Konu
:
Ege Bölgesinin Ekonomik Hayatı Hakkında Bilgi
Yalnız Mesajı Göster
Ege Bölgesinin Ekonomik Hayatı Hakkında Bilgi
08-11-2012
#
1
Prof. Dr. Sinsi
Ege Bölgesinin Ekonomik Hayatı Hakkında Bilgi
Ege bölgesinin ekonomik hayatı nasıldır?
Ege bölgesinin ekonomik faaliyetleri nasıldır
Ege bölgesinin ekonomik hayat
Ege Bölgesi yer şekilleri iklim ve bunun etkisine bağlı olarak beşeri ve ekonomik yönden farklı olan iki bölüme ayrılmıştır
Bunlar Ege Bölümü ve İç Batı Anadolu Bölümüdür
Yer şekilleri
Yer şekillerinin oluşmasında 3
zaman sonları ile 4
zaman başlarındaki tektonik hareketler belirleyici olmuştur
Dağlar : Bölgenin batısında Ege Denizi’ne dik uzanan doğu-batı yönlü dağlar ile bu dağlar arasındaki çöküntü ovaları yer alır
Kuzeyden güneye doğru sıralanan Kaz Dağı Mardan Dağı Yunt Dağı Bozdağlar ve Aydın Dağları kırılma sonucu oluşan horstlardır
Manisa’nın Kula ilçesi yakınlarında genç volkan konileri yer alır
Ovalar : Doğu – batı yönlü uzanan dağ sıraları arasında yer alan Edremit Bakırçay Gediz Küçük Menderes ve Büyük Menderes ovaları kırılma sonucu oluşan grabenlerdir
Ege Bölümü’nde yüksekliği 250 metreden daha az olan çöküntü ovaları yer alır ve iç kesimlere doğru uzanır
Bölgenin en güneyindeki Menteşe Yöresi’nde ise karstik ovalar yaygındır
Platolar : Bölgedeki platolar Ege grabenlerinin doğusunda İç Batı Anadolu Bölümü’ndeki yüksek düzlüklerdir
Kıyı Ege ovalarının bittiği yerde plato görünümündeki İç Batı Anadolu eşiği başlar
İç Batı Anadolu Platosu üzerinde yüksekliği 2000 metreden az olan Demirci Eğrigöz Şaphane Murat Emir ve Sandıklı Dağları yer alır
Akarsular ve Göller
Akarsular : Bölgenin akarsuları Bakırçay Gediz Küçük Menderes ve Büyük Menderes’tir
Hepsi Ege Denizi’ne dökülür
Akarsuların aşağı çığırlarında arazi eğimi azaldığı için menderesler akarsu ağızlarında ise akarsularla aynı adları taşıyan irili-ufaklı delta ovaları oluşmuştur
Akarsuların yatak eğimi az olduğu için hidroelektrik potansiyelleri de azdır
Göller : Göl bakımından fakir olan Ege Bölgesi’nde Bafa (Çamiçi) ve Marmara gölleri yer alır
Bu göller alüvyal set gölleridir
Suları tatlıdır
İklim
Kıyı kesimindeki Asıl Ege Bölümü’nde Akdeniz iklimi özellikleri görülür
Akdeniz ikliminin etkileri çöküntü ovaları boyunca kıyıdan yer yer 100-150 km kadar içerilere sokulur
Kıyı kesiminde kar yağışları ve don olayları çok ender görülür
Kışları oldukça ılımandır
Yaz mevsimi kıyı ovalarında oldukça sıcak ve kurak geçer
İç Batı Anadolu Bölümü’nde ise Akdeniz ikliminden karasal iklime geçiş özelliği görülür
Sıcaklık farkları artar
İç Batı Anadolu’da kış mevsimi kıyı kesime göre daha soğuktur
Kar yağışları ve don olayları görülür
Yaz mevsimi ise kıyı kesime göre daha sıcaktır
İç Batı Anadolu’da kıyı kesimine göre azalan yağışlar ilkbahar mevsimine doğru kayar
Yaz kuraklığı kıyı kesimden daha azdır
Doğal Bitki Örtüsü
Ege Bölümü’nde 500-600 metreler kadar makiler daha yükseklerde iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlar yer alır
İç Batı Anadolu Bölümü’nde çalılık ve ormanlarla İç Anadolu’ya doğru bozkırlar göürülür
Nüfus ve Yerleşme
Nüfus sayısı bakımından Marmara İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinden sonra 4
sırayı alır
Bölgede doğum oranı düşüktür
Yüzölçümü küçük olduğundan nüfus yoğunluğu bakımından Marmara Bölgesi’nden sonra 2
sırayı alır
Nüfusun dağılışı düzenli değildir
Kıyı kesimindeki ovalar sık nüfuslu iç kesimler ise dağlık Menteşe Yöresi ise oldukça tenhadır
Ege Bölümü’nde kentleşme oranı yüksek göçler nedeniyle nüfus artışı fazladır
Ayrıca bu bölümde yer alan Kuşadası Bodrum Marmaris gibi turizm merkezlerinde yaz mevsiminde turizm nedeniyle nüfus artar
İller
Afyon Aydın Denizli İzmir Kütahya Manisa Muğla Uşak
Ekonomik Özellikler
Tarım
Kıyı kesimindeki Ege Bölümü’nde verimli tarım topraklarının bulunması ve Akdeniz ikliminin etkisi nedeniyle ekonomik değeri yüksek olan ihraç ürünleri yetiştirilir
Bu bölümde tarımda makine kullanımı yaygındır
İntansif (modern) tarım yöntemleri uygulanır
Tarımsal nüfus yoğunluğu fazla olan bu bölümde seracılık da yaygındır
İç Batı Anadolu Bölümü’nde iklimin karasallaşması ve sulamanın yaygın olmaması tarımsal ürün çeşitliliğini azaltır
Kıyıda yetiştirilen ürünler bu bölümde yetiştirilemez
Tarım Ürünleri
Asıl Ege Bölümü’nün Başlıca Tarım Ürünleri
Tütün : Türkiye tütün üretiminin % 50’sini bu bölge karşılar
Tüm kıyı ovalarında ekimi yapılan ve yurt dışına ihraç edilen tütün en çok Bakırçay Ovası’nda yetiştirilir
Zeytin : Akdeniz ikliminin tanıtıcı kültür bitkisi olan zeytin en çok Ege Bölgesi’nde yetiştirilir
Türkiye üretiminin % 48’ini Ege Bölgesi sağlar
Edremit – Ayvalık Yöresi başta olmak üzere tüm kıyı kesiminde ve yer yer 100 km içerilere kadar zeytin yetiştirilir
Üzüm : Türkiye’de üzüm üretiminin % 40’ını sağlayan bölge 1
sırada yer alır
Kurutularak ihraç edilen çekirdeksiz üzümün tamamını Ege Bölgesi üretir
Başta Gediz Ovası olmak üzere Büyük ve Küçük Menderes ovalarında yetiştirilir
İncir : Kış ılıklığı isteyen ve Akdeniz iklimine uyumlu olan incirin %82’si bu bölgede yetiştirilir
Büyük Menderes Küçük Menderes ve Gediz ovalarında incir üretimi yoğunlaşır
Kurutularak yurt dışına ihraç edilen incirin en çok yetiştirildiği yer ise Aydın’dır
Pamuk : Akdeniz iklimine uyumlu olduğundan kıyı ovalarında ekimi yapılır
Büyük Menderes ve Gediz ovalarında üretimi yoğunlaşır
Türkiye üretiminin % 42’sini sağlayan Ege Bölgesi üretimde ilk sırayı alır
Turunçgiller : Akdeniz iklimine uyumlu olan ve kış ılıklığı isteyen turunçgil üretimi İzmir’in güneyindeki kıyı ovalarında yapılrı
Türkiye üretiminin %10’unu sağlayan bölge Akdeniz Bölgesi’nden sonra 2
sırayı alır
pirinç : Çöküntü ovalarında ekimi yoğunlaşır
Sebze : Bölgenin sebze üretiminde önemli bir yeri vardır
Domates biber patlıcan patates salata kereviz pırasa başlıcalarıdır
Meyve : Bölge kendine özgü meyve üretimi ile diğer bölgelerden ayrılır
İncir turunçgil ve üzümün yanı sıra elma ve kiraz üretimi de önem taşır
İç Batı Anadolu Bölümü’nün Başlıca Tarım Ürünleri
Haşhaş : Tohumundan yağ ve kozasından morfin yapımında kullanılan afyon sakızının elde edildiği bir bitkidir
Bu nedenle ekimi devlet kontrolünde yapılır
Türkiye üretiminin %90’ını Ege Bölgesi karşılar
Afyonkarahisar çevresinde ekimi yoğunlaşır
Tahıllar : Bölgede üretilen tahıl ülke üretiminin % 10’a yakın bölümünü karşılar
Tahıllardan buğday ve arpa Afyon Kütahya Denizli ve Uşak’ta üretilir
Şekerpancarı : Önemli bir endüstri bitkisi olan şekerpancarı Afyon Kütahya ve Denizli’de üretilir
Ayçiçeği : Denizel etkilerin sokulmadığı İç Batı Anadolu’da sulanabilen alanlarda yetişir
Baklagiller : Uşak bölgede nohut üretiminin en fazla yapıldığı yerdir
Hayvancılık
Bölgede hayvan otlatmaya elverişli alanlar pek fazla değildir
Otlaklar daha çok İç Batı Anadolu’da görülür
Bölgenin kıyı kesiminde besi hayvancılığı İç Batı Anadolu Bölümü’nde dağlıç ve sakız ırkıkeçisi yetiştiriciliği önem taşır
Menteşe Yöresi’nde arıcılık gelişmiştir
Kümes hayvancılığı son yıllarda gelişme göstermiştir
Ayrıca doğal balıkçılığın yanı sıra kültür balıkçılığı da yapılır
Ormancılık
Türkiye ormanları’nın %19’u Ege Bölgesi’nde yer alır
Ormanlar Asıl Ege Bölümü’nde yoğunlaşır
Menteşe Yöresi Aydın Dağları Bozdağlar ve Kaz Dağı orman bakımından en zengin alanlardır
Menteşe Yöresi’nde sığla yağı üretimi yapılır
Günlük ağacı ve meyan kökü de bölgedeki diğer önemli orman ürünleridir
Madenler ve Enerji Kaynakları
Madenler : Krom üretiminde ikinci sırayı alan bölgede Köyceğiz Marmaris Emet’te krom çıkarılır
Menteşe Yöresi’nde zımpara taşı Afyon’da mermer Eymir Ayazmand ve Torbalı’da demir Kütahya-Emet’te bor minerali çıkartılır
Ayrıca İzmir Çamaltı tuzlasında tuz üretilir
Enerji Kaynakları : Türkiye’nin en önemli linyit yatakları bu bölgede yer alır
Linyit üretiminin %90’ı Ege Bölgesi’nden sağlanır
Çıkarıldığı yerler; Muğla – Yatağan Manisa – Soma Kütahya’da Tavşanlı Tunçbilek Seyitömer ve Değirmisaz’dır
Linyit’in önemli bir bölümü termik santrallerde yakılarak elektrik enerjisi üretilir
Enerji Üretim Tesisleri
Termik santrallerin en çok olduğu bölgedir
Bu santraller; Manisa-Soma Muğla-Yatağan ve Gökova ile Kütahya-Seyitömer ve Tunçbilek’te kuruludur
Termik enerjinin yanı sıra hidroelektrik enerjisi üretimi de yapılır
Demirköprü (Gediz) Kemer ve Adıgüzel (Büyük Menderes) barajları bu bölgededir
Denizli-Sarayköy’de jeotermal santral kuruludur
Endüstri
Başlıca endüstri tesisleri şunlardır :
Besin Sıvı Yağ : İzmir Ayvalık Edremit
Şeker : Uşak Afyon Kütahya
Sigara ve İçki : İzmir
Petrol Arıtma ve Petro Kimya : İzmir - Aliağa
Seramik Çini Porselen : Kütahya Uşak İzmir
Pamuklu Dokuma : İzmir Aydın Nazilli Söke Bergama Denizli ve Uşak
Otomotiv : İzmir
Tarım Makineleri : Manisa Aydın
Kağıt : Afyon (Çay)
Azot – Gübre : Kütahya
Ulaşım
Doğu – batı yönlü uzanan dağlar ve arasındaki ovalar kıyı kesimle iç kesimi birbirine bağlayan yolların yapımını kolaylaştırmıştır
Dağlık Menteşe Yöresi dışında bölgede ulaşım sorunu yoktur
İzmit limanı ard bölgesine kara ve demiryollarıyla bağlanmıştır
Türkiye’nin en önemli ihraç limanıdır
Afyon ve Denizli de önemli yolların kesiştiği ulaşımın geliştiği merkezlerdir
Turizm
Ege Bölgesi’nde özellikle kıyı kesimler tarihi ve doğal güzellikleriyle turizmin çok geliştiği yerlerdir
Bodrum Marmaris Kuşadası Çeşme Didim Foça deniz turizminin geliştiği merkezlerdir
Denizli – Pamukkale’deki travertenler kaplıcalar Selçuk-Efes’te Meryem Ana Kilisesi ve antik kent Bergama Afyon ve Kütahya kaplıcaları bölgenin diğer turizm zenginlikleridir
Bölgenin Ülke Ekonomisindeki Yeri
Ege Bölgesi sosyo-ekonomik gelişmişlik açısından Marmara Bölgesi’nden sonra 2
sırada yer alır
Aşağıda bölge ekonomisinde önemli yer tutan ürün ve ekonomik faaliyet türlerinin listesi verilmiştir
İncir
Pamuk
Tütün
Üzüm
Zeytin
Haşhaş
Linyit
Endüstri ürünleri
Turizm
Prof. Dr. Sinsi
Kullanıcının Profilini Göster
Prof. Dr. Sinsi Kullanıcısının Web Sitesi
Prof. Dr. Sinsi tarafından gönderilmiş daha fazla mesaj bul