Felsefe Akımları

MATERYALİZM

En geniş anlamıyla materyalizm var olan her ne ise tamamıyla maddi olduğunu ya da en azından maddi olana bağlı bulunduğunu ileri sürer (Materyalizm daha genel biçimiyle bütün gerçekliğin temelde maddi olduğu daha özel biçimiyle de insan gerçekliğinin maddi olduğunu ileri sürer) Marksist gelenekte normal olarak daha zayıf ve indirgemeci olmayan bir materyalizm var olmuş, ancak kavram çeşitli biçimleri altında ortaya konmuştur Aşağıdaki tanımlamalar öncelikle terminolojiye açıklık getirecektir Felsefi materyalizm Plehanov ‘u izleyerek tarihsel materyalizmden, Lenin ‘i izleyerek bilimsel materyalizmden genel olarak ayırt edilir

Marx’ın materyalist tarih anlayışı’nın felsefî açıdan başlıca önemli noktalan şunlardır:

a) Toplumsal yaşamda düşüncelerin öncelikle özerkliklerinin daha sonra da üstünlüklerinin reddi;

b) Soyut felsefi düşüncenin tersine yöntemsel olarak somut tarihsel araştırmaya bağlılık;

c) Toplumsal yaşamın üretim ve yeniden üretiminde insan etkinliğinin (praxis) merkezi rolünün kavramlaştırılması, buradan hareketle;

d) İnsanlık tarihinde toplumsal ilişkilerin dolayımının ve doğanın dönüştürülmesinin nedeni olarak emeğin öneminin vurgulanması;

e) Marx’ın türsel bir hümanizm olarak anlaşılmış bir doğalcılığı savunarak insanı temelde doğa ile birliği içinde kavradığı erken dönem (özellikle Ekonomik ve Felsefi Elyazmaları) yazılarının dışavurumculuğundan; insanı temelde doğaya karşı ve onun egemeni olarak kavradığı orta ve geç dönem yazılarının teknolojik Prometheusçuluğa doğru değişme göstererek insan açısından doğanın anlamını vurgulaması;

f) Bütününde Marx’ta insan-doğa ilişkisini içsel olarak -insanin temelde doğaya bağımlı olması ancak doğanın temelde insandan bağımsız olması biçiminde- simetrik olmayan bir şekilde ele aldığı, bilimsel gerçekçiliğe doğru göreceli olarak gelişen bir bağlanma ve gündelik gerçekliğe sürekli bir bağlanış

Alıntıdır