|
Prof. Dr. Sinsi
|
Rize İlçeleri Bilgileri Ve Tanıtımları
PAZAR
a-İLÇE ADININ KAYNAĞI
Pazar adını 1928 yılına kadar "Atina" olarak kullanıldığı yöre yaşlıları tarafından dahi bilinmektedir Bu adın kaynağına ilişkin bir çok söylenti vardırYunancı ve tarihçi filozof Filavinus Arrianus (95-175) ilçeden şöyle bahseder: "Gerçekten Karadenizd'e bu isme sahip olan bir yer varYunan Tanrıcası Ethena'nın tapınağının olduğu bu yöre,tapınağın adından dolayı Atina denilmiştir Bir de terk edilmiş kale varLiman fazla gemi barındıramaz ama onları rüzgardan korur"
Kemal KARADENİZLİ "Trabzon" adlı eserinde Pazar'dan şöyle söz eder:"Burası eski bir kasaba olup,putperestler zamanında tabındıkları mabuta;Petra (Entas)denildiği için adı"Atina" kalmıştır
Yunan Prenslerinden biride Karadeniz seyahatine çıktığında ilçe önlerine gelince "Pazar'ın"
Denizden görünüşünü beğenmiş,yöreyi Atina gibi meşhur bir şehir zannettiğinden "Atuna"ve "Atnus "olarak adlandırılmıştır
Ayrıca Doğu Karadeniz'de Rumca sanılan bir çok ismin "Lazca" kökenli olduğu ileri sürülmektedirBuna göre Atina-Athenia'nın lazcada "Gölgelerin olduğu yer" Rize-Rhizalion'un " "insanları ve askerlerin toplandığı yer",Çayeli-Mapavri ise "Yapraklı" anlamındadırYöreye Pontus kırallığı döneminde "Sonnica"adı verilmiş,Romalılar "Pontus Palomeniacos",Bizanslılar ise "Khaldei" demişlerdirOsmanlılar döneminde bölge Rize ve Of"u içine alarak Batuma'a kadar "Lazistan" olarak adlandırılmış,bu isim milli mücadele yıllarında kullanılmıştır
b-ÖZET TARİHÇE
1-Yazılı Tarih Öncesi
2-Yazılı Tarih:MÖ 2000 başlarında Pazar ve yöresinde Hayvancılık ve tarımla geçinen bir takım topluluklar yaşıyordu
MÖ 1900 ve 1200 Tarikleri arasında Atina'nın /Pazar) Hititlerin etkisi altında kaldığı sanılmaktadırİÖVIIIyüzyıld a Miletos'lu denizciler Pazar yeri adı verilen yerleşimlerden birini de yöremizde kurmuşlardırAynı yüzyıllarda medler yöreyi ellerine geçirmişlerdirBir süre yöremiz Med'lerin yerine Ülke olan Persler'in eline geçmiştirİÖ1950'de Atina'da (Pazar) Pontus krallığı hakimiyeti görülürİÖ 66'da Roma İmparatorluğunun kontrolü altına giren Atina'nın Roma İmparatorluğunun İS 395'de ikiye ayrılmasından sonra yöremiz Bizans egemenliğine geçerMalazgirt savaşını izleyen sürede Melikşah'ın Rize'ye kadar geldiği ni ProfDrİbrahim Kafesoğlu Melikşah adlı kitabında belirtir
1204'te Atina'nın (Pazar)Trabzon Rum İmparatorluğunun hakimiyetine geçmesinden sonra Türk hakimiyetine geçişi 1461'de Fatih'in Trabzon'u fethi ile gerçekleşir1571'de Kafkas kavimlerinden dolayı abhaza korsanlarınca Atina'nın (Pazar) basılıp yağmalanması da Tarihi bir vakadır
Osmanlı döneminde 1877'ye kadar Batum sancağına bağlı bir yerleşim yeri olarak görürken 1877-1878 Osmanlı Rus savaşından sonra Batum Ruslara bırakılınca 1878'de kurulan Lazistan sancağının (Merkez Rize) önde gelen kazası da Atina olur
IDünya savaşında 5 Mart 1915'de Atina (Pazar)Rus işgaline uğrarPazar'ın Rus işgalinden kurtuluş tarihi ise 10 Mart 1918'dir1928'de Atina ilçesi Pazar adını almıştır2 Ocak 1936'ya kadar Çoruh iline bağlı olan Pazar'ın Çoruh ilinin kaldırılmasından sonra kurulan Rize İlinin tek İlçesi Pazar'dır
1 Mart 1953'de Pazar'a bağlı Ardeşen Bucağı İlçe olur
C-COĞRAFİ DURUMU
Pazar,Doğu Karadeniz'de Rize'nin ilçelerinden biridirDeniz seviyesinden 10 metre yüksek te Artvin-Rize Devlet yolu üzerinde Doğu-Batı yönünde kurulmuşturDoğusunda:Ar
Deşen Batısında:Çayeli Güneyinde:Çamlıhemşin ile Hemşin Kuzeyinde ise Karadeniz yer alır
İlçe Rize'ye 37,Sovyetler birliğine 67 Km uzaklıkta olup 315 Km2 Yüzölçüme sahiptir Pazar-Ardeşen arasındaki çok dar kıyı düzlüğü ve dar Pazar deresi vadi tabanı dışında ilçe tamamiyle dağlıktırİlçe harita üzerinde tabanı deniz kıyısında olan bir üçgene benzerBu üçgen deniz kıyısında 21,kuzey-güney yönünde ise 35 km uzunluktadır
D-İKLİMİ
İlçede yazları az sıcak,kışları az soğuk "orta iklim tipi"hakimdirTürkiye'nin "En yağışlı bölgesi"içinde olduğundan yılda ortalama 2332 mm yağış almaktadırHer ne kadar yağışlar bütün yıla dağılmış isede iki devre dikkat çekicidirBirincisi Temmuz'dan-Nisa'a kadar sürer ve yılın dokuz ayını içine alan "çok yağışla devre(yıllık yağışın %86'sı bu dönemde düşer)"
İkincisi:Nisan-Mayıs-haziran aylarındaki"Az yağışlı devre dirHakim yağmur tipi"siklonik"
Olup devamlı ve ince tanelidirYaz ise "konveksiyon "adı verilen sağnak yağmurlar görülür
Bu tip yağmurlar halk arsında"Çakal Yağmuru "olarak bilinirKarlı günlerin sayısı fazla değildirSayı kesiminde kar yağışı bazen Mart ayını sonuna kadar devam eder
1-SICAKLIK
İlçede ki ikimin sıcaklık bakımından en belirgin özelliği,yıllık ve günlük ısı değerleri arasındaki farkın yurdun diğer bölgelerine oranla nispeten düşük oluşudurBu özelliğin Klimatoloji bilimindeki karşılığı yörede "Deniz ikliminin etkin olmasıdır"
Pazar'da "En sıcak ay:22,4 Co ile Ağustos başlangıcı,En soğuk ay ise:6,6 Co ile OcaktırSıcaklığın Amplütüdü:15,8 Co 'dırYörede ısı yılda 2-3 gün 30 Co'nin üstüne çıkarken,9-10 gün 0 Co'nin altına düşer
2-RÜZARLAR
Son baharda güney ve doğu rüzgarları "karayel-Poyraz"sık-sık eserDeniz'e yakın olan yerler iç kesimlere nazaren daha kararsızdırKıyıda hava durgun olduğunda,karalarla denizlerin farklı ısınmasından meydana gelen "Meltem"sabah-akşam,yaz ve sonbaharda eksik olmazİlçede nem oranının yüksek oluşu dikkat çekicidirNisbi nem olarak adlandırılan bu durum %78'lik bir orana ulaşırNem oranı yağışın çok olduğu aylarda dahada artmahtadır
3-METEOROLOJİK VERİLER
Devlet Meteoroloji işleri Genel Müdürlüğü verilerine göre yörede:
Ortalama Sıcaklık : 14 C
Topraküstü En Düşük Sıcaklık : 9,2 C
Ortalama Açık Gün Sayısı : 50,7
Ortalama bulutlu Gün Sayısı : 160
Ortalama Kapalı Gün Sayısı : 154,6
Ortalama yağış miktarı : 1991,2mm
Ortalama Kar yağışlı gün Sayısı : 3,6
Ortalama Sisli Gün Sayısı : 3,9
Ortalama kırağlı Gün Sayısı : 5
Ortalama toprak Sıcaklığı (-5cm) : 14,7
E-BİTKİ ÖTRÜSÜ
İklimin yağışlı olması yüzünden yöre bitki örtüsü bakımından çok zengindirİlçe bütün yıl yeşillikler içindedireskiden daha fazla alan kaplayan doğal bikri örtüsü çay bahçeleri açmak ve yeni yerleşim yerleri kurmak uğruna tahrib edilmiştirGerek konu,gerekse bozuk koru ormanlarında iğne yapraklılardan:Kayın,Gürgen,Kı zıl ağaç,Kestane,Ihlamur ve az da olsa Karaağaç vardırDevlet denetimindeki ormanlık alanların alt tabakalarıyla bazı yerlerde bölümler halinde orman gülleri "Kumar"bulunmaktadırAyrıca,ya bani karayemiş,böğürtlen,eğrelti otlar ve ayı üzümü orman altı formasyonu olarak dikkat çeker
F-DAĞLAR
İlçenin en yüksek dağı güneyde Kaçkar 3737 metre dirDiğer önemli yükseltiler Verçenik,Altıparmak ve Hipot turBu dağlar arasında yollar patika'dan ibarettirKaçkar dağının üzerinde sürekli "Buzul "vardır
G-YAYLALAR
İlçede yaylacılık doğal şartların sonucu olarak asırlardır sürdürülen ekonomik bir faaliyettirÖzellikle orta kesim ile kıyı kesiminde yer alan bazı köylerin sakinleri yaz aylarında hayvan otlatmak ve ürünlerini saklamak amacıyla Fırtına Deresinin yukarı çığırında yer alan yaylalara gitmektedirlerBu yaylaların en önemlileri:Kito,Ambarlı,Kızılh aç,Çelmeç,Verçenbek,Kaleibala, Başyayla,Çiçekli,Elevit,Kelevi t,Palovit ve Samistal'dır
HKIYILAR
Dağlar kıyıya paralel uzandığında düz,tabi ve kuytu limanlardan mahrum olan boyuna kıyılar sınıfındandır
İAKARSULAR
Bütün akarsular "Daimi"akarsular olup,geçtikleri yerler fazla eğimli ve rejimleri düzensizdirYıl boyu fazla çekilme göstermezle,yağmurlarla birlikte dağlarda kar suları da eklendiğinde kabarırlarİlçe topraklarının büyük bir kısmını içine alan Pazar Deresi,dar,fakat derin bir vadi içinde akarGüney-Kuzey yönünde akan doğudaki Fırtına Deresi ilçenin doğu sınırını oluştururÇakalkaya tepesinden doğarak ilçeyi ikiye böldükten sonra denize dökülen Pazar deresinden başka Merdivenli bölgesinden denize dökülen Merdivenli Deresi vardır
IEKONOMİK DURUM
İlçe ekonomisinde en büyük payı çay alırBunun yanında balıkçılık ticaret,sanayi,bankacılık ve tarımda ekonomik kaynak yaratıcı işler olarak yapılmaktadırÇayın halkın geçiminde bu kadar önemli olması yöredeki az kireçli toprağın bu bitki için ideal olmasından kaynaklanmaktadır
K-ÇAY
1944 yılında Örnek,Merdivenli,Kuzeyce,Sivri kale ve Subaşı köylerindeki 50,5 dekarlık alanın "Çay Bahçesi"olarak ayrılmasıyla başlayan çay tarımı ilçede tarımda yeni bir sayfa açılmasını sağlamıştır1945 yılında Güney ve Tektaş köylerinde de başlayan çaycılık günümüzde tarımın tek ürüne "Uzmanlaşma"gelmesini yaratmıştır1980'de 4073 dekarlık dikim alanı ile %11,2'lik bir paya sahip durum da olan ilçe Rize Merkez ve Çayeli dışında "En büyük çay alanlarına "sahiptiHektarda 9449 kilo verim ile merkezden sonra 2durumda olan ilçenin çay üretimindeki payı %108 düzeyindedir
İlin en eski çay bahçelerine sahip olan ilçede tekniğe uygun koşullarda işlenmeye de önem verilmektedirBunun için çay teknolojisinin her evresinde teknik ve ekonomik gereksinim karşılanması ve tekdüze bir uygulamanın gerçekleştirilmemesi gerektiği ifade edilmekte ve işleme evreleri şöyle sıralanmaktadır:
1-Soldurma
2-Kıvırma
3-Fermantasyon
4-Kurutma
5-tasnif
6-Ambalaj
Bu evreler gerektiği gibi yapıldığında elde edilen ürün kaliteli olmakta ve iyi demlenmeyle "Gerçek Çay İçme zevki" alınmaktadır
ÇAY FABRİKALARI
1-Kirazlık Çay Fabrikası:
1939 yılında elma kurutma ve konserve fabrikası olarak kullanılan tesisi 1955 yılında çay işleme atölyesine dönüştürülmüştür1979 yılında ise üretim kapasitesi artırılarak bağımsız bir fabrika haline gelmiştir1984'te de "Kirazlık Çay fabrikası" adıyla modernize edilerek hizmete açılmıştırÇay üretimi günlük140 ton durFabrikaya bağlı köy sayısı:16,çaylık alan:18000dekar,Üretici Sayısı ise 4885'tir
2-Pazar Çay Fabrikası:
Çay üretiminin artması sonucu atölye biçiminde varlığını sürdüren k"Kirazlık Çay Fabrikasının yetersiz kalışı"yüzünden 1973 yılında kurulmuşturRize-Hopa karayolu üzerindeki fabrikanın günlük çay işleme kapasitesi 140 tondurFabrikaya bağlı köy sayısı:
31,Çaylık alanı:21523 dekar,Üretici Sayısı ise 6510'dür
3-Melyat Çay Fabrikası:
Pazar'ın batısında Rize karayolu üzerinde 1938 yılında üretime geçmiştirGünlük çay işleme kapasitesi 140 tondurFabrikaya bağlı köy sayısı:23,Çaylık alan:21000 dekar,üretici sayısı ise 6510'dür
L-ZİRAAT
BAĞ-BAHÇE ZİRAAT:
Kıyıda oldukça verimli olan toprak iç kesimlere gidildikçe bu özelliği kaybederyağışın bol,arazinin ise % 80-90 engebeli oluşu yüzünden ekonomik değerde tarım ürünleri yetiştiriciliğin yapılamadığı ilçede 5100çiftçi ailesi vardırTarım kesiminin uğraş konularına göre dağılımı ise şöyledir:
Çay Tarımı : % 65
Hayvancılık : % 20
Tarla Ziraatı : % 8
Tütüncülük : % 4
Bağ-Bahçe Ziraatı : % 3
İlçe ekonomisinde en büyük payı çayın alması yüzünden tarla ziraatı ve bağ-bahçecilik çok küçük alanlarda,aile ihtiyacının karşılanma ihtiyacına yönelik yapılmaktadırCumhuriyetin ilk dönemlerinde ilçede büyük alan kaplayan mandalina ve portakal bahçeleri ile elmalık günümüzde çok azalmıştır1939 yılında ürünlerinin değerlendirilmesi için kurulan elma kurutma ve konserve fabrikası da ha sonra çayın devreye girmesiyle ekonomik olarak devreden çıkmıştır10-15 yıl gibi uzun sürede meyve vermeye başlayan ve şeker oranının düşük olma özelliğine sahip bulunan Laz elma (Demir elma)gibi"İzebella" adı ile anılan kokulu siyah üzümler iklim şartları yüzünden zamanında olgunlaşamamaktadır
Günümüzde bağcılık çaylık alanların yanında,armut ve elma ağaçları ile birlikte aile ihtiyacı için sürdürülmektedirTrabzon hurması olarak adlandırılan meyve ise konserve ve pekmez yapılmak üzere Erzurum'a yollanmaktadır
TARLA ZİRAATI:
Tarla ziraatına ayrılan 2000 hektarlık alanda mısır,fasulye ve patates ekilmektedir
MISIR:
İlçenin çaydan sonra gelen en önemli bitkisidirEskiden çok geniş alanlarda ekimi yapılırken
Günümüzde sadece 450 hektarlık bir alanda üretilmektedir
FASÜLYE:
Genellikle bahçe kenarlarında yetiştirilir,toplam ekim alanı 20 dekarla sınırlıdır
M-HAYVANCILIK
Arazinin engebeli,çayır ve mer'anın az olduğu,çay bahçeleri nedeniyle yem bitkilerinin ekilmemesi yüzünden hayvancılık "ahır hayvancılığı" şeklinde yapılmaktadırKıyı kesimlerdeki bu durumun aksine yüksek yerleşimlerde hayvancılık asıl uğraş olarak dikkat çekmektedir
Kıyı kesimde az sayıda aile kendi süt ihtiyacını karşılamak amacıyla Jersey inek türü beslemektedirHayvansal ürünü satmak amacıyla yetiştiren aile sayısı oldukça azdırHayvancılık yapanlar yem ihtiyacını Doğu Anadolu Bölgesinden ot getirerek,yada suni yem alarak karşılamaktadır
Koyun ve keçi ise çaylık alalarda hiç bakılmakta,yüksek alanlardaki yayla ve mer'alarda ise küçük sürüler halinde görülmektedirİlçenin et ihtiyacının %85'i Doğu Anadolu Bölgesinden karşılanmaktadır
İlçe tarım müdürlüğünün kuluçka makinelerinde üretilen ve vatandaşa maliyetine verilen civcivler ise aile ihtiyacının karşılanması için yetiştirilmektedirBazı aileler tarafından küçük işletmeler tarafından sürdürülen tavukçuluk da yöre ihtiyacını karşılamaktan uzaktırGerek mahalle,gerekse köy yolarının yapılması yüzünden eskiden taşımacılıkta kullanılan at ve katır yetiştiriciliği de ortadan kalkmıştırsahil kesiminde rutubetin çok olması yüzünden iç kısımlardaki dağlık ve yaylalık alanlarda yapılan arıcılık 3600 civarında fenni ve iptidai kova
nla sürdürülmektedir
N-ORMANCILIK
Orman İşletme Müdürlüğü 1967 yılında kurulmuşturBünyesinde oluşturduğu Orman İşletme Şeflikleri ile çalışmalarını sürdüren müdürlüğün sorumlu olduğu alan 198,673,5 hektardır
8171,5 hektarlık alandaki ladin,kayın ve kızıl ağaç bakımını sürdüren işletme 56702,2 hektarlık alanda ağaçlandırma,2072 hektar alanda da temsil çalışması sürdürmektedir
Ormanlık alanların çok sarp ve engebeli,yağışların ise sürekli ve çok olması yüzünden ağaçlandırma çalışmaları istenene düzeyde sürdürülememektedirPlanlanan orman içi yolarlıda olumsuzlukların çokluğu yüzünden planlandığı şekilde gerçekleştirilememektedirOrma nlık alanlarda halkın "Orman Gülü" olarak tanımladığı "Kumar" ağacı topluluk olarak bulunmaktadırYaygın ağaç türler:Kayın,Ladin,Köknar ve kızılağaçtır
O- PURO TÜTÜNÜ
İlçenin özgü bir Endüstri bitkisidir ve Pazar adıyla anılan puroların yapımında kullanılırToprak yapısı gereği yalnızca 26 köyde ekimine izin verilmiştir
Puro tütününü diğer tütünlerden ayıran en büyük özellik yapraklarının 1 metre civarında oluşudurDüğer tütünler gibi kıyılmayan bu tütün "iç sargılık","Dış sargılık" ve "Dolguluk" olarak üç aşamada kullanılır
İlçede kurulan fideliklerde kaliteli tütün fideleri yetiştirilerek çiftçi ihtiyacı karşılanmaktadır Son zamanlarda kurutma yerlerinin ilkel olması yüzünden düşen üretim teknik ve sağlık işletmelerin kurulması halinde yeniden canlandırılabilecektir
Ö-BALIKÇILIK
İlçenin gelir getiren kaynaklarından biride balıkçılıktırPazar'lı denile bütünleşmiş gibidir,onsuz yapamazFakat deniz kirliliği yüzünden balıkçılık eski önemi ve yerini kaybetmektedir
Eskiden Pazar'lı hem balığı tutar yerdi,hem de satarak geçimini sürdürürdüBu gün dededen kalma mesleği sürdüren 150-200 civarındaki balıkçı ailesi geçim sıkıntısı içinde yaşama savaşı vermektedir
Bundan 10-15 yıl öncesi hamsi,kefal,barbun,kalkan,kara göz,yelken,mezgit,palamut,ista vrit gibi deniz ürünleri bakımından zengin olan Karadeniz'de denetimsiz,bilinçsiz avlanma ve çevre kirliliği yüzünden ortaya çıkan bu durum gerçekten içler acısıdır
Balıktan umduğunu bulamayan Pazar'lı deniz özlemini küçük balıkçı tekneleri ile lüks yat yapımını sürdürerek gidermektedirBahçedeki daracık alanlarda yöre insanının becerisi ve bir keser-testere yardımıyla sürdürülen tekne yapımı önemli bir ekonomik değer yaratmaktadırDeniz balıkçılığı yanında tatlı su balıkçılığı da ilçede önemli bir yer tutmaktadırAlabalık yanında son zamanlarda salmon yetiştiriciliği önemli bir faaliyet alanıdır
KARADENİZDE SALMON
Karadeniz'de oksijenin yatay ve dikey dağılımı yanında doymuşluk oranının yüksekliği salmon üreticiliği için son derece elverişli bir ortam yaratmaktadırİlçedeki geniş alanların varlığı ve müteşebbis vatandaşların hevesi ile bu bakımdan da büyük bir üretim değerine ulaşılacağına mutlak gözü ile bakılmaktadır
ÖTİCARET VE SANAYİ
Eskiden beri oldukça canlı olan Ticarette en büyük payı çay alırken bunu deri ve kereste izlemektedirİlçe adının "Pazar" oluşu da ticaretin odak noktası olmasından gelmektedir
Her türlü bakkaliye,manifatura,,tuhafiye ,kavafiye,züccaciye,mensucat yanında sebze-meyve ve ot ilçe dışından getirilmektedir
Yöre insanının en önemli ihtiyacını karşılayan çay makası,teleferik,yayık makinesi gibi küçük sanayi ürünleri ilçede yapılıp kullanılmakta,çevre ilçelere de yollanmaktadırAyrıca mobilyacılıkta ilçede çok gelişmiştirEl becerisi ve zevkin kaynaşması ile ortaya çıkan birbirinden güzel mobilyalar dayanıklıkları ile tanınmaktadır
P-KÜLTÜR GENELEĞİNİN ÖĞESİ
1-Yaşam Biçimi:
İlçenin en belirgin yanı dış çevreyle sürekli ve yoğun ilişkidirYörede "Gurbetçilik" denen göç olgusu çeşitli biçimlerde etkinliğini sürdürmektedir
Toplumsal yapıda köklü değişikliler yaratan çay ekimi öncesinde deniz;ana geçim kaynağıydıDaha sonra taşımacılı gibi hizmetlerde denize açılan ilçe insanı öteden beri "Ev dışı" bir yaşama biçimine yönelmiştirBaşsız,erkeksiz kalan ailenin öbür bireylerindeyse içine kapanık bir yaşama düzeni görülmüştürYörenin dağınık yerleşim düzeni de içe kapanmayı yaratmaktadırKapalı yapıda toplumsal değerler ve ilişkiler,büyük ölçüde geleneksel-dinsel düşüncelerle biçimlenmektedir
Nüfus yoğunluğu ve toprakların yetersizliği yüzünden göç sürmüştür(Çaylığı bu alanda yarattığı değişim,il dışına çalışmaya gidenlerin yaz aylarında ilçeye dönmesidir)Aynı etkenler ailenin parçalanmasını ve ölüm sonuçlanan etkenler çatışmaları ve yöre yaşamının tipik özellikleri haline getirmektedir
Dağ ve iklim koşularından kaynaklanan,taş ve ahşaba dayalı özgün ev yapısı bile yerini kırsal kesimde betonarmeye bırakmıştırDağınık yerleşme anlayışı sürdürülürken ,bomboş alanlarda birkaç katlı,villa tipi evler geçim düzeyinin bir göstergesi olmuşturÇay gelirleriyle il dışında ya da işinde yatırıma yönelirken tüketim eğilimi de giderek yükselmiştirAncak tarıma dayalı uğraşlarla biçimlenen geleneksel değerler,toplumsal ilişkilerde günlük yaşamı belirleyiciliğini korumaktadır
2-GİYİM KUŞAM
İlçe insanını geleneksel giyim,kuşamında Trabzon etkisi belirgindirDaha çok içlik "fanile" gibi iç giysilerde kullanılan Rize bezi" ve keten dokumaları yöremize özgüdürBaşlıkların iklim koşullarınca biçimlendiği bir gerçek"Laz için başlık,bir süsü değil bir şemsiyedirşık olmak kaygısı ile değil,fesinin etrafına sardığı mendil,fırtına ve rüzgara karşı yeterli olmadığı zaman başını korumak için başlığını kullanır
Erkek giyiminde geleneksel özellikler yitmekte,çağdaş giyim kuşam belirmektedirKadın giyiminde değişim çok kısıtlıdırÇarşaf kalktıktan sonra aynı örtünme biçimi atkı yada peştemalle sürdürülmüştür
Entariler oldukça uzun ve bol dikimlidirKeşan ve Peştamal;desen biçiminde bir parça bele sarılır,öbürüde başa alınırilçenin yüksek kesimde veya eskiden benimsenen bu giyside,çevre etkilerinin yoğunluğundan kaynaklanan bir değişme görülmektedirHazır giysiler kadın giyim-kuşamına giymiştirBunların dışında takılarda ilçenin kadın giyim-kuşamında değişmeyen öğelerdir
3-GELENEKSEL EL SANATLARI
Geçmişte ilçede dokumacılık önemli bir yer tutardıÖyle ki sepet,sandalye örücülüğü gelişmişti
En gelişmiş dokuma türü bezdiKenevir ipliğinden dokunan bezler iç çamaşırı yapımında kullanılırdı
Sepet ve sandalye örücülüğü günümüzde de sürdürülmektedirSepetlerin el sepeti,Gamal-kaşıklık gibi türleri vardır
Meyve sepeti incedir,uzundur,koni biçimindedir "Gamal" ise daha çok Trabzon da yaygın olmasına karşın ilçe insanı tarafından genellikle kola takılarak taşınır Yavuz,Tütüncüler köylerinde örgü koltuk,sandalye ve iskemle yapımı yaygındırBu sandalyelerin örgülerinde mısır kosanı yaprağı yada sarmaşık,ayaklarında fındık dalları kullanılır
DOKUMACILIK
Kenevir önemli bir yer tutar dokumacılıkta,yeterince güneş görmediğinden sertleşmeyen bir özelliği var kenevirinBöyle olunca da çok ince iplikler yapılabiliyordu
R-TARİHSEL YAPILAR
İlçeye gelişte denizden konukları adeta dalgalar arasından selamlar gibi duran "Kız Kalesi" en önemli tarihsel yapıdır8yüzyılda yapılan bir kalenin "Gözetleme Kulesi" olduğu anlaşılan yapı denizdeki yüksek bir kayanın üzerinde bulunmaktadır
Yücehisar köyündeki Çarikça mevkiinde yüksekçe bir kayanın üzerinde yer alan kaleden günümüze ise sadece kalıntılar kalmıştır Pazar-Rize karayolu üzerinde Sivrikale köyünde yer alan kalenin kalıntıları ise yol yapımı sırasında tamamen ortadan kalkmıştır
ULAŞIM İMKANLARI
b-Pazar İlçesi İl Merkezi Rize'ye 37 km uzaklıktadırÇayeline 22 km Ardeşene 8 km uzaklıktadır
Pazar ilçesine Yurdun değişik illerinden Trabzon-Rize Merkeze gelinerek buradan ilçemize dolmuşlarla ulaşılmaktadırTrabzon-Hopa arasında çalışan küçük otobüslerle sabah 630 akşam 1930 arasında her 30 dakikada araç bulunması mümkündür (Prenskale-Ulusoy firmaları)
İlçeden İl merkezlerine münibüsçüler kooperatifin araçları her 10 dakikada bir kalkmaktadır
Rize'den Pazar'a yine her 10 dakikada bir minibüsçüler kooperatifinin dolmuşları mevcuttur
İlçe Merkezinden Çamlıhemşin yaylalarına,Ayder kaplıcalarına yaz döneminde düzenli seferler vardır(Karadeniz Seyahat ,Lüks Karadeniz,Doğu Karadeniz,Ulusoy,Sahil Seyahat)
|