Hba1c (Hemoglobin A1c) Nedir?

HbA1c Nedir?
Son yıllarda diyabet takibinde kullanılmaya başlanan en önemli laboratuvar testlerinden birisi Hba1c (glikohemoglobin) dir Amerikan Diyabet Cemiyeti (ADA) diyabet tanısı alan her hastanın HbA1c ile uzun dönem kan şekeri seviyesinin takibinin mutlaka yapılması gerektiğini vurgulamaktadır

HbA1c Nedir? Yöntem:
Kanımızda bulunan kırmızı kan hücreleri (kkh) hayatta kalabilmek için sadece şeker kullanırlar Kkh'nin ömrü ortalama 3 aydır Bu test sayesinde kkh'nin 3 ay boyunca ortalama ne kadar şeker harcadığı hesaplanır Basit bir mantık olarak kan şekeri yüksek hastalarda şeker daha fazla tüketilirken, kan şekeri düşük hastalarda ise şeker daha az tüketilmektedir Bu sayede diyabet hastasının hem açlık, hem tokluk anlarını göstermeye yarayan ortalama bir indeks elde edilmektedir

HbA1c neden önemlidir?
Kan şekeri gün içinde artıp azalabilir, yüksek kan şekeri damarlara zarar verir, özellikle küçük damarlar hasar görür ve kalp, sinir, göz, böbrek hastalıkları ortaya çıkar Diyabet hastalarında kan şekerinin bütün gün normal sınırlarda olması istenir Sabah kan şekerinin normal olması bazen yanıltıcı olur HbA1c kanda 120 gün yani 3 ay boyunca kalır ve bize 3 aylık kan şekerinin ortalamasını verir Başka bir deyişle HbA1c 3 aylık kan şekeri bilançosudur ve kan şekerinin iyi kontrol edilip edilmediğini gösterir

Sonuçların Değerlendirilmesi:
Son yıllarda yapılan araştımalar sonucunda; iyi kontrol edilen diyabet hastalarında HbA1c değerinin %65'i geçmemesi gerektiği saptanmıştır Ayrıca sağlıklı bireylerin HbA1c değerinin %58'in altında olması önerilmektedir ADA her iki grup diyabet hastası için de (Tip-I ve Tip-II diyabet) HbA1c ile ortalama şeker takibi yapılmasını önermektedir Ayrıca ADA Hb1c düzeyine göre tedavi protokollerini de yeniden düzenlemiştir

Diyabetli bir hastada

• HbA1c değeri % 6 - 7 ise hasta şekerin çok iyi kontrol ediyor
• HbA1c değeri % 7 - 8 iste hasta şekerini orta düzeyde kontrol edebiliyor
• HbA1c değeri % 8 - 9 ise hasta şekerini kötü kontrol ediyor Diyabete bağlı hastalıklar çıkabilir
• HbA1c değeri % 9 ve üzeri ise hasta şekerini kontrol edemiyor Risk çok yüksek anlamına gelir

HbA1c değeri iyi kontrol edilmiş bir diyabette (yani HbA1c %6-7 arasındaysa) diyabete bağlı göz hastalıkları % 76, sinir hastalıkları %60 ve böbrek hastalıkları %56 oranında engellenmektedir Ülkemizde 2 milyon 600 bin diyabet hastası ve 2 milyon diyabet hastası olduğunu bilmeyen insan bulunmaktadır

Diyabet ve diyabete bağlı hastalıklar en önemli ölüm sebeperinin başında yer almaktadır Diyaliz hastalarının neredeyse yarısı diyabet hastasıdır ve 50 yaş altında kalp krizinden ölen hastaların neredeyse yarısında diyabet vardır Diyabette şeker kontrolünü gösteren en önemli test HbA1c dir

HbA1c kan değerine göre Ortalama kan şekeri değerleri:


% HbA1c Ortalama kan şekeri (mg/dl)

4 60
5 90
6 120
7 150
8 180
9 210
10240
11270
12300
13330


HbA1c HPLC eski yöntemlere göre daha ve daha güvenilir olması sebebiyle “Gold Standart Metod” olarak kabul edilmiştir