|
Prof. Dr. Sinsi
|
Denizli Tarihi, Resimleri, Horozu, Genel Bilgileri, Pamukkale, Mağaraları, Mescitleri
Denizli camileri mescitleri
Boğaziçi Cami (Baklan)
Selçuklular Döneminde yapılan bu cami, Baklan ilçesi Boğaziçi Kasabası'ndadır Ağaç direkli camilerdendir Süslemesi bakımından oldukça zengin ve değişik ağaç motifleri görülmektedir
Yeni Cami(Merkez)
Denizli Hürriyet Meydanı’nda bulunan bu cami, dikdörtgen planlı olup üzeri merkezi bir kubbe ile örtülmüştür XX yüzyılın sonlarında yapılmıştır
Caminin önünde İki kalın paye arasında, yayvan kemerlerle birbirine bağlanan dört sütunun oluşturduğu beş bölümlü bir son cemaat yeri vardır Bunun üzeri sekizgen kasnaklı üç kubbe ile örtülüdür İbadet mekanı çevresinde pencerelerin bulunduğu yuvarlak kasnaklı bir kubbe ile örtülmüştür İç mekan iki sıra halinde pencereler ile aydınlatılmıştır Mihrap ve minberin mimarı bir özelliği görülmemektedir Son cemaatin iki yanında kare taş kaideler üzerinde yükselen yuvarlak gövdeli, birer şerefeli iki minaresi bulunmaktadır
Eskipazaryeri Camisi (Çal)
Denizli, Çal ilçesinin Bekili Bucağı dışında yol üzerinde bulunan Eskipazaryeri Camisi Osmanlı döneminde yapılmıştır Kitabesi bulunmadığından ve kaynaklarda da ismi geçmediğinden yapım tarihi öğrenilememiştir
Mimari yönden de caminin bir özelliği bulunmamaktadır
Sultan IIMurad Camisi (Honaz)
Denizli, Honaz ilçesinde bulunan Sultan IIMurad Camisi’nin yazıtı bulunmadığından yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır Bununla beraber yapı üslubundan Sultan IIMurad’ın yaptırmış olmasından ötürü XVyüzyılda yapıldığı anlaşılmaktadır
Kare planlı caminin üzeri Türk üçgenlerinin yardımıyla kasnaklı bir kubbe ile örtülmüştür Önünde üç bölümlü bir son cemaat yeri, yanında da kare kaideli, yuvarlak gövdeli tek şerefeli bir minaresi vardır Günümüze harap bir durumda gelmiştir
Yazır Köyü Camisi (Acıpayam)
Denizli, Acıpayam İlçesine l5 km uzaklıktaki Yazır Köyü’nde bulunan cami, kitabesinden öğrenildiğine göre Yazıroğullarından Ömer Ağa tarafından l802’de yaptırılmıştır
Cami XIXyüzyılın başlarında yapılmış olmasına rağmen Selçuklu mimarisi üslubunda yapılmıştır Dikdörtgen planlı cami iki sıra halinde ahşap direklerin yardımıyla üç sahna ayrılmış, üzeri de ahşap bir tavanla örtülmüştür
Selçuklu üslubundaki mimarisinin yanı sıra içerisi kalem işleri ve bezemesi ile tanınmıştır İbadet mekanının duvarlarında kırmızı ve yeşil renklerin egemen olduğu görülmektedir Burada barok üslupta motifler ve çeşitli manzaralar, cami içerisinde üç sıra halinde resmedilmiştir XIXyüzyıl da İstanbul başta olmak üzere büyük şehirlerde kendini hissettiren barok üslubun değişik bir örneğinin Denizli’nin köyünde karşımıza çıkışı oldukça şaşırtıcıdır
Savran Camisi (Çivril)
Denizli, Çivril ilçesinde, Savranşah Köyü’nde bulunan Savran Camisi, kitabesinden öğrenildiğine göre l882’de Ömer Ağa isimli bir kişi tarafından yaptırılmıştır
Kaba yontma taştan yapılmış olan caminin ahşap sütunlarla üç bölüme ayrılan ibadet mekanı kare planlıdır Üzeri pantantıfli bir kubbe ile örtülmüştür Önünde bir son cemaat yeri bulunmaktadır Caminin dıştan oldukça sade bir görünümü olmasına rağmen iç duvarları bezemelerle kaplanmıştır Bu bezemelerde özellikle çiçek ve dal motifleri dikkati çekmektedir Bu bezemeler arasında yer yar cami resimleri görülmektedir
Dedeköy Camisi (Çivril)
Denizli Çivril ilçesinde, Emirhisar’daki Dedeköy Camisi’nin kitabesi bulunmadığından banisinin ismi ile yapım tarihi bilinmemektedir
Cami 12,00x1200 m ölçüsünde kare planlı olup, üzeri sekizgen bir kasnağın taşıdığı tek kubbe ile örtülüdür Yapımında kesme blok taşlar kullanılmış, bunların bir kısmı çevredeki antik kalıntılardan getirilmiştir Kapı girişinin iki yanında ve duvarlarında ikişer sıra halinde sivri kemerli pencerelerle aydınlatılmıştır
denizli türbeleri
Yatağan Baba Türbesi (Çal)
Denizli, Çal ilçesinin Baklan (Dedeköy) bucağı mezarlığında bulunmaktadır Kitabesi bulunmamaktadır
XVIyüzyıl Osmanlı türbe mimarisinin tipik bir örneği olup, kare planlıdır Üzeri merkezi bir kubbe ile örtülmüştür Pandantiflerin yardımıyla geçilen kubbe sekizgen bir kasnak üzerine oturtulmuştur Cami kesme taştan yapılmıştır
Dedeköy Türbesi (Çivril)
Denizli, Çivril ilçesinde, Emirdağı’nda bulunan bu türbe Dedeköy Camisi’nin yanında bulunmaktadırTürben in kime ait olduğunu belirtecek bilgiye rastlanmamıştır Büyük olasılıkla yanındaki camiyi de burada gömülü olan kişi yaptırmıştır
Yapımında kesme taşlar kullanılmıştır Kareye yakın dikdörtgen planlı türbenin üzeri pandantifli bir kubbe ile örtülmüştür
Denizli Hanları
Ak Han (Merkez)
Denizli-Isparta karayolu üzerinde, Denizli’ye 7 km uzaklıkta Akhan Köyü’nün girişinde bulunmaktadır Selçuklu dönemindeki Denizli’den Konya’ya giden kervan yolunun konaklama yeridir
Ak Han’ın biri dışarıda diğeri de kapı girişinin üzerinde olmak üzere iki kitabesi bulunmaktadır Bu kitabelerden birinde hanın Abdullah oğlu Karasungur tarafından yaptırıldığı yazılıdır Her iki kitabede de Selçuklu sultanı İzeddin Keykavus II’nin ismi yazılıdır Ak Han’ı yaptıran Karasungur’un, Atabeg Celaleddin Karatay’ın kardeşlerinden biri olan, Denizli çevresinde valilik yapmış Emir Seyfüddin Karasungur olduğu farklı kaynaklarda yazılıdır
Hanın beden duvarları beyaz taşlardan yapıldığından ötürü Ak Han ismi verilmiştir Burada kullanılan taşların büyük bir kısmının Denizli’nin 6 km kuzeyinde bulunan Laodikeia antik kentinden getirildiği sanılmaktadır
Avlulu ve kapalı hacimli tipik bir Anadolu Selçuklu hanıdır XIIIyüzyıla tarihlendirilmektedi r Hanın ana giriş kapısı doğu yönünde olup, dışarıya doğru çıkıntı yapan kapının bezemeleri geometrik şekiller, hayvan figürleri ve bitkisel motiflerden oluşmaktadır Bu süsleme Selçuklu taş işçiliğinin en güzel örneklerinden biridir Hanın kapısını çevreleyen bordürler arasında gamalı haçlar ve bunların arasındaki boşluklarda da kuş, karaca, yabani keçi, arslan gibi hayvan motifleri, sitilize edilmiş çiçekler, çift başlı kartal ve ejder motifleri görülmektedir Ayrıca sivri kapı kemerinin üzengi taşları güvercin kabartmaları ile bezenmiştir Giriş boşluğunun iki yüzeyinde üzerleri istiridye kabuğu biçimli kubbecikleri olan mihrabiyeler bulunmaktadır Bu mihrabiyelerin iki yanında ve üzerinde stilize bitkisel motifler, yumurta ve istiridye kabuğu bordürleri bulunmaktadır
Bu girişten sonra üzeri açık bir avluya girilmektedir Bu avlunun sonunda eyvanlar, sağında ise bir bölümü yıkık iki katlı bir hacim, iki oda ve bir eyvan bulunmaktadır Bu eyvanın kemer üzengi taşları birbirlerine bakan arslan başlı taş konsolları oluşturmaktadır Ancak bu bölüm restore edilmiş ve orijinalliğini yitirmiştir Bu mekanın yanındaki taş bir merdivenle de üst kata çıkılmaktadır Bu bölüm çökmüş olmakla beraber, üzerinin kubbe ile örtülü olduğu anlaşılmaktadır KErdmann’a göre bu bölüm hanın mescididir Nitekim buna benzer örnekler Zazadin, Obruk, Kızılören hanlarında da görülmektedir
Ak han’ın kapalı bölümü iki sıra halinde altı taş ayağın taşıdığı tonoz örtülü küçük bir mekandır Bunlardan orta tonoz yandakilere göre biraz daha yüksektir
Çardak Hanı (Hanabad) (Çardak)
Denizli-Eğridir kervan yolu üzerinde bulunan bu han, kitabesinden öğrenildiğine göre; Anadolu Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat’ın mirahuru ve Honaz vilayeti valisi Esedüddin Ayaz Bin Abdullah eş-Şehabi 1230 yılında yaptırmıştır Kapı girişinin üzerindeki yedi satırlık bu kitabenin yanlarında iki Selçuklu arslan heykeli görülmektedir
Çardak ilçesinin hemen çıkışında karayolunun 500 m içerisinde yer alan bu han dikdörtgen planlı olup, kare bir avlusu vardır Selçuklu hanlarının küçük ve sade bir örneğidir Giriş kapısının kenarında olması gereken eyvanları bütünü ile yıkılmıştır Hanın avlusu 2250x2700 m ölçüsünde beş neflidir Hanın kapalı kısmı dört sıra kesme taş payenin taşıdığı sivri tonozlarla örtülmüştür Bunlardan orta nef diğerlerinden daha geniştir İçeride her sırada beşer tane olan payeler birbirlerine sekilerle üstten de kesme taş hafif sivri kemerlerle bağlanmışlardır Hanın içerisi tonozlardaki ayak aralarına rastlayan deliklerden aydınlatılmıştır Burada dikkati çeken bir özellik orta nefin paye başlıklarının birisinde bir boğa başının, diğerinde sıçramış iki balık, iri kulaklı, sivri sakallı bir insan kabartmasının oluşudur
Kesme taştan yapılmış olan binanın girişinde yarım daire, doğu cephesinde üçgen ve güney cephesinde de yarım sekizgen kesitli ikişer kulesi bulunmaktadır Böylece han, dış görünümü itibarı ile bir kaleyi andırmaktadır Yapıda kullanılan devşirme malzemeler üzerinde taşçı ustalarının işareti bulunmaktadır
|