|
Prof. Dr. Sinsi
|
Yunan Mitolojisi Sözlüğü A'dan Z'ye
-R-
Rheia - Bir Titanides Gaia ve Uranos'un kızı Gelecek Titanların altıncı çiftinin evlatlarınındı - Kronos ve Rheia'nın Hestia, Demeter, Hera, Hades, Poseidon ve Zeus onların evlatlarıdır
Romulus ile Remus - Roma mitojisinde ikiz kardeşler Mars ile Rea Silvanın oğulları Küçük yaşta Tiber nehrine bırakılan ikizler, dişi bir kurt tarafından bulunmuş, onun sütüyle beslenmişlerdi Sonra onları Picus adında bir çoban keşfetmiş, evine götürüp besleyip büyütmüştü Kardeşlerin kaderinde Roma şehrinin temelini koymak vardı Büyüdükten sonra iki kardeş arasında şehri hangisinin kuracağı konusunda tartışma çıkmış ve bu tartışma Remus'un ölümüyle sonuçlanmıştı Romulus Roma şehrinin kurucusu ve ilk kralı oldu
-S-
Satyr'ler - Yunan mitolojisinde ikinci derecede gelen Kır Tanrıları İnsansız yerlerde yaşarlar Sivri uzun kulaklı, boynuzlu, yassı burunlu, keçi ayaklı, kısa kuyruklu ve gövdeleri baştan aşağı kıllarla kaplı yaratıklardır Silenler adı ile de tanınırlar Bazı kaynaklara göre, Dionysos'un uşaklığını yaparlar Onları bazen ormanların ve çobanların Tanrıları olan Pan'larla karıştırırlar Romalılar Satyr'lere Orman Tanrıları da demişler
Selen - Yunan mitolojisinde ay Tanrıçası Titanlar Hyperion ile Theia'nın kızı Helios (Güneş) ve Eos (Şafak) un kardeşi
Silenos - Kır Tanrıları Satyr'lar yaşlanınca Silenos adını alırlar Dionysos'un uşaklığını yaparlar
Siren'ler - Yunan mitolojisinde ölümsüz doğaüstü yaratıklar İsimleri ve sayıları ile farklı görüşler ortaya atıldığından onların kaynağının halk inancı olduğu düşünülebilir Siren'ler güzel sesleri ile denizcileri çeker ve gemilerini tehlikeli adaya çekerek kazaya uğratırlardı Homeros Odysseus destanında onlardan bahsetmiştir Troya savaşından evine dönen Odysseus denizde Siren'lerle karşılaşmış, arkadaşlarına kulaklarını kapamalarını ve kendisini ise iplerle bağlamalarını emretmiş
Sphinks - Yunan mitolojisinde kanatlı yaratık Göğsü ve yüzü kadına, gövdesi aslana, kanatları kartala benzeyen bir varlık Efsaneye göre Sphinks Thebai şehrine giden bütün yolları tutmuştu Gelene geçene bir bilmece soruyor, bilemeyenleri midesine indiriyordu Şehre kimse girip şehirden kimse çıkmayınca kıtlık baş gösterdi Şehir kıtlıkla boğuşurken yiğit bir delikanlı geldi şehre Adı Oidipustu Sphinks'in sırrını çözebilmek için canavarın bulunduğu tepeye gitti Yaratık hemen yöneltti sorusunu "Sabahleyin dört, öğleyin iki, akşamleyin de üç ayaklı olan yaratık kimdir"? diye sordu Oidipus'a Oidipus "insan" diye karşılık verdi "Çocukken elleriyle emekler, büyüdüğü zaman dimdik yürür, ihtiyarladığı zaman da bir değneğe dayanır" dedi Sphinks cevabın doğruluğu karşısında şaşırdı ve buna dayanamayarak kayadan atlayarak kendini öldürdü Thebai'liler kurtarıcılarını saraya götürdüler, onu kral yaptılar
Styks - (Styx) yer altı dünyası ölüler diyarının nehri
-T-
Tantalos - Yunan mitolojisinde Zeus ile Plouto'nun oğlu Batı Anadolu'da Lydia kralı Sipylos (Manisa) dağında hüküm sürüyordu Atlas'ın kızı Dione ile evlenmişti Paktolos ırmağının kızı Eurnassa da onun karısı idi Pelops ve Niobe onun çocukları idi Tantalos Tanrıların hoşgörüsünü kötüye kullandı ve müthiş bir azaba çarptırıldı
Tartaros - Yeraltında, cehennemlerin derinliklerinde bulunan korkunç yer Ölülerin ruhları orada işkence görürlermiş Zeus kendisine isyan edenleri oraya atardı Titanlar üzerinde zafer kazandıktan sonra onları da oraya atmıştı Tartaros'un ruhu vardı, canlıydı
Telamon - Yunan mitolojisinde Büyük Ayaks'ın babası ve Aigina kralı Birçok savaşta Herakles ile birlikte oldu
Telemakhos - Odysseus'un Penelope'den olan oğlu Odysseus'un dostu Troya savaşına giderken Odysseus oğlu Telemakhos'u arkadaşı Mentor'a bıraktı Athena, filozof Mentor kılığına girerek Telemakhos'a öğüt verirdi Babası Troya savaşından geri dönmeyince henüz küçük bir çocuk olmasına rağmen babasını aramak için yollara düştü
Telephos - Yunan mitolojisinde Herakles'in oğlu Akhilleus onu savaşta yaralamıştı Bir kahin mızrağın pası ile yarasını iyileştirdi
Telkhin'ler - Güneşin çocukları Volkanik olayların sembolüdürler Bir bakışta insanları büyüleyebilen sihirbazdırlar
Tellus - Romalıların Toprak Ana (Gaia) ya verdikleri ad
Tethys - Okeanos'un karısı Okeanidler diye bilinen 3000 güzel kızın annesi Akhilleus'un da annesidir
Thebai - Boiotia'lı Kadmos tarafından kurulan ünlü bir şehir Yüksek surlarını Amphion lirinin sesi ile taşları yürüterek yapmıştı Herakles Thebai kralının kızı Megara ile evlenmişti
Thebe - Kilikya'lı bir kahraman kadın Adramys'in kızı Koşuda kendisini yenecek erkekle evleneceğini ilan etti, Herakles onu yendi ve onunla evlendi Oidipus Thebai kralı Laios ile İokaste'nin oğlu idi
Theia - Gökyüzü (Uranos) ile Toprak ana (Gaia) nın kızı Hyperion ile evlendi Hyperion ile Theia'dan Güneş - Helios, Ay - Selene, Şafak - Eos doğdular
Themis - Uranos ile Gaia'nın kızı Kanunların, adaletin, örf ve adetlerin Tanrıçası Zeus ile evlenerek Hora'ları, Parka'ları ve Metis'i doğurdu
Theseus - Yunanlıların en büyük kahramanlarından biri - Atina Kralı Aigeus'un oğludur Minotauros'u öldürmek amacıyla Girit adasına gitmiş ve kralın kızının da yardımıyla bu canavarı öldürmeği başarmış Theseus Minotauros'a karşı kazandığı zaferden dönerken, gemisine zafer işareti olarak beyaz yelken çekmediği için, babası oğlunun yenildiğini zannederek kendini denize attı, intihar etti O günden beri bu denize Ege Denizi dendi Theseus Amazonlarla savaşmıştır
Thrakia - Ares'in, rüzgarların ve Orpheus'un yurdu Kuzey rüzgar Tanrısı Broes, Yunanistan'a nazaran, soğuk bir iklime sahip olan Thrakia'da otururdu Orpheus Thrakia kralı Oiagros'un oğludur
Tiresias - Eski devirlerin en ünlü kahini Athena'yı çıplak gördüğü için gözleri Tanrıça tarafından kör edilmişti
Titanides'ler - (Titanidler) Titanlardan altı kız kardeşe verilen ad
Titanlar - Uranos ile Gaia'nın oğulları İlk Tanrıların soyundan olan Titanlar altı erkek altı da kız kardeştiler altısı erkek, altısı dişi olmak üzere on iki Titan doğdu Titanların erkek olanları Okeanos, Koios, Hyperion, İapetos ve Kronos; aynı zamanda Titanides denilen dişi Titanlar ise Theia, Rheia, Themis, Phoibe, Mnemosyne ve Tethys adlarını taşıyorlardı Okeanos ve Tethys bütün nehirleri yarattılar Hyperion ile Theia'dan Güneş - Helios, Ay - Selene, Şafak - Eos doğdular İapetos ve Asie'den gök kubbesini sırtında taşıyan Atlas, Menoetios, Epimetheus, Prometheus doğdular Diğer 2 çift Titan da kendi çocuklarını doğurdular Ama gelecek altıncı çiftin evlatlarınındı - Kronos ve Rheia'nın Kronos babasını devirerek onun tahtına geçti
Tityos - Zeus ile Elara'nın oğlu olan dev Zeus kıskanç Hera'nın korkusundan Elara'yı yerin altında bir mağaraya saklamıştı Elara doğum sırasında ölünce Zeus oğlunu yer'e emanet etti Yer ona süt annelik yaptı bu yüzden Tityos'a yerin oğlu derler
Triton - Poseidon ile Amphitrite'nin oğlu Deniz Tanrısı Triton deniz kabuğunu öttürerek tufanı yatıştırır ve suları geldikleri yere döndürürmüş Belden yukarısı insan, belden aşağısı balık şeklinde, ayakları at ayağına benzermiş
Troya - Bugünkü Hisarcık Höyüğünün bulunduğu yerde olan eski bir şehir Mitolojide Troya savaşına büyük yer verilmişti
Troilos - Troya kralı Priamos ile Hekube'nin oğlu Akhilleus tarafından öldürüldü
Typhon - (Tayfun) Tartaros ile Gaia'nın oğlu olan korkunç bir ifrit Zeus dünya ve gökyüzü üzerinde krallığını sürdürürken, oğulları Titanların durumundan memnun olmayan Gaia Typhon'u (Tayfun'u) Zeus'a karşı savaşması için gönderir Typhon, Gaia ve Tartaros'un sonuncu oğludur Omuzlarından yüz tane yılan ve ejder başı çıkar Bunların ağızlarından ateş püskürmektedir Sesleri de korkunçtur Buna rağmen Zeus cesurca onunla karşılaşır, şimşeklerinin gücü ile onu yener ve Etna yanardağının altına hapseder Etna'daki volkanik ifrazatların sebebi de Tayfun'un haykırışlarıdır
-U-
Ultio - İntikam Ether (Hava) ile Gaia (Yer)'nın kızı
Urania - Göklerdeki Nymphelere verilen ad Bunlar gök kubbesini idare ederlerdi
Uranos - En eski Tanrı Gaia'nın oğlu ve kocası Gaia ve Uranos'un birleşmesinden Brontes, Steropes ve Arges ('gök gürültüsü', 'parıltı' ve 'şimşek') isimli üç Kyklop, Gaia ve Uranos elli başlı yüz kollu Kottos, Briareus ve Gyes ('öfke', 'güç', 'dehşet') adlı Hekatonkheirler, altısı erkek, altısı dişi olmak üzere on iki Titan doğdu Oğlu Titan olan Kronos onu devirdi ve tahtına geçti
-Z-
Zefir - (Vorias) - Kuzey rüzgar Tanrısı, poyraz Astreos ile Aurora (Şafak) ın oğludur Notos (Güney) ve Astir (yıldızlar) onun kardeşleridir
Zeus - (Jüpiter) Zeus Tanrıların kralıdır O Olimpos'ta altın tahtında oturur Zeus başkan, Gök'ün hükümdarı, Yağmur Tanrısı, korkunç şimşeği fırlatan Bulut Toplayıcısıdır Zeus çok güçlü bir Tanrı olsa da kaderi yönetmek onun elinde değildir Kaderi üç Moir yönetmektedir Durmadan aşık olur Zeus, kadınların peşinden koşar; bunu Hera'dan saklamak için de bütün ustalığını kullanır, yalanlar uydurur Yunanların bu sonsuz aşk serüvenlerinden pek hoşlanmadığı düşünülmektedir Zeus'un kuşu kartal, ağacı meşeydi Tapınağı, meşe ağaçları arasında, Dodona'daydı
|