Fatih Sultan Mehmedin Tarihe Geçmiş Özlü Sözleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-05-2012

* İmparatorunuza Söyleyin

Şimdi ki Osmanlı Padişahı Öncekilere Benzemez

Benim Gücümün Ulaştığı Yerlere, Sizin İmparatorunuzun Hayalleri Bile Ulaşamaz

* Ya Ben Bizans’ı Alırım; Ya da Bizans Beni

* Fatih Olmasaydım Ulubatlı Hasan Olmak İsterdim
* Yapmak İstediğimi Sakalımın Bir Teli Bile Bilseydi, Sakalımın O Telini Hemen Koparır ve Yakardım
* Bu Dünya Ölümlüdür

Her Fani Gibi Bende Ölümü Tadacağım

* Dünya Devleti Ebedi Değildir

Fani Cihanda Hiç Kimse de Ölümsüz Değildir

İnsanların Dünyada Nefesleri Sayılıdır ve Ölümsüzlük Kapısı Kapalıdır

* Hayatım Boyunca ALLAH’ın Emirlerinden Dışarı Çıkmadım

ALLAH’ın Rızasını Kazanmak İçin Uğraştım

Tek Gayem Bu İdi

Devletleri yıkan tüm hatanın altında nice gururun gafleti yatar

Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi

Olmaya devlet cihanda, bir nefes sıhhat gibi

Saltanat dedikleri bir cihân kavgasıdır

Olmaya baht ü saadet dünyada vahdet gibi
* Şeyhim Akşemseddin Hazretleri İle Beraber Yaptığım Zikrin Lezzetine Dünyaları Bile Değişmem

Eğer Şeyhim İzin Verseydi Zikir Yolunu Tercih Eder, Saltanatı Terk Ederdim

“Ben ki İstanbul Fatihi abd-i aciz Fatih Sultan Mehmed, bizatihi alın terimle kazanmış olduğum akçelerimle satın aldığım İstanbul’un Taşlık mevkiinde kain ma’lümu’l-hudud olan 136 bab dükkanımı aşağıdaki şartlar muvacehesinde vakf-ı sahih eylerim

Şöyle ki:
Bu gayr-i menkulatımdan elde olunacak nemalarla İstanbul’un her sokağına ikişer kişi tayin eyledim

Bunlar ki, ellerinde bir kap içerisinde kireç tozu ve kömür külü olduğu halde günün belirli saatlerinde bu sokakları gezeler

Bu sokaklara tükürenlerin tükrükleri üzerine bu tozu dökeler ki yevmiye yirmişer akçe alsınlar; Maazallah herhangi bir gıda maddesi buhranı da vaki olabilir

Böyle bir hal karşısında bırakmış olduğum 100 silah ehl-i erbaba verile

Bunlar ki hayvanat-ı vahşiyyenin yumurtada veya yavruda olmadığı sıralarda Balkanlara çıkıp avlanalar ki zinhar hastalarımızı gıdasız bırakmayalar

”
Yerinde söz söylemesini bilen, özür dilemek zorunda kalmaz

Sırrıma sakalımın bir tek telinin vakıf olduğunu bilsem, onu yolar atarım

Düşmandan yüz çevirmek korkaklıktır

Benim ikbalim yücedir

Talihsizlik ise düşmanın nasibidir

– Haçlı askerlerinin kendisine doğru geldiğini söyleyen devlet adamlarına

beni bu şehrin halkının müttefiki olarak bu zamana kadar sakladı

Biz bu şehrin düşmanlarına galip geldik ve onların vatanlarını aldık

Burayı Makedonyalılar Taselyalılar ve Moralılar almışlardı

Biz bunların bizlere karşı kötü davranışlarının intikamını yıllar geçmesine rağmen torunlarından aldık

– Troya harabelerindeyken
Düşmanı tanımak, tehlikeyi bertaraf etmek demektir

İstanbulu niçin fethettiklerini sorduklarında önce o benim gönlümü fetfettigi için
“Eğer padişah ben isem ordularımın başına geçmeni emrediyorum; eğer padişah sen isen orduların başına geç

” – 12 yaşındayken Hristiyan ordusunun akınını haber alan Mehmed’ın babasına söylediği söz
“Benim kudretimin ulaştığı yere onların hayalleri bile ulaşamaz!”
Sultan İkinci Mehmed henüz yedi yaşlarında iken hocası Molla Ak Şemsüddin kulağına eğildi ve başarının en önemli kuralını fısıldadı:
“Hedefini tespit etmelisin

”
Önce hedef belirlendi: “Kostantiniyye mutlaka fethedilecektir

”
Ak Şemsüddin hedef tespitinden sonrasını da söyledi:
“Dağ ne kadar yüksek olursa olsun, yol onun üzerinden geçer

Sen dağ olmaya heveslenme, asla gururlanma; yol ol ki, herkes senin üzerinden geçerken, sen dağların bile üzerinden geçesin

”
“Hocam, ya şartlar elverişli olmazsa?” diye sordu

Ak Şemsüddin hiç duraksamadan cevap verdi:
“Şartlara teslim olmazsan şartlar değişir, sana teslim olurlar

Çok çalışır, çok dua eder ve çok istersen

’ın rahmeti tecelli eder, rahmet tecelli ettiğinde nice olmazlar tahakkuk eder

(gerçekleşir)”
Ve günü gelince, çocuk yaşına bakmadan Bizans’ın fethini düşünmeye başladı

Çandarlı Halil Paşa, gencecik padişahın niyetini duyar duymaz telaşlandı

Sadrazamdı

Sadrazam olarak genç padişaha yol göstermek gibi bir sorumluluğu vardı

Bu çocuk (Padişah) bir çocukluk edip Bizans’ın üzerine yürümeye kalkarsa, alimallah Osmanlı mülkü pâymâl olabilir, hatta elden gidebilirdi

Ümmet-i Muhammed’i bir aceminin acemiliğine kurban etmeyecekti

İkaz görevini yapacak, kelle pahasına olsa bile Padişahı bu maceradan vaz geçirecekti

Bir gün hışımla genç padişahın huzuruna girdi ve selamı bile unutup sordu:
“Sen ümmet-i Muhammed’i hisar önünde telef etmek mi istersün?”
Genç Hünkâr, baba yadigârı Sadrazamının öfkelenmesinin sebebini az çok tahmin etmişti

Fakat ağzından duymak istiyordu:
“Kangi sebepten ümmet telef olubdur koca vezirum?”
“Bizans’ı feth itmeğe and virmişsün

Ümmetun telefatine başkaca sebep ne lâzım?”
“Beli, and virdük

Ya biz Bizans’ı, ya Bizans bizi alacak dedük! Bir mahzuru mu var?”
“Elbette!” diye cevap verdi Sadrazam, konuşurken uzunca sakalı titriyordu: “Elbette ki mahzuru var, olmayacak duadır ki, akl-ı selim olmayacak duaya hiç bir vakit amin dimez

”
Sultan İkinci Mehmed gülümsedi:
“Kangi duayı kabul edeceğini ancak Hak Tealâ bilür

Biz sadece arzımızı yapar hükm-i İlâhiyi bekleriz

”
Kalktı, Sadrazamına doğru birkaç küçük adım attı

Gözlerine baktı:
“Her daim dimez misin ki, kul kısmı gaza yolunda elinden geleni yapmakla mükelleftur

Biz dahi muştunun (fetih müjdesinin) tahakkuku cihetinde say edeceğiz

İnşaallah-ü Tealâ fetih mukarrerdir

”
“Nereden belli ki?”
“Doğru, henüz belli değil

Zaten teşebbüs olmadan tahakkuk olmaz

Biz dahi teşebbüs üzereyiz

”
Koca Sadrazamın aklı bu işe bir türlü yatmıyordu

İkna olmamıştı

“Baban alamadı, ondan öncekiler de alamamıştı, sen nasıl alacaksın?” dedi hafiften alaycı

Genç hükümdar hışımla pencereye döndü

Bir süre yeniçerilerin koşturmasını seyretti

Onlar fethe inanıyordu

Ama yaşlı Sadrazamını henüz inandıramamıştı

Yüreğine ince bir sızı girdi

Bir an için endişelendi

Ne de olsa yaşlı Sadrazamın müthiş bir tecrübe birikimi vardı

Onbeş yaşından beri devlet hizmetindeydi

Kendisi ise onbeş yaşını geçeli ancak birkaç yıl olmuştu

Bu açıdan şartlar aleyhine görünüyordu

Fakat şartlara teslim olmayacaktı

Çandarlı’ya döndü:
“Bak a vezirim” diye söze başladı, öfkesini tereddüdüne sarıp yutkunarak; “ben ne babama benzerim, ne babamdan öncekilere

Şimdiki zaman başkaca zamandır

Çaresi yok fetih olacak

”
İhtiyar Sadrazam, tezini savunma kararlılığı içinde tek geri adım atmadı:
“O zaman bil ki, bunun mes’uliyeti tamamiyle sana aittur, çünkü akıbeti hayır görmüyorum

Bizans İmparatoru ünvanını alayım derken, korkarım padişahlıktan da olacaksın

Bu ne hırs!”
Padişah ilk defa öftkelendi:
“Hırs değil iman!

” diye bağırdı, “dedik ya biz onu, ya o bizi! Hakikatli hükümdar olmanın başkaca çaresi yoktur

”
“Elinde olanla yetinsene

”
“Elimdekiyle yetinirsem elimde olan da gider Çandarlı, ne belledin

Zirvede durulmaz, ya devamlı tırmanırsınız, ya da aşağı kayarsınız

Ben gencim, tırmanacağım

”
Çandarlı çıkmak için toparlanırken:
“Ben söylemiş olayım, Hak Tealâ ve kulu nezdinde mes’uliyetten kurtulayım da, sen yine ne ki istersen yap, padişah sensin

”
“Şükrolsun biz padişah-ı cihanız ve Kostantiniyye’yi feth edeceğiz

”
“İmkânsız” diye dudak büzdü Çandarlı Halil Paşa

“Neden koca vezir?”
“Çünkü surlar çok muhkemdir, muhkem surları yıkacak cesamette (büyüklükte) topumuz yoktur

”
Genç hükümdarın karşısına yine şartlar ve sebepler çıkmıştı

Ak Şemsüddin Hoca’nın sözlerini hatırladı

Gülümseyerek sordu:
“Surları yıkacak toplar günün birinde yapılacak mı?”
“Evet” dedi Sadrazam, “günün birinde herhal yapılır

”
Genç hükümdar kükredi:
“İşte bu gün o gündür vezirim! Topları kullanarak surları tar ü mar edecek Padişah da karşında duruyor

”
Ne demişti Ak Hoca:
“Şartlara teslim olmazsan şartlar değişir, sana teslim olurlar

Çok çalışır, çok dua eder ve çok istersen

’ın rahmeti tecelli eder, rahmet tecelli ettiğinde nice olmazlar tahakkuk eder

(gerçekleşir)”
Şartlar değişti, Bizans teslim oldu, çünkü rahmet inmişti

Bakın nasıl?
Bizans İmparatoru Konstantin Dragazes’in hizmetinde Macar asıllı bir top dökümcüsü (mühendis diyebiliriz) vardı: Urban Usta

Tam o sırada, İmparatorla arasında küçük bir ücret anlaşmazlığı oldu

Bu yüzden Urban Usta pılısını-pırtısını topladı ve Edirne’ye gitti

Padişah’la görüşmek istedi

Topçu olduğunu söyleyince, Padişahın bu işle çok ilgilendiği bilindiğinden, hemen huzuruna çıkardılar

Urban Usta yanında getirdiği plânları Padişahın önüne koydu:
“Bunlar” dedi Bizans’ı koruyan surların plânıdır, tarafımdan en zayıf noktalar tespit edilmiş ve işaretlenmiştir

”
Ardından başka bir deri heybe açtı

“Bunlar da işaretlenmiş yerleri yıkacak kuvvette gülleler atabilen topların plânlarıdır

Bana imkân ve fırsat verirseniz sizin için bu topları dökerim

Siz de surları yerle bir edersiniz

”
Rahmet tecelli etmişti: Geriye şükür ve gayret kalıyordu

Müverrih Tursun Bey, kendi adını taşıyan tarihinde der ki:
“Çün erkân-ı devlet vü mülâzımân-ı hazret kal’anun kapularun açdılar, Sultan Mehemmed-i Gazî, Hazret-i Muhammed-i Arabî aleyhi efdalü’s-salavât, Burâka binüp seyr-i cennet ider gibi, ulema ve umerâsı ile kal‘ayı teşrif buyurdu

” Mübarek fethin 549

yıldönümünde, “cevher insan” modeline hasret oluşumuzu da dikkate alarak, Fatih Sultan Mehmed’in kimliği, kişiliği ve yetişme tarzı üzerinde dikkatle durmak lâzım

Öncelikle belirtmeliyim ki, Sultan İkinci Mehmed’in doğduğu dünyada, bir fatihin yetişmesi için gerekli maddi-manevi tüm şartlar hazırdı

Osmanoğlu’nun elinde, Malazgirt zaferinden itibaren oluşan aynı kıble eksenli, Kur’an orjinli insan kaynakları vardı

Mesela hocaları: Tarih, Molla Gürani gibi, Ak Şemsüddin gibi, Molla Hüsrev gibi cevherlerin aynı dönemi paylaşmalarına pek nadir şahit olmuştur

Bu bilim ve yürek adamları ise sadece aynı dönemi paylaşmakla kalmamış, aynı çocuğu aynı anda beslemek gibi İlâhî bir tevafukun unsuru olmuşlardır

* * *
Dikkat: “Fetih ekseni” bir birini tamamlayan üç “âbide insan”dan oluşuyor

Biri Fatih Sultan Mehmed, ikincisi Ak Şemsüddin, üçüncüsü Ulubatlı Hasan…
Ulubatlı Hasan toplumsal terbiyenin cihad ruhunu, Ak Hoca, Kur’an ve Sünnet gibi dinin temel kaynaklarını, Sultan Mehmed ise adâletli, kifayetli ve liyakatlı yönetimi temsil ediyor

Millet bu üçlüyü yetiştirdiği zaman fetih yolları tekrar önünde açılacaktır

Sihirli formül şudur: İnsan+Hedef+ Gayret=Zafer
* * *
Fatih Sultan Mehmed Han, iki tarafında hocaları, hocalarının yanında vezirleri, beyleri, komutanları, arkasında peygamber müjdesine mazhar bir cennet ordusu ile 549 sene önce Roma’nın yüreğine girdi

Atını doğruca Ayasofya’ya sürdü ve o tarihte Ayasofya’nın içi henüz resim dolu olduğu için avlusunda iki rekat “şükür namazı” kıldı

Hemen sonra hıristiyan halka hitaben bir “Amannâme-hak ve özgürlükler belgesi” yayınladı… Altında Sadrazam olarak Zağanos Paşa’nın “Elfakir Zağanos” şeklinde imzası, (kendisini tüm beşeri ünvanlardan soyutlayıp fakrinde aczini rütbe yapması o günkü insanın karakteri hakkında temel bir fikir verir sanıyorum) üstünde ise Fatih’in tuğrası bulunan “Amannâme”, “Biz ki, emir-i âzam Sultan-ı muazzam Murad Han oğlu pâdişah-ı muazzam ve emiri âzam Sultan Muhammed Han’ız! Yerleri ve gökleri yaratan

adına, büyük Peygamber’imiz Muhammed Mustafa Aleyhimüsselâm adına, yüce kitabımız Kur’an-ı Azimüşşan adına,

’ın yüz yirmi dört bin peygamberi adına, büyük babamız, babamız ve oğullarımız adına, kuşandığımız kılıç adına yemin ederiz ki…” diye başlıyor, Fatih Sultan Mehmed, inanmayan, ayrı dinden, ayrı dilden, ayrı kılık kıyafetten, üstelik birkaç gün öncesine kadar kılıç kılıca savaştığı bir halka, bugün bile ulaşmaya çalıştığımız bazı temel hak ve özgürlükler bahşediyor

Sadece kendi çağını değil, bugün “demokratik” geçinen bazı ülkelerdeki insan hakları uygulamalarını bile çok çok aşan meşhur “Amannâme”siyle, Fatih’in, hıristiyan halka verdiği hak ve özgürlükleri beş ana maddede özetleyebiliriz:
1

İnanç özgürlüğü,
2

İbadet özgürlüğü,
3

Kıyafet özgürlüğü,
4

Seyahat özgürlüğü,
5

Ticaret özgürlüğü

Fatih Sultan Mehmed’in Yazdığı Gazellerden Bir Örnek :
” İmtisal-i Cahidü fi’llah olubdur niyyetüm
Din-i İslam’un Mücerred Gayretidür Gayretüm
Fazl-ı Hakk u Himmet-i Cünd-i Ricaullah İle
Ehl-i Küfri Serteser Kahreylemekdür Niyyetüm
Enbiya Vü Evliyaya İstinadum Var Benüm
Lütf-i Hakk’dandur Heman Ümmid-i Feth ü Nusretüm
Nefs ü Mal İle N’ola Kılsam Cihanda İctihad
Hamdülillah Var Gazaya Sadhezaran Rağbetüm
Ey Muhammed Mücizat-ı Ahmed-i Muhtar İle
Umarum Galib Ola A’da-yı Dine Devletüm ”
Gazelin Günümüz Türkçesine Çevrilmiş Şekli :
” ALLAH Yolunda Şavaşmaktır Niyetim
İslam Dininin Yanlızca Yücelmesidir Gayretim
ALLAH’ın ve Evliya Ordusunun Yardımıyla
Küfür Ehlini Baştan Başa Kahreylemek Niyetim
Peygamberlere ve Velilere Dayanmışlığım Var Benim
ALLAH’ın Lütfundandır Fetih Ümidim ve Kuvvetim
Benliğimi ve Malımı Dünyada Feda Etsem Ne Olur ?
ALLAH’a Hamd Olsun, Var ALLAH Yolunda Savaşmaya Yüzbin Rağbetim
Ey Mehmed ! Ahmed-i Muhtar’ın Mucizeleriyle
Umarım Galip Olur Din Düşmanlarına Devletim

08-05-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Fatih Sultan Mehmedin Tarihe Geçmiş Özlü Sözleri * İmparatorunuza Söyleyin Şimdi ki Osmanlı Padişahı Öncekilere Benzemez Benim Gücümün Ulaştığı Yerlere, Sizin İmparatorunuzun Hayalleri Bile Ulaşamaz * Ya Ben Bizans’ı Alırım; Ya da Bizans Beni * Fatih Olmasaydım Ulubatlı Hasan Olmak İsterdim * Yapmak İstediğimi Sakalımın Bir Teli Bile Bilseydi, Sakalımın O Telini Hemen Koparır ve Yakardım * Bu Dünya Ölümlüdür Her Fani Gibi Bende Ölümü Tadacağım * Dünya Devleti Ebedi Değildir Fani Cihanda Hiç Kimse de Ölümsüz Değildir İnsanların Dünyada Nefesleri Sayılıdır ve Ölümsüzlük Kapısı Kapalıdır * Hayatım Boyunca ALLAH’ın Emirlerinden Dışarı Çıkmadım ALLAH’ın Rızasını Kazanmak İçin Uğraştım Tek Gayem Bu İdi Devletleri yıkan tüm hatanın altında nice gururun gafleti yatar Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi Olmaya devlet cihanda, bir nefes sıhhat gibi Saltanat dedikleri bir cihân kavgasıdır Olmaya baht ü saadet dünyada vahdet gibi * Şeyhim Akşemseddin Hazretleri İle Beraber Yaptığım Zikrin Lezzetine Dünyaları Bile Değişmem Eğer Şeyhim İzin Verseydi Zikir Yolunu Tercih Eder, Saltanatı Terk Ederdim “Ben ki İstanbul Fatihi abd-i aciz Fatih Sultan Mehmed, bizatihi alın terimle kazanmış olduğum akçelerimle satın aldığım İstanbul’un Taşlık mevkiinde kain ma’lümu’l-hudud olan 136 bab dükkanımı aşağıdaki şartlar muvacehesinde vakf-ı sahih eylerim Şöyle ki: Bu gayr-i menkulatımdan elde olunacak nemalarla İstanbul’un her sokağına ikişer kişi tayin eyledim Bunlar ki, ellerinde bir kap içerisinde kireç tozu ve kömür külü olduğu halde günün belirli saatlerinde bu sokakları gezeler Bu sokaklara tükürenlerin tükrükleri üzerine bu tozu dökeler ki yevmiye yirmişer akçe alsınlar; Maazallah herhangi bir gıda maddesi buhranı da vaki olabilir Böyle bir hal karşısında bırakmış olduğum 100 silah ehl-i erbaba verile Bunlar ki hayvanat-ı vahşiyyenin yumurtada veya yavruda olmadığı sıralarda Balkanlara çıkıp avlanalar ki zinhar hastalarımızı gıdasız bırakmayalar” Yerinde söz söylemesini bilen, özür dilemek zorunda kalmaz Sırrıma sakalımın bir tek telinin vakıf olduğunu bilsem, onu yolar atarım Düşmandan yüz çevirmek korkaklıktır Benim ikbalim yücedir Talihsizlik ise düşmanın nasibidir – Haçlı askerlerinin kendisine doğru geldiğini söyleyen devlet adamlarına beni bu şehrin halkının müttefiki olarak bu zamana kadar sakladı Biz bu şehrin düşmanlarına galip geldik ve onların vatanlarını aldık Burayı Makedonyalılar Taselyalılar ve Moralılar almışlardı Biz bunların bizlere karşı kötü davranışlarının intikamını yıllar geçmesine rağmen torunlarından aldık – Troya harabelerindeyken Düşmanı tanımak, tehlikeyi bertaraf etmek demektir İstanbulu niçin fethettiklerini sorduklarında önce o benim gönlümü fetfettigi için “Eğer padişah ben isem ordularımın başına geçmeni emrediyorum; eğer padişah sen isen orduların başına geç” – 12 yaşındayken Hristiyan ordusunun akınını haber alan Mehmed’ın babasına söylediği söz “Benim kudretimin ulaştığı yere onların hayalleri bile ulaşamaz!” Sultan İkinci Mehmed henüz yedi yaşlarında iken hocası Molla Ak Şemsüddin kulağına eğildi ve başarının en önemli kuralını fısıldadı: “Hedefini tespit etmelisin” Önce hedef belirlendi: “Kostantiniyye mutlaka fethedilecektir” Ak Şemsüddin hedef tespitinden sonrasını da söyledi: “Dağ ne kadar yüksek olursa olsun, yol onun üzerinden geçer Sen dağ olmaya heveslenme, asla gururlanma; yol ol ki, herkes senin üzerinden geçerken, sen dağların bile üzerinden geçesin” “Hocam, ya şartlar elverişli olmazsa?” diye sordu Ak Şemsüddin hiç duraksamadan cevap verdi: “Şartlara teslim olmazsan şartlar değişir, sana teslim olurlar Çok çalışır, çok dua eder ve çok istersen ’ın rahmeti tecelli eder, rahmet tecelli ettiğinde nice olmazlar tahakkuk eder (gerçekleşir)” Ve günü gelince, çocuk yaşına bakmadan Bizans’ın fethini düşünmeye başladı Çandarlı Halil Paşa, gencecik padişahın niyetini duyar duymaz telaşlandı Sadrazamdı Sadrazam olarak genç padişaha yol göstermek gibi bir sorumluluğu vardı Bu çocuk (Padişah) bir çocukluk edip Bizans’ın üzerine yürümeye kalkarsa, alimallah Osmanlı mülkü pâymâl olabilir, hatta elden gidebilirdi Ümmet-i Muhammed’i bir aceminin acemiliğine kurban etmeyecekti İkaz görevini yapacak, kelle pahasına olsa bile Padişahı bu maceradan vaz geçirecekti Bir gün hışımla genç padişahın huzuruna girdi ve selamı bile unutup sordu: “Sen ümmet-i Muhammed’i hisar önünde telef etmek mi istersün?” Genç Hünkâr, baba yadigârı Sadrazamının öfkelenmesinin sebebini az çok tahmin etmişti Fakat ağzından duymak istiyordu: “Kangi sebepten ümmet telef olubdur koca vezirum?” “Bizans’ı feth itmeğe and virmişsün Ümmetun telefatine başkaca sebep ne lâzım?” “Beli, and virdük Ya biz Bizans’ı, ya Bizans bizi alacak dedük! Bir mahzuru mu var?” “Elbette!” diye cevap verdi Sadrazam, konuşurken uzunca sakalı titriyordu: “Elbette ki mahzuru var, olmayacak duadır ki, akl-ı selim olmayacak duaya hiç bir vakit amin dimez” Sultan İkinci Mehmed gülümsedi: “Kangi duayı kabul edeceğini ancak Hak Tealâ bilür Biz sadece arzımızı yapar hükm-i İlâhiyi bekleriz” Kalktı, Sadrazamına doğru birkaç küçük adım attı Gözlerine baktı: “Her daim dimez misin ki, kul kısmı gaza yolunda elinden geleni yapmakla mükelleftur Biz dahi muştunun (fetih müjdesinin) tahakkuku cihetinde say edeceğiz İnşaallah-ü Tealâ fetih mukarrerdir” “Nereden belli ki?” “Doğru, henüz belli değil Zaten teşebbüs olmadan tahakkuk olmaz Biz dahi teşebbüs üzereyiz” Koca Sadrazamın aklı bu işe bir türlü yatmıyordu İkna olmamıştı “Baban alamadı, ondan öncekiler de alamamıştı, sen nasıl alacaksın?” dedi hafiften alaycı Genç hükümdar hışımla pencereye döndü Bir süre yeniçerilerin koşturmasını seyretti Onlar fethe inanıyordu Ama yaşlı Sadrazamını henüz inandıramamıştı Yüreğine ince bir sızı girdi Bir an için endişelendi Ne de olsa yaşlı Sadrazamın müthiş bir tecrübe birikimi vardı Onbeş yaşından beri devlet hizmetindeydi Kendisi ise onbeş yaşını geçeli ancak birkaç yıl olmuştu Bu açıdan şartlar aleyhine görünüyordu Fakat şartlara teslim olmayacaktı Çandarlı’ya döndü: “Bak a vezirim” diye söze başladı, öfkesini tereddüdüne sarıp yutkunarak; “ben ne babama benzerim, ne babamdan öncekilere Şimdiki zaman başkaca zamandır Çaresi yok fetih olacak” İhtiyar Sadrazam, tezini savunma kararlılığı içinde tek geri adım atmadı: “O zaman bil ki, bunun mes’uliyeti tamamiyle sana aittur, çünkü akıbeti hayır görmüyorum Bizans İmparatoru ünvanını alayım derken, korkarım padişahlıktan da olacaksın Bu ne hırs!” Padişah ilk defa öftkelendi: “Hırs değil iman!” diye bağırdı, “dedik ya biz onu, ya o bizi! Hakikatli hükümdar olmanın başkaca çaresi yoktur” “Elinde olanla yetinsene” “Elimdekiyle yetinirsem elimde olan da gider Çandarlı, ne belledin Zirvede durulmaz, ya devamlı tırmanırsınız, ya da aşağı kayarsınız Ben gencim, tırmanacağım” Çandarlı çıkmak için toparlanırken: “Ben söylemiş olayım, Hak Tealâ ve kulu nezdinde mes’uliyetten kurtulayım da, sen yine ne ki istersen yap, padişah sensin” “Şükrolsun biz padişah-ı cihanız ve Kostantiniyye’yi feth edeceğiz” “İmkânsız” diye dudak büzdü Çandarlı Halil Paşa “Neden koca vezir?” “Çünkü surlar çok muhkemdir, muhkem surları yıkacak cesamette (büyüklükte) topumuz yoktur” Genç hükümdarın karşısına yine şartlar ve sebepler çıkmıştı Ak Şemsüddin Hoca’nın sözlerini hatırladı Gülümseyerek sordu: “Surları yıkacak toplar günün birinde yapılacak mı?” “Evet” dedi Sadrazam, “günün birinde herhal yapılır” Genç hükümdar kükredi: “İşte bu gün o gündür vezirim! Topları kullanarak surları tar ü mar edecek Padişah da karşında duruyor” Ne demişti Ak Hoca: “Şartlara teslim olmazsan şartlar değişir, sana teslim olurlar Çok çalışır, çok dua eder ve çok istersen ’ın rahmeti tecelli eder, rahmet tecelli ettiğinde nice olmazlar tahakkuk eder (gerçekleşir)” Şartlar değişti, Bizans teslim oldu, çünkü rahmet inmişti Bakın nasıl? Bizans İmparatoru Konstantin Dragazes’in hizmetinde Macar asıllı bir top dökümcüsü (mühendis diyebiliriz) vardı: Urban Usta Tam o sırada, İmparatorla arasında küçük bir ücret anlaşmazlığı oldu Bu yüzden Urban Usta pılısını-pırtısını topladı ve Edirne’ye gitti Padişah’la görüşmek istedi Topçu olduğunu söyleyince, Padişahın bu işle çok ilgilendiği bilindiğinden, hemen huzuruna çıkardılar Urban Usta yanında getirdiği plânları Padişahın önüne koydu: “Bunlar” dedi Bizans’ı koruyan surların plânıdır, tarafımdan en zayıf noktalar tespit edilmiş ve işaretlenmiştir” Ardından başka bir deri heybe açtı “Bunlar da işaretlenmiş yerleri yıkacak kuvvette gülleler atabilen topların plânlarıdır Bana imkân ve fırsat verirseniz sizin için bu topları dökerim Siz de surları yerle bir edersiniz” Rahmet tecelli etmişti: Geriye şükür ve gayret kalıyordu Müverrih Tursun Bey, kendi adını taşıyan tarihinde der ki: “Çün erkân-ı devlet vü mülâzımân-ı hazret kal’anun kapularun açdılar, Sultan Mehemmed-i Gazî, Hazret-i Muhammed-i Arabî aleyhi efdalü’s-salavât, Burâka binüp seyr-i cennet ider gibi, ulema ve umerâsı ile kal‘ayı teşrif buyurdu” Mübarek fethin 549 yıldönümünde, “cevher insan” modeline hasret oluşumuzu da dikkate alarak, Fatih Sultan Mehmed’in kimliği, kişiliği ve yetişme tarzı üzerinde dikkatle durmak lâzım Öncelikle belirtmeliyim ki, Sultan İkinci Mehmed’in doğduğu dünyada, bir fatihin yetişmesi için gerekli maddi-manevi tüm şartlar hazırdı Osmanoğlu’nun elinde, Malazgirt zaferinden itibaren oluşan aynı kıble eksenli, Kur’an orjinli insan kaynakları vardı Mesela hocaları: Tarih, Molla Gürani gibi, Ak Şemsüddin gibi, Molla Hüsrev gibi cevherlerin aynı dönemi paylaşmalarına pek nadir şahit olmuştur Bu bilim ve yürek adamları ise sadece aynı dönemi paylaşmakla kalmamış, aynı çocuğu aynı anda beslemek gibi İlâhî bir tevafukun unsuru olmuşlardır * * * Dikkat: “Fetih ekseni” bir birini tamamlayan üç “âbide insan”dan oluşuyor Biri Fatih Sultan Mehmed, ikincisi Ak Şemsüddin, üçüncüsü Ulubatlı Hasan… Ulubatlı Hasan toplumsal terbiyenin cihad ruhunu, Ak Hoca, Kur’an ve Sünnet gibi dinin temel kaynaklarını, Sultan Mehmed ise adâletli, kifayetli ve liyakatlı yönetimi temsil ediyor Millet bu üçlüyü yetiştirdiği zaman fetih yolları tekrar önünde açılacaktır Sihirli formül şudur: İnsan+Hedef+ Gayret=Zafer * * * Fatih Sultan Mehmed Han, iki tarafında hocaları, hocalarının yanında vezirleri, beyleri, komutanları, arkasında peygamber müjdesine mazhar bir cennet ordusu ile 549 sene önce Roma’nın yüreğine girdi Atını doğruca Ayasofya’ya sürdü ve o tarihte Ayasofya’nın içi henüz resim dolu olduğu için avlusunda iki rekat “şükür namazı” kıldı Hemen sonra hıristiyan halka hitaben bir “Amannâme-hak ve özgürlükler belgesi” yayınladı… Altında Sadrazam olarak Zağanos Paşa’nın “Elfakir Zağanos” şeklinde imzası, (kendisini tüm beşeri ünvanlardan soyutlayıp fakrinde aczini rütbe yapması o günkü insanın karakteri hakkında temel bir fikir verir sanıyorum) üstünde ise Fatih’in tuğrası bulunan “Amannâme”, “Biz ki, emir-i âzam Sultan-ı muazzam Murad Han oğlu pâdişah-ı muazzam ve emiri âzam Sultan Muhammed Han’ız! Yerleri ve gökleri yaratan adına, büyük Peygamber’imiz Muhammed Mustafa Aleyhimüsselâm adına, yüce kitabımız Kur’an-ı Azimüşşan adına, ’ın yüz yirmi dört bin peygamberi adına, büyük babamız, babamız ve oğullarımız adına, kuşandığımız kılıç adına yemin ederiz ki…” diye başlıyor, Fatih Sultan Mehmed, inanmayan, ayrı dinden, ayrı dilden, ayrı kılık kıyafetten, üstelik birkaç gün öncesine kadar kılıç kılıca savaştığı bir halka, bugün bile ulaşmaya çalıştığımız bazı temel hak ve özgürlükler bahşediyor Sadece kendi çağını değil, bugün “demokratik” geçinen bazı ülkelerdeki insan hakları uygulamalarını bile çok çok aşan meşhur “Amannâme”siyle, Fatih’in, hıristiyan halka verdiği hak ve özgürlükleri beş ana maddede özetleyebiliriz: 1 İnanç özgürlüğü, 2 İbadet özgürlüğü, 3 Kıyafet özgürlüğü, 4 Seyahat özgürlüğü, 5 Ticaret özgürlüğü Fatih Sultan Mehmed’in Yazdığı Gazellerden Bir Örnek : ” İmtisal-i Cahidü fi’llah olubdur niyyetüm Din-i İslam’un Mücerred Gayretidür Gayretüm Fazl-ı Hakk u Himmet-i Cünd-i Ricaullah İle Ehl-i Küfri Serteser Kahreylemekdür Niyyetüm Enbiya Vü Evliyaya İstinadum Var Benüm Lütf-i Hakk’dandur Heman Ümmid-i Feth ü Nusretüm Nefs ü Mal İle N’ola Kılsam Cihanda İctihad Hamdülillah Var Gazaya Sadhezaran Rağbetüm Ey Muhammed Mücizat-ı Ahmed-i Muhtar İle Umarum Galib Ola A’da-yı Dine Devletüm ” Gazelin Günümüz Türkçesine Çevrilmiş Şekli : ” ALLAH Yolunda Şavaşmaktır Niyetim İslam Dininin Yanlızca Yücelmesidir Gayretim ALLAH’ın ve Evliya Ordusunun Yardımıyla Küfür Ehlini Baştan Başa Kahreylemek Niyetim Peygamberlere ve Velilere Dayanmışlığım Var Benim ALLAH’ın Lütfundandır Fetih Ümidim ve Kuvvetim Benliğimi ve Malımı Dünyada Feda Etsem Ne Olur ? ALLAH’a Hamd Olsun, Var ALLAH Yolunda Savaşmaya Yüzbin Rağbetim Ey Mehmed ! Ahmed-i Muhtar’ın Mucizeleriyle Umarım Galip Olur Din Düşmanlarına Devletim