktukları zaman,onların şok geçirmelerine neden olabilirler Eşek arıları ise; bal arılarına nazaran daha tehlikelidir Arı sokmasında yapılacak ilk iş; arının iğnesini, ucu yakılmış bir iğne ile çıkarmaktır Sonra arının soktuğu yerin alt ve üstünden sıkıca boğulur Üzerine soğuk su dökülür Arpacık : Halk arasında it dirseği de denir Doktorların Hordoleum dedikleri hastalıktır Göz kapağındaki herhangi bir kılın dibinde; içi dolu bir şişlik meydana gelir Acı ve zonklama vardır Arpacıkla, hiçbir şekilde oynamayın, onu sıkmayın! Beslenmenize önem gösterin, üzüntülerinizi bırakıp biraz daha mutlu olmaya bakın Astım : Hasta, kriz geldiği zaman soluk almakta zorluk çektiğini zanneder, gerçekte nefes vermekte zorluk vardır Bunun nedeni de, akciğerlerdeki küçük hava borularının daralmasıdır Buralardan geçen hava, ıslığa benzeyen bir ses çıkarır, ki buna hırıltı denir Astım, bir kaç grup nedenden kaynaklanır Bunların başında da bünye gelir Yani, bazı kimselerde baş ağrısı ne kadar tabi bir şeyse, diğerlerinde de astım o kadar doğaldır Bazı kimseler, toz, kıl, yumurta, süt, aspirin, çiçek tozu ve benzeri şeylere karşı hassastırlar Bu hassasiyet, astım krizleri şeklinde kendini gösterir Tedavi için, hastayı etkileyecek bu unsurların ortadan kaldırılması yapılacak ilk iştir Aşırı heyecan veya korku da astım krizine yol açabilir Bu gibi durumlarda hastayı sakinleştirmek yapılacak ilk iştir Bazı kimselerde de, Had Bronşit sonucu astım krizi görülebilir Kalp yetmezliği de astım krizine neden olabilir Astigmatlık : Göz yuvarlağı çaplarının düzensiz olması sonucu ortaya çıkan bir çeşit göz bozukluğudur Hasta; noktaları bir çizgi halinde görür Çoğunlukla doğuştandır Miyopluk veya hipermetroplukla beraber de görülebilir Bazı astigmatlar, baş ağrılarından da şikayet ederler Tedavi için doktorun vereceği gözlüğü kullanmak gerekir Aşırı aybaşı kanaması : Aybaşı görme arasındaki süre normaldir Fakat kanama çoktur ve normal süresinden fazla devam eder Nedenleri çeşitlidir: rahimde ur, rahim çarpıklığı, yorgunluk, sinir bozukluğu, ateşli hastalıklar veya evlilik hayatındaki uyuşmazlıklardan kaynaklanabilir Ateş : Vücut sıcaklığının yükselmesine ateş denir Vücut sıcaklığı bedenin her yerinde aynı değildir Örneğin; termometre ağıza konulduğunda görülen ısı, koltuk altına konulduğunda gösterdiği ısıdan 0,5 derece daha düşüktür Diğer taraftan, vücut ısısı gün boyunca da 0,5 derece oynar Sabahın erken saatlerinde ısı düşük, akşam saatlerinde yüksektir Vücut ısısı 36,2 - 37,5 arasında ise normaldir Ateşle birlikte; üşütme, titreme, baş ağrısı, bunalma, huzursuzluk, vücut kırgınlığı, iştahsızlık, kabızlık, sayıklama, havale veya koyu renkli idrar çıkarmada görülebilir Ateşin nedeni, genellikle soğuk algınlığı, grip, bademcik iltihabı, boğaz ağrısı, bronşit, sinüzit, kulak iltihabı, bağırsak iltihabı veya böbrek hastalıklarından biri olabilir Bu nedenle tedaviden önce nedeni tespit etmek gerekir Ayak ağrıları : Ayak ağrıları; çoğunlukla yorgunluk, bağ yerlerinin burkulması, fazla kilo almak veya bazı hastalıklardan kaynaklanabilir Önemli bir hastalıktan kaynaklanmayan ağrılarda yapılacak masaj ve dinlenme çok faydalı olur Ayak burkulması : Yürürken, koşarken veya atlarken ayak kaslarının beklenmedik bir durumla karşılaşması sonucu görülür Burkulmadan hemen sonra ağrı, şişme ve morarma olabilir Ayak çıbanı : Ayak derisindeki ter bezleri ve kıl keselerinin mikroplanması sonucu ortaya çıkar Çıban yerinde, ilk önce sert ve kırmızı bir kabartı belirir Ağrı vardır Sonra iltihaplanır Çıbanı sıkmamak gerekir Ayak şişmesi : Ayak şişmesi; uzun süre ayakta durma, dolaşım sisteminin yetersiz olması, gebelik, uzun süre hareketsiz kalma veya incinme, burkulma sonucu ortaya çıkar Ayak terlemesi : Ayakların normalden fazla terlemesi genellikle ter bezlerinin aşırı derecede çalışmasından kaynaklanır Diğer taraftan, kalın çorap giymek, ateşli bir hastalık veya normal vücut sıcaklığının düşmesi de ayak terlemesine neden olabilir Aybaşı düzensizliği : Aybaşı kanaması normal olarak 2-7 gün sürer Normal olarak 28 günde bir görülen aybaşı kanaması, bazı hallerde vaktinden önce veya sonra da görülebilir Nedeni; asabi krizler, hormon dengesizliği veya bünye zayıflığı olabilir Aybaşı kanaması azlığı : Aybaşı kanının normal miktarı; sağlam kadınlarda 7-77 gram arasında değişir Çoğunda 27-75 gram arasındadır Ortalama miktar 50 gram kabul edilir Aybaşı kanının yukarıda belirtilen miktarlardan az olması, çoğunlukla ruhsal durumla veya kansızlıkla ilgilidir Aybaşı kanamasının gecikmesi : Normal olarak zamanı geldiği halde aybaşı kanaması başlamazsa; gebelik, kansızlık, tiroid veya karaciğer hastalıkları akla gelebilir Ayrıca yorgunluk, sinirlilik veya adetten kesilme de düşünülebilir Aybaşı kanamasının uzun sürmesi : Normal aybaşı kanaması 2-7 gün devam eder Bazı kimselerde bu süre uzar O zaman rahimde ur veya kist olduğundan, yumurtalıkların üşütülmüş olmasından, sinir veya kalp hastalığından şüphe edilir Tedaviye geçmeden önce esas nedeni bulmak gerekir Önemli bir durum yoksa aşağıdaki reçetelerden arzu edilen uygulanır Aybaşı kanaması yokluğu : Genç bir kız buluğ çağına geldiği halde, aybaşı görmeye başlamamışsa, aybaşı yokluğundan söz edilir Bu durum karaciğer hastalıklarından, kansızlıktan veya tiroit bezi bozukluğundan kaynaklanabilir Öncelikle nedeni bulmak gerekir Normal aybaşı gören kadının da; kansızlık, karaciğer rahatsızlıkları, beslenme bozuklukları, veya tiroid bezi hastalıkları sonucu aybaşı kanamaları kesilebilir Öte yandan aybaşı yokluğu, gebeliğin veya menapozun işareti olabilir B ile başlayan rahatsızlıklar Bademcik iltihabı : Bademciklerin iltihaplanmasına tıp dilinde tonsilit denir Bademcikler şiş, kırmızı ve yeşilimtrak beyaz renkte cerahatlı görünümdedir Yutkunma sırasında ağrı yapar Hastada kırıklık, baş ağrısı ve vücut ağrıları vardır Hastalık birdenbire üşütme ve ateş ile başlar Gereği gibi tedavi edilmezse orta kulak iltihabı, böbrek iltihabı, romatizma ve kalp hastalıklarına neden olabilir Bağırsak gazı : Bağırsaklarda hissedilen şişkinlik, bağırsak gazından kaynaklanır Nedeni, bağırsakları besleyen bezlerin yeteri kadar çalışmaması, yemek yerken fazla hava yutma veya sinir bozukluğudur Bağırsak iltihabı : Beslenme bozuklukları, soğuk veya sıcak içecekler veya kullanılan bazı ilaçlar, hastalığın nedenleri arasındadır Tıp dilinde kolit denir Tedavide rejim ve istirahat esastır Yenmemesi gerekenler : Lahana, karnıbahar, kabak, domates, yağlı et suları, yağlı et ve balıklar, konserveler, av etleri, pastırma, sucuk, salam, börek, taze ekmek, bütün baharatlar, alkol Yenilmesinde sakınca olmayanlar : un veya sebze çorbaları, yağsız ızgara etler, yoğurt, patates püresi, pilav, beyaz peynir ve sebze yemekleri Bağırsak kanaması : Önemli bir hastalığın işareti olabilir Önce kanamanın nedenini tespit ettirmek gerekir Kısa sürede kesilmeyen kanamalarda mutlaka doktora başvurmak gerekir Bağırsak solucanları : Bağırsak solucanları, insan vücudunda asalak olarak yaşarlar Bunlara bağırsak kurtları da denir Genellikle 5 grupta toplanırlar - Yuvarlak kurtlar - Kıl kurtları - Kamçı kurtları - Kancalı kurtlar - Şerit Balgam : Sümüksü, cerahatli veya kanlı görünüşte bir maddedir Bronşitin işareti olabilir Basur : Son bağırsakta bulunan siyah kan damarlarının genişleme, şişme ve kanamalarına; halk arasında basur, tıp dilinde hemoroid denir Başka bir hastalığın da belirtisi olabilir Kabızlık, hamilelik, şişmanlık, soğuk yerlerde fazla oturma, alkol alışkanlığı ve son bağırsaklardaki bazı hastalıklar, basura neden olur Basurlar iç ve dış olmak üzere ikiye ayrılır İç basur; makatın içinde meydana gelen basurlara verilen isimdir Dış basur; makatın dışında, küçük, yuvarlak, eflatuni renkte tümörlerdir Tedavide ilk şart, kabızlığı gidermektir Baş ağrıları : Baş ağrıları çeşitli nedenlerden kaynaklanır Bunlar; şöyle sıralanabilir - Aşırı yemekten sonra görülen veya açlıktan kaynaklanan baş ağrıları - Göz, kulak veya burun hastalıklarından kaynaklanan baş ağrıları - Ateşli hastalıkların neden olduğu baş ağrıları - Alkol kullanmanın neden olduğu baş ağrıları - Kafa bölgesinde meydana gelen, kırık, ezik, çatlak veya sarsıntılardan kaynaklanan baş ağrıları - Beyin urlarının neden olduğu baş ağrıları - Kahve tiryakilerinde kahvesizlikten doğan baş ağrıları - Kabızlık çekenlerde görülen baş ağrıları - Saralılarda görülen baş ağrıları - Çikolata, sarımsak, lahana, yeşil biber, kuru yemiş yedikten sonra görülen, alerjik baş ağrıları - Menenjit hastalığının neden olduğu baş ağrıları - Fazla miktarda şekerli yiyecek yemekten doğan baş ağrıları - Diş hastalıklarının neden olduğu baş ağrıları - Fazla çalışma ve ruhi çöküntülerin neden olduğu baş ağrıları Baş ağrılarının gerçek nedenini bulabilmek için mutlaka doktora başvurulmalıdır Başdönmeleri : Hasta, kendisinin veya etrafındaki eşyanın boşlukta döndüğünden şikayet eder Tıp dilinde vertigo denen baş dönmelerinin nedenleri çeşitlidir Bunlardan başlıcaları şunlardır: - Kulak ağrısı - Araç tutmaları - Ani hava değişimi - Bazı göz hastalıkları - İlaç zehirlenmeleri - Düşük veya yüksek tansiyon - Damar sertliği ve bazı kalp hastalıkları - Kansızlık ve kan hastalıkları - Mikrobik hastalıklar - Beyin hastalıkları - Sara ve bazı ruh hastalıkları Tedaviye başlanmadan önce hastalığın gerçek nedeninin tespit edilmesi gerekir Baş dönmelerine yapılacak ilk iş; hemen oturmak veya öne eğilmek ve mümkünse hemen yatmaktır Baş dönmesi sık sık oluyorsa mutlaka bir doktora gitmek gerekir Bayılmalar : Geçici olarak uyanıklık halinin kaybolmasına halk arasında bayılma tıp dilinde senkop denir Bu durumda beyin hücrelerine giden oksijen azalmıştır Bayılmanın nedeni; yorgunluk, uzun süre ayakta kalmak, ani heyecanlar, tansiyon yüksekliği, gebelik, kansızlık, damar sertliği ve kalp hastalıklarıdır Bayılmadan önce baygınlık hissi gelir Sonra yüz kül rengini alır Arkasından da terleme, çarpıntı, göz kararması ve baş dönmesi görülür Bu gibi durumlarda yapılacak ilk iş hastayı hemen yatırmak, elbise ve çamaşırlarını gevşetmektir Sonra yüzüne su serpilir ve amonyak koklatılır Bel ağrısı : Esaslı bir hastalıktan kaynaklanmayan bel ağrıları, çoğunlukla yorgunluk sonrası görülür Dinlenmekle geçer Uzun süren bel ağrılarında mutlaka doktora görünmek gerekir Bel gevşekliği : Cinsel ilişki sırasında, meninin vaktinden önce boşalmasına verilen isimdir Halk arasında erken boşalma Tıp dilinde ise ejakulasyon denir Nedeni çoğunlukla ruhsaldır Tedaviye sinirleri dinlendirmek, açık havada dolaşmak, sabah akşam ılık banyo yapmak ve hazmı kolay şeyler yemekle başlanır Belsoğukluğu : Tıp dilinde gonore denilen bir çeşit zührevi hastalıktır Cinsi münasebetle bulaşır İdrar yollarında acıma, yanma, şişlik ve akıntı ile belirir Akıntı cerahatlıdır Bu cerehat ellere bulaşacak ve eller de gözlere sürülecek olursa, körlüğe neden olabilir Kadınlarda da, beyazımtırak cerahatlı akıntı, sık sık idrara gitme, idrar yaparken ağrı ve yanma ile kendini gösterir Üreme organlarında akıntı görüldüğünde, mutlaka tedavi edilmesi gerekir Aksi halde kendisinde bel soğukluğu görülen, bu hastalığı cinsel ilişkide bulunduğu herkese bulaştırır Boğaz ağrısı : Havasızlıktan, toz, sigara içmek, burun tıkanıklığı, dişeti iltihabı gibi nedenlerden kaynaklanır Boğaz iltihabı : Tıp dilinde farenjit veya anjin adı verilen bu hastalığın nedenleri; nezle ve grip gibi ateşli hastalıklarla, havadaki zararlı maddeler, sinüzit, alkol veya sigaradır Yapılacak ilk iş; istirahat etmektir Mümkün olduğu kadar az konuşmak da yararlıdır Boğmaca : Bulaşıcı bir hastalıktır Tıptaki adı Pertussis'dir Çoğunlukla 1 ila 4 yaşları arasındaki çocuklarda çok görülür Ortalama olarak 4-6 hafta devam eder Hastanın burnu akar, nöbet halinde gelen öksürük görülür Bazen kusmaya neden olur Tedavi için kesin yatak istirahati şarttır Hastaya sık sık fakat az miktarda yumuşak yiyecekler verilmelidir