|
Prof. Dr. Sinsi
|
Gecemizi Aydınlatan İşık: Teheccüd Namazı
Kaç rekât kılmalı?
Peygamberimiz’in (s av) teheccüd namazını ne kadar kıldığı konusunda farklı rivayetler bulunsa da, en kuvvetlisi sekiz rekât kıldığı şeklindedir Efendimiz (sav) gecenin sonuna doğru, imsaktan önce, sekizi teheccüd, üçü de vitir olmak üzere 11 rekât namaz kılardı
Herkes yaşı, işi, zamanı ve şartlarına göre bir miktar belirlemeli, her gün ona titizlikle uymalıdır “Allah’a en sevimli olan amel, az da olsa devamlı olandır” hadis-i şerifini esas alırsak, zor şartlarda bile bunu uygulamak gerekir Mesela, yolculukta, misafirlikte, aşırı sıcak ve soğukta, dar zamanda, uykusuzluk, yorgunluk, hastalık gibi hâllerde bile teheccüdü terk etmemek büyük bir fazilet ve muhteşem bir kârdır
Bu tür olumsuzluklar teheccüdü terk etmeye değil, belki bazen rekâtını azaltmaya, sure ve dualarını kısaltmaya sebep olabilir Bu şekilde teheccüd kılan bir kimse, “Ya Rabbi, her şeye rağmen Senin huzuruna bu gece de çıktım Belki hakkıyla kılamadım Ama Seni ve Seninle birlikte olmayı, huzuruna gelmeyi unutmadım, ihmal etmedim” demiş olmaktadır Cenab-ı Hak Kendisini unutmayan bu kimseye öyle yardımlar eder ki, belki yıllarını harcasa onları elde edemez Bu yüzden teheccüd kılan kimsenin, yüzü nurlu, hâl ve tavrı sempatik, işleri hayırlı ve başarılı olur Çünkü kendisine yapılan hayırlı bir amele, en güzel karşılık verenlerin en hayırlısı ve cömerdi Cenab-ı Allah’tır
Neler okumalı?
Teheccüd namazı kılarken en kısasından en uzununa kadar bütün sureler okunabilir Herkes kendi durumuna göre bir seçim yapmalıdır Peygamber Efendimiz (sav) bazen çok uzun okuyuşlarda bulunurdu
Onun arkasında bir gece namazı kılan Hz Huzeyfe (ra) anlatıyor:
“Bir gece Peygamber (sav) ile birlikte namaz kıldım Bakara Suresi’ni okumaya başladı Ben yüz ayeti bitirince rükûya varacak dedim, sonra devam etti Ben Bakara Suresi’ni bir rekâtte bitirecek dedim, devam etti Ben sureyi bitirince rükû edecek derken, Nisa Suresi’ne başladı, onu okudu Sonra Al-i İmran Suresi’ne başladı, onu okudu Sonra rükûya gitti Rükûda ayaktaki kadar kaldı Secdede rükûdaki kadar durdu”
Tabiî ki bu ona mahsus muhteşem bir namazdır Belki de Rabb’imiz Miraç’ta olduğu gibi zaman içinde zaman yaratarak onu bast-ı zamana mazhar etmişti Sahabeden ve onlardan sonra gelen salih kimselerden çok uzun kıraatleri olanlar çıkmıştır Bunlar yerine göre, bir rekâtta bir, beş, on, yirmi… sayfa okumuşlardır
Burada da ölçü şu olmalıdır: Her zaman uygulayabileceğimiz, zamanımıza ve imkânımıza uygun bir okuyuş seçmeliyiz Ama her zaman yapamasak bile çok müsait olduğumuz zamanlarda uzun sureler okuyabiliriz Meselâ, her rekâtta kısa bir sure veya birkaç ayet okunabileceği gibi, müsait olunduğunda her rekâtta bir sayfa ya da Yasin, Fetih, Rahman, Tebâreke, Amme gibi sureler okunabilir
Teheccüde nasıl başlamalı?
Bugün beş vakit namaz gibi kesin farz olan bir ibadet bile büyük bir ihmale uğramaktadır Bu yüzden nafile namazlardan önce farz namazları tavizsiz bir şekilde uygulamak gerekir Ancak beş vakit namazını kılanlardan müsait olanların da teheccüde sarılmaları çok önemlidir
Ne var ki, bir web sitesinde yapılan ankete göre, ülkemizde teheccüd kılanların oranı sadece yüzde 4’tür (wwwnamazladiriliscom) Demek ki, ferdî, ailevî, millî ve dinî hayatımızda muhtaç olduğumuz ilahî destek ve yardıma karşı gerektiği gibi istekli ve gayretli olamıyoruz
Eğer henüz teheccüd namazı kılmıyorsanız, nasıl başlamak gerekir?
Hiç şüphesiz namaz kılanların yüzde 70’inin sabah namazına bile kalkamadığı bir ülkede teheccüde kalkmak kolay değildir Çünkü her şey, geç yatmaya ve geç kalkmaya göre ayarlanmıştır Ne yazık ki, geç vakitlere kadar süren boş sohbetler ve misafirlikler, TV dizileri ve tartışma programlarına bol bol zaman ayırtan nefis, teheccüd için 15 dakikayı çok görür
Her şeye rağmen şartlara teslim olmamak, şartları teslim almak gerekir Eğer teheccüdün sonsuz feyiz ve bereketinden faydalanmak isterseniz şu hususlara dikkat edin:
- Teheccüde başladığınız zaman mümkün mertebe erken yatmaya gayret edin Normalden bir sat önce yatmanız size kalkmada kolaylık kazandıracaktır
- Eğer öğleden biraz önce başlayıp ikindi öncesine kadar devam eden vakitte kaylûle denen uykuyu alışkanlık haline getirebilirseniz gece uyanmanız daha kolaydır Çünkü yarım saatlik öğle uykusu iki saatlik gece uykusuna bedeldir
- İlk günlerde iki veya dört rekâtla başlayın Alıştıkça arttırabilirsiniz
- Eğer aile fertleri veya arkadaş grubundan birkaç kişiyle birlikte başlarsanız, teşvik, dua ve uyarma imkânı olacağından daha iyi olur Mesela, bu hususta sözleşen dört kişilik bir arkadaş grubundan her gün bir kişi uyarma görevini üstlenebilir Her ne kadar saat veya telefon alarmıyla kendi başınıza uyanabilirseniz de, arkadaşınızın sizi uyarması daha etkileyici olur
- Teheccüde başlamak için özellikle imsakın geç olduğu kış ayları ve Ramazan ayı önemlidir Zaten sahura kalkacağınız için birkaç dakikanızı teheccüde ayırır, arkasından yemeğinizi yersiniz Bayramdan sonra da devam etmeniz mümkündür
- Uykusuzluk, yorgunluk, hastalık, yolculuk, zaman darlığı gibi durumlarda, eğer teheccüdün tehlikeye gireceğini tahmin etmişseniz, yatmadan önce veya imsaktan biraz önce kılıp arkasından sabah namazını kılabilirsiniz Böylece âdet hâline getirdiğiniz bir ibadeti terk etmeyip sürdürmüş olursunuz Eğer terk ederseniz nefsin eline büyük bir fırsat vermiş olursunuz ki, nefis her fırsatta, “Bugün kılmasan olmaz mı? Nasılsa teheccüd sünnettir Hem bir gün vakit geç olmuştu da kılmamıştın Şimdi de hastasın” diyerek her gün bir bahane bulur
- Teheccüde kalkmak, sabah namazını asla engellememeli Ne kadar faziletli olsa da hiçbir sünnet, farzın yerini tutamaz
|