Suizan Hüsnü Zan

Dinimiz zahire göre hüküm verir
Sual: Nalıncı Baba menkıbesi, yakın çevremizde hızla yayıldı Bazı uygunsuz gibi görünen insanlara evliya olabilir gözü ile bakılıyor
CEVAP
Nalıncı baba istisnadır İstisnalar kaideyi bozmaz İçki içene hüsnü zan edilmez Dinimiz zahire göre hüküm verir Bir kâfir müslüman olsa, müslüman olduğunu kimseye söylemese, iman ile ölse, bizim ona kâfir dememizde hiç mahzur yoktur Çünkü biz onun müslüman olduğunu bilemeyiz Tersine, bir müslüman da kâfir olsa, fakat küfrünü gizlese, camiye gelse, ona müslüman nazarı ile bakarız, ölürse namazını kılar, ona dua ederiz Bundan mesul olmayız

Hallacı Mansur hazretleri (Enel Hak) dedi Devrin müftüsü küfrüne fetva verdi Çünkü din zahire göre hüküm verir Ama o tasavvuf sarhoşluğu ile öyle söyledi, o sözünde mazur idi, ama o müftünün nazarında kendini ilah sayan birisiydi Onun için müftü fetvasından mesul değildir Öteki de mazurdur Böyle sözler pek az kimsede olmuştur Şimdi enel hak diyeni evliya sanmamız yanlış olur İçki içene belki evliyadır diye hüsnü zan etmek yanlış olur

Zan ile hüküm verilmez
Sual: Hırsızlık yaptığını zannettiğimiz bir tanıdığımız var Ailesinin durumu çok iyi Ben kloptemani hastalığı olduğuna inanıyorum Ailesine söylediğimizde kesinlikle kabul etmeyip, bizleri suçlayacaktır Ne yapmalıyız?
CEVAP
Zan ile hüküm verilmez Bütün alametler onun üstünde toplansa, % 999 onun hırsız olduğu sanılsa yine ona hırsız damgası vurulamaz Dinimiz işaretlere göre karar vermez Yapılacak en iyi iyilik, en iyi yardım ona dua etmektir Müminin silahı duadır Dua sayesinde düzelebilir

Suizan ve töhmet
Sual: Bir arkadaşın, bazı alametlerine bakarak günah işlediğini zannediyoruz Ama kesin bilmiyoruz Bu suizan olur mu? Suizan nedir?
CEVAP
Suizan, bir kimseyi kötü zannetmek, onun günah işlediğine inanmak demektir Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Suizan etmeyin Suizan, yanlış karar vermeye sebep olur) [Buhari, Müslim]

(Emir [âmir], mahiyetini töhmet altında bırakırsa, onları ifsad eder) [Taberani]

(Suizan ettiğiniz zaman, gerçekten öyle mi diye araştırmayın) [İbni Adiy]

(Töhmete sebep olacak yerlerden kaçının!) [İGazali]

(Hüsnü zan sahibi olması, kişinin kulluğunun güzelliğindendir) [Hatib]

Bir müminin günah işlediğini zannetmek, suizan olur Kalbe gelen düşünce, suizan olmaz Eğer kalb o tarafa meylederse, suizan olur

Kâfire değil, Müslümana suizan edilmez Yani, müslüman olduğunu söyleyen ve küfre sebep olan bir sözde ve işte bulunmayan kimsenin bir sözünden veya bir işinden hem imanı olduğu, hem de imansız olduğu anlaşılırsa, küfre düştü dememelidir Kâfir zaten kâfirdir Bu kâfir galiba içki içiyor diye düşünmek suizan olmaz Dini bozanlara, bid’at ehline de böyle hüsnü zan edilmez Bunların yanlışlarını açıklamak da gıybet olmaz, dinin emrini yerine getirmek olur

Müslümana suizan etmemek gerektiği gibi, başka Müslümanların da bizim hakkımızda suizan etmelerine sebep olabilecek durumlardan sakınmak gerekir

İnsanları suizandan kurtarmak için, töhmet yerlerinden uzak durmalıdır Onların dedikodularına kendisi sebep olduğu için işleyecekleri günaha ortak olur Peygamber efendimiz, hanımı ile konuşurken, oradan geçenlere buyurdu ki:
- Bu benim zevcemdir
- Ya Resulallah, sizden de mi şüphe edilir dediler Buyurdu ki:
- Kan, insanın damarlarında dolaştığı gibi, şeytan da insana nüfuz eder, kalbine şüphe sokar (Buhari)

Başkalarının suizannına sebep olacak hareketlerden kaçmalıdır
Salih bir kimse, şişe ile evine bir şey getirirken şişeyi kapalı bir torba içine koymalıdır Böyle yapmayıp da bir gazete kağıdına sararak açıktan getirirse, suizanna sebep olabilir "Acaba içki mi?" diyenler çıkabilir

Böyle, şüphe uyandıracak hareketlerden uzak durmalı, başkalarının kendi hakkında dedikodu etmesine sebep olmamalı

Bir kişi, bir kadınla şüphe uyandıracak şekilde konuşuyordu Hazret-i Ömer, onun yanına varıp, öfkeli şekilde bakınca o kişi, (Bu benim hanımım) dedi Hazret-i Ömer o zaman buyurdu ki:
(Peki hanımın ise, ne diye üzerinize şüphe çekecek şekilde konuşuyorsunuz?)

Bu olaylar da, Müslümanın, suizanna sebep olacak, töhmet altında bıraktıracak söz ve işlerden kaçması gerektiğini göstermektedir

Mürtede hüsnü zan etmek
Sual: Her fırsatta Müslümanlığın aleyhine konuşanlar, İslamiyet’e düşmanlığı ile ün kazananlar, ölünce, (Belki tevbe etmiştir, tevbesini gizlemiştir) diyerek onları rahmetle anmak caiz midir?
CEVAP
Asla caiz değildir Dinimiz zahire [görünüşe] göre hükmeder Belki ile olmaz Açıkça işlenen günahların tevbesi de açık olmalıdır (Ben senelerce İslam’a düşmanlık ettim, ama şimdi tevbe ediyorum) demesi gerekir Kalbden tevbe etmese bile, böyle söylediği kesin ise, artık ona hüsnü zan edilir

Kötü düşünmemek için
Sual: Salih birisi hakkında, elde olmadan kötü düşündüğümüz oluyor Bundan nasıl kurtulabiliriz?
CEVAP
İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Bu zamanda, doğru ile yanlış, iyi ile kötü birbirleriyle karışıktır Salih kimsenin ara sıra, İslamiyet’e uymayan bir şey yaptığını görürse, kendisi bunu yapmamalı, iyi gözle bakarak, İslamiyet’e uygun görmeğe çalışmalı, iyi tarafını aramalıdır İyi ve uygun yerini bulamazsa, bu beladan kurtulmak için, ü teâlâya yalvarmalıdır Mubah olan bir şeyi yapmasından şüpheye düşerse, bu şüpheye kıymet vermemelidir Her şeyin sahibi olan ü teâlâ, mubah şeyleri yasak etmemiş, beğenmemezlik etmemişken, başkası, kendiliğinden nasıl karşı gelebilir? Çok yer vardır ki, bir şeyin daha iyisini yapmamak, yapmaktan daha iyi olur Hadis-i şerifte, (ü teâlâ, azimetle iş yapmayı sevdiği gibi, ruhsatla yapmayı da sever) buyuruldu (1/313)

Suizan zararlıdır
Sual: Kur’an-ı kerimdeki, (Zannın çoğundan kaçının; çünkü zannın bir kısmı günahtır) mealindeki âyette bildirilen hususun ne olduğunu anlayamıyordum Sitenizde, (Suizan etmekten sakının) diye açıklamışsınız Yaşadığım bir olay, bana suizannı öğretti:
Bir arkadaş, altın yüzük takıyor, karısı açık, evinin dibindeki camiye gelmiyor, bir gün de yarım dakikada falan abdest aldığını gördüm, yani bazı uzuvlarını yıkamadığı belli oluyordu Başka bir zaman da normal çoraba mesh ederken gördüm Evine gazete kâğıdıyla sardığı bir şişe içinde bira veya şarap getirdiğini gördüm Bir sefer de bid’at sakal bıraktığını gördüm
Daha bunlar gibi çok yamuğunu gördüm Bu arkadaşla karşılaşmamak için azami gayret sarf ettim, hep uzak durdum Yıllar sonra bir arkadaşa, bu kimseden bahsettim Ona, bu kimsenin uygunsuz birisi olduğunu söyledim O pek inanmadı Gidip o kimseye söylemiş Sen böyle yapıyormuşsun diye O da, bunların hiçbirinin gerçek olmadığını söylemiş Ben de nasıl olur, gözümle gördüm dedim Sonradan öğrendim ki, yanında gördüğüm açık bayan ablasıymış, hanımı değilmiş Hanımı kapalıymış Parmağındaki altın yüzük değilmiş, gümüşmüş; ama çalıştığı yerde dikkati çekmemesi için altın kaplama yüzük takıyormuş Yakınındaki camideki imam bid’at ehli, fâsık birisi olduğu için, oraya gitmeyip daha uzaktaki bir camiye gidiyormuş Ayağında mest olduğu için çabuk abdest alıyormuş Çorabın üstüne mest ediyormuş; ama çorabın altında deri çorap mest varmış Şişede getirdikleri de, sirke vesaireymiş Hasta olduğu için, on gün kadar sakal tıraşı olamamış, yani kasten kısa sakal bırakmamış Diğerlerinin de hep böyle bir sebebi varmış Suizan ettiğimi o zaman anladım Şimdi benim ne yapmam gerekiyor?
CEVAP
Tevbe etmek, bir daha, kesin bilmedikçe suizandan sakınmak ve o arkadaşla helalleşmek gerekir

Müslümana hüsnüzan
Sual: Bir Müslüman ölünce, (Sıkıntılarından kurtuldu, 'ın rahmetine kavuştu) demekte dinen mahzur var mıdır?
CEVAP
Hiç mahzuru yoktur Selefî denilen kimseler (Sıkıntılardan kurtulduğunu ve rahmete kavuştuğunu nereden biliyorsun?) diyerek, buna şirk diyorlar Bu, gaybdan haber vermek değildir Bu sadece bir hüsnüzandır Dinimiz zahire göre hüküm verir Müslümanım diyene, sen kâfirsin denmez Müslümanın rahmete kavuştuğuna inanıyoruz ki, ölünce cenaze namazını kılıyoruz Aynı mantıkla, (Müslüman olarak öldüğü nereden belli, cenaze namazı kılınmaz) denir mi hiç? rahmet etsin diyoruz Kâfirin cenaze namazı kılınmaz, kâfire rahmet etsin denmez Cehennemi boyladı denir Çünkü onun kâfir öldüğüne zannımız vardır Müslümana da, 'ın rahmetine kavuştu denir, sıkıntılardan kurtuldu denir Evet, Aşere-i mübeşşere’den başkasına, kesin Cennetliktir denmez Ama hüsnüzan ederek, Cennettedir, rahmete kavuştu denir Hüsnü zannımız çoksa, (Rahmetüllahi aleyh) deriz, (Kuddise sirruh) deriz veya cennetmekân deriz Eshab-ı kiramdan ise (Radıyallahü anh) deriz
</B>