08-13-2012
|
#8
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Kanser Çeşitleri
Karaciger disi Safra Yollari Kanseri
Karaciger disi safra yollari kanseri, kanser hücrelerinin karaciger disindaki safra kanallarinda gelistigi nadir bir hastaliktir
Kolit ve bazi belli karaciger hastaliklari karaciger disi safra yollari kanseri gelisme riskini etkileyebilir
Karaciger disi safra yollari kanserinin olasi belirtileri sarilik ve agridir
Karaciger disi safra yollari kanserinin tanisinda safra yollari ve karacigeri incelemeye yönelik testler kullanilir
Bazi faktörler prognoz (sifa sansi) ve tedavi seçeneklerini etkilerler
Karaciger disi safra yollari kanseri, kanser hücrelerinin karaciger disindaki safra kanallarinda gelistigi nadir bir hastaliktir
Safra yollari, Karaciger ve safra kesesini Ince barsaga baglayan kanallardir Bu ag, sindirim esnasinda yaglarin emilimini saglayan, karacigerde yapilan ve safra adi verilen salgiyi toplayan ince kanlarla baslar Bu küçük kanallar birleserek karacigerden çikan sag ve sol hepatik kanallari olustururlar Iki kanal karaciger disinda ana hepatik kanali olusturmak üzere birlesirler Karaciger disindaki ana hepatik kanal bölümü karaciger disi safra yolu olarak adlandirilir Karaciger disi safra kanali, safra kesesinin (safrayi depolar) kanali ile birleserek ana safra kanalini olusturur Gida sindirimi esnasinda safra, safra kesesinden ince barsaga ana safra yolu ile bosaltilir
Kolit ve bazi belli karaciger hastaliklari karaciger disi safra yollari kanseri gelisme riskini etkileyebilir
Risk faktörleri:
Primer sklerozan kolanjit
Kronik ülseratif kolit
Koledok kistleri
Çin karaciger paraziti ile enfeksiyon
Karaciger disi safra yollari kanserinin olasi belirtileri sarilik ve agridir
Bu ve benzeri belirtiler Karaciger disi safra yollari kanserinde oldugu kadar baska hastaliklarda da görülebilir Asagidaki problemler olustugunda bir doktora basvurulmalidir:
Sarilik (derinin veya göz aklarinin sararmasi)
Karin agrisi
Ates
Deride kasinti
Karaciger disi safra yollari kanserinin tanisinda safra yollari ve karacigeri incelemeye yönelik testler kullanilir
Tanida asagidaki test ve islemler uygulanabilir:
Fizik muayene ve öykü: Vücudun genel saglik degerlendirmesi, kitle veya herhangi bir olagan disilik gibi hastalik belirtilerinin aranmasi için tüm vücudun incelenmesidir Hastanin saglik aliskanliklari ve geçmis hastalik ve tedavilerinin öyküsü de alinir
Ultrason: Yüksek enerjili ses dalgalarinin iç organ ve dokularda yansimalarinin, sonogram adi verilen görüntü olusturulmasina dayali bir inceleme yöntemidir
BT tarama: Vücudun içindeki bölgelerin degisik açilardan bir seri detayli görüntüsünün alinmasi islemidir Bu görüntüler bilgisayarla birlestirilmis bir röntgen cihazi ile elde edilir Islem esnasinda organ ve dokularin daha iyi görüntülenebilmesi için damar yolu ile veya agizdan bazi boya maddeleri verilebilir Bu inceleme yöntemi ayrica komputerize tomografi veya bilgisayarli aksiyel tomografi olarak da adlandirilir Spiral tomografi yönteminde vücudu spiral olarak tarayan bir teknikle daha detayli görüntüler elde edilebilir
MRG (manyetik rezonans görüntüleme) Bir miknatis, radyo dalgalari ve bilgisayar kullanarak vücudun içinin görüntülenmesi yöntemidir Bu islem ayrica Nükleer manyetik rezonans görüntüleme olarak da adlandirilir
ERKP (Endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi) Safra yollarinin röntgen görüntülerinin alinmasi islemidir Bazen karaciger disi safra yollari kanseri safra yollarini daraltarak,bloke ederek veya akimi yavaslatarak sariliga neden olur Ince, isikli bir tüp olan endoskop agiz yolu ile yemek borusu ve mideden geçirilerek ince barsagin ilk kismina indirilir Kateter olarak adlandirilan daha ince bir tüp endoskop içinden geçirilerek pankreas kanali içine yerlestirilir Bu tüpten özel boyalar verilerek röntgen filmleri çekilir Kanlar tümör nedeni ile tikali ise, tikanikligi asmak için Stent adi verilen bir tüp tikali bölgeye yerlestirilerek kanalin açik kalmasi saglanir Ayrica islem esnasinda doku örnekleri de alinabilir
PTK (Perkütan transhepatik kolanjiografi) Karaciger ve safra yollarinin radyolojik olarak görüntülenmesi islemidir Kaburgalarin altindan deri yolu ile karacigere sokulan ince bir igne ile safra yollarina boya verilerek röntgen filmleri çekilir Bir tikaniklik saptanirsastant adi verilen ince esnek bir tüp safrayi vücudun disinda bir toplama torbasina veya içinde ince barsaklara bosaltmak üzere, karaciger içinde birakilabilir
Biopsi kanser tanisinin konmasi için mikroskop altinda incelenmek üzere hücre veya doku alinmasi islemidir Örnek doku röntgen veya Ultrason esnasinda ince bir igne kullanilarak alinirsa bu islem igne biopsisi veya ince igne aspirasyon biopsisi olarak adlandirilir Biopsi genellikle PTK veya ERKP esnasinda alinir Bazen de cerrahi islem esnasinda doku örnekleri alinabilir
Karaciger fonksiyon testleri: Vücut içinde karaciger tarafindan yapilan bazi maddelerin miktarlarinin alinan kan örneginde ölçülmesi islemidir Belli bir maddenin kanda normalden yüksek bulunmasi, karaciger disi safra yollari kanserinin de neden olabilecegi bir karaciger hastaliginin göstergesi olabilir
Bazi faktörler prognoz (iyilesme sansi) ve tedavi seçeneklerini etkilerler
Prognoz (iyilesme sansi) ve tedavi seçenekleri asagidaki faktörlere baglidir:
Kanserin evresi (hastaligin sinirli veya yaygin olmasi)
Tümörün cerrahi olarak tümü ile çikarilabilme olasiligi
Tümörün safra kanalinin üst veya alt kisminda yerlesmis olmasi
Kanserin henüz baslamis veya tekrarlamis olmasi
Tedavi seçenekleri ayrica tümörün neden oldugu yakinmalara da bagli olabilir Karaciger disi safra yollari kanseri genellikle yayildiktan sonra saptanabilir ve nadiren cerrahi olarak tamamen çikarilabilir Palyatif tedaviler, yakinmalari hafifletebilir ve hastanin yasam kalitesini yükseltebilirler
Karaciger disi safra yollari kanseri evreleri
Bu bölümün anahtar noktalari
Karaciger disi safra yollari kanseri tanisindan sonra, kanser hücrelerinin safra yollari disina veya vücudun baska bölgelerine yayilip yayilmadiginin belirlenmesi için bazi testler yapilir
Karaciger disi safra yollari kanseri için asagidaki evreler kullanilir:
Evre 0 (In situ kanser)
Evre I
Evre II
Evre III
Evre IV
Karaciger disi safra yollari kanseri ayrica, nasil tedavi edilebilecekleri açisindan da gruplandirilabilir Iki tedavi grubu söz konusudur:
Sinirli (lokal) ve cerrahi olarak çikarilabilir
Cerrahi olarak çikarilamayacak durumda
Karaciger disi safra yollari kanseri tanisindan sonra, kanser hücrelerinin safra yollari disina veya vücudun baska bölgelerine yayilip yayilmadiginin belirlenmesi için bazi testler yapilir
Kanserin baslangiç noktasindan ötelere, vücudun diger bölgelerine yayilip yayilmadigini belirleme islemine Evreleme denir Evreleme islemi ile toplanan bilgiler hastaligin evresini belirler Evrenin net olarak saptanmasi, tedavi planlamasi açisindan önemlidir
Karaciger disi safra yollari kanseri genellikle laparotomi olarak adlandirilan bir ameliyatla evrelendirilebilir Bunun için karin duvarina yapilan cerrahi bir kesi ile karin içi hastalik belirtileri açisindan kontrol edilir ve mikroskop altinda incelenmek üzere doku parçalari ve sivi alinir Tanisal görüntüleme yöntemleri, laparotomi ve biopsi sonuçlari kanserin evresini belirlemek için birlikte degerlendirilir Bazen laparotomi öncesi laparoskopi islemi yapilarak hastaligin yayginligi arastirilabilir Kanser yayilmissa ve tümüyle cerrahi olarak çikarilamayacaksa, Cerrah, laparotomi yapmamayi tercih edebilir
|
|
|