Simurg (Zümrüdü Anka) Efsanesi

Rivayet olunur ki; Kuşların hükümdarı olan Simurg ( Zümrüd-ü Anka, Kaknus, ya da batıda bilinen adıyla Phoenix ), Bilgi Ağacı’nın dallarında yaşar ve her şeyi bilirmiş Bu kuşun özelliği gözyaşlarının şifalı olması ve yanarak kül olmak suretiyle ölmesi, sonra kendi küllerinden yeniden dirilmesidir
Kuşlar Simurg'a inanır ve onun kendilerini kurtaracağını düşünürmüş Kuşlar dünyasında her şey ters gittikçe onlar da Simurg'u bekler dururlarmış
Ne var ki, Simurg ortada görünmedikçe kuşkulanır olmuşlar ve sonunda umudu kesmişler Derken bir gün uzak bir ülkede bir kuş sürüsü Simurg'un kanadından bir tüy bulmuş Simurg'un var olduğunu anlayan dünyadaki tüm kuşlar toplanmışlar ve hep birlikte Simurg'un huzuruna gidip yardım istemeye karar vermişler
Ancak Simurg'un yuvası, etekleri bulutların üzerinde olan Kaf Dağı’nın tepesindeymiş Oraya varmak için ise yedi dipsiz vadiyi aşmak gerekirmiş, hepsi birbirinden çetin yedi vadi
İstek,
Aşk,
Marifet,
İstisna,
Tevhid,
Hayret ve
Yokluk vadileri
Kuşlar, hep birlikte göğe doğru uçmaya başlamışlar
İsteği ve sebatı az olanlar, dünyevi şeylere takılanlar yolda birer birer dökülmüşler Yorulanlar ve düşenler olmuş
"Aşk Denizi’nden geçmişler önce"
"Ayrılık Vadisi’nden uçmuşlar"
"Hırs Ovası’nı aşıp, kıskançlık Gölü”ne sapmışlar "
Kuşların kimi Aşk Denizi’ne dalmış,
Kimi Ayrılık Vadisi’nde kopmuş sürüden
Kimi hırslanıp düşmüş ovaya,
Kimi kıskanıp batmış göle
Önce Bülbül geri dönmüş, güle olan aşkını hatırlayıp;
Papağan o güzelim tüylerini bahane
etmiş (oysa tüyleri yüzünden kafese kapatılırmış);
Kartal, yükseklerdeki krallığını bırakamamış;
Baykuş yıkıntılarını özlemiş;
Balıkçıl kuşu bataklığını
Yedi vadi üzerinden uçtukça sayıları gittikçe azalmış
Ve nihayet beş vadiden geçtikten sonra gelen Altıncı Vadi "şaşkınlık" ve sonuncusu Yedinci Vadi yok oluş’ta bütün kuşlar umutlarını yitirmiş
Kaf Dağı’na vardıklarında geriye otuz kuş kalmış
Sonunda sırrı, sözcükler çözmüş:
Farsça si, "otuz" demektir
Murg" ise "kuş"
Simurg'un yuvasını bulunca anlamışlar ki;
"Simurg - otuz kuş" demekmiş
Onların hepsi Simurg'muş
30 kuş, anlamışlar ki, aradıkları sultan, kendileridir ve gerçek yolculuk, kendine yapılan yolculuktur