Derin Ven Trombozu (Dvt) Nedir? (Bacak Toplardamarında Pıhtılaşma)

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-04-2012

Derin Ven Trombozu Tanısı Nasıl Konulur?

Derin ven trombozu tanısı, tıbbi öykü, yapılan fizik muayene ve testlerin sonuçları ile beraber değerlendirilerek konulur

Tıbbi öyküde önemli olan noktalar, kullanılan ilaçlar, yakın zamanda geçirilen cerrahi işlemler veya travma ve kanser tedavisi alıp almadığı durumudur

Fizik muayenede ise, doktorunuz tarafından derin ven trombozuna ait bulgular açısından değerlendirme yapılacaktır

Teşhis amacı ile yapılan tetkik (test) ler arasında en sık kullanılanlar;* Ultrasonografi: Derin toplardamarlardaki pıhtının saptanmasında en sık başvurulan yöntemdir

Ses dalgalarını kullanarak, kan ve damar içindeki akımın resmini oluşturma prensibine dayanan bir yöntemdir

* D-dimer testi: Pıhtılaşma sırasında kan içine salınan maddenin ölçülmesi prensibine dayanır

Eğer test sonucunda çıkan değer yüksek ise derin toplardamarınızda pıhtı varlığı yüksek bir olasılıkla doğrulanmış olur

Eğer, test sonucu düşük ve sizin risk faktörlerinizde az sayıda ise, derin ven trombozu tansından doktorunuz uzaklaşmış olur

*Venografi: Bu test, eğer ultrasonografi ile bir sonuç alınamamış ise başvurulan bir yöntemdir

Toplardamarınıza enjekte edilen bir boya yardımı sağlanan görüntülerin incelenmesi temeline dayanır

Boya yardımı ile, toplardamar içerisinde kan akımının olup olmadığı saptanır

Teşhis için daha az sıklıkla başvurulan tetkikler arasında;

*Manyetik rezonans görüntülemesi

* Bilgisayarlı tomografi
sayılabilir

Eğer, sık tekrarlayan bir derin ven trombozu öykünüz mevcut ise yada aile bir kaç bireyde durum gözlenmişse, sizden kalıtsal olarak derin ven trombozuna neden olabilecek hastalıkları araştırmak için kan örneği alınacaktır

Derin Ven Tromboz Anjiyosu

Pulmoner emboli ön tanısı düşünülüyorsa, doktorunuz sizden bahsedilmiş test ve tanı yöntemlerine ek olarak “ventilasyon/perfüzyon sintigrafisi” isteyecektir

Bu yöntemde doktorunuz, verilen radyoaktif bir madde yardımı ile, akciğerlerinizin içinde ne derece oksijen ve kan akımının olduğu konusunda fikir sahibi olacaktır

Manyetik rezonans ile doğrudan trombüs görüntüleme
(beyaz olarak görünen, kan pıhtısı)

Derin Ven Trombozu Nasıl Tedavi Edilir?

Derin ven trombozunda tedavinin ana ilkeleri;*Kan pıhtısının büyümesini engellemek
*Kan pıhtısının parçalanmasını ve akciğerlere ulaşmasını engellemek
* Tekrar pıhtılaşma atağı riskini azaltmak

Derin ven trombozu tedavisinde kullanılan ilaçlar;

Antikoagülanlar:Derin ven trombozunun tedavisinde en çok kullanılan ilaçlardandır

Kan sulandırıcı yada seyrelten ilaçlar olarakta bilinirler

Bu ilaçlar yardımı ile, kanınızın pıhtı oluşturma özelliği azaltılmış olur

Ancak, yaygın olarak bilinenlerin aksine kan sulandırıcılar, oluşmuş olan pıhtının parçalanmasına yardımcı olmazlar

Bu ilaçlar ya ağızdan yada enjeksiyon şeklinde kullanılırlar

Coumadin (Warfarin) ve Heparin derin ven tedavisinde kullanılan antikoagülanlardandır

Coumadin ağızdan kullanılan, Heparin ise enjeksiyon yolu ile verilen ilaçlardır

Heparin’in değişik formları mevcuttur

Tedavi alternatifleri ve yöntemi konusunda doktorunuz size detaylı bilgi verecektir

Tedavinin başlangıcında, genellikle doktorunuz, size Coumadin ve Heparin’i birlikte verecektir

Bunun sebebi, Heparin’in hemen, Coumadin’inin ise geç etkisinin ortaya çıkmasıdır

Coumadin etkisini gösterdiğinde, Heparin tedavisi kesilir

Gebelerde sadece Heparin tedavisi kullanılmalıdır

Coumadin’in gebelik sırasında kullanılması son derece tehlikelidir

Antikoagülan tedavisi genellikle 3 - 6 ay sürer

Ancak risk faktör ya da faktörlerinin varlığında tedavi süresi doktorunuz tarafından uzatılabilinir

Antikoagülanların en önemli yan etkisi, kanamadır

Bu durum yaşamı tehlikeye varacak derece de olabilir

Bu nedenle, doktorunuz ile yeterli iletişim kurmalısınız

Bazen, kanama vucudunuzun içerisinde olabilir

Kan sulandırıcı kullanan hastalar düzenli olarak doktorunuz tarafından takip edilmek üzere “protrombin zamanı (PTZ) /INR” testi yaptırmalıdır

Başlangıçta bu test sık aralıklarla yapılırken, tedavinizin ilerlemiş döneminde test aralıkları uzar, teste olan gereksinim azalır

Bu ilaçları kullanırken, kanama ile ilgili bir sorun ile karşılaştığınızda hemen ilacı kesip, doktorunuz ile temasa geçmelisiniz

Trombin İnhibitörleri: Bu ilaç, Heparin kullanamayan hastalarda kullanılmaktadır

Trombolitiks: Pıhtının erimesini sağlayan ilaçlardandır

Ciddi semptomlara neden olan ve yaşamı etkileyen büyük pıhtılar için kullanılır

Diğer Tedavi Yöntemleri: Eğer kan sulandırıcı alamıyorsanız yada kan sulandırıcı kullanmanıza rağmen pıhtı oluşuyorsa, “ven kava filtresi” kullanılabilinir

Vena kava denen büyük toplardamara yerleştirilen filtre sayesinde parçalanma sonucu oluşmuş pıhtılar filtre edilir, akciğerlere gitmeleri engellenmiş olur

Bu durum, pulmoner emboli gelişimini engeller

Ancak, unutulmaması gereken nokta, yeni pıhtı oluşumunu engelleyen bir durum değildir

Derin ven trombozu sonrasında bacakta gelişen ödem ve şişme için ise “basınçlı çoraplar” önerilmektedir

Bu çoraplar özel olarak tasarlandıkları için, ayak bileği seviyesinde sıkı yukarılara çıktıkca azalan oranda basınç uygularlar

Basınç sayesinde, toplardamar içerisinde kan akımı yavaşlamaz, kan göllenemez ve pıhtı oluşamaz

Bu çoraplar, derin ven trombozu sonrasında 1 yıl süre ile mutlaka giyilmelidir

08-04-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Derin Ven Trombozu (Dvt) Nedir? (Bacak Toplardamarında Pıhtılaşma) Derin Ven Trombozu Tanısı Nasıl Konulur? Derin ven trombozu tanısı, tıbbi öykü, yapılan fizik muayene ve testlerin sonuçları ile beraber değerlendirilerek konulur Tıbbi öyküde önemli olan noktalar, kullanılan ilaçlar, yakın zamanda geçirilen cerrahi işlemler veya travma ve kanser tedavisi alıp almadığı durumudur Fizik muayenede ise, doktorunuz tarafından derin ven trombozuna ait bulgular açısından değerlendirme yapılacaktır Teşhis amacı ile yapılan tetkik (test) ler arasında en sık kullanılanlar;* Ultrasonografi: Derin toplardamarlardaki pıhtının saptanmasında en sık başvurulan yöntemdir Ses dalgalarını kullanarak, kan ve damar içindeki akımın resmini oluşturma prensibine dayanan bir yöntemdir * D-dimer testi: Pıhtılaşma sırasında kan içine salınan maddenin ölçülmesi prensibine dayanır Eğer test sonucunda çıkan değer yüksek ise derin toplardamarınızda pıhtı varlığı yüksek bir olasılıkla doğrulanmış olur Eğer, test sonucu düşük ve sizin risk faktörlerinizde az sayıda ise, derin ven trombozu tansından doktorunuz uzaklaşmış olur *Venografi: Bu test, eğer ultrasonografi ile bir sonuç alınamamış ise başvurulan bir yöntemdir Toplardamarınıza enjekte edilen bir boya yardımı sağlanan görüntülerin incelenmesi temeline dayanır Boya yardımı ile, toplardamar içerisinde kan akımının olup olmadığı saptanır Teşhis için daha az sıklıkla başvurulan tetkikler arasında; *Manyetik rezonans görüntülemesi * Bilgisayarlı tomografi sayılabilir Eğer, sık tekrarlayan bir derin ven trombozu öykünüz mevcut ise yada aile bir kaç bireyde durum gözlenmişse, sizden kalıtsal olarak derin ven trombozuna neden olabilecek hastalıkları araştırmak için kan örneği alınacaktır Derin Ven Tromboz Anjiyosu Pulmoner emboli ön tanısı düşünülüyorsa, doktorunuz sizden bahsedilmiş test ve tanı yöntemlerine ek olarak “ventilasyon/perfüzyon sintigrafisi” isteyecektir Bu yöntemde doktorunuz, verilen radyoaktif bir madde yardımı ile, akciğerlerinizin içinde ne derece oksijen ve kan akımının olduğu konusunda fikir sahibi olacaktır Manyetik rezonans ile doğrudan trombüs görüntüleme (beyaz olarak görünen, kan pıhtısı) *Derin Ven Trombozu Nasıl Tedavi Edilir?* Derin ven trombozunda tedavinin ana ilkeleri;Kan pıhtısının büyümesini engellemek Kan pıhtısının parçalanmasını ve akciğerlere ulaşmasını engellemek * Tekrar pıhtılaşma atağı riskini azaltmak Derin ven trombozu tedavisinde kullanılan ilaçlar; Antikoagülanlar:Derin ven trombozunun tedavisinde en çok kullanılan ilaçlardandır Kan sulandırıcı yada seyrelten ilaçlar olarakta bilinirler Bu ilaçlar yardımı ile, kanınızın pıhtı oluşturma özelliği azaltılmış olur Ancak, yaygın olarak bilinenlerin aksine kan sulandırıcılar, oluşmuş olan pıhtının parçalanmasına yardımcı olmazlar Bu ilaçlar ya ağızdan yada enjeksiyon şeklinde kullanılırlar Coumadin (Warfarin) ve Heparin derin ven tedavisinde kullanılan antikoagülanlardandır Coumadin ağızdan kullanılan, Heparin ise enjeksiyon yolu ile verilen ilaçlardır Heparin’in değişik formları mevcuttur Tedavi alternatifleri ve yöntemi konusunda doktorunuz size detaylı bilgi verecektir Tedavinin başlangıcında, genellikle doktorunuz, size Coumadin ve Heparin’i birlikte verecektir Bunun sebebi, Heparin’in hemen, Coumadin’inin ise geç etkisinin ortaya çıkmasıdır Coumadin etkisini gösterdiğinde, Heparin tedavisi kesilir Gebelerde sadece Heparin tedavisi kullanılmalıdır Coumadin’in gebelik sırasında kullanılması son derece tehlikelidir Antikoagülan tedavisi genellikle 3 - 6 ay sürer Ancak risk faktör ya da faktörlerinin varlığında tedavi süresi doktorunuz tarafından uzatılabilinir Antikoagülanların en önemli yan etkisi, kanamadır Bu durum yaşamı tehlikeye varacak derece de olabilir Bu nedenle, doktorunuz ile yeterli iletişim kurmalısınız Bazen, kanama vucudunuzun içerisinde olabilir Kan sulandırıcı kullanan hastalar düzenli olarak doktorunuz tarafından takip edilmek üzere “protrombin zamanı (PTZ) /INR” testi yaptırmalıdır Başlangıçta bu test sık aralıklarla yapılırken, tedavinizin ilerlemiş döneminde test aralıkları uzar, teste olan gereksinim azalır Bu ilaçları kullanırken, kanama ile ilgili bir sorun ile karşılaştığınızda hemen ilacı kesip, doktorunuz ile temasa geçmelisiniz Trombin İnhibitörleri: Bu ilaç, Heparin kullanamayan hastalarda kullanılmaktadır Trombolitiks: Pıhtının erimesini sağlayan ilaçlardandır Ciddi semptomlara neden olan ve yaşamı etkileyen büyük pıhtılar için kullanılır Diğer Tedavi Yöntemleri: Eğer kan sulandırıcı alamıyorsanız yada kan sulandırıcı kullanmanıza rağmen pıhtı oluşuyorsa, “ven kava filtresi” kullanılabilinir Vena kava denen büyük toplardamara yerleştirilen filtre sayesinde parçalanma sonucu oluşmuş pıhtılar filtre edilir, akciğerlere gitmeleri engellenmiş olur Bu durum, pulmoner emboli gelişimini engeller Ancak, unutulmaması gereken nokta, yeni pıhtı oluşumunu engelleyen bir durum değildir Derin ven trombozu sonrasında bacakta gelişen ödem ve şişme için ise “basınçlı çoraplar” önerilmektedir Bu çoraplar özel olarak tasarlandıkları için, ayak bileği seviyesinde sıkı yukarılara çıktıkca azalan oranda basınç uygularlar Basınç sayesinde, toplardamar içerisinde kan akımı yavaşlamaz, kan göllenemez ve pıhtı oluşamaz Bu çoraplar, derin ven trombozu sonrasında 1 yıl süre ile mutlaka giyilmelidir