ÎMÂNIN ŞARTLARI

Îmânın şartı, altıdır Bunlar, (Âmentü)de açıklanmışdır Îmânın, belli altı şeye inanmak olduğunu, Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” bildirmişdir Bunun için her müslimân, çocuğuna önce (Âmentü)yü ezberletmeli ve ma’nâsını da iyice öğretmelidir
ÂMENTÜ: (Âmentü billâhi ve Melâiketihi ve Kütübihi ve Rüsülihi vel-yevmil-âhıri ve bil kaderi, hayrihi ve şerrihi min Allahi teâlâ vel-ba’sü ba’del-mevti hakkun, Eşhedü en lâ ilâhe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühû ve resûlühû)
Birinci Şart
ALLAHÜ TEÂLÂYA İNANMAK

(Âmentü billâhi) demek, Allahü teâlânın varlığına ve birliğine inandım, îmân etdim, kalbimle tasdîk, dilimle ikrâr etdim demekdir Allahü teâlâ vardır ve birdir Bir sözünün, lügatda iki çeşid ma’nâsı vardır Birincisi, sayı bakımından, ikinin yarısı olup, sayıların evvelidir Diğeri, ortağı ve benzeri olmamak bakımından birdir İşte Allahü teâlâ sayı bakımından değil, ortağı ve benzeri olmamak bakımından birdir Ya’nî zâtında ve sıfâtlarında hiçbir şeklde Ona ortak yokdur Bütün mahlûkâtın zât ve sıfâtları, kendilerini yaratanın zât ve sıfâtlarına benzemediği gibi, yaratanın zât ve sıfâtları da, yaratdıklarından hiçbirinin zât ve sıfâtlarına benzemez

Bütün mahlûkâtın her uzvunun, her hücresinin yaratıcısı, yokdan var edicisi yalnız Allahü teâlâdır Allahü teâlânın zâtının hakîkatını hiçbir kimse bilemez Akla ve hayâle gelenlerin hepsinden münezzehdir, berîdir Zâtını akla, hayâle getirmek câiz değildir Ancak, Kur’ân-ı kerîmde beyân buyurulan sıfâtlarını, ismlerini ezberleyip, ülûhiyyetini bunlarla tasdîk ve ikrâr etmelidir Bütün sıfâtları ve ismleri ezelîdir, ebedîdir Zâtı, hiç bir yerde durmadığı gibi, bilinen altı cihetden de münezzehdir Ya’nî önde, arkada, sağda, solda, üstde, altda değildir Onun için ancak (Her yerde hâzır ve nâzırdır) söylenebilir
Allahü teâlânın sıfâtları ondörtdür Altısına Sıfât-ı zâtiyye, sekizine de Sıfât-ı sübûtiyye denir Bunların ma’nâlarını bilmek ve ezberlemek çok lüzûmludur:

SIFÂT-I ZÂTİYYE
1– Vücûd: Allahü teâlâ vardır Varlığı ezelîdir Vâcib-ül vücûddür, ya’nî varlığı lâzımdır

2– Kıdem: Allahü teâlânın varlığının evveli yokdur

3– Bekâ: Allahü teâlânın varlığının sonu yokdur Hiç yok olmaz Ortağı olmak muhâl olduğu gibi, zât ve sıfâtları için de yokluk muhâldir

4– Vahdâniyyet: Allahü teâlânın zâtında, sıfâtlarında ve işlerinde ortağı, benzeri yokdur

5– Muhâlefetün-lilhavâdis: Allahü teâlâ, zâtında ve sıfâtlarında hiçbir mahlûkun zât ve sıfâtlarına benzemez

6– Kıyâm bi-nefsihi: Allahü teâlâ zâtı ile kâimdir Mekâna muhtâc değildir Madde ve mekân yok iken O var idi Zîrâ her ihtiyâcdan münezzehdir Bu kâinâtı yoklukdan varlığa getirmeden önce, zâtı nasıl idi ise, sonsuz olarak, hep öyledir

SIFÂT-I SÜBÛTİYYE

1– Hayât: Allahü teâlâ diridir Hayâtı, mahlûkların hayâtına benzemeyip, zâtına lâyık ve mahsûs olan hayât, ezelî ve ebedîdir

2– İlm: Allahü teâlâ herşeyi bilir Bilmesi mahlûkâtın bilmesi gibi değildir Karanlık gecede, karıncanın, kara taş üzerinde yürüdüğünü görür ve bilir İnsanların kalbinden geçen düşüncelerini, niyyetlerini bilir Bilmesinde değişiklik olmaz Ezelî ve ebedîdir

3– Sem’: Allahü teâlâ işitir Vâsıtasız, cihetsiz işitir İşitmesi, kulların işitmesine benzemez Bu sıfâtı da, her sıfâtı gibi ezelî ve ebedîdir

4– Basar: Allahü teâlâ görür Âletsiz ve şartsız görür Görmesi göz ile değildir

5– İrâdet: Allahü teâlânın dilemesi vardır Dilediğini yaratır Her şey Onun dilemesi ile var olur İrâdesine engel olacak hiç bir kuvvet yokdur

6– Kudret: Allahü teâlâ, herşeye gücü yeticidir Hiçbirşey Ona güç gelmez

7– Kelâm: Allahü teâlâ söyleyicidir Söylemesi âlet, harfler, sesler ve dil ile değildir

8– Tekvîn: Allahü teâlâ yaratıcıdır Ondan başka yaratıcı yokdur Her şeyi O yaratır Allahü teâlâdan başkası için yaratıcı dememelidir

Allahü teâlânın sıfâtlarının hakîkatlerini anlamak da muhâldir Hiçbir kimse ve hiçbirşey Allahü teâlânın sıfatlarına ortak ve benzer olamaz