Tefsir Dersleri...

FATİHA SURESİ’NE GİRİŞ 2
Fatiha Suresinin Fazileti Hakkında Varld Olan Hadis-i Şerifler2
Bazı Surelerin Faziletleri İle İlgili Bir Uyarı2
İstiaze'nin Tefsiri3
Besmele-i Şerifin Tefsiri3
Besmelenin Manası:4
I DERS FATİHA SURESİ4
Fatiha Suresinin Lafzi Tahlili4
Fatiha Suresinin İcmali Manası7
Fatiha'nın Tefsırindeki İncelikler8
Fatiha’daki Şer'ı Hükümler10
Birinci Hüküm: Besmele, Kur'an'dan Bir Âyet Midir? 10
İkinci Hüküm: Besmelenin Namazda Okunmasının Hükmü Nedir? 12
Üçüncü Hüküm: Fatiha'nın Namazda Okunması Farz Mıdır? 13
Fatiha Süresindeki Teşrii Hikmetler15

FATİHA SURESİ’NE GİRİŞ

Fatiha suresi Mekke'de nazil olmuştur, icma ile de 7 ayettir Bu mübarek surenin birçok ismi vardır Bunların en meşhur olanları ise şunlardır: 1 El-Fatlha: Kur'an-ı Kerime Fatiha suresi ile başlanır Elimizde bu*lunan Kur'an-ı Kerimlerde -yani nüzul sırasına göre değil, tertip sırasına göre- surelerin birincisidir İbn-i Cerir-I Taberî, «Kur'an-ı Kerimlerin yazılı*şına onunla başlandığı ve namazlarda önce o okunduğu İçin Fatihatü'l-Kitab olarak adlandırılmıştır»[size="4"] demektedir 2 Ümmü'l-Kttab: Kur'an-ı Kerimdeki asıl gayeleri ihtiva ettiği İçin «Ümmü'l-Kitab» denilmiştir Fatiha suresi, Allah (cc)'ın methini, Rab oldu*ğunun isbatını, ibadetin ancak O'nun emri ve nehyi İle oluşunu, hidayet İstediğini, imanda sebat etmeyi, geçmiş ümmetlerin kıssalarının' bildirilme*sini, iyi insanların yücelme yerleri ile kötü insanların alçalma yerlerine va*kıf olunmasını ihtiva ettiği için, diğer surelere nlsbetle ümm: ana diye ad*landırılmıştır Ümm kelimesi birçok yerde kullanılmaktadır Mesela, Mek-ke-i Mükerremeye Ümmü'l-Kurâ (köylerin anası) denilmektedir Çünkü di*ğer yerler ona tabidir Harp sancağına da ümm denmesi, askerin öncüsü olmasından, askerin ona tabi olmasındandır Büyün yaratıkları üstünde ve İçinde barındırdığından toprağa da ümm denilir Şairin ifadesiyle, «Top*rak, üzerinde yaşadığımız yer ve anamızdır Toprakta doğar ve ona gö*mülürüz» [size="4"] 3 Es-Seb'ül-Mesâni: Fatiha suresi namazda tekrarlanan 7 ayettir Namaz kılan, namazın her rek'atında onu okur Bir gurup sahabiye göre «Andolsun ki biz sana (namazın her rek'atında) tekrarlanan yedi ayet-l ke*rimeyi verdik» ayet-i kerimesinden murad Fatiha süresidir Kurra ve ule*manın icması İle de yedi ayettir Allâme Kurtubî, Ahkâmü'l-Kur'an İsimli tefsirinde «Fatiha suresinin onikl ismi vardır Bunlardan eş-Şifa, el-Kafiye, el-Vafiye el-Esas el-Hamd ilh isimleri ya Resulallah'ın (sav) muvafokati ile veya sahabe-i kiramın iç*tihadı iledir» derken Seyyld Mahmud el-Alusî de «Bazı alimler, Fatlha'-nın yirminin üzerinde ismini saymışlardır» [size="4"] demektedir[size="4"] Fatiha Suresinin Fazileti Hakkında Varld Olan Hadis-i Şerifler

Birincisi: Buharînin Sahlh'lnde Mualla oğlu Ebl Sak) şöyle demekte*dir: «Mescidde namaz kılarken Resulallah beni cağıroı Namazımı bitirin*ceye kadar Resulallah'ın davetine icabet edemedim Namazın arkasından huzuruna gidince Resulallah, «Niçin gelmediniz?» diye sordu «Namaz*daydım» cevabını verince, «Allah'ın şu emrini bilmiyor musun» diyerek «Ey İman edenler, sizi, size hayat verecek şevlere davet ettiği tamah Allah (cc) ve Resulüne (sav) İcabet edin» ayetini okudu ve devamla «Sana mescldden çıkmadan önce Kur'anın en büyük suresini öğreteceğim» bu*yurdu Sonra elimi tutarak mescldden çıkmak istediler Bunun üzerine, «Siz bana Kur'anın en büyük suresini öğreteceğim, demediniz mi?» de*yince Resulallah, «Hamd olsun Alemlerin Rabbl olan Allah'a» buyurarak, «Tekrarlanan yedi ayeti) bu sure ile bana azim olan Kur'an geldi» dedi [size="4"] İkincisi: İmam Ahmed Müsned'lnde şöyle rivayet etmektedir: Ka'b oğlu Übeyy Resulullah'a (sav) ümmü'l-Kur'anı, yani Fotiha'yı okuyunca Peygamber efendimiz (sav): «Nefsim kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki bu surenin benzeri ne Tevrat'ta, ne İncil'de, ne Zebur'da ve ne de Kur'anda yoktur Tekrarlanan yedi ayetli bu sure ve azim olan Kur'an bana geldi» buyurdu [size="4"] Üçüncüsü: Müslim Sahih'inde Ibni Abbas'tan naklen şöyle diyor: «Cebrail cleyhisselam, Resulallah (sav)'ın yanında otururken yukarıdan bir ses duydu Cebrail aleyhisselam başını kaldırarak şöyle dedi: «Gökten bugüne kadar hiç açılmayan bir kapıdan yeryüzüne ilk defa gelen bir me*lek indi» Bu melek Resulallah (sav)'a selam vererek, «Senden evvel hiç*bir peygambere verilmeyen iki nurla seni müjdeliyorum Birisi Fatihatü'l-Kitap, diğeri Bakara suresinin son ayetleridir Sen onlardan bir harf de okumuş olsan, onlar sana verilmiştir» dedi Yukarıda aktarılanlar, Fatiha'nın fazileti üzerine en sahih rivayetlerdir Bunlardan başka sahih ve zayıf olan rivayetler varid olmuşsa da naklet*tiklerimiz sözü uzatmaya İhtiyaç bırakmamıştır Başarı Allah (cc) "tandır [size="4"] Bazı Surelerin Faziletleri İle İlgili Bir Uyarı

Allâme Kurtubî, El-Camiü Il-Ahkamü'l-Kur'an İsimli tefsirinin surelerin faziletleri İle ilgili kısmında bazı uyarılarda bulunmuştur Bu uyanlardan bazı pasajları aynen aktarıyoruz: «Kur'an-ı Kerimin ve ibadetlerin fazilet*leri hakkında mevzu hadisler İle batıl haberler veren ve icat edenlerin sözlerine bakmayınız Çünkü bunlar değişik amaçlarla yalan ve İftirada bulunmuşlardır» «Mesela zındıklar (ölümden sonra dirilmeye inanmayan, inkar eden*ler), müslümonların kalblerlne birtakım şüpheler düşürmek için; bir kısım insanlar da halkı ya kendi istikametlerine yöneltmek, ya da kendi görüş*lerini takviye etmek için hadis uydurmuşlardır Hatta Harici alimlerden bi*risi, tevbe ettikten sonra, «Herhangi birşeyln yapılmasını arzu ettiğimiz za*man hemen o iş hakkında bir hadis uydururduk» demiştir «Başka bir gurub insan da, kendi anlayışlarına göre, güya Allah (cc) rızası için hadis uydurarak, halkı faziletli amellere teşvik etmişlerdir Kur'an-ı Kerimin sureleri hakkında ayrı ayrı hadisler uydurarak güya fa*ziletlerini bildiren Nuh Merzevî isimli bir alime «Niçin mevzu hadisler va*zettiniz?» diye sorulduğunda, «Halkın Kur'an-ı Kerimi okumaya gereken önemi vermeyip sırt çevirdiğini, özellikle İmamı azam'ın fıkhı ve ibnl is-hak'ın tarihiyle meşgul olduklarını görünce Hak rızası İçin hadis uydur*dum» demiştir Zındıklarla din düşmanlarının bazı konularda uydurduk*ları hadislerden mutlaka sakınılmalıdır İslama ve müslümontara en büyük zararı, zahid geçinip, güya Allah rızası için hadis uyduranlar vermişlerdir Halk, mevzu hadis vazedenleri samimi zannederek onlara yönelmiş ve ha*dislerini kabul etmiştir Bu kimseler davranışlarıyla hem kendileerini, hem de halkı saptırmışlardır» [size="4"]