Çernobil Araştırması - Bir Kızın Günlüğü..

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-04-2012

Dikkat - Bu Yazılı Belgesel Gezgin Bir Kızın Notlarından Yola Çıkılarak Hazırlanmıştır

Yıllar Öncesinde Yaşanan Büyük Kazanın Yol Açtığı Yıkım Açıkça Anlatılmaktadır

Bu Belgeseli Okuyarak Çernobille İlgili Daha Çok Bilgiye Şahit Olacaksınız

Yazar - Elena Filatova
Websitesi - http://www

elenafilatova

com
Çeviri Kendisi Tarafından Yapılmıştır

Resimler yazarın websitesinden alınmıştır bazıları tarafımdan seçilerek düzenlenmiştir

Hayalet Kasaba - Takdim
Adım Elena

Bu sitenin sahibiyim, ve satacak hiçbir şeyim yok

Sahip olduğum tek şey, motosikletim ve içimdeki merak ve hız canavarının beni götüreceği her yere gidecek mutlak özgürlük

Yazarı tarafından bu sitenin bakımı yapılmaktadır, ama internet trafiği yoğun olduğunda site ara sıra açılmayabilir

Motosikletle Gezmek

Hayatım boyunca motosiklet kullandım ve yıllar içinde birkaç farklı motosiklete sahip oldum

Mükemmel bir motosiklet arayışım bir Kawasaki Ninja'yla bitti; 147 beygir gücünde, bir kurşun kadar hızlı ve uzun yolculuklar için konforlu bir motosiklet

Çok seyahat ederim ve favori güzergâhım Kiev'in kuzeyine, evimden 130km uzakta olan Çernobil'in 'Ölü Bölge'sine doğrudur

Neden mi favorim? Çünkü orada boş yollarda uzun gezintilere çıkabiliyorsunuz

Oradaki tüm insanlar bölgeyi terk etmiş ve doğa çiçek açmış

Güzel ormanlar ve göller var

Kamyonlar veya ordu araçları tarafından kullanılmadığı yerlerde yollar hâlâ yirmi yıl öncesinde oldukları gibi duruyor, tabi nadiren de olsa filizlenecek bir çatlak bulan otlar hariç

Zaman yollara zarar vermiyor, yani tekrar normal trafiğe açılana kadar oldukları gibi kalabilirler

Birkaç yüzyıl sonra

Röntgen
Yolcuğuluğumuza başlarken, radyasyon hakkında birkaç ufak şey öğrenmeliyiz

Oldukça kolay, radyasyon seviyesini ölçtüğümüz aletin adı Geiger sayacı

Sayacı Kiev'de açarsanız saatte 12-16 mikroröntgen civarı ölçecektir

Rusya ve Amerika'nın tipik bir şehrinde 10-12 mikroröntgen ölçecektir

Çoğu Avrupa şehrinin ortasında ise saatte 20 mikroröntgen ölçer

1000 mikroröntgen 1 miliröntgene eşittir ve 1000 miliröntgen 1 röntgene eşittir

Yani 1 röntgen tipik bir şehirdeki ortalama radyasyon seviyesinin 100000 katıdır

5 saatlik bir süreçte 500 röntgenlik bir doz insanlar için ölümcüldür

İlginçtir ki, bu dozun ancak iki buçuk katı bir tavuğu öldürebilir ve yüz katından fazlası da bir hamamböceğini

Bu tür bir radyasyon seviyesi artık Çernobil'de bulunmuyor

Patlamadan sonraki ilk günlerde, reaktörün etrafındaki bazı yerlerden saatte 3000'le 30000 röntgen arası bir değer yayılıyordu

Reaktördeki yangını söndürmek için gönderilen itfaiyeciler bölgedeki gama radyasyonundan dolayı kızarmıştı

Reaktörden kalanlar çelik ve betondan dev bir lahde gömüldü

Bu yüzden bölge seyahat etmek için nispeten güvenli sayılır, tabii yoldan ayrılmadığınız ve yanlış yerlere gitmediğiniz sürece

Yukarıdaki harita ölü bölgedeki yolculuğumuzu gösteriyor

Radyasyon toprağa karışmış; elmalarda, mantarlarda duruyor

Asfalt tarafındansa tutulmuyor, bu da bölgede yolculuk yapmayı mümkün kılıyor

Kontrol noktalarındaki dosimetreli(alınan radyasyonu ölçen alet) adamlarla hiç problem yaşamadım

Onlar konunun uzmanları, ve aracınızda radyasyon bulurlarsa, aracınıza kimyasal bir yıkama uyguluyorlar

Tabii radyasyonla alakası olmadığı halde, 'uzmanların' bana kimyasal yıkama uygulamak için mazeret uydurdukları birkaç seferi saymıyorum

25 Nisan 1986 Cuma akşamı, Çernobil-4'teki reaktör ekibi, ertesi gün için, elektrik enerjisi kesildiğinde, türbinlerin daha ne kadar süre dönerek güç üretebileceğini öğrenmek için bir test hazırladılar

Bu tehlikeli bir testti, ancak daha önce de yapılmıştı

Hazırlıkların bir aşaması olarak, otomatik kapatma güvenlik mekanizmaları dahil bazı kritik kontrol sistemlerini devre dışı bıraktılar

Kısa süre sonra, 26 Nisan gecesi saat 1:00'da, soğutucu suyun akışı yavaşladı ve güç yükselmeye başladı

1:23'te, öperatör reaktörü kapatmak için harekete geçti ancak önceki hataların birbirini tetikleyen etkileri keskin bir güç yükselmesine neden oldu, bu da 1000 tonluk reaktör kapağını havaya uçuran büyük buhar patlamalarına

211 adet kontrol çubuğundan(reaktörde uranyum ve plütonyumun kendini fisyonlarayarak kontrolden çıkmasını önlemek için nötronları yakalayan cihaz) bazıları eridi

Ardından sebebi hâlâ uzmanlar arasında bir tartışma konusu olan ikinci bir patlama yanan radyoaktif yakıt merkezinin(nükleer tepkimenin gerçekleştiği reaktör kısmı) parçalarını fırlattı ve içeri hava girmesine sebep oldu

İçeri giren hava içerideki birkaç tonluk grafit izolasyon bloklarını tutuşturdu

Grafit bir kez yanmaya başladığında söndürmek neredeyse imkansızdır

Söndürme işlemi 9 gün sürdü ve helikopterlerden 5000 ton kum, bor, dolomit, kil ve kurşun atıldı

Radyasyon o kadar şiddetliydi ki o cesur pilotların çoğu hayatını kaybetti

Radyasyonun çoğunu atmosfere yayan şey grafit ateşiydi

Atmosferdeki bu radyasyon binlerce mil uzaktan bile ölçülebiliyordu

Bunlar affedilemez tasarım hatalarıydı

Kazanın sebepleri insan hatası ve kusurlu teknolojinin vahim bir bileşimi olarak tanımlandı

Andrei Sakharov şöyle diyor, "Çernobil'deki kaza, sistemimizin modern teknolojiyi yönetemediğini göstermiştir

"
Sovyet adalet geleneği doğrultusunda kazanın olduğu vardiyada çalışan birkaç kişi suçları ayırdedilmeksizin hapsedildi

Vardiyadan 25 kişi öldü

Radyasyon Çernobil Bölgesi'nde 10000 yıl boyunca kalacak, ancak insanlar 600 yıl sonra -300 yıl daha fazla ya da az olabilir- bölgeye yeniden yerleşebilir

Uzmanlar o vakte kadar en tehlikeli elementlerin yeteri kadar kaybolacağını -ya da tüm dünyanın havasına, suyuna, toprağına karışacağını- öngörüyorlar

Eğer hükümetimiz bir şekilde gerekli araştırmayı yapacak parayı ve siyasi iradeyi bulabilirse, belki de kirliliği daha erken etkisizleştirecek ya da temizleyecek bir yol bulunabilir

Aksi takdirde, bizden sonraki kuşaklar radyasyonun tolere edilebilir bir seviyeye düşmesini beklemek zorunda kalacak

En düşük bilimsel tahmin bile 300 yıl öngörüyor, bazı bilim adamlarıysa sürenin 900 yıl kadar uzun olacağını söylüyor

Ben 300 olacağını düşünüyorum ama insanlar benim bu tahminimi genellikle iyimser buluyor

Eğer bitkiler konuşabilseydi, bu ağaç, hikayesini dinlemek istediğim biri olurdu

İkinci Dünya Savaşı sırasında bu bir darağacıydı

Naziler bu ağacı partizanları(Müttefik kuvvetlere destek için gerilla savaşı veren silahlı halk gücü üyeleri) asmakta kullanmıştı

Sonraları partizanlar hainleri bu ağaçta astı

Adaletsizliklerin bir anıtı olarak ayakta kalmıştı

Kazadan sonra iki olayın anıtı ve Çernobil trajedisinin sembolü haline geldi

Daha sonra ağaç yıkıldı ve yerine parlak alüminyum bir ağaç konuldu

Belki de ölmeyen şeylere adanmış bir mabet olarak, kitlesel aptallık gibi

Hatırlıyorum

Ukrayna dilinde Çernobil bir çiçeğin adıdır, pelin çiçeği

Bu kelime buranın insanlarını korkutur

Belki de bunun sebebi İncil'in Vahiy bölümünde Pelin çiçeğinden kıyamet alameti olarak bahsetmesidir

8:10 Üçüncü melek borazanını çaldı

Gökten, meşale gibi yanan büyük bir yıldız ırmakların üçte biri üzerine ve su pınarlarının üzerine düştü

8:11 Bu yıldızın adı Pelin'dir

Suların üçte biri pelin gibi acılaştı

Acılaşan sulardan içen birçok insan öldü

Ayrıca, Ukrayna dilinde sözcüğü bölerseniz, "chorno" siyah, 'byl' acı demek

Birine Çerni'ye gittiğimi söylediğimde aldığım en iyi cevap, 'Delirdin mi? oluyor

Babam insanların göremedikleri, hissedemedikleri, koklayamadıkları ölümcül bir şeyden korktuğunu söylerdi

Belki bu, o sözcüklerin, ölümün kendisinin iyi bir tarifi olduğundandır

Babam nükleer fizikçi ve beni birçok konuda eğitti

Gittiğim yerden çok, motosikletimin hızı konusunda endişeli

Çernobil'e yolculuklarım bir parkta yürüyüşe çıkmak gibi olmasa da, risk kontrol altında tutulabilir

Bazen tek başıma geziyorum, bazen de motosikletimin arkasına bir yolcu alıyorum

Ama asla başka bir araçla birlikte gitmiyorum çünkü başka bir aracın önümden gidip toz kaldırmasını istemem

1986'da hâlâ okula giden bir kızdım ve radyasyon seviyesi Kiev'de yükselmeye başladığında babam bizi bir trene bindirip büyükannemin evine yolladı

Büyükannem 800km uzakta yaşıyordu, ancak buna rağmen babam bunun bizi eriyen nükleer santralin etkilerinden koruyacak kadar uzak olduğundan emin değildi

Gücü elinde bulunduran komünist hükümet kaza hakkında sessiz kaldı

Hükümet Kiev'de halkı kıymetli işçi bayramlarının kutlamalarına katılmaya zorladı ve bu sırada insanlar yabancı radyolardan ve kazada ölenlerin yakınlarından kazanın haberlerini almaya başladılar

Gerçek panik kazadan 7-10 gün sonra başladı

İlk on gün boyunca, konu hala bir devlet sırrıyken, korunmasız olarak çok yüksek seviyedeki radyasyona maruz kalanlar ve bölgenin hiçbir şeyden kuşkulanmamış ziyaretçileri ya öldüler, ya da ciddi sağlık problemleri yaşadılar

08-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Çernobil Araştırması - Bir Kızın Günlüğü.. Dikkat - Bu Yazılı Belgesel Gezgin Bir Kızın Notlarından Yola Çıkılarak Hazırlanmıştır Yıllar Öncesinde Yaşanan Büyük Kazanın Yol Açtığı Yıkım Açıkça AnlatılmaktadırBu Belgeseli Okuyarak Çernobille İlgili Daha Çok Bilgiye Şahit Olacaksınız Yazar - Elena Filatova Websitesi - http://wwwelenafilatovacom Çeviri Kendisi Tarafından Yapılmıştır Resimler yazarın websitesinden alınmıştır bazıları tarafımdan seçilerek düzenlenmiştir Hayalet Kasaba - Takdim Adım Elena Bu sitenin sahibiyim, ve satacak hiçbir şeyim yok Sahip olduğum tek şey, motosikletim ve içimdeki merak ve hız canavarının beni götüreceği her yere gidecek mutlak özgürlük Yazarı tarafından bu sitenin bakımı yapılmaktadır, ama internet trafiği yoğun olduğunda site ara sıra açılmayabilir Motosikletle Gezmek Hayatım boyunca motosiklet kullandım ve yıllar içinde birkaç farklı motosiklete sahip oldum Mükemmel bir motosiklet arayışım bir Kawasaki Ninja'yla bitti; 147 beygir gücünde, bir kurşun kadar hızlı ve uzun yolculuklar için konforlu bir motosiklet Çok seyahat ederim ve favori güzergâhım Kiev'in kuzeyine, evimden 130km uzakta olan Çernobil'in 'Ölü Bölge'sine doğrudur Neden mi favorim? Çünkü orada boş yollarda uzun gezintilere çıkabiliyorsunuz Oradaki tüm insanlar bölgeyi terk etmiş ve doğa çiçek açmış Güzel ormanlar ve göller var Kamyonlar veya ordu araçları tarafından kullanılmadığı yerlerde yollar hâlâ yirmi yıl öncesinde oldukları gibi duruyor, tabi nadiren de olsa filizlenecek bir çatlak bulan otlar hariç Zaman yollara zarar vermiyor, yani tekrar normal trafiğe açılana kadar oldukları gibi kalabilirler Birkaç yüzyıl sonra Röntgen Yolcuğuluğumuza başlarken, radyasyon hakkında birkaç ufak şey öğrenmeliyiz Oldukça kolay, radyasyon seviyesini ölçtüğümüz aletin adı Geiger sayacı Sayacı Kiev'de açarsanız saatte 12-16 mikroröntgen civarı ölçecektir Rusya ve Amerika'nın tipik bir şehrinde 10-12 mikroröntgen ölçecektir Çoğu Avrupa şehrinin ortasında ise saatte 20 mikroröntgen ölçer 1000 mikroröntgen 1 miliröntgene eşittir ve 1000 miliröntgen 1 röntgene eşittir Yani 1 röntgen tipik bir şehirdeki ortalama radyasyon seviyesinin 100000 katıdır 5 saatlik bir süreçte 500 röntgenlik bir doz insanlar için ölümcüldür İlginçtir ki, bu dozun ancak iki buçuk katı bir tavuğu öldürebilir ve yüz katından fazlası da bir hamamböceğini Bu tür bir radyasyon seviyesi artık Çernobil'de bulunmuyor Patlamadan sonraki ilk günlerde, reaktörün etrafındaki bazı yerlerden saatte 3000'le 30000 röntgen arası bir değer yayılıyordu Reaktördeki yangını söndürmek için gönderilen itfaiyeciler bölgedeki gama radyasyonundan dolayı kızarmıştı Reaktörden kalanlar çelik ve betondan dev bir lahde gömüldü Bu yüzden bölge seyahat etmek için nispeten güvenli sayılır, tabii yoldan ayrılmadığınız ve yanlış yerlere gitmediğiniz sürece Yukarıdaki harita ölü bölgedeki yolculuğumuzu gösteriyor Radyasyon toprağa karışmış; elmalarda, mantarlarda duruyor Asfalt tarafındansa tutulmuyor, bu da bölgede yolculuk yapmayı mümkün kılıyor Kontrol noktalarındaki dosimetreli(alınan radyasyonu ölçen alet) adamlarla hiç problem yaşamadım Onlar konunun uzmanları, ve aracınızda radyasyon bulurlarsa, aracınıza kimyasal bir yıkama uyguluyorlar Tabii radyasyonla alakası olmadığı halde, 'uzmanların' bana kimyasal yıkama uygulamak için mazeret uydurdukları birkaç seferi saymıyorum 25 Nisan 1986 Cuma akşamı, Çernobil-4'teki reaktör ekibi, ertesi gün için, elektrik enerjisi kesildiğinde, türbinlerin daha ne kadar süre dönerek güç üretebileceğini öğrenmek için bir test hazırladılar Bu tehlikeli bir testti, ancak daha önce de yapılmıştı Hazırlıkların bir aşaması olarak, otomatik kapatma güvenlik mekanizmaları dahil bazı kritik kontrol sistemlerini devre dışı bıraktılar Kısa süre sonra, 26 Nisan gecesi saat 1:00'da, soğutucu suyun akışı yavaşladı ve güç yükselmeye başladı 1:23'te, öperatör reaktörü kapatmak için harekete geçti ancak önceki hataların birbirini tetikleyen etkileri keskin bir güç yükselmesine neden oldu, bu da 1000 tonluk reaktör kapağını havaya uçuran büyük buhar patlamalarına 211 adet kontrol çubuğundan(reaktörde uranyum ve plütonyumun kendini fisyonlarayarak kontrolden çıkmasını önlemek için nötronları yakalayan cihaz) bazıları eridi Ardından sebebi hâlâ uzmanlar arasında bir tartışma konusu olan ikinci bir patlama yanan radyoaktif yakıt merkezinin(nükleer tepkimenin gerçekleştiği reaktör kısmı) parçalarını fırlattı ve içeri hava girmesine sebep oldu İçeri giren hava içerideki birkaç tonluk grafit izolasyon bloklarını tutuşturdu Grafit bir kez yanmaya başladığında söndürmek neredeyse imkansızdır Söndürme işlemi 9 gün sürdü ve helikopterlerden 5000 ton kum, bor, dolomit, kil ve kurşun atıldı Radyasyon o kadar şiddetliydi ki o cesur pilotların çoğu hayatını kaybetti Radyasyonun çoğunu atmosfere yayan şey grafit ateşiydi Atmosferdeki bu radyasyon binlerce mil uzaktan bile ölçülebiliyordu Bunlar affedilemez tasarım hatalarıydı Kazanın sebepleri insan hatası ve kusurlu teknolojinin vahim bir bileşimi olarak tanımlandı Andrei Sakharov şöyle diyor, "Çernobil'deki kaza, sistemimizin modern teknolojiyi yönetemediğini göstermiştir" Sovyet adalet geleneği doğrultusunda kazanın olduğu vardiyada çalışan birkaç kişi suçları ayırdedilmeksizin hapsedildi Vardiyadan 25 kişi öldü Radyasyon Çernobil Bölgesi'nde 10000 yıl boyunca kalacak, ancak insanlar 600 yıl sonra -300 yıl daha fazla ya da az olabilir- bölgeye yeniden yerleşebilir Uzmanlar o vakte kadar en tehlikeli elementlerin yeteri kadar kaybolacağını -ya da tüm dünyanın havasına, suyuna, toprağına karışacağını- öngörüyorlar Eğer hükümetimiz bir şekilde gerekli araştırmayı yapacak parayı ve siyasi iradeyi bulabilirse, belki de kirliliği daha erken etkisizleştirecek ya da temizleyecek bir yol bulunabilir Aksi takdirde, bizden sonraki kuşaklar radyasyonun tolere edilebilir bir seviyeye düşmesini beklemek zorunda kalacak En düşük bilimsel tahmin bile 300 yıl öngörüyor, bazı bilim adamlarıysa sürenin 900 yıl kadar uzun olacağını söylüyor Ben 300 olacağını düşünüyorum ama insanlar benim bu tahminimi genellikle iyimser buluyor Eğer bitkiler konuşabilseydi, bu ağaç, hikayesini dinlemek istediğim biri olurdu İkinci Dünya Savaşı sırasında bu bir darağacıydı Naziler bu ağacı partizanları(Müttefik kuvvetlere destek için gerilla savaşı veren silahlı halk gücü üyeleri) asmakta kullanmıştı Sonraları partizanlar hainleri bu ağaçta astı Adaletsizliklerin bir anıtı olarak ayakta kalmıştı Kazadan sonra iki olayın anıtı ve Çernobil trajedisinin sembolü haline geldi Daha sonra ağaç yıkıldı ve yerine parlak alüminyum bir ağaç konuldu Belki de ölmeyen şeylere adanmış bir mabet olarak, kitlesel aptallık gibi Hatırlıyorum Ukrayna dilinde Çernobil bir çiçeğin adıdır, pelin çiçeği Bu kelime buranın insanlarını korkutur Belki de bunun sebebi İncil'in Vahiy bölümünde Pelin çiçeğinden kıyamet alameti olarak bahsetmesidir 8:10 Üçüncü melek borazanını çaldı Gökten, meşale gibi yanan büyük bir yıldız ırmakların üçte biri üzerine ve su pınarlarının üzerine düştü 8:11 Bu yıldızın adı Pelin'dir Suların üçte biri pelin gibi acılaştı Acılaşan sulardan içen birçok insan öldü Ayrıca, Ukrayna dilinde sözcüğü bölerseniz, "chorno" siyah, 'byl' acı demek Birine Çerni'ye gittiğimi söylediğimde aldığım en iyi cevap, 'Delirdin mi? oluyor Babam insanların göremedikleri, hissedemedikleri, koklayamadıkları ölümcül bir şeyden korktuğunu söylerdi Belki bu, o sözcüklerin, ölümün kendisinin iyi bir tarifi olduğundandır Babam nükleer fizikçi ve beni birçok konuda eğitti Gittiğim yerden çok, motosikletimin hızı konusunda endişeli Çernobil'e yolculuklarım bir parkta yürüyüşe çıkmak gibi olmasa da, risk kontrol altında tutulabilir Bazen tek başıma geziyorum, bazen de motosikletimin arkasına bir yolcu alıyorum Ama asla başka bir araçla birlikte gitmiyorum çünkü başka bir aracın önümden gidip toz kaldırmasını istemem 1986'da hâlâ okula giden bir kızdım ve radyasyon seviyesi Kiev'de yükselmeye başladığında babam bizi bir trene bindirip büyükannemin evine yolladı Büyükannem 800km uzakta yaşıyordu, ancak buna rağmen babam bunun bizi eriyen nükleer santralin etkilerinden koruyacak kadar uzak olduğundan emin değildi Gücü elinde bulunduran komünist hükümet kaza hakkında sessiz kaldı Hükümet Kiev'de halkı kıymetli işçi bayramlarının kutlamalarına katılmaya zorladı ve bu sırada insanlar yabancı radyolardan ve kazada ölenlerin yakınlarından kazanın haberlerini almaya başladılar Gerçek panik kazadan 7-10 gün sonra başladı İlk on gün boyunca, konu hala bir devlet sırrıyken, korunmasız olarak çok yüksek seviyedeki radyasyona maruz kalanlar ve bölgenin hiçbir şeyden kuşkulanmamış ziyaretçileri ya öldüler, ya da ciddi sağlık problemleri yaşadılar