|
Prof. Dr. Sinsi
|
Deprem Anında Yapabileceklerimiz?
Felaket Başa Gelmeden Evvel Önleyici ve Koruyucu Tedbirler Düşünmek Lazım
Felaket Geldikten Sonra Dövünmenin Yararı Yoktur
Mustafa Kemal ATATÜRK
Önsöz
Burada anlatılanların amacı sizlere depremlere hazırlıklı olmak konusunda yardımcı olmaktır
Amacımız sizleri olabilecek depremler ile ilgili neler yapabileceğiniz konusunda düşündürmek ve gereken uygulamaları yapabilmenizi sağlamaktır Bu konuyu düşünerek ve gerekli bilgileri öğrenerek depremlerin kaçınılmaz doğa olayları olduğunu, ancak zararlarını azaltmanın mümkün olabileceğini görebilmeniz çok önemlidir Unutmamamız gereken “Depremler Önlenemez, Ancak Depremlerin Afetlere Dönüşmesi Önlenebilir”
Buradan elde ettiğiniz bilgileri uygulamanız ve aile üyeleri ile paylaşmanız çok önemlidir Böylece birçok kişiyi bilgilendirmek ve deprem zararlarını azaltmak konusundaki amacımıza ulaşmamız mümkün olacaktır
DEPREME KARŞI HAZIRLIKLI OLALIM
Deprem Nedir ?
Yeraltındaki çatlamalar ve kırılmalar nedeniyle oluşan hareketlerin yer yüzeyini sarsmasına “deprem” denir Deprem çok kısa süre devam eden yerden gelen uğultu ve gürültüyle birlikte azdan çoğa doğru yükselen bir sarsıntı ile kendisini hissettirir Büyük depremlerin öncesi ve sonrasında da depremler olur Büyük depremlerden önce gerçekleşen, şiddetli olmayan depremlere “Öncü Depremler” denir Şiddetli depremin ardından olan depremlere de “Artçı Depremler” denir Bu depremler uzun bir süre devam eder ve büyük depremle kırılmış yer altı tabakalarının iyice yerleşmesini sağlar
Yeryüzünde depreme daha hassas bölgeler vardır Önceden kırılmış bölgeler, büyük yer altı boşlukları ve tuz kaynaklarının olduğu araziler bu hassas bölgeler arasındadır Yurdumuzun büyük bir kısmı deprem tehlikesi altındadır Yurdumuzu deprem tehlikesine göre 4 bölgeye ayırabiliriz Buna göre 4 derece deprem bölgesi tehlikenin en az olduğu bölgeyken 3 derecede bu tehlike daha fazladır, 2 derece deprem bölgelerinde deprem tehlikesi ise 3 dereceden daha fazladır Ancak en fazla deprem riski taşıyan bölgeler 1 derece deprem bölgeleridir
Şiddetli bir deprem can ve mal kaybına sebep olabilir Ancak şu da bilinmelidir ki deprem beraberinde mutlak bir ölüm veya ağır hasar getirmez Depremden korkmak normaldir ancak bu korku ve kaygıları iyi bir hazırlık ve doğru bilgilerle azaltabilirsiniz Deprem zararları yer sarsıntısından ziyade evlerin doğru yerlere ve doğru biçimde inşa edilmemesiyle, ev içindeki güvenliğin ağır eşyalar sabitlenmek suretiyle sağlanmamasıyla ortaya çıkar
Burada anlatılanlar Deprem konusunda sizlere bilgi vermek ve sizleri hazırlayabilmek için yazılmıştır Bilgiler 3 ana bölümden oluşturulmuştur 1 bölüm sizlere deprem öncesi yapabileceğiniz hazırlıklar hakkında bilgi verecektir Bu bilgileri dikkatlice okumanız ve mümkün olduğunca uygulamanız şiddetli bir deprem sırasında sizin ve ailenizin hayatını kurtarabilir Broşürün 2 bölümü deprem sırasında neler yapacağınızı anlatacak Son bölüm ise deprem sonrası için bilgiler verecektir
1- DEPREM ÖNCESİNDE
11 Oturduğunuz Binanın Güvenliği İçin:
- Evlerinizi yetkililerin size verdiği kurallar doğrultusunda inşaa edin İmar Planında konuta ayrılmış yerler dışındaki alanlara evlerinizi inşaa etmeyin Evlerinizin deprem yönetmeliğine uygun olara yapılıp yapılmadığını araştırın
- Evlerinize izinsiz kat inşa etmeyin ve balkon eklemeleri yapmayın veya yaptırmayın Bu ilave kat bir deprem sırasında evinizin tamamen yıkılmasına sebep olabilecektir
- Oturduğunuz binanın güvenliğinden emin değilseniz ve bilgi almak isterseniz Mühendisler ve Mimarlar odalarından bu konuda yardım ve bilgi alabilirsiniz
 
12 Deprem Sonrası Buluşma Planı Hazırlayın
Deprem olduğu zaman sevdiklerinizden, ailenizden uzak olma olasılığınız var
Depremin ardından sevdikleriniz sizin yanınıza gelemeyebilir Onlar eve, yanınıza gelseler dahi siz evden çıkmış olabilirsiniz Böyle bir olasılığı göz önünde bulundurarak depremden sonra buluşmak için bir iki yer belirleyin Bu yerler herkesin bildiği yakın çevreden olsun Örneğin;
Komşunun veya size yakın oturan akrabaların evi, Mahalledeki okullar, parklar … Gibi
Belirlemiş olduğunuz bu yerlerde buluşmanız mümkün olmayabilir çünkü bu yerlerde depremden zarar görmüş olabilirler Bu sebeple oturduğunuz şehirden en az 10 km uzakta yaşayan bir akrabanızı veya arkadaşınızı haberleşme aracı olarak seçin
Bu buluşma yerlerini belirlemeniz sizin sevdiklerinizle tekrar bir araya gelmenizi kolaylaştıracaktır Ailenin geri kalan üyeleri eve geldiklerinde sizi aramak için nereye bakmaları gerektiğini bileceklerdir Eğer depremden sonra bir araya gelmeniz mümkün olmazsa da, üçüncü kişi aracılığı ile en azında ailenizin diğer üyeleri sizin nerede ve nasıl olduğunuzu öğreneceklerdir Tabii sizde onların nerede ve nasıl olduklarından bu yolla haberdar olabilirsiniz
 
Yukarıdaki bilgileri içeren küçük kartlar hazırlayın Bu kartları tüm aile bireyleri için çoğaltın Evde herkese cüzdanlarında, çantalarında veya ceplerinde taşımaları için verin Bu isim ve telefon numaralarını devamlı yanınızda taşıyın Tüm aile üyelerinin, depremden sonra en kısa sürede, önceden belirlemiş olduğunuz bu kişiye haber vermelerini söyleyin Eğer tüm aile üyeleri seçmiş olduğunuz bu kişiye haber verebilirse, birkaç gün bir araya gelemeseniz dahi, birbirinizin nerede ve nasıl olduğundan haberdar olabilirsiniz Birbirinizden haberdar olabilmek kaygı ve stresinizi oldukça azaltacaktır
13 Size ve Ailenize Dair Önemli Bilgiler
Bir deprem sırasında aileniz için yaşamsal önem taşıyan bir takım Belgeleri kaybetmemek için önlem almak gerekir
- Senetler, vasiyet, vergi kayıtları, doğum belgeleri, nüfus kağıtları ve diğer yaşamsal önem taşıyan belgeleri ateşten etkilenmeyecek bir yerde saklayın Bu belgeleri emanet kasada saklayabilirsizin, yada su geçirmeyen bir poşetle buzdolabına da koyabilirsiniz
Aracı kişiler dışında ihtiyacınız olabileceğini düşünerek bazı önemli telefon numaralarını saklamanızda fayda vardır
14 Evinizin içinde Güvenliği Sağlamak Deprem Güvenlik Planı:
- Evinizdeki bütün odaların en güvenli yerlerini önceden belirleyin Bu yerler arasında: iki duvarın birleştiği köşe, sağlam bir masanın altı, kaloriferlerin veya buzdolabının yanı, çekyat veya kanepelerin yanı olabilir Deprem anında panik yaşabilir ve doğru düşünemeyebilirsiniz Böyle bir durumda önceden nerelere saklanabileceğinizi belirlemeniz, bunu ailedeki herkese belirtmeniz ve zaman zaman denemeniz faydalı olacaktır
- Evdeki dar çıkış yollarında deprem sırasında düşerek sizin çıkışınızı engelleyecek mobilyalar var ise bunları ya çıkış yollarından kaldırın yada deprem anında düşmeyecek şekilde duvara sabitlemeye çalışın
- Evdeki herkese gaz vanalarının ve sigortaların yerini ve nasıl kapatılacağını öğretin
15 Eşyaları ve İçindekileri Emniyete Almak
Büyük bir deprem eşyalarınıza önemli zararlar verebilir Aslında, deprem zararlarının üçte birinin bina ile ilgili olmayıp, içindeki eşyalardan ve aletlerden kaynaklandığı tahmin edilmektedir Bu, mobilyalar, ev aletleri ve diğer eşyaları kapsar
Eşyalarınızı nasıl emniyete aldığınız onların değeri, yeri ve sizin hayal gücünüze bağlıdır Her bir parçayı korumanın pek çok yolu vardır
AĞIR EŞYALARI VE SU TANKINI SABİTLEME:
- Kitaplık, vitrin ve raflı üniteler gibi yüksek, bir yere bağlı bulunmayan eşyaları “L” dirsekler, köşe dirsekleri yada alüminyum kornişler kullanarak duvar çivileriyle duvara veya döşemeye sabitleyin
- İçindeki eşyaların kayıp düşmesini önlemek için dolap kapaklarına tahta yada metalden bir sürgü takın Bu özellikle, pek çok cam eşyanın bulunduğu durumlarda son derece önemlidir
- Ağır ve/veya büyük eşyaları alt raflara yerleştirin
- Su kazanını altında ve üstünden sağlam bir zincir veya bantla sarın Bu bantları duvardaki çivilere sıkıca bağlayın Yakıt borusu biraz esnek kalsın
EŞYALARI RAF ÜSTLERİNE SABİTLEME :
Televizyon, müzik seti, bilgisayar ve mikrodalga fırın gibi raf üzerindeki eşyaları depremlere eşlik eden ileri geri hareketlere karşı korumak için sabitleyin Bu eşyaları ve hatta vazo gibi kırılabilecek diğer hassas eşyaları da çift taraflı bantlar kullanarak bulundukları mobilyanın üzerine yapıştırıp sabitleyebilirsiniz (Velcro, spor ayakkabılarda ve cüzdanlarda kullanılan üst üste gelince birbirini kavrayan plastik bağlayıcılardır)
AYNA VE TABLOLARI SABİTLEME :
- Depremler duvardaki ağır tabloları ve aynaları aşağıya indirir Eğer bunlar üzerinize düşerse ciddi şekilde yaralanabilirsiniz Bu nedenle, ağır çerçevesi olan tüm tabloları ve aynaları yataklardan, koltuklardan ve sandalyelerden uzak bir yere koyun
- Bu tür eşyaları alt ve üst kısımlarına vidalar yerleştirerek yada bunları bir telle bağlayarak sabitleyebilirsiniz
- Çift tarafı yapışkan bantlar tabloları, aynaları, duvar saatleri ve benzeri eşyaları duvara sabitlemek için de kullanılabilir
ASILI DURAN EŞYALARI SABİTLEME :
- Asılı duran tüm eşyaların yerini dikkatlice kontrol edin Bunların, bir deprem sırasındaki şiddetli sarsıntıda pencerelere çarpacak kadar yakın olup olmadığına karar verin Eğer bu kadar yakınlarsa, onların yerini değiştirin
- Evinizde tavanda asılı olan saksılar varsa onların sarsıntı sırasında yere düşmeyeceğinden emin olun Eğer bu saksılar tavanda ucu açık bir kancaya asılılarsa saksı kancadan kurtulup düşebilir Bunu engellemek için saksının asılı durduğu kancanın diğer ucunun da tavana girmesini sağlayın yada kancanın ucu açık kalmayacak şekilde tel bağlayın
MUTFAK DOLAPLARINI SABİTLEME :
Banyo ve mutfak dolap kapakları yer hareketleri ile birlikte genellikle kendiliğinden açılır ve içindekilerin hepsi yere düşer Sürgü takmak dolapların içindekileri yerinde tutmaya yardım eder
Daha önce yaşanmış depremlerde sabitlenmemiş eşyaların durumları
 
16 Erzak Depolamak :
Depremden sonra Sivil Savunma Ekipleri ve Kızılay size en kısa zamanda ulaşacak ve çadır, yiyecek gibi ihtiyaçlarınızı yeterli miktarda sağlayacaklardır Ancak yine de acil ve olağanüstü durumlar için evinizin kilerinde yada sizin için uygun bir yerde kolay ulaşılabilir ufak bir depo hazırlayabilirsiniz Ancak acil durumlarda ihtiyaç duyabileceğiniz malzemeleri bulundurmanızda fayda olabilir Aşağıda bulunan listeden yararlanabilirsiniz
İlkyardım Gereçleri :
- Tentürdiyot, Oksijen Suyu
- Antibiyotikli merhem
- Alkollü gazlı bez, sargı bezi
- Ağrı kesici
- Vitamin
- Düzenli kullandığınız reçeteli ilaçlar
- İlkyardım kitabı
- Termometre
- Bir kalıp sabun
Yiyecekler :
-Kurutulmuş besinler, konserve et/balık, konserve sebzeler, meyve suları, hazır çorbalar, şeker, tatlı-tuzlu bisküviler, kurum üzüm/incir, kuruyemişler saklamak için uygundur Bu besinler her zaman evinizin karanlık, rutubetsiz bir köşesinde saklanabilir
- Pişirilmesine gerek olmayan hazır besinler tercih edilmelidir
- Depolanan besinler her an kullanıma hazır, taze olmalıdır
- Depolanan besinler sağlam bir kutuda evdeki gaz gibi zehirli olabilecek maddelerden uzak, farelerin veya böceklerin erişemeyeceği yerler saklanmalıdır
- Yiyeceklerin yanında evde her zaman fazladan bir iki paket peçete, kağıt bardak-tabak ve plastik çatal-kaşık, şişe/konserve açacağı bulundurmakta da fayda vardır
- Evde her zaman haftalık ihtiyacınızdan fazla su bulundurmaya çalışın Deprem sonrası temiz su ihtiyacınızı bir süre giderebilirsiniz
Işık Kaynakları :
Deprem sonrası elektrikler kesik olabileceğinden evinizde bir iki tür ışık kaynağı bulundurmanızda fayda vardır Evinizde pilli el lambası ve mum bulundurun
- Pilli el lambası için her zaman fazladan yedek piller bulundurun ve bu yedek pilleri buzdolabında saklayın Böylece pillerin ömrü daha uzun olur
- Mumu uzun bir şişenin içine koyup yakarsanız daha iyi koruyabilirsiniz Ancak unutmayın ki mumun içinde yandığı şişe çok sıcak olacaktır, bu yüzden elinize alırken dikkatli olun
DEPREM ÇANTASI:
İçerisinde Pilli radyo ve yedek pilleri, El feneri ve yedek pilleri, İlkyardım çantası, kitapçığı ve özel ilaçlar, Yiyecek , şişe suyu, Mendil, tuvalet kağıdı, Telefon kartı ve jetonu, Çadır, bozukluk para, Battaniye, eldiven, giyecek, ayakkabı ve Düdük gibi ihtiyaç malzemeler konulur Bunlar ailenin kendi ihtiyaçlarına göre arttırılabilir Mevsim şartlarına göre değişirilebilir
UNUTULMAMALIDIR
Çantaya konulacak yiyecek ve içecekler belirli zaman aralıkları ile yenilenerek saklanmalı, Çanta dış etkilerden etkilenmeyecek ve kolay ulaşılabilecek şekilde muhafaza edilmeli ve Çantanın bulunacağı yer hakkında aile bireylerine bilgi verilmedir
Deprem Öncesi alınması gereken tedbirlere ilişkin hazırlanan formu indirmek için tıklayın
2- DEPREM SIRASINDA
- Hemen güvenli bir yere saklanın Unutmayın: Sakın KOŞMAYIN… DURUN…
Daha önceden belirlediğiniz sağlam, sert bir şeyin ALTINA GİRİN VEYA YANINA UZANIN… Yer sarsıntısı durana kadar SAKLANDIĞINIZ YERDEN ÇIKMAYIN… (En az 60 saniye) Deprem sırasında bir çok insan koşarak kaçmak ister Ancak yaralanmaların çoğu insanlar binaların içine yada binalardan dışarı koştukları için olur Oysa böyle bir durumda yapılacak en son şey koşmaktır
- Bir binada şayet çıkıştan uzaksanız binadan çıkmaya çalışmayın
- Kitaplık, cam eşyalar, ocak gibi düşüp kırılınca sizi yaralayabilecek eşyalardan uzak durun Ayrıca pencerelerden de uzak durun çünkü pencereler deprem sırasında içeri doğru patlayabilir
- Evde güvenli bir yerde saklanamıyorsanız, pencerelerden uzakta arkanızı pencereye dönerek diz çökün ve dirseklerinizle yüzünüzü koruyup ellerinizi boynunuzun arkasında birleştirin Ayrıca yüzünüzü korumak için yastık, battaniye, elbise yada bunlara benzer herhangi bir şeyi kullanabilirsiniz
- Balkona çıkmayın
- Asansörleri kesinlikle kullanmayın
- Eğer sokakta iseniz elektrik direklerinden uzak durun Bina ve duvar diplerinde ve uçurum kenarlarında durmayın
- Dik kayalıkların yakınına sokulmayın
- Eğer araba kullanıyorsanız otoyol bariyerlerinden, köprülerden, kavşaklardan, enerji nakil hatlarından, alt geçitlerden ve yüksek katlı binalardan uzak durun ve arabada güvenli bir yerde bekleyin
|