Anne Ve Baba Eğitimi İçin Yeni Teknikler

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-04-2012

İLK SÖZ
Ailede anne ve babaya düşen görevler bir ayrılık değil, tamamlayıcı bir iştir

BU MEKTUBU OKUYUN

Halit Bey,

Bu size kaçıncı mektubum oldu bilmiyorum

Yine bir sorun ile karşınızdayım

Biz çocukluk döneminde anne ve babamızın bizlere olan yaklaşımlarında çok farklılık gözledik

Evde annemin yaptığına babam, babamın yaptığına da annem karışmaz¬dı

Meselâ, babamın ev temizlediğini, yemek yaptığını ve bulaşık yıkadığını hiç görmemiştik

Annem hastalandığında veya evde olmadığı zaman, babam yemek yapamaz, aç kalırdık

Annem ise, evin dışındaki işleri babam olmadan takip edemezdi

Bunlar bir tamamlayıcı değil, ailede kesin bir iş bölümü olduğunu anlatan davranışlardı

Bizim kuşak her ne kadar bu kesin ayrımı ortadan kaldırdı ve daha kaynaştırıcı ve tamamlayıcı bir gelişme içine girdiyse de, yine de anne, anne olduğu gerçeğini; baba da, baba olduğu gerçeğini ortadan kaldıramadı

Yeni dünyanın her yerinde annelik görevi ile babalık görevi birbirinden ayrı gözükmektedir

Birbirlerine olan destek ve yardımlar bunu ortadan kaldırmaktadır

Sizce, günümüzde anne baba görevleri ve başka bir ifadeyle aile içi işbölümü nasıl olmalıdır?
Dua ile kalın

Nursen Yücel

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Ailede belli bir düzenin oluşmasında, şüphesiz ki fertlerin ayrı ayrı sorumlulukları vardır

Bu sorumluluğun büyük bir kısmını an¬ne ve baba üstlenir

Babaanne, anneanne ve dedeler ise zaman za¬man bu sorumluluğa ortak olurlar

Ailedeki diğer büyük kardeşler de, çocuk eğitiminde bu sorumluluğu paylaşan diğer bireylerdir

Buna bir anlamda iş bölümü denilmektedir

(~ BİR ANI )
Çevrenin engin bir saygı ve hürmet duyduğu bir büyüğümüzün evine, bayram ziyareti için gitmiştik

Bizi kapıda ailenin büyük oğlu karşıladı ve tatlı bir tebessümle içeri buyur etti

Ardından anne ve babası bizleri karşıladılar

Son derece' sade ve tertipli bir odaya götürdüler

Şeker-kolonyayı, evin en küçüğü tuttu

Kahve ve çayımızı ise, bir di¬ğer kardeş getirip tuttu

Evde telaşsız ve disiplinli bir sistem yürüyordu

Herkes ne yapacağı¬nı çok iyi biliyor, bir işe birkaç kişi koşmuyor veya bir iş sahibini beklemiyordu

Koyu bayram sohbeti esnasında, ev sahibine evdeki bu güzel uyumun sırrını sormuştum

"Bizim evimizde herkesin bir görevi var," dedi

"Kimse kimsenin işi¬ne karışmaz

Ancak, çok ağır geldiğinde yardımına koşarız

"

"Bir anlamda iş bölümü mü?" diye sordum

"Evet," dedi

"İş bölümü de denebilir

Ancak, bu iş bölümü 'Ben görevimi yaptım, başkasından bana ne' şeklinde değil de, 'Ben de adam yerine konuyorum, benim de bir işim var ve aileme katkıda bulunuyorum' anlayışıyla yürür

Çocuklarımda hem sorumluluk duygusu gelişiyor, hem de işe yara¬mış olmanın hazzı yaşanıyor

"

Anlatılanlar son derece önemliydi

Sevgiye, kaynaşmaya ve disipline katkı yaparak bir iş bölümü anlayışı, fertlerin birbirine düştüğü günümüz aile yapısı için örnek bir modeldi

Evde, anne baba ve çocukların belli bir sorumluluklarının olması, gerektiğinde de birbirlerinin yardımına koşmaları, hoş bir ahengin oluş¬masını sağlayacaktı

Buna büyük anne ve dedelerin de dahil olduğu düşünülürse, o evde harikulade bir düzenin işleyeceği aşikârdı

Bir ailede, anne babalar, çocuklar ve diğer aile büyükleri arasın da kesin çizgileri olmamakla beraber iş bölümü olduğu ortadadır

Tabii ki, iş bölümünden önce anne babanın ortak görevleri vardır

Bir anlamda bu ortak görevler, iş bölümünün temelini oluşturur

UYGULAYIN

Anne babanın ortak görevleri:

1 Anne baba çocuklarının kendi modelleri olmadığı kardeşlerinden ve arkadaşlarından farklı, bağımsız, kendine özgü zekâ ve kişilik özellikleri olan bir birey olduğu gerçeğinden hareket etmelidir

2 Anne ve babanın çocuklarına, "uygun olan davranışı" ya da neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğretebilmeleri için, gerek kendi aralarında, gerekse çocuklarına yönelttikleri davranışlarında dengeli, tutarlı ve kararlı olmaları gerekir

3 Anne ve babanın güvenli bir çocuğa sahip olabilmeleri için, önce kendilerine, sonra birbirlerine, ardından da çocuklarına güvenmeleri gerekir

4 Ana-baba, önce kendi içlerinde barışık, huzurlu birer birey ve sağlıklı birer örnek model olmalıdır

5 Ana-baba çocuğundan yaşı ve yeteneklerine uygun isteklerde bulunmalı, çocuğu hayal kırıklığına uğratacak, yaşının üs¬tünde beklentiler içine girmemelidir

6 Ana-baba, öncelikle çocuğunu bağımsız bir birey olarak kabul eden, ona sevgi ile yaklaşan ve olumlu ilişki kurmaya çalışan kişiler olmalıdır

Bilinmelidir ki, sevgi temeline dayanan eğitim, sağlam ve başarılı bir eğitimdir

7 Anne ve baba, öyle bir ortam hazırlamalıdır ki, çocuk sanki her zaman anne ve babası yanındaymış gibi kendini güvenli ve hiç yanında değilmiş gibi özgür hissetsin

Böyle bir aile ortamı çocuğun kendine özgü anlayış ve düşüncesini ifade etme imkânı sağlar

8 Ana-baba, çocuğa sevgi veren, girişim yeteneğini ve özgüvenini kazanabilmesi için onu destekleyen kişiler olmalıdırlar

9 İdeal anne ve babalar çocuğun ihtiyaçlarını sezen, onlara uygun cevaplar veren, aşırı hoşgörülü veya katı olmayıp, çocuğa karşı esnek bir yaklaşım içinde olan, davranışların¬da belirli bir devamlılık ve kararlılık sağlayan, karşı çıkma¬dan önce her zaman çocuğun isteklerini dinleyen ana-babalardır

(Yavuzer, 1999: 69)

DİKKAT!

(Babanın Görevleri)

1 Baba ailede otoriteyi temsil eder

Ailenin sevk ve idaresi baba tarafından yapılır

2 Babanın davranışları ile çocuk çok şeyler kavrar

Baba oto¬ritesi aynı zamanda toplumun kurallarını temsil eder

Birtakım yasaklar koyar, çocuk bu yasaklara karşı hareketlerini düzenler

Böylece hem hürriyeti, hem de yasakları tanımış olur

3 Babanın otorite sahibi olması onun kırıcı, ya da tahakküm edici olmasını gerektirmez

4 Baba otoritesi fazla olduğu zaman, özellikle hassas yapılı çocuklar bundan zarar görebilir

5 Baba, çocuğun her yaştaki ilgi ve ihtiyaçlarını bilmeli, hareket ve tutumlarını buna göre ayarlamalıdır

6 Baba, çocuğun eğitiminden ve yetiştirilmesinden birinci derecede sorumlu bir kişidir

7 Baba,-gerektiğinde çocuğuna yapabileceği basit görevler vererek, onda kendine güven ve sorumluluk duygularının gelişmesine katkıda bulunmalıdır

8 Baba, çocuğunun sorularını bıkıp usanmadan cevaplandıran, onunla sohbet eden bir arkadaş olmalıdır

9 Baba, ailede kötü söz, dayak ve diğer zararlı davranışlardan şiddetle kaçınmalı ve uyumlu olmalıdır

ÇOK ÖNEMLİ

(Annenin Görevleri)

1 Çocuk yetiştirmeyi, bilimsel yollarla yapması için, annenin bu konuda kendini yetiştirmiş olması gerekir

2 Anne, çocuk gelişimini çok iyi bilmeli, yemek, uyku, temizlik ve sağlık kontrollerini iyi takip etmeli ve zamanında yapmalıdır

3 Anne çalışan bir kadınsa, çocuğu 0-3 yaşları arasındayken çalışmamayı tercih etmelidir

4 Eğer çalışmak zorundaysa, eve geldiğinde onunla yeteri kadar ilgilenmelidir

5 Anne, her şeyden önce çocuğunun bağımsız bir varlık oldu¬ğunu kabul ederek, ona baskı yapmadan, sevgi ve şefkat duygularını aşılamalıdır

6 Anne; çocuğunun yerine çalışmak, kendini ona siper etmek yerine, ona destek olmayı bilmelidir

7 Anne, çocuğunu kendi kendisini koruyacak biçimde yetiştirip, onun üzerindeki koruyucu ve kollayıcı olma özelliğini en aza indirmelidir

8 Anne, çocuğunun yaşantısından haberdar olmakla birlikte onun özel bir yaşantısı olabileceğini kabul etmelidir

9 Ona yakın olmalı, saygı duymalı, davranışlarını desteklemeli ve cesaret vermelidir

10 Anneler her şeyin en iyisini kendilerinin bildiğini zannetmemek ve daha sağlıklı çocuklar yetiştirmek için kendilerini çok yönlü geliştirmeliler

UNUTMAYIN!

(Çocukların Görevleri)
1 Çocuklarda özgüvenin oluşması ve sorumluluk anlayışının gelişmesi için, ailede onlara mutlaka ortak görevler verilmelidir

2 Çocuklara, evlerdeki çiçeklerin bakımı bırakılmalıdır

3 Evin ekmek ihtiyacı ve küçük bakkal işleri çocuklara görev olarak verilmeli

4 Çocuklardan masasını düzeltmek, çalıştığı odayı temiz tutmak, yatağını toplamak gibi işlerin yerine getirilmesi istenilmelidir

5 Onlara misafir karşılama ve uğurlamaya iştirak etmeyi, çay -kahve tutmayı, büyüklerinin elini öpmeyi öğretmeli

6 Parayı tasarruflu harcaması, eşyalarını özenle kullanması, çalışmasını planlayıp düzenli hale getirmesi öğütlenmelidir

7 Evin telefonlarına bakma, mektup atma, faturaları yatırma gibi sorumluluklar çocuklara bırakılmalıdır

8 Çocuğun yaşı büyüdükçe, kendi isteği doğrultusunda uygun işlerde çalışıp, hayatın gerçeklerini tanıması temin edilmelidir

9 Çocuğun kazandığı paraya dokunulmamak, onun tasarruflarını yine kendi ihtiyacına uygun şekilde harcaması tavsiye edilmelidir

(Ertuğrul, 2000: 157)

08-04-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Anne Ve Baba Eğitimi İçin Yeni Teknikler İLK SÖZ Ailede anne ve babaya düşen görevler bir ayrılık değil, tamamlayıcı bir iştir BU MEKTUBU OKUYUN Halit Bey, Bu size kaçıncı mektubum oldu bilmiyorum Yine bir sorun ile karşınızdayım Biz çocukluk döneminde anne ve babamızın bizlere olan yaklaşımlarında çok farklılık gözledik Evde annemin yaptığına babam, babamın yaptığına da annem karışmaz¬dı Meselâ, babamın ev temizlediğini, yemek yaptığını ve bulaşık yıkadığını hiç görmemiştik Annem hastalandığında veya evde olmadığı zaman, babam yemek yapamaz, aç kalırdık Annem ise, evin dışındaki işleri babam olmadan takip edemezdi Bunlar bir tamamlayıcı değil, ailede kesin bir iş bölümü olduğunu anlatan davranışlardı Bizim kuşak her ne kadar bu kesin ayrımı ortadan kaldırdı ve daha kaynaştırıcı ve tamamlayıcı bir gelişme içine girdiyse de, yine de anne, anne olduğu gerçeğini; baba da, baba olduğu gerçeğini ortadan kaldıramadı Yeni dünyanın her yerinde annelik görevi ile babalık görevi birbirinden ayrı gözükmektedir Birbirlerine olan destek ve yardımlar bunu ortadan kaldırmaktadır Sizce, günümüzde anne baba görevleri ve başka bir ifadeyle aile içi işbölümü nasıl olmalıdır? Dua ile kalın Nursen Yücel ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Ailede belli bir düzenin oluşmasında, şüphesiz ki fertlerin ayrı ayrı sorumlulukları vardır Bu sorumluluğun büyük bir kısmını an¬ne ve baba üstlenir Babaanne, anneanne ve dedeler ise zaman za¬man bu sorumluluğa ortak olurlar Ailedeki diğer büyük kardeşler de, çocuk eğitiminde bu sorumluluğu paylaşan diğer bireylerdir Buna bir anlamda iş bölümü denilmektedir (~ BİR ANI ) Çevrenin engin bir saygı ve hürmet duyduğu bir büyüğümüzün evine, bayram ziyareti için gitmiştik Bizi kapıda ailenin büyük oğlu karşıladı ve tatlı bir tebessümle içeri buyur etti Ardından anne ve babası bizleri karşıladılar Son derece' sade ve tertipli bir odaya götürdüler Şeker-kolonyayı, evin en küçüğü tuttu Kahve ve çayımızı ise, bir di¬ğer kardeş getirip tuttu Evde telaşsız ve disiplinli bir sistem yürüyordu Herkes ne yapacağı¬nı çok iyi biliyor, bir işe birkaç kişi koşmuyor veya bir iş sahibini beklemiyordu Koyu bayram sohbeti esnasında, ev sahibine evdeki bu güzel uyumun sırrını sormuştum "Bizim evimizde herkesin bir görevi var," dedi "Kimse kimsenin işi¬ne karışmaz Ancak, çok ağır geldiğinde yardımına koşarız" "Bir anlamda iş bölümü mü?" diye sordum "Evet," dedi "İş bölümü de denebilir Ancak, bu iş bölümü 'Ben görevimi yaptım, başkasından bana ne' şeklinde değil de, 'Ben de adam yerine konuyorum, benim de bir işim var ve aileme katkıda bulunuyorum' anlayışıyla yürür Çocuklarımda hem sorumluluk duygusu gelişiyor, hem de işe yara¬mış olmanın hazzı yaşanıyor" Anlatılanlar son derece önemliydi Sevgiye, kaynaşmaya ve disipline katkı yaparak bir iş bölümü anlayışı, fertlerin birbirine düştüğü günümüz aile yapısı için örnek bir modeldi Evde, anne baba ve çocukların belli bir sorumluluklarının olması, gerektiğinde de birbirlerinin yardımına koşmaları, hoş bir ahengin oluş¬masını sağlayacaktı Buna büyük anne ve dedelerin de dahil olduğu düşünülürse, o evde harikulade bir düzenin işleyeceği aşikârdı Bir ailede, anne babalar, çocuklar ve diğer aile büyükleri arasın da kesin çizgileri olmamakla beraber iş bölümü olduğu ortadadır Tabii ki, iş bölümünden önce anne babanın ortak görevleri vardır Bir anlamda bu ortak görevler, iş bölümünün temelini oluşturur UYGULAYIN Anne babanın ortak görevleri: 1 Anne baba çocuklarının kendi modelleri olmadığı kardeşlerinden ve arkadaşlarından farklı, bağımsız, kendine özgü zekâ ve kişilik özellikleri olan bir birey olduğu gerçeğinden hareket etmelidir 2 Anne ve babanın çocuklarına, "uygun olan davranışı" ya da neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğretebilmeleri için, gerek kendi aralarında, gerekse çocuklarına yönelttikleri davranışlarında dengeli, tutarlı ve kararlı olmaları gerekir 3 Anne ve babanın güvenli bir çocuğa sahip olabilmeleri için, önce kendilerine, sonra birbirlerine, ardından da çocuklarına güvenmeleri gerekir 4 Ana-baba, önce kendi içlerinde barışık, huzurlu birer birey ve sağlıklı birer örnek model olmalıdır 5 Ana-baba çocuğundan yaşı ve yeteneklerine uygun isteklerde bulunmalı, çocuğu hayal kırıklığına uğratacak, yaşının üs¬tünde beklentiler içine girmemelidir 6 Ana-baba, öncelikle çocuğunu bağımsız bir birey olarak kabul eden, ona sevgi ile yaklaşan ve olumlu ilişki kurmaya çalışan kişiler olmalıdır Bilinmelidir ki, sevgi temeline dayanan eğitim, sağlam ve başarılı bir eğitimdir 7 Anne ve baba, öyle bir ortam hazırlamalıdır ki, çocuk sanki her zaman anne ve babası yanındaymış gibi kendini güvenli ve hiç yanında değilmiş gibi özgür hissetsin Böyle bir aile ortamı çocuğun kendine özgü anlayış ve düşüncesini ifade etme imkânı sağlar 8 Ana-baba, çocuğa sevgi veren, girişim yeteneğini ve özgüvenini kazanabilmesi için onu destekleyen kişiler olmalıdırlar 9 İdeal anne ve babalar çocuğun ihtiyaçlarını sezen, onlara uygun cevaplar veren, aşırı hoşgörülü veya katı olmayıp, çocuğa karşı esnek bir yaklaşım içinde olan, davranışların¬da belirli bir devamlılık ve kararlılık sağlayan, karşı çıkma¬dan önce her zaman çocuğun isteklerini dinleyen ana-babalardır (Yavuzer, 1999: 69) DİKKAT! (Babanın Görevleri) 1 Baba ailede otoriteyi temsil eder Ailenin sevk ve idaresi baba tarafından yapılır 2 Babanın davranışları ile çocuk çok şeyler kavrar Baba oto¬ritesi aynı zamanda toplumun kurallarını temsil eder Birtakım yasaklar koyar, çocuk bu yasaklara karşı hareketlerini düzenler Böylece hem hürriyeti, hem de yasakları tanımış olur 3 Babanın otorite sahibi olması onun kırıcı, ya da tahakküm edici olmasını gerektirmez 4 Baba otoritesi fazla olduğu zaman, özellikle hassas yapılı çocuklar bundan zarar görebilir 5 Baba, çocuğun her yaştaki ilgi ve ihtiyaçlarını bilmeli, hareket ve tutumlarını buna göre ayarlamalıdır 6 Baba, çocuğun eğitiminden ve yetiştirilmesinden birinci derecede sorumlu bir kişidir 7 Baba,-gerektiğinde çocuğuna yapabileceği basit görevler vererek, onda kendine güven ve sorumluluk duygularının gelişmesine katkıda bulunmalıdır 8 Baba, çocuğunun sorularını bıkıp usanmadan cevaplandıran, onunla sohbet eden bir arkadaş olmalıdır 9 Baba, ailede kötü söz, dayak ve diğer zararlı davranışlardan şiddetle kaçınmalı ve uyumlu olmalıdır ÇOK ÖNEMLİ (Annenin Görevleri) 1 Çocuk yetiştirmeyi, bilimsel yollarla yapması için, annenin bu konuda kendini yetiştirmiş olması gerekir 2 Anne, çocuk gelişimini çok iyi bilmeli, yemek, uyku, temizlik ve sağlık kontrollerini iyi takip etmeli ve zamanında yapmalıdır 3 Anne çalışan bir kadınsa, çocuğu 0-3 yaşları arasındayken çalışmamayı tercih etmelidir 4 Eğer çalışmak zorundaysa, eve geldiğinde onunla yeteri kadar ilgilenmelidir 5 Anne, her şeyden önce çocuğunun bağımsız bir varlık oldu¬ğunu kabul ederek, ona baskı yapmadan, sevgi ve şefkat duygularını aşılamalıdır 6 Anne; çocuğunun yerine çalışmak, kendini ona siper etmek yerine, ona destek olmayı bilmelidir 7 Anne, çocuğunu kendi kendisini koruyacak biçimde yetiştirip, onun üzerindeki koruyucu ve kollayıcı olma özelliğini en aza indirmelidir 8 Anne, çocuğunun yaşantısından haberdar olmakla birlikte onun özel bir yaşantısı olabileceğini kabul etmelidir 9 Ona yakın olmalı, saygı duymalı, davranışlarını desteklemeli ve cesaret vermelidir 10 Anneler her şeyin en iyisini kendilerinin bildiğini zannetmemek ve daha sağlıklı çocuklar yetiştirmek için kendilerini çok yönlü geliştirmeliler UNUTMAYIN! (Çocukların Görevleri) 1 Çocuklarda özgüvenin oluşması ve sorumluluk anlayışının gelişmesi için, ailede onlara mutlaka ortak görevler verilmelidir 2 Çocuklara, evlerdeki çiçeklerin bakımı bırakılmalıdır 3 Evin ekmek ihtiyacı ve küçük bakkal işleri çocuklara görev olarak verilmeli 4 Çocuklardan masasını düzeltmek, çalıştığı odayı temiz tutmak, yatağını toplamak gibi işlerin yerine getirilmesi istenilmelidir 5 Onlara misafir karşılama ve uğurlamaya iştirak etmeyi, çay -kahve tutmayı, büyüklerinin elini öpmeyi öğretmeli 6 Parayı tasarruflu harcaması, eşyalarını özenle kullanması, çalışmasını planlayıp düzenli hale getirmesi öğütlenmelidir 7 Evin telefonlarına bakma, mektup atma, faturaları yatırma gibi sorumluluklar çocuklara bırakılmalıdır 8 Çocuğun yaşı büyüdükçe, kendi isteği doğrultusunda uygun işlerde çalışıp, hayatın gerçeklerini tanıması temin edilmelidir 9 Çocuğun kazandığı paraya dokunulmamak, onun tasarruflarını yine kendi ihtiyacına uygun şekilde harcaması tavsiye edilmelidir (Ertuğrul, 2000: 157)