|
Prof. Dr. Sinsi
|
Kur'an'da Sure İsimlerinin Anlamları
Kur’an-ı Kerim sureleri isimlerini genellikle kabul edildiği şekliyle, sure içinde anlatılan bir olaydan, bir kavramdan, bir peygamber isminden ve benzeri bir durumdan dolayı almıştır Sure isimleri genellikle Arapça orijinal isimleri ile anıldıklarından çoğu zaman ne manaya geldiklerine dikkat edilmemektedir Toplam 114 adet olan Kur’an-ı Kerim sure isimlerinin Türkçe karşılıklarını şu şekilde göstermek mümkündür:
1-Fatiha: Açılış Suresi, Kur’an-ı Kerim’in başlangıç suresi olduğundan bu adı almıştır
2-Bakara: İnek Suresi, 67-71 ayetlerinde Yahudilere kesilmesi emredilen inekten söz edildiği için bu ismi almıştır
3-Ali İmran: İmran Ailesi Suresi, İmran ailesinden bahsedildiğinden bu adı almıştır
4-Nisa: Kadınlar Suresi, Pek çok ayetinde kadınların haklarından bahsedildiği için bu adı almıştır
5-Maide: Ziyafet (Sofra) Suresi, 112 ve 114 ayetlerinde Hz İsa’nın ’tan istediği sofradan söz edildiğinden bu adı almıştır
6-En’am: Davar Suresi, Arapların hayvanlara uyguladıkları bazı gelenekler kınandığı için bu adı almıştır
7-Araf: Orta Yer Suresi, 46 Ayette yer alan cennet ve cehennem arasındaki orta yer bölgesindeki insanlardan bahsedildiği için bu adı almıştır
8-Enfal: Ganimetler Suresi, Savaş ganimetlerinin durumundan bu adı almıştır
9-Tevbe: Tövbe Suresi, ismini 104 ayetinde yer alan ’ın, tövbeleri çokça kabul ettiği, çokça bağışladığının ifade edilmesinden alır
10-Yunus: Yunus Suresi, Hz Yunus ve kavminden bahsedildiği için bu adı almıştır
11-Hud: Hud Suresi, Hz Hud’un hayatı anlatıldığı için bu adı almıştır
12-Yusuf: Yusuf Suresi, Hz Yusuf’un hayatı anlatıldığı için bu adı almıştır
13-Rad: Gök Gürültüsü Suresi, 13 ayetinde gök gürültüsünün ’ı tesbih edip yücelttiği anlatıldığından bu adı almıştır
14-İbrahim: İbrahim Suresi, 35-41 ayetlerinde Hz İbrahim’in yaptığı dua anıldığından bu adı almıştır
15-Hicr: Hicr Suresi, adını 80-84 ayetlerinde bahsedilen bir yer adı olan Hicr’den almıştır
16-Nahl: Arı Suresi, 68-69 ayetlerinde ’ın balarısına, dağlardan, ağaçlardan ve çardaklardan evler edinmesi emrinden dolayı bu adı almıştır
17-İsra: Gece Yürüyüşü Suresi, ’ın Hz Muhammed’i gecenin bir vaktinde ayetlerinden bir kısmını göstermek üzere Mescid-i Haram’dan Mescid-i Aksaya yürütmesinde almıştır ismini
18-Kehf: Mağara Suresi, 9-27 ayetlerinde putperest kavimlerinden kaçıp mağaraya gizlenen bir grup gencin hikayesi anlatıldığından dolayı bu ismi almıştır
19-Meryem: Meryem Suresi, Hz Meryem’den bahsedildiği için bu ismi almıştır
20-Ta-Ha: Ta-Ha Suresi, ismini surenin başında yer alan Ta ve Ha harflerinden almıştır
21-Enbiya: Peygamberler Suresi, ağırlıklı olarak peygamberlerden söz edildiğinden bu adı almıştır
22-Hac: Hac Suresi, Hac ibadetinden bahsedildiğinden bu adı almıştır
23-Müminun: İnananlar Suresi, İnananların başarıya ulaşacaklarından bahsedildiğinden bu adı almıştır
24-Nur: Işık Suresi, ismini 35 ayetinde yer alan ve ’ın nurunu tasvir eden ayetten alır
25-Furkan: Ayırıcı Suresi, ismini 1 ayetinde geçen hakkı batıldan ayıran manasındaki Furkan kelimesinden alır
26-Şuara: Şairler Suresi, 224 ayetinde şairlerden söz edildiği için bu adı almıştır
27-Neml: Karınca Suresi, ismini 18 ayetinde Hz Süleyman’ın ordusunu görünce yoldan çekilen karıncalardan almıştır
28-Kasas: Tarihi Vakalar Suresi, İsmini 25 ayetinde geçen kasas kelimesinden alımıştır
29-Ankebut: Dişi Örümcek Suresi, 41 ayetinde kâfirlerin işleri örümcek ağına benzetildiğinden bu adı almıştır
30-Rum: Romalılar Suresi, ismini 1 ayetinde Persliler ile yapılan savaşta yenilgiye uğrayan Romalıların yakında gelip geleceğinin ifade edilmesinden almıştır
31-Lokman: Lokman Suresi, ismini ’ın Hz Lokman’a verdiği hikmetten bahseden 12 ayetten almıştır
32-Secde: Secde Suresi, ismini 15 ayette geçen secde kelimesinden almıştır
33-Ahzab: Gruplar (Topluluklar) Suresi, ismini Müslümanlara karşı savaşmak üzere birleşen Arap kabilelerinden almıştır
34-Sebe: Sebe Suresi, ismini 15 ayetinde yer alan Yemen’de bir bölge veya kabile ismi olan Sebâ kelimesinden almıştır
35-Fâtır: Yaratan Suresi, ismini 1 ayetinde geçen fâtır kelimesinden almıştır
36-Ya-Sin: Ya-Sin Suresi, ismini 1 ayetinde geçen ya ve sin harflerinden alır
37-Saffat: Saf Tutanlar Suresi, adını ilk ayetinde yer alan sıra sıra dizilenler ifadesinden almıştır
38-Sad: Sad Suresi, Sad harfi ile başladığından dolayı bu adı almıştır
39-Zümer: Yığınlar Suresi, 71 ve 73 ayetinde geçen bu kelime sureye ismini vermiştir
40-Gafir (Mü’min Suresi): Bağışlayan Suresi, ’ın günahları bağışlayan sıfatının yeraldığı 3 ayetteki Gafir kelimesinden ötürü bu adı almıştır
41-Fussilet: Ayrıntılı Suresi, Kur’an’ın ayrıntılı kılındığını ifade eden fussilet kelimesinin geçtiği 3 ayetinden ismini almıştır
42-Şura: Danışma Suresi, 38 ayetinde mü’minlerin işlerini aralarında danışma ile gördükleri anlatıldığından bu adı almıştır
43-Zuhruf: Gösteriş-Süsler Suresi, ismini 35 ayetinde ’ın verdiği ifade edilen altın-gümüş gibi süslerin sadece bu dünya hayatının malı olduğunun ifade edilmesinden almıştır
44-Duhan: Duman Suresi, ismini 10 ayetinde geçen duhan kelimesinden almıştır
45-Casiye: Diz Çöküş Suresi, ismini 28 ayetinde geçen casiye kelimesinden alır
46-Ahkaf: Kum Tepeleri Suresi, ismini 21 ayetinde geçen yer adından almıştır
47-Muhammed: Muhammed Suresi, ikinci ayetinde Hz Muhammed’in ismi anıldığından bu adı almıştır
48-Fetih: Fethetmek Suresi, ayetlerinde birkaç defa fetihten söz edildiğinden bu ismi almıştır
49-Hucurat: Odalar Suresi, ismini 4 ayetinde geçen hucurat kelimesinden almıştır
50-Kaf: Kaf Suresi, adını 1 ayetinde geçen kaf harfinden almıştır
51-Zariyat: Tozutup Savuranlar Suresi, 1 ayetinde geçen zariyat kelimesinden almıştır ismini
52-Tur: Tur Dağı Suresi, adını ilk ayetinde yer alan Tur dağından almıştır
53-Necm: Yıldız Suresi, adını 1 ayetinde yer alan necm kelimesinden almıştır
54-Kamer: Ay Suresi, adını ilk ayetinde yer alan kamer kelimesinden almıştır
55-Rahman: Merhametli Suresi, ismini 1 ayetinde yer alan, ’ın Rahman isminden almıştır
56-Vakıa: Olay Suresi, 1 ayetinde yer alan vakıa kelimesinden almıştır
|