Network (Ağ) Kavramları

NETWORK (AĞ) KAVRAMLARI






Bilgisayar ağı, bilgisayar ve benzeri sayısal sistemlerin belirli protokol altında iletişimde bulunmasını sağlayan sistemdirAğ üzerindeki bilgisayarlar, birbirlreinden çok uzakta olsalar bile aynı protokol sayesinde karşılıklı çalışabilirlerKarşılıklı çalışma, ağ üzerindeki iki sistemin uygulamaya dönük ortak prosesler yürütmesi olarak tanımlanabilir


Bigisayar ağı , genel olarak geniş bir anlama sahiptirBir ofis içerisindeki bir bigisayar ve bir yazıcının bir HUB cihazı üzerinden bağlanıp belirli bir protokol altında haberleşmeleride bir ağ oluşturur,tün dünyaya yayılmış internette bir ağdırAğın büyüklüğü ne olursa olsun,kapsamında,iletişimde bulunacak uç sistemler,ağı oluşturan HUB,Switch,Router gibi ağ cihazları,kablolama alt yapısı vardır

Komple Ağın Parametreleri


Komple bir ağ,LAN,Kampüs ağı,WAN ve uzak bağlantılar olarak adlandırılan dört ayrı parçadan oluşur

-LAN


-Kampüs Ağ


-WAN


-Uzak Bağlantı


Her bir parçanın kendisine ait teknoljileri ve standartları vardır


-LAN (Local Area Network) Yerel Alan Ağı


LAN'larda temel özellik, sistemlerin aynı ortamda veya birbirlerine yakın olmalarıdır Bu nedenle sistemler arasında kullanılacak kabloların seçiminde büyük bir esneklik vardır ve kablolama alt yapısı bir kez kurulduktan sonra maliyetsiz bir iletim ortamı sağlar En basitinden HUB ile LAN kurulabilirŞekil 1'de 1 HUB ve Switch'den oluşan bir ağ görülmektedir


LAN uygulamasında yüksek hızlara çıkılabilir; kullanılan teknolojiye göre 10, 16, 100, 155, 622 Mbps ve 1 Gbps hızında band genişliğine sahip olunabilir




Uygulamaya bağlıolarak seçilebilecek LAN teknolojileri (birkaçı birarada bulunabilir):

-Ethernet (10 Mbps, 100 Mbps, 1 Gbps)


-Token Ring (4, 16, 100 Mbps)


-FDDI (100 Mbps)


-ATM (155 Mbps, 622 Mbps, 12 Gbps)


LAN uygulamalarında biraz da maliyetin düşük olması nedeniyle Ethernet teknolojisi yoğun olarak kullanılmaktadırLAN omurga kurulmasında ATM ve FDDI teknolojileri seçimlik olabilmekte endüstriyel uygulamalarda Token Ring seçimlik olabilmektedir

-Kampüs Ağı


Kampüs ağ LAN benzer özelliklere sahiptir; farkı, daha uzak mesafe gereksinimi ve birden çok LAN'ı içerebilmesidirAdı üstünde üniversite kampüsleri gibi sınırlı bir alana dağılmış binalar içerisindeki bilgisayarları, LAN'ları birbirine bağlamak için kullanılır; omurga (backbone) ağ, bu iş için kurulan ve tüm kampüsü dolaşan çatı durumundadır Kablo seçiminde LAN uygulamasındaki gibi esneklik yoktur denilebilir; daha uzak mesafelere gidileceği için bakır kablo yerine fiber optik kablo kullanılması gerebilirKampüs uygulamarında LAN'lardaki hızlara çıkılabilir


Genelde LAN ürünleri kullanılsa da mesafenin yetmediği durumlarda


WAN bağlantılara da ihtiayaç duyulur Kampüs ağı uygulamasında kullanılan teknolojiler:

-ATM (34,155, 622 Mbps, 12 Gbps)


-FDDI (100 Mbps)


-Ethernet (100 Mbps, 1 Gbps)


-E1, PR1, E3 WAN bağlantısı (2 Mbps, 34 Mbps)




-Kampüs Ağı uygulaması
-WAN (Wide Area Network) Geniş Alan Ağı WAN bağlantısı birbirinden çok uzakta olan kampüs türü ağları ve LAN'ları birbirine bağlar WAN uygulamasunda anahtar sözcükler mesafe, band ğenişliği ve aradaki iletişim ortamının Türk Telekom gibi şirketten kiralanmasıdır İletişim ortamı, band genişliği sınırlıdır ve band genişliğine göre ücret ödenir; dolayısıyla en iyi şekilde kullanılmalıdır


WAN bağlantısı için çok değişik seçenekler vardır Göreceli olarak düşük hızlı (336 Kbps,56 Kbps) telefon hattı üzerinden yapılabilen bağlantıdan tutun da 2 Mbps veya daha yüksek hızlarda bağlantı yapılabilmektedir


WAN bağlantılarında kullanılan teknolojiler ve standartlar:

-Analog hat (kiralık ve çevrimiçi (dial up) )


-X25


-SMDS


-FR


-Switched 56K


-ISDN (BRI,PRI hizmetleri)


-WAN-ATM


-xDSL (ADSL, VDSL,)


-Kablolu TV üzerinden

-Uzak Bağlantı (Remote Connection) Uzak bağlantı tek bir bilgisayarın veya küçük bir ofiste bulunan bilgisayar grubunun merkezi yere bağlanmasıdır; WAN'ın bir parçası olarak düşünülebilir; temel özellik birkaç kullanıcı olması ve iletim ortamı olarak büyük band genişliği gerektirmesidir WAN bağlantısından farkı, orada olduğu gibi LAN'ları değil de uzaktaki kullanıcıların merkezi yerdeki sistemlere bağlanmasını sağlar Örneğin evden yapılan Internet bağlantısı bir uzak bağlantı uygulamasıdır


Uzak bağlantılarda genel iletişim ortamı olarak Türk Telekom veya GSM operatörlerinin sunduğu telefon iletişimi kullanılır


Uzak bağlantılarda kullanılan teknoloji ve standartlar:

-Analog Hat (33,6, 56 Kbps)


-X25 (göreceli olarak düşük hız)


-ISDN (BRI:128 Kbps, PRI:2 Mbps)


-ADSL (15-8 Mbps alış(download), 16-576 Kbps veriş(up load) OSI Başvuru Modeli (OSI Refence Model )


Osı başvuru modeli ISO tarafından tanımlanmış ve ağ uygulamasında kullanılan örnek bir modeldir;her ne kadar pratikte birebir uygulanmasa da,diğer tüm mimariler OSI başvuru modeli baz alınarak açıklanırAyrıca anahtar (Switch),HUB,yönlendirici (Router),geçityolu (Gateway) gibi ağ cihazlarının fonksiyonu OSI başvuru modeline dayanılarak açıklanır


OSI başvuru modeli,ağdaki bir uç sisteminin veya ara cihazın ağ üzerinden iletişim yapabilmesi için sahip olması gereken işlevleri tanımlarModel, 7 katmana ayrılmıştırHer katman,girişi,çıkışı ve görevi belirli olan modüler yapıya sahiptir


Bir uç sistemde,örneğin internet'e bağlı PC'de OSI'nin tanımladığı tüm katmanlara ait işlevlere gereksinim duyulurken,ağ cihazları genel olarak ilk bir kaç katmana ait işlevlere sahiptir


Örneğin bir yönlendirici (router) ilk üç,bir anahtar cihazı ilk iki katmanına aiy fonksiyonlara sahiptirler


OSI başvuru modelinde herbir katmana atanan görevler şöyledir:

7-Uygulama Katmanı (Aplication Layer)


Kullanıcının çalıştırdığı uygulama programları doğrudan bu katmanda tanımlıdırosya aktarımı (FTP),elktronik mektuplaşma (e-mektup),ağ yönetimi (SNMP),ınternet hizmetlerine erişim programları

6-Sunuş Katmanı (Presentation Layer)


Bilginin iletimde kullanılıcak biçimini düzenlenmesini sağlarSıkıştırma/açma, şifreleme/şifre çözme,EBCDIC-ASCII dönüşümü ve ters dönüşümü gibi işlevlerin yerine getirilmesini kapsar

5-Oturum katmanı (Session Layer)


Uçdüğümler arasında gerekli oturumun kurulması, yönetilmesi ve sonlandırılması işlerini kapsarİletişimin mantıksal sürekliliğinin sağlanması için, iletişimin kopması durumunda bir senknorizasyon noktasından başlayarak iletimin kaldığı yerden devam etmesini sağlar

4-Ulaşım Katmanı (Transport Layer)


Bilginin son alıcıda her türlü hatadan arındırılmış olarak elde edilmesini sağlarUlaşım katmanın oluşturduğu bilgi bloklarına bölüm (segment) denir

3-Ağ Katmanı (Network Layer)


Veri paketlerinin bir uçtan diğer ucaağdaki çeşitli düğümler (yönlendirici, geçityolu) üzerinden geçirilip yönlendirilrek alıcısına ulaşmasını sağlayan işlevlere sahiptirBuradaki bilgi bloklarına paket adı verilirİnternet 'in protokol kümesi olan TCP/IP'de IP protokolu bu katmana ait bir protokoldür

2-Veri Bağı Katmanı (Data Link Layer)


Gönderilecek bilginin hatalara bağışık bir yapıda lojik işretlere dönüştürülmesi,alıcıda hataların sezilmesi, düzeltilemiyorsa doğrusunun elde edilmesi için göndericinin uyarılması gibi işlevleri vardırgönderilen/alınan lojik işaret bloklarına çerçeve (frame)denir(HDLC,SDLC)

1-Fiziksel Katman (Physical Layer)


Verinin fiziksel olarak hat üzerinden aktarılması için gerekli işlevleri kapsarBu katman için tanımlanan standartlar taşıyıcı işaretin şekli,verici ve alıcı konumundaki uç noktaların elektriksel ve mekanik özelliklerini belirlerkablo,konnektör standartları bu katmanda yapılır(UTP,RJ45,RS,232C,V35 )

Ağ Cihazları


Ağ cihazları, uç sistem konumunda olan bilgisayar ve benzeri sayısal sistemlerin birbirleriyle karşılıklı çalışmalarını, iletişim yapmalarını sağlayan ara cihazlardırBir ağ bulutu bu tür cihazların birbirlerine bağlanmasıyla oluşurAğ cihazlarının en basiti ağ kartı (NIC) ve HUB'dır

¬-Ağ Kartı (Network Interface Card)


-HUB


-Anahtar (Switch)


-Yönlendirici (Router)


-Geçityolu (Gateway)


-Güvenilk Duvarı (Fire Wall)


-Modem


-Erişim Sunucu (Acess Server)


-Ortam Dönüştürücü (Transciever)


-Internet Paylaştırıcı