Tefsir Dersleri...

15 DERS AY HALİNDEKİ KADINDAN KAÇINMA



222 — Sana kadınların ay halini de sorarlar De ki: O bir ezadır (pis*liktir) Onun için hayız zamanında kadınlar(ınızla cinsi münasebetken ayrılın Temizlendikleri vakte kadar kendilerine yaklaşmayın İyice temiz*lendiler mi, o zaman Allah'ın size emrettiği yerden onlara gidin, herhalde Allah hem çok tevbe edenleri sever, hem çok temizlenenleri sever


223 — Kadınlarınız sizin (evlat yetiştiren) tarlatannızdır O holde tar*lanıza dHediğiniz gibi gelin Kendiniz Icin önden (iyi ameller) gönderin (hayırlı evlatlar yetiştirin) Bir de Allah'tan korkun ve bilin ki herhalde siz ona kavuşacaksınız İman edenlere müjdele




Ayetlerin Lafzi Tahlili



(El mehîdf): Mehid kelimesi, kadın vücudunun ay içersinde İfraz ettiği pis kan manasınadır


(Ezen): Ezen kelimesi, pislik, kir manasınadır


(Fağtezilû): tğtlzâl kökünden türeyen fağtezilû ke*limesi, fiildir ve kaçınınız anlamındadır


(Yadhurne): To'nın tahfifiyle okunan yadhurne kelimesi, kadınlardan ödet kanının kesilmesine denir Yadhurne kelimesi (yaddeherne) şeklinde şedde ile okunursa temizlik manasınadır


(Harsün): Hars kelimesi, tohumu yere atmak ve yeri ekime hazırlamak manasınadır


(Ennö sl'tüm): «Nasıl isterseniz?» anlamındadır [380]




Âyetlerin İcmali Manaları

'


Allah (cc) İcmâlen şöyle buyurur: «Ya Muhammed (sav), ay halinde*ki kadınla cinsi münasebette bulunmanın helal veya haram mı olduğu hu*susunu soracaklar Onlara de ki: aKadınların ay halinde iken gelen kanları pistir O halde İken kadınlarla cinsi münasebette bulunmak, hem sizin için, hem de onlar için eziyettir Onlardan sakınınız ve kan kes'finceye kadar da yaklaşmayınız Ay hali kanı kesilen ve temizlenen kadınlarla Allah (cc)'ın yasakladığı yer ve şekilde değil, emrettiği yer ve şekilde cinsi mü*nasebette bulununuz Çünkü Allah (cc), tevbe eden ve kötü fiillerden uzaklaşan kullarını sever»


Yasağını te'kid eden ve kadınlarla clnsj münasebet için helal yolun gerekliliğini beyan eden Allah (cc), daha sonra: «Ey İnsanlar, kadınlar sizin nesil tarlanızdır Onların rahminde cenin ve çocuk oluşur Siz kadın*larınızla helal yol olmak şartıyla dilediğiniz gibi cinsi münasebette bulu*nunuz Yani kadınlarınıza yaklaştığınız zaman tohumunuzu zayi etmeyecek yer olsun» buyurur İbn-i Abbos (ra) bu hususu, «Sen tohumunu bitecek yere serp» cümlesiyle ifade etmiştir


«Ey müminler, ahiretiniz için salih ameller hazırlayınız Zira iyilik ya*panlar iyiliğiyle, kötülük yapanlarda kötülüğüyle yargilantr


Ya Muhammed (sav), müminleri Cennetteki sonsuz ve-İBaytstz nimet*lerle müjdele [381]




Âyetlerin Nüzul Sebe8leri



1 Enes bin Malik (ra)'den varit olan rivayete göre, yahudller oy hali olan kadınlarıyla temizleninceye kadar yemez, içmez hatta bir evde dahi oturmazlardı Bu durum Rasuluflah (sav)'a sorulunca: «Sana kadınların ay halinden de sorarlar De kf: O bir ezadır Onun İçin hayız zamanında Kadınlarınızla cinsi münasebetten sakının)» âyeti nazil oldu Resulul-loh (sav), ay hali olan kadınlarla cinsi münasebetin dışında herşeyin ya*pılabileceğini beyan etti Yahudiler kızarak, «Hz Muhammed (sav), her hususta olduğu gibi, kadınların ay hali konusunda da bize muhalefet edi*yor» dediler Yahudilerin bu sözlerini Ubbâd bin Büşr {ra) ve Useyd bin Hadir (ra), Peygamberimize gelerek haber verdiler Ve «Ya Rasulullah (sav), oy hali olan kadınlarımızdan, cinsi münasebetin dışında menfaat-lenebilir miyiz?» dediler Resulullah (sav)'ın yüzü kızardı O'nun kızdığını zannederken, kendisine hediye edilen sütü, onlara ikram ettiğini gördük Anladık ki kızmamış» [382]


2 Câbir (ra)'in rivayetidir: «Yahudiler, «Hanımının doğru yoluna ar*kadan münasebette bulunan kimsenin doğabilecek çocuğu şaşı olur» der*lerdi Bunun üzerine: «Kadınlarınız sizin (evlat yetiştiren) tarlanızdır O halde tarlanın dirediğiniz gibi gelin» âyeti nazil oldu» [383]




Âyetlerin Tefsirindeki İncelikler



Birinci incelik: Yahudiler ay halindeki kadınlarıyla yeme, içme, aynı evde beraber kalma gibi fiflleri hiç yapmazlardı Onların halini, pislik ve bir hastalık kabul ederlerdi Hrİstiyaniar ise onların aksine ay halindeki hanımlorıyîa çekinmeden cinsi münasebette bulunurlardı İslâm'da yahudiler gibi tamamen uzaklaşma, hrfstiyanlar gibi de yakınlaşma yoktur Yalnız ikisinin ortası olan, ay halindeki kadınlarla yemek, içmek, aynı evde beraberce yatabilmek serbest, cinsi münasebette bulunmak yasaktır


İkinci incelik: «Mahiz» kelimesi, bizzat kadının ay haline dendiği gibi ay haline vesile olan yere de denir Âyet, «mohiz» kelimesinin, hayız hali olduğuna işaret eder Çünkü Allah (ec) «Sana (Habibim) kadınların ay halini de sorarlar De ki: O bfr ezadır, (pisliktir)» buyurmuştur «O, bir ezadır» cümlesi, adet halinin vasıîlarındandır


Üçüncü İncelik; İbnü'l-Arabî: «Bir ilim meclisinde alim Şâ'şl'ye, «Âyet*te «adet halinde iken kadına yaklaşmayınız» İfadesinden maksat nedir?» diye sordular O, «Ondan maksat, ay halinde olan kadınlarla yemek, İçmek, beraber aynı yatakta yatmak değil, cinsi münasebette bulunmamaktır! cevabını verdi,» [384] der


Dördüncü İncelik: Toberi'nin, Mücahid'den: «Kur'on'ı baştan sona kadar İbn-i Abbas'tan 3 defa okudum Her âyetin bitiminde anlamını so*ruyordum «Kadınlarınız sizin (evlat yetiştiren) tarlalannızdır O halde tar*lanıza dilediğiniz gibi gelin,» âyeti gelince İbn-i Abbas (ra), «Kureyşliler, Mekke'de iken kartlarının doğru yoluna diledikleri şekilde yaklaşıyorlardı Mekke'den Medine'ye hicret ettikten sonra Medineli kadınlarla evlenen* ler, diledikleri gibj cinsi münasebette bulundular Şikayetlenen Medine'!I kadınların durumunu, Resulullah (sav) duyunca, işte bu âyet onların şi*kayetlerini giderecek şekilde nazil oldu Yani erkek, karısının doğru yolun*dan dilediği şekilde faydalanabilir» [385] rivayetidir


Beşinci İncelik: Allah (cc), kadının rahmini, tarlaya, erkeğin nutfesi-ni tohuma, doğacak çocuğu, biten bitkiye benzetmiştir Bu benzetişten, kesinlikle erkeğin, kadının doğru yolundan gitmesi gerektiğini anlonz [386]




Âyetlerdeki Şer'i Hükümler


Birinci Hüküm: Ay Hail Olan Kadından Ne Kadar Kaçınılması Farzdır?



Alimler, ay hali olan kadından ne kadar kaçtntlması gerektiği husu*sunda birkaç görüşe ayrılmışlardır


1 İbn-i Abbas [ra) ve Âbîdet es-Selmani (ra)'den rivayet edilen gö*rüşe göre, ay hali olan kadının bütün vücudundan kaçınılır


2 Ay hali olan kadının, dizkapağı İle göbeği arasından kaçınılması farzdır Bu Ebu Hanife (ra) İle İmam Malik (ra)'in görüşüdür


3 Ay hali olan kadından, cinsi münasebet dışında hertürlü faydalan*ma helaldir Bu görüşte İmam Şafiî (ra)nindir


Birinci görüşün (Ibn-i Abbas (ra) ve Abîdet es-sefmanî (ro)'n(n) delili:


Allah (cc), oy halindeki kadınlardan uzaklaşmayı umumi bir ifade İle emretmiştir, öyleyse kadınların butun vücudundan faydalanmak yasaktır Çünkü Allah (cc), «Onun İçin hayız zamanında kadınlarınızla cinsi mü*nasebetken ayrılın» buyurmuştur Kurtubî'ye göre bu görüş, âyetin u-muml ifadesinden anlaşılıyorsa da, alimlerin görüşü dışındadır Çünkü sa*bit hadisler, bu görüşün aksinedir [387]


İkinci görüşün (Ebu Hanlfe (ra) ve İmam Malik (ra)) delili:


Hz Aişe (ra)'den rivayet edilen; «Resulullah (sav)'la birlikte bir kab'ın suyuyla gusül abdestl alırdık Ay halim olunca peştemal bağlamamı emreder ve onun üzerinden benden menfaatlenirdl» [388] hadisi İle Resulullah (sav)'ın Hz Meymune {ra)'dan rivayet edilen: «Resulullah (sav), ay hail zamanlarında hanımlarından peştemal üzerinden menfaatlenirdi [389]» [390] hadisidir


Üçüncü görüşün (İmam Şafiî (ra)) delili:


İmam Şafiî (ra), Resulullah (sav)'ın; «Ay halindeki kadınlarınızdan cinsi münasebetin dışında her bakımdan menfaatlenebifirsiniz» [391] ve Mesruk (ra)'dan rivayet edilen: «Hz Aişe (ranha)'ye, «Ay halindeki kadinin neleri helaldir?» diye sordum O'da «Cinsj münasebet dışındaki her türlü eğlenme ve oynama serbesttir» dedi[392] hadislerine istinat ederek ay halindeki kadınlardan, cinsî münasebetin dışında her türlü menfaatlenmenin helal olduğuna hükmeder


Diğer bir rivayette Mesruk (ra), Hz Aişe'nin (ranha) yanına gitti ve «Allah (cc)'ın elcisine ve ehl-l beytine selam otsun» diyerek konuşmak için İzin istedi Müsade aldıktan sonra «Sizden bazı dini meseleleri sormak is*tiyorum Fakat utanıyorum» deyince, Hz Aişe (r anha): «Ben sizin anne- niz, siz de benim evladımsiniz» dedi Bunun üzerine O, «Ay halindeki kadinin, kocasına neleri helaldir?» diye sordu Hz Aişe (ranha), «Cinsi mü*nasebetin dışında bütün uzuvları kocasına helaldir» dedi [393]


İncelediğimiz delilleri karşılaştırdığımızda İkinci görüş, diğerlerine ter*cih edilir Ibn-I Çerir et-Toberî de bu görüşü tercih" etmiştir İleri sürülen görüşler içersinde doğruya en uygun olan görüş, «Ay halindeki kadının dizle göbek arası dışındaki bütün vücudu kocasına helaldir» diyen gö*rüştür Çünkü dizle göbek arasından faydalanma, haram olan cinsi mü*nasebete vesile olur İhtiyatlı olan tehlikeli mıntıkadan kaçırtmaktır, Za ten Hz Aişe {ranha) de, «Resulullah (sav) peştemal bağlamamı emre*der, daha sonra benden her türlü menfaatlenirdl» hadisini naklettikten sonra, «Sizden kim Resulullah (sav) gibi nefsine hakim olabilirse Onun yaptığı gibi yapsın» buyurmuştur


Diğer taraftan bir meselede Resulullah (sav)'tan tarihleri bizce bilin*meyen, iki hadis rivayet edilmiş olsa ve bunlardan biri o meselenin helal, diğeri haram olduğunu beyan etse, bizim yapacağımız, o meselenin ha*ranı olduğunu beyan eden hadisle amel etmektir Çünkü usul-ü fıkıh alim*lerin görüşü budur Allah (cc), en İyi bilendir [394]




İkinci Hüküm: Ay Halindeki Hammtyla Cinai Münasebette Bulunan Er*keğin, Nasıl Bir Kefaret Vermesi Lazımdır?



Ay halindeki bir kadınla cinsi münasebette bulunmanın haram oldu*ğuna tüm İslâm alimleri femâ etmişlerdir Zoten âyetin zahiri, açıkça bunu göstermektedir


Alimlerin ihtilaf ettiği konu, ay halindeki hanımıyla cins) münasebet*te bulunan erkeğin, nasıl bir kefaret vereceği hususudur


Cumhur (Malik (ra), Şafiî (ra) ve Ebu Hanife (ra)'a göre, ay halinde-iki karısıyla cinsi münasebfts bulunan kimsenin tevbe ve istiğfar etmesi la*zımdır


İmam Ahmed bin Hanbel {ra)e göre ise, mutlaka bir veya yarım altın sadaka vermesi gerekir Çünkü İbn-I Abbas (ra)'tan varit olan rivayete göre ResuluHoh (sav); «Ay halindeki hanımıyla cinsi münasebette bulu*nan kimsenin, bir veya yarım altın sadaka vermesi lazımdır» buyurdu [395]


Bazı hadis ot imleri de, «Bir kimse, karısıyla ay halinde iken cinsi mui nasebbette bulunursa bir dinar (attın), kesilmesi sırasında bulunursa ya-, rım altın vermesi farzdır» derler


Kurtubî bu hususta: «Bir alim «Hanımı ay halinde İken cinsi münase*bette bulunan bir kimsenin' yalnız tevbe etmesi lazımdır, herhangi bir kefaret vermesi lazım değildir» derse, delili İbn-i Abbas (ro)'dan rivayet edilen hadistir O hadiste ahâdi olduğundan delil olamaz» [396] demekte*dir [397]




Üçüncü Hüküm: Kadınlarda Ay Hali, En Az Ve En Çok Kaç Gündür?



Fakihler, kadınlarda ay halinin en az ve en çok kaç gün olacağı hu*susunda ihtilaf ederek birkaç görüşe ayrılmışlardır


1 İmam-ı Azam Ebu Hanife (ra) ve İmam Sevri (ra)'ye göre, ay hail müddeti enaz 3 en çok 10 gündür


2 İmam Şafiî (ra) ve İmam Ahmed bin Hanbel (ra)'e göre ise, hayız hali zamanı en az 1, en çok 15 gündür


3 İmam Malik (ra)'in meşhur olan görüşüne göre de, adet hali en az ve en çok şeklinde zamanla ölçülmez Bu hususta muteber olan kadının bünyesi ve adetleridir


Birinci görüşün (Ebu Hanife (ra) v» İmam Sevri (ra) delili:


Ebu Emâmete (ra)'den varit olan rivayete göre; «Rasulullan (sav), «Kadında ay halinin müddeti en az 3 en çok 10 gündür» buyurdu» [398] hadisidir Cessâs da, «Bu hadis sahih olduğundan, O'na uyulmalıdır» der


İkinci görüşün (İmam Şafiî (ra) ve İmam Ahmed bin Hanbel (ra) delili


Resulullah (sav)'ın kadınlara hitaben buyurduğu: «Siz ömrünüzün ya*nsında namaz kılmıyorsunuz» [399] hadisidir Hadisten anlaşılan, kadınlar*da ay hali müddetinin en çok 15 gün olacağıdır Buna İstinaden ay hali*nin en çok 15 gün olacağına hükmetmişlerdir


Ayette ay hali müddetinin en az ve en çok kaç gün olacağına herhangi bir delâlet yoktur Yalnız ay hafinin zamanı İçtihatlarla bilinir Geniş iza*hat fıkıh kitaplarında görülebilir [400]




Dördüncü Hüküm: Bir Kimsenin, Ay Halindeki Karısıyla Cinsi Münasebette Bulunması Ne Zaman Helaldir?



A «Temizlendikleri vakte kadar kendilerine yaklaşmayın» âyeti, bir kişinin, temizleninceye kadar ay halindeki hanımıyla, cinsi münasebet*te bulunmasının haram olduğuna delâlet eder


Fakihler, âyette «temizlenme» sözünden maksadın ne okluğu ve müd*detinin ne kadar olacağı hususunda İhtilaf etmişlerdir


İmam-ı Azam Ebu Hanjfe (ra)'ye göre, «temizlenme»den maksat, kamn durmasıdır Ay hali müddetinin en çok 10 günlük vaktini tamamlayan ve önce gusül abdesti almayan kadınla, kocasının cinsi münasebette bulun*ması helaldir Eğer ay halinin en çok müddeti olan 10 gün tamamlanma*dan kan kesilirse, gusül edinceye kadar kadınıyla erkeğin cinsi münasft-bette bulunması haramdır Gusül yaptıktan sonra İse helaldir:


B İmam Malik (ra), İmam Şafii (ra) ve İmam Ahmed bin Hanbel (ra) göre ise «temizlenmeden» maksat, kadının cünüblükten, gusül abdesti a-larak kurtul maşıdır, yani gusül abdesti almadan, adet kanı kesilen kadın*la cinsi münasebette bulunması helal değildir


Tavus ve Mücâhld'e göre de, «temizlenmemdenanlaşılan, adet kan kesilen, güzelce teharet alarak namaz abdesti gfbi abdest alan kadınla kocası clnst münasebette bulunursa helal olacağıdır,


Fakihler arasındaki İhtilafın sebebi, şüphesiz Allah (cc)'m; «Ttmlt-lendKcler! vakte kadar kendilerine yaklaşmayın, fytce temizlendiler mi o to*rnan Allah'ın size emrettiği yerden onlara gidin» âyetidir Ayette «te*mizlenme» n in Arapça karşılığı olan «taharet» kelimesi, fiil şeklinde birin*cisi şeddesiz, ikincisi şeddeli olmak üzere ikj yerde tekrar edilmiştir Zira taharet kelimesi fiil olarak «tehure» şeklinde gelirse, İnsanların müdaha-iesi olmadan kanın durması ve temizlenmenin yapılmasına denir Eğer şedde ile «Tetehhere» şeklinde fiil olarak gelirse, insanların müdahalesi ile yapılan temizliğe yani gusletmeye denir;


İmam-ı Azam Ebu Hanife (ra) ise, temizlik anlamındaki tTaharet» kökünden türeyen «tetehhüre» fiilini, şeddesiz olan «tehure» gibi yorum*ladığından, iki fiilden kanın durması anlamını çıkararak, adet kanı kesi*len ve önce gusül abdesti almayan kadınla, kocasının, cinsi münasebette bulunmasının helal olduğuna hükmetmiştir


Cumhur'a (Maliki (ra) Şafii (ra) ve AHmed bin Hanbel (ra) göre, " Te*mizlendikleri vakte kadar kendilerine yaklaşmayın İyice temizlendiler mi, o zaman Allah'ın size emrettiği yerden onlara gidin" âyetinden maksat, ay halindeki kadınlarla gusledinceye kadar erkeklerin cinsi münasebette bulunma*masıdır Gusül yaptıktan sonra, Allah (cc)'ın emrettiği yerden ve şekilden onla*ra, erkeğin yaklaşması mümkündür Cumhur da "taharet" kökünden türeyen Türkçede "temizlenme"nin karşılığı olan "tehure" kelimesini, "tetehhere" şek*linde kurralardan Hamza ve Kesâî'nin kıraatına istinaden şeddeli okumuşlardır "Tehure" kelimesi, "tetehhere" olarak okunursa, alimler arasındaki ihtilaf sebe*binde de andığımız gibi, şüphesiz insanların fiili müdahelesi İle yapılan temizlik manasına gelir Buna dayanarak ay halindeki kadının kanı kesildikten sonra ko*casıyla cinsi münasebette bulunabilmesi, gusletmesi ile mümkündür


Şüphesiz tercih edilecek görüş, Cumhur'un görüşüdür Çünkü Allah (cc), "Ay halinden temizlendikten sonra, eşlerinizle cinsi münasebette bulununuz" hük*münün illetini beyan ederken, " Her halde Altah, hem çok tevbe edenleri sever, hem çok temizlenenleri sever" buyurmuştur Bu âyetin zahiri, görünür şekildeki temizliğin ancak suyla olabileceğine İşaret eder Bizim tercih ettiğimiz görüşü, Taberî, Ailame İbn-İ Ârâbî ve Şevkâni de tercih etmiştir [401]




Beşinci Hüküm: Adet Halindeki Kadının Neleri Yapması Haramdır?



Alimler, ay halindeki kadının namaz kılması, oruç tutması, Beyt'i tavaf etme*si, camiye girmesi, Kur'an'a el sürmesi, tutması veya okuması ve kocası İle cinsi münasebette bulunmasının haram olduğunda ittifak etmişlerdir Geniş izahat fı*kıh kitaplarındadır [402]



Ayetlerden Alınacak Dersler



1 Kadınlar ay halinden temizlenmeden onlarla cinsi münasebette bulunmak haramdır


2 Adet kanı kesilen ve temizlenen kadın, kocasına her bakımdan helaldir


3 Kadınların doğru yolunun dışında, arkadan onlarla cinsi münasebette bu*lunmak yasaktır Çünkü orası çocuk doğurma yeri değildir


4 Kadından çocuk doğurma yeri olmak şartıyla hertürlö faydafanma helaldir


5 Allah (cc)'ın emrine muhalefet etmekten kaçınmak, yasaklarını ke*sinlikle yapmak lazımdır [403]




Ayetlerdeki Teşrii Hikmetler



Allah (cc), kadını neslin çoğalmasına vesile ofmasr İçin yaratmış- ve hacc'da İhrama girme, i'tlkâf yapma, oruç tutma ve> ay hafi dışında ken*disiyle cinsi münasebette bulunabilmeyi mubah kılmıştır Kadının ay hali İse, rahminde biriken ve döllenmeyen yumurtaları dışarıya attığı ve görü*nür birtıastalığa benzediği için onunla cinsi münasebette bulunmak haram*dır Kadın adet halinde iken kocasıyla cinsi münasebette bulunmaya ve ondan zevk almaya, durumu müsabit değildir Çünkü hayız: hafinde ka*dından gelen kan, diğer kanlar gibi değildir Ook kötü kokar ve rengi si*yaha yakındır O kanı gören salim tabiatli bir insanın İğrenmemesi müm*kün değildir Ay halinde iken cinsi münasebette bulunmak, kadın; ve erkek için zararlıdır Nitekim Kur'an'ın, «O, bir ezadır» İfadesinden daha veciz ve mucizeli bir buyruk görülemez


Modern tıp da, ay halindeki kadınla cinsi münasebette bulunmanın bir cok kadın hastalıklarına vesile olacağını özellikle münasebet yoluyla kadın rahmine giden erkek menisinin mikroplu kanlara karışmasıyla rah*min giriş ve çıkış yolunda İltihaplanmanın meydana geleceğini izah eder Cinsi münasebetten sonra kadın hamile kalırsa, daha cenin halinde iken çocuk tehlikeli mikropları kapar Bunun İçin doktorlar, kadın ay halinde İken erkeklerin cinsi münasebet hususunda ondan uzak durmalarını1 tav*siye ederler Modern tıbbın kısa ve 02 olarak aktardığımız bu görüşü de, İslâmın bu husustaki teşriî hikmetine açık bir delildir [404]