|
Prof. Dr. Sinsi
|
Yunan Mitolojisi Sözlüğü A'dan Z'ye
-E-
Eakos - Yunan mitolojisinde Zeus ile peri kızı Egine'nin oğlu Dindarlığı ile ün salmıştı Telamon'un babası Troya savaşının kahramanı Akhilleus onun torunudur Eakos adaletli birisi olarak tanınmaktadır Ölümünden sonra yer altı dünyasının yargıcı olmuştur
Egeria - Romalıların Doğum Tanrıçası
Eirene - (İrene) Doğanın ve Zamanların Tanrıçaları olan Hora'lardan biridir ve Barış Sembolüdür Homeros, Hora'ları "göğün kapıcıları" diye tanımlıyor Eunomia (disiplin); Dike (adalet) diğer iki Hora'dır Horalar Zeus ile Themis'in kızlarıdır
Elis - Endymion'un kızı ile Poseidon'un oğlu Ellis şehrine adını verdi
Endymion - Yunan mitolojisinde Latmos dağında yatan güzel bir delikanlı
Eolos - (Aiolos - Eole) Rüzgarların bekçisi Eolia'da oturur
Eos - (Aurora) Şafak Hyperion ile Theia'nın kızı Güneşle ayın kardeşi
Erato - Dokuz ilham perisinden biri Zeus ile Minemosyne'nin kızı Aşk ve lirik şiir perisi
Erebos - Karanlık yeraltı dünyasının sembolü Khaos ve Nyks (gece)'nin oğlu
Eriny'ler - Uranos'un kanından yaratılmış Kin ve Nefret Tanrıları Adları Alekto (Barışmaz Öfke), Tirisphone (Kan Gütme), Nazar değdiren Megaira (Haset)
Eunomia - Doğa ve Zamanların Tanrıçaları olan Hora'lardan biridir ve disiplin sembolüdür Homeros, Hora'ları "göğün kapıcıları" diye tanımlıyor Dike (adalet); Eirene (barış) diğer iki Hora'dır Horalar Zeus ile Themis'in kızlarıdır
Euros - Klasik mitolojide ve edebiyatta Güneybatı Rüzgarı Eos (Şafak) ile Astraeos'un oğlu Zephyros ile Boreas onun kardeşleridir Hesiodes, onu Argestes diye tanımlar
-G-
Galateia - Güzel bir peri kızı Tek gözlü dev Kyklop Polyphemos, ona aşık olmuştu
Ganymedes - Troya kralı Toros'un çok güzel oğlu Zeus, onu kaçırdı Olympos'da Hebe'nin yerini alarak saki oldu
Gorgon'lar - Yunan mitolojisinde saçları yılandan, korkunç bakışlı üç ifrite verilen ad Gorgon'lar (Sthèno, Euryale ve Medusa) Phorkus ile Keto'nun kızlarıdır Medusa ölümlü idi ve Perseus tarafından öldürüldü
Grazia'lar - (Graces) - Letafet perilerinin Roma mitolojisindeki isimleri Yunan mitolojisinde Kharit'ler olarak geçerler Doğadaki güzellik ve neşe insanların da, Tanrıların da kalplerinde duydukları, güzellik hayranlığı onların eseridir
Gree'ler - (Graiai) - Yunan mitolojisinde üç ihtiyar kadın Enyo, Peyhredo ve Dino Phorkus ile Keto'nun kızları Onların sadece bir gözleri vardı ve onu sırayla kullanırlardı Perseus bu gözü ele geçirdi ve Medusa ile savaşta kullanacağı görünmez adam şapkasını onlardan almayı başardı
-H-
Hades - Yeraltındaki ölüler ülkesinin Tanrısı Zeus'un kardeşi, Kronos'la Rheia'nın oğullarındandır İnsanların ve Tanrıların hiç sevmedikleri sert, korkunç Tanrı Hades, karısı Persephone (Proserpina - Zeus'un kızı) ile birlikte, gölgeler halinde dolaşan ölülere hükmeden yer altı ülkesindeki saraylarında yaşarlar Hades' in bekçiliğini üç başlı cehennem köpeği Kerberos yapar, yeraltına gelenleri kuyruğunu sallayarak, okşayarak içeri alır, ama çıkmak isteyenler için de üç ağzını birden açarak, sipsivri ve kara dişlerini göstererek tehdit edip, yukarı çıkmasını önler Ölüler dünyası yani yer altı, günah işleyenlerin bulunduğu bir yerdir Burada günahkarların en günahkarları bulunur ve bunlar sonsuz bir azaba çarptırılırlar Tanrılar içinde adına ne bir tapınak, ne bir sunak yada herhangi bir ilahi bestelenmeyen bir tek Hades vardır, bu da kendisinden korkulmasından kaynaklanmaktadır Hades acımayan bir Tanrıydı, ama doğruluğu, adaleti severdi Korkunçtu, ama kötü bir Tanrı değildi
Harpyi'ler - Yunan mitolojisinde Harpyi'ler, Thaumas ile Elektra'nın kızlarıydı Siren'lere benzeyen bu kanatlı ifritler, fırtınaların ve ölümün sembolü sayılırlardı Adları Aello, Akypete olan bu iki korkunç kız kardeşlerin Typhaon ile Poseidon'un kızları olduğunu söyleyenler de vardır
Hebe - Gençlik Tanrıçası Zeus ve Hera'nın kızı Gençliğin ve güzelliğin sembolü olan Hebe Tanrılara onların ölümsüzlüğünü sağlayan ambrosia ve nektar getirir Herakles Olimpos'a gelip Hera ile barıştıktan sonra Hebe ile evlenir
Hekabe - (Hebuba, Hecuba) - Troya kralı Priamos'un karısı ve Hector, Paris, Polyksena'nın annesi Troya savaşının kazanılmasından sonra Odysseus tarafından esir alınır Hekabe'nin ölümü ile ilgili birkaç rivayet vardır: esir alanlar tarafından onlara hakaret ettiği için öldürülmüştür; denize atlayarak intihar etmiştir; sonradan köpeğe çevrildiğini söyleyenler de vardır Çanakkale civarında Kynossema (Köpek mezarı) dağında Hekabe'nin mezarı olduğunu söylerler
Hekate - Bir Titan olan Perses ile Astreria'nın kızı Artemis'in yardımcısı, iyiliksever bir Tanrıça Darda kalanlara yol gösterirdi Görevlerinden dolayı sık sık Artemis'le karıştırılır
Hekatonkheir'ler - Gaia ve Uranos'un elli başlı, yüz kollu oğulları Kottos, Briareus ve Gyes ('öfke', 'güç', 'dehşet') Çocukları Kyklop ve Hekatonkheirlerden hem iğrenen hem de kendi iktidarını almalarından korkan Uranos, çocukları doğdukça onları yerin derinliklerine - Tartaros'a (cehenneme) atıyordu Bu duruma üzülen Gaia eşinden nefret etmeye başladı, Titanları Uranos'a karşı kışkırttı Titanlar babalarına karşı geldiler ve onu hakimiyetinden mahrum bıraktılar Titanların en kurnazı olan Kronos tahta oturmasına rağmen, kardeşlerinin güçlerinden korkarak onları Tartaros'tan kurtarmadı Zeus büyüyüp babası Kronos'la savaşacak yaşa geldiğinde Hekatonkheirleri serbest bıraktı Hekatonkheirler ona Titanlar üzerinde zafer kazanmasına yardım ettiler Titan'lar yenilerek Tartaros'a atıldılar Yüz kollu Hekatonkheirler ise Titanların bekçiliğini yapmaya başladılar
Hektor - (Hector) Homeros'a göre, Troya kralı Priamos ve Hekabe'nin büyük oğludur Troya'lıların büyük kahramanı sayılmaktadır Akhilleus tarafından öldürülmüştür
Helen - Yeryüzündeki en güzel kadın, Zeus ve Leda'nın kızı, Sparta Kralı Menelaos'un karısı Troya savaşı Helen yüzünden çıkmıştır Troya kralı Priamos'un oğlu Paris, Afrodit'in yardımıyla Sparta'ya gider, Helen'i kaçırır, prensi olduğu Troya şehrine geri döner Bunun üzerine hakarete uğramış Menelaos, Akha ordularını toplayarak Troya'ya savaş açar Savaşı kazana Menelaos güzel Helen'i affeder ve birlikte Sparta'ya döner, mutlu bir yaşam sürerler Sparta'lılara göre Helen bir Tanrıçaydı
Helios - Titanlar Hyperion ile Theia'nın oğlu Eos (Şafak) ile Selene (Ay)ın kardeşi Güneş Tanrısı Okeanos'un kızı deniz perilerinden Perseis ile evlendi ve Kirke, Aeetes, Pasiphae adlı çocukları oldu Helios bazen Apollon'la karıştırılır
Hephaistos - Ateş ve Sanatkarlık Tanrısı Bütün güzel kusursuz Tanrılar içinde en çirkini oydu Homeros'un destanlarında, doğurduğu yaratığın çirkin olduğunu görerek kızan Hera'nın onu gökten fırlattığı ve Hephaistos'un yere düşüp bu nedenle topal kaldığı anlatılmaktadır Yerde de, gökte de sevilen iyi yürekli bir Tanrıydı Hephaistos Athena ile birlikte şehir hayatında büyük bir yeri vardı İkisi de tarımı, uygarlığı, el sanatlarını korurlar, dokumacıları, demircileri severlerdiGüzeller güzeli Afrodit topal ve çok fazla yakışıklı sayılmayacak bir görünüme sahip olan Hephaistos ile evlenmiş Afrodit ve Hephaistos'la ilgili mit her ikisinin de temsil ettikleri sanat ve aşk kol kola olması gerektiğini vurgulamaktadır
Hera - (Junon) Zeus'un karısı ve kız kardeşi, Kronos ve Rheia'nın kızları O aile ve evliliğin Tanrıçası kabul edilmiştir Mitolojide Hera çok kıskanç ve zalim bir kadın olarak tanımlanır Hera, Zeus'un ikincil ilahelere ve ölümlü kadınlara ilgi duymasını bir türlü içine sindiremez ve onları sürekli tehdit altında tutar Paris evrende Hera'dan daha güzel bir kadın bulunduğunu söylediği için ona hakaret etmiş ve Hera Troya'nın düşmanı olmuştur Zeus ve Hera'nın İlithya ve Hebe adında kızları, sanayi Tanrısı Hephaistos ve savaş Tanrısı Ares oğulları olmuştur Hera savaş Tanrıçası olmamasına rağmen bazen savaşçı kişiliğini ortaya koyar Kutsal hayvanları, inek ile tavus kuşunu sever (korur), şehri de Argos'dur
Herakles - (Hercules) Zeus'un ve Miken kralının kızı Alkmene'nin oğlu, kuvvet Tanrısı Klasik mitolojinin en ünlü kahramanıdır Herakles'in Zeus'un çocuğu olduğunu anlayan Hera onunla sürekli uğraşır Herakles doğduğu günden itibaren tanrısal bir kuvvete sahiptirHera'nın gönderdiği iki büyük yılanı öldürdüğünde henüz birkaç günlük bebektir 18 yaşına geldiği zaman Kitharion ormanlarında yaşayan ünlü canavarı, öldürmüştür Kendisine ödül olarak Thebai kralının kızı Megara verilmiştir Bu kızdan üç oğlu olmuşturHera işe karışarak Herakles'i çıldırtmış, Herakles de karısını ve çocuklarını öldürmüştür Suçlarından arınması için Miken kralının hizmetine girip, onun her istediğini yapması gerekmiştir Kralın Herakles'e yaptırdığı 12 işe mitolojide Herakles'in görevleri denir Bu görevler den birincisi hiçbir silahın işlemediği Nemea aslanını boğarak, öldürmekti Herakles aslanı öldürür ve onun derisini her zaman üzerinde giysi olarak taşır İkinci görev Lerna bataklığındaki ejderi yok etmekti Bu ejder dokuz başlıdır, ortadaki başı ise ölümsüzdür Herakles ejderi öldürmeyi başarır Sonraki görevleri Artemis'in kutsal hayvanlarından Kyreneia geyiğini yakalamak; Erymanthos dağında yaşayan büyük yaman domuzunu ağla tutmak; Augias'ın ahırlarını iki büyük ırmağın yataklarını değiştirip ahırlardan geçirerek bir günde temizlemek; Stymphalos'da yaşayan ve o bölgedeki insanların rahatını kaçıran kuşları Athena'nın yardımıyla kovmak; Girit'e gidip Poseidon'un Minos'a verdiği azgın boğayı getirmek; Troya kralı Diomedes'in insan eti yiyen kısraklarını yakalamak, bunun için önce Diomedes'i öldürmüştür; Amazonlar kraliçesi Hippolyte'den kemerini almak Kemeri almak için kraliçe ile anlaşmış, ancak Hera'nın kışkırtmasıyla Amazonlar, Herakles'e saldırmış, Herakles de kraliçeyi öldürmek zorunda kalmıştır; Okeanos'un bir adasında bulunan 3 gövdeli dev Geryoneus'un sığırlarını çalmak; Hesperidler'in altın elmalarını getirmek; Hades'in ölüler ülkesini koruyan Kerberos adlı köpeği yeryüzüne çıkarmak Bu görevlerin yanı sıra Herakles yüzlerce kahramanlıklar yapar Prometheus'u kurtardı, Lydia kraliçesi Omphale'nin hizmetinde bir yıl kadın kılığında çalıştı, yün eğirdi, ve başka işler yaptı Daha sonra o Deianeira ile evlendi Kentavros Nassos karısına yaklaşmak isteyince onu oklarıyla yaraladı At adamın kanıyla kaplanmış olan gömleği Herakles'in vücuduna yapışarak onu tutuşturmaya başladıBu dayanılmaz acıya son vermek için Herakles bir odun yığını hazırlatarak kendisini alevlerin içine attı Gökyüzüne yükselen Herakles Olimpos'a gider Burada Hera ile barışır ve kızı Hebe ile evlenir Fizik ve moral gücün simgesi olan Herakles Yunanistan'da hem Tanrı hem de kahraman olarak saygı ve tapınım görmüştür
Hermes - (Mercurius) Hermes Rüzgar Tanrısıdır, babası Zeus annesi ise yağmur perilerinden biri olan Maia'dır Kanatlı sandalları, başında kanatlı bir başlık, elinde de kanatlı bir asa olan Hermes aynı zamanda Tanrıların habercisidir Hermes'in görevleri arasına ölenlerin ruhlarına Hades'in saltanatına kadar eşlik etmek de var Apollon'un ölümsüzler arasında en sevdiği Tanrı Hermes'tir
Hesperid'ler - (Hesperides) - Yunan mitolojisine göre Zeus ile Themsi'nin ya da Atlas'ın, bazılarına göre ise Nyks'ın (gecenin) kızlarıdırlar Güneşin battığı yerde yaşayan bu periler, Tanrı bahçelerinde altın elmayı bekliyorlardı
Hesperos - Yunan mitolojisinde akşam yıldızı ve doğu ülkelerinin kralıdır Atlas'ın oğludur İnsanlara yol göstermekte, iyilik etmektedir
Hestia - (Vesta) Zeus'un kız kardeşi Evin, yuvanın koruyucusuydu; bu yüzden Ocak Tanrıçası diye bilinirdi
Hora'lar - Yunan mitolojisine göre Doğanın ve Zamanların Tanrıçaları Homeros, Hora'ları "göğün kapıcıları" diye tanımlıyor Eunomia (disiplin); Dike (adalet); Eirene (barış) Zeus ile Themis'in üç kızı
Hydra - Yunan mitolojisinde dokuz başlı ejder Lerna bataklığındaki yaşamıştır Başları ölümsüzdür Herakles tarafından öldürülmüştür
Hymenaios - (Hymen - Ymene) Yunan mitolojisinde evlendirme Tanrısı Apollon ve ilham perilerinden birinin oğludur Onu elinde düğün meşalesi tutan genç bir delikanlı olarak tanımlarlar
Hypnos - Yunan mitolojisinde Uyku Tanrısı Nyks (gece) ile Erebos'un (karanlık) oğludur Thanatos (ölüm) onun ikiz kardeşidir Efsaneye göre Hypnos, Endymion'a aşık olmuştu Onu daima gözleri açık olarak uyutuyordu Böylece sevgilisinin gözlerini ara vermeden seyrediyordu
|