Kan Tahlilindeki Kısaltmalar Ne Anlama Geliyor? | Normal Değerler Nelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-04-2012

Kan Tahlilindeki Kısaltmalar Ne Anlama Geliyor?
Normal Değerler Nelerdir?

Kan tahlil sonucunda laboratuardan aldığımız tahlil sonuçlarındaki kısaltmalar ne anlama gelir ve yapılan kan tahlillerinin normal sonuçları nelerdir?

Kırmızı kan hücreleri

RBC (red blood cells):
Oksijen taşıyan hücrelerin miktarını verir

Düşükse anemi (kansızlık) veya kan kaybı vardır

Yüksekliğe örnek: Yüksek rakımlı yerde oturmak, KOAH, böbrek hastalığı, polisitemi hastalığı

MCV (mean corpuscular volume):
Oksijen taşıyan hücrelerin ortalama büyüklüğüdür

MCV düşükse eritrositler daha ufaktır, yüksekse daha genişlemişlerdir

Örneğin demir eksikliği anemisi'nde eritrositler küçülür dolayısıyla mcv değeri düşük çıkar

B12 vitamini eksikliği anemisinde ise eritrositler büyümüştür, MCV yüksektir

Hb (Hemoglobin):
Kandaki toplam hemoglobin miktarını gösterir

Anemilerde hemoglobin düşer

MCH: Eritrositlerdeki hemoglobin miktarını gösterir

Hct (Hematokrit):
Kandaki hemoglobin ve eritrosit miktarının bir ölçüsüdür

Anemi, lösemi, kan kaybı gibi durumlarda azalırken vücudun su kaybettiği durumlarda (örneğin ishal) veya polisitemi'de artar

PLT (Platelets):
Trombositlerdir

Yani pıhtılaşmayı sağlayan hücereleri gösterir

Beyaz kan hücreleri

WBC (White Blood Cells-Leukocytes):
Vücudun savunma ve bağışıklık hücrelerinin yani lökositlerin toplamını gösterir

Enfeksiyon hastalığı veya lupus gibi kronik iltihabi hastalıklarda yükselir

Ayrıca lösemi'de yükselir

Çok düşükse lökosit yapımını bozan ciddi bir hastalık vardır

Örneğin bazı kanserlerde, kemik iliği hastalarında, AIDS'te lökosit miktarı (WBC) düşüktür

PNL: (Nötrofiller) Örneğin bakteryel enfeksiyonlarda artar
Lymphocytes: (Lenfositler) Viral enfeksiyonlarda ve bazı kronik hastalıklarda artar AIDS'te düşer
Eosinophils: (Eozinofiller) Allerjide ve parazitik hastalıklarda yükselir

Albumin

Normal Değerler:3,8-5,4 g/dl

Açıklama : Albümin karaciğerde sentezlenen bir protein türevidir

Sağlıklı yetişkin karaciğerinde günde 12-14 gram kadar albümin sentezi yapılır

Sağlıklı kişilerde rutin olarak albümin bakılmasına gerek yoktur

Sağlıklı bir kişide albümin düzeyinin biraz yüksek ya da düşük çıkması da klinik bir önem taşımaz

Kan albümin düzeyi ölçümü özellikle ödemi olan, karaciğer hastalığı bulunan veya beslenme bozukluğu düşünülen kişilerde önem taşır

Arttığı Durumlar : Albümin düzeyinin yüksek ölçülmesi genellikle vücuttan su kaybı bağlıdır

Önemli değildir

Azaldığı Durumlar :Yaşlı insanlarda, karaciğer hastalığı olanlarda ve beslenme bozukluğu bulunan kişilerde albümin azalır

Bazı hastalarda idrar ya da bağırsak yolu ile albümin kaybı gerçekleşmektedir

Sonuçta albüminin kan düzeylerinde azalma (hipoalbüminemi) kan onkotik basıncının düşmesine bu da dokular arasında sıvı birikimine neden olarak özellikle bacaklar ve sırtta ödeme neden olur

Alkafen Fostafaz – ALP

Normal Değerler: 30-90 U/L(çocuklarda bu değer 300e kadar çıkabilir)

Açıklama : Vücutta neredeyse bütün dokularda bulunan ama ne iş yaptıkları tam anlaşılamamış bir enzimdir

Normal yetişkinde kanda ölçülen ALP ın yarısı karaciğer yarısı da kemik kökenlidir

ALP özellikle safra akımının durması ya da yavaşlamasına bağlı olarak görülen karaciğer hastalıkları için iyi bir testtir

Arttığı Durumlar : Çocuk ve gençlerde hızlı kemik büyümesi nedeniyle normal yetişkine göre ALP değerleri 2-4 kat daha fazla olabilmektedir

Yine doğuma yakın gebelerde de plasenta tarafından sentezlendiğinden ALP değerleri yüksektir

Safra yollarındaki tıkanma sonucu ALP değerleri yükselir

Ayrıca kemik hastalıklarında da (özellikle Paget hastalığı) ALP değerleri yükselir

Pek çok ilaç da ALP düzeylerini yükseltebilir, bu nedenle ALP yüksekliği çoğu zaman bir hastalık belirtisi olmayabilir

Amilaz

Normal Değerler :<82 U/L

Açıklama : Amilaz pankreas, tükürük bezleri ve bazı tümörlerden (örn

akciğer) salınmaktadır

Kandaki amilazın genellikle üçte biri pankreas, üçte ikisi ise tükürük bezleri kaynaklıdır

Dolaşıma giren amilaz esas olarak böbrekler aracılığıyla vücuttan atılmaktadır

Arttığı Durumlar : Yüksek kan amilaz düzeyi pankreatitte meydana gelir

Ayrıca karın ağrısıyla ortaya çıkan bazı acil hastalıklarda, şiddetli şeker komasında, kabakulakta, morfin enjeksiyonundan sonra da amilaz düzeyleri bir miktar yükselebilmektedir

Azaldığı Durumlar : Amilaz değerinde düşüklüğün bir klinik önemi yoktur

Asit Fostafaz

Normal Değerler :0-5

5 U/L

Açıklama : Esas olarak prostat, karaciğer, kemik ve bazı kan hücrelerinde bulunmaktadır

Ölçümü özellikle prostat hastalıklarının tanı ve tedavisi için kullanılmaktadır

Bu amaçla prostatik asit fosfataz denilen fraksiyonu ölçülür

Normalde asit fosafataz kanda pek az miktarda bulunur

Arttığı Durumlar : Özellikle prostat kanserlerinde kan düzeyleri belirgin olarak yükselmektedir

Yine de rektal muayeneden sonra, idrar sondası takılmasıyla ve hatta kabızlık ile birlikte de yükselebileceği unutulmamalıdır

Azaldığı Durumlar : yok

Bilirubin

Normal Değerler :

Total Bilirubin: <1,0mg/dl
Direkt Bilirubin:<0,25mg/dl

Açıklama : Kan dolaşımında bulunan kırmızı kan hücreleri yaklaşık 120 günlük bir süre sonunda ömürlerini tamamlar ve çoğunluğu dalakta olmak üzere parçalanırlar

Açığa çıkan bilirubin karaciğere götürülür

Karaciğer özel bir işlemle bilirubini suda çözünebilen bir hale getirir ve safra yoluyla bağırsağa atar

Karaciğerde bu işleme maruz kalmış bilirubine direk, henüz işlem görmemiş bilirubine ise indirek bilirubin denilir

Arttığı Durumlar : Bu sistemin herhangi bir noktasında meydana gelebilecek bir aksama kan bilirubin düzeyinin yükselmesine neden olur

Bu aksamalar; kırmızı kan hücrelerinde aşırı yıkım, karaciğer hastalıkları ve safra yolu tıkanıklıklarıdır

Sonuçta kan bilirubin seviyesi yükselecek ve koyu sarı ten rengiyle tipik sarılık ortaya çıkacaktır

Azaldığı Durumlar : yok

Fosfor

Normal değerler:

27- 45 mg/dl (erişkinler için)
45 - 55 mg/dl (çocuklar için)
45 - 90 mg/dl (yeni doğanlar için)

Açıklama : Fosfor insan hücresinde asit-baz dengesi, kalsiyum metabolizması gibi çok önemli reaksiyonlarda rol oynayan bir maddedir

Vücuttaki fosforun %85 kadarı kemikte fosfat formunda depolanır

Kan düzeyi kan kalsiyum ve kan pH değişimlerinden etkilenmektedir

Kalsiyumda olduğu gibi bağırsaktan emilimi, idrarla atılımı ve hücre içine toplanması ya da hücreden bırakılması gibi düzenlemelerle kan düzeyi ayarlanmaktadır

Yine kalsiyum gibi parathormondan etkilenmektedir

Yemeklerden sonra düzeyi değiştiğinden 12 saatlik açtıktan sonra ölçümü yapılmalıdır

Arttığı Durumlar: Hipoparatiroidide fosfor artar

Azaldığı Durumlar: Hiperparatiroidi durumunda değerleri azalır

Glukoz (Kan Şekeri)

Normal Değerler : 75-115 mg/dL

Açıklama : Şeker hastalığı tanısı için 12-14 saat açlıktan sonra kan glukozu ölçülür

Yüksekse test tekrarlanır

Yine yüksekse yemekten tam 2 saat sonra yeniden ölçülür

Bu da yüksekse glukoz tolerans testi yapılmalıdır

Arttığı Durumlar : Kanda şeker yüksekliği ise şeker hastalığını gösterir

Azaldığı Durumlar : Hipoglisemiyle seyreden hastalıklar

08-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kan Tahlilindeki Kısaltmalar Ne Anlama Geliyor? \| Normal Değerler Nelerdir? Kan Tahlilindeki Kısaltmalar Ne Anlama Geliyor? Normal Değerler Nelerdir? Kan tahlil sonucunda laboratuardan aldığımız tahlil sonuçlarındaki kısaltmalar ne anlama gelir ve yapılan kan tahlillerinin normal sonuçları nelerdir? Kırmızı kan hücreleri RBC (red blood cells): Oksijen taşıyan hücrelerin miktarını verir Düşükse anemi (kansızlık) veya kan kaybı vardır Yüksekliğe örnek: Yüksek rakımlı yerde oturmak, KOAH, böbrek hastalığı, polisitemi hastalığı MCV (mean corpuscular volume): Oksijen taşıyan hücrelerin ortalama büyüklüğüdür MCV düşükse eritrositler daha ufaktır, yüksekse daha genişlemişlerdir Örneğin demir eksikliği anemisi'nde eritrositler küçülür dolayısıyla mcv değeri düşük çıkar B12 vitamini eksikliği anemisinde ise eritrositler büyümüştür, MCV yüksektir Hb (Hemoglobin): Kandaki toplam hemoglobin miktarını gösterir Anemilerde hemoglobin düşer MCH: Eritrositlerdeki hemoglobin miktarını gösterir Hct (Hematokrit): Kandaki hemoglobin ve eritrosit miktarının bir ölçüsüdür Anemi, lösemi, kan kaybı gibi durumlarda azalırken vücudun su kaybettiği durumlarda (örneğin ishal) veya polisitemi'de artar PLT (Platelets): Trombositlerdir Yani pıhtılaşmayı sağlayan hücereleri gösterir Beyaz kan hücreleri WBC (White Blood Cells-Leukocytes): Vücudun savunma ve bağışıklık hücrelerinin yani lökositlerin toplamını gösterir Enfeksiyon hastalığı veya lupus gibi kronik iltihabi hastalıklarda yükselir Ayrıca lösemi'de yükselir Çok düşükse lökosit yapımını bozan ciddi bir hastalık vardır Örneğin bazı kanserlerde, kemik iliği hastalarında, AIDS'te lökosit miktarı (WBC) düşüktür PNL: (Nötrofiller) Örneğin bakteryel enfeksiyonlarda artar Lymphocytes: (Lenfositler) Viral enfeksiyonlarda ve bazı kronik hastalıklarda artar AIDS'te düşer Eosinophils: (Eozinofiller) Allerjide ve parazitik hastalıklarda yükselir Albumin Normal Değerler:3,8-5,4 g/dl Açıklama : Albümin karaciğerde sentezlenen bir protein türevidir Sağlıklı yetişkin karaciğerinde günde 12-14 gram kadar albümin sentezi yapılır Sağlıklı kişilerde rutin olarak albümin bakılmasına gerek yoktur Sağlıklı bir kişide albümin düzeyinin biraz yüksek ya da düşük çıkması da klinik bir önem taşımaz Kan albümin düzeyi ölçümü özellikle ödemi olan, karaciğer hastalığı bulunan veya beslenme bozukluğu düşünülen kişilerde önem taşır Arttığı Durumlar : Albümin düzeyinin yüksek ölçülmesi genellikle vücuttan su kaybı bağlıdır Önemli değildir Azaldığı Durumlar :Yaşlı insanlarda, karaciğer hastalığı olanlarda ve beslenme bozukluğu bulunan kişilerde albümin azalır Bazı hastalarda idrar ya da bağırsak yolu ile albümin kaybı gerçekleşmektedir Sonuçta albüminin kan düzeylerinde azalma (hipoalbüminemi) kan onkotik basıncının düşmesine bu da dokular arasında sıvı birikimine neden olarak özellikle bacaklar ve sırtta ödeme neden olur Alkafen Fostafaz – ALP Normal Değerler: 30-90 U/L(çocuklarda bu değer 300e kadar çıkabilir) Açıklama : Vücutta neredeyse bütün dokularda bulunan ama ne iş yaptıkları tam anlaşılamamış bir enzimdir Normal yetişkinde kanda ölçülen ALP ın yarısı karaciğer yarısı da kemik kökenlidir ALP özellikle safra akımının durması ya da yavaşlamasına bağlı olarak görülen karaciğer hastalıkları için iyi bir testtir Arttığı Durumlar : Çocuk ve gençlerde hızlı kemik büyümesi nedeniyle normal yetişkine göre ALP değerleri 2-4 kat daha fazla olabilmektedir Yine doğuma yakın gebelerde de plasenta tarafından sentezlendiğinden ALP değerleri yüksektir Safra yollarındaki tıkanma sonucu ALP değerleri yükselir Ayrıca kemik hastalıklarında da (özellikle Paget hastalığı) ALP değerleri yükselir Pek çok ilaç da ALP düzeylerini yükseltebilir, bu nedenle ALP yüksekliği çoğu zaman bir hastalık belirtisi olmayabilir Amilaz Normal Değerler :<82 U/L Açıklama : Amilaz pankreas, tükürük bezleri ve bazı tümörlerden (örn akciğer) salınmaktadır Kandaki amilazın genellikle üçte biri pankreas, üçte ikisi ise tükürük bezleri kaynaklıdır Dolaşıma giren amilaz esas olarak böbrekler aracılığıyla vücuttan atılmaktadır Arttığı Durumlar : Yüksek kan amilaz düzeyi pankreatitte meydana gelir Ayrıca karın ağrısıyla ortaya çıkan bazı acil hastalıklarda, şiddetli şeker komasında, kabakulakta, morfin enjeksiyonundan sonra da amilaz düzeyleri bir miktar yükselebilmektedir Azaldığı Durumlar : Amilaz değerinde düşüklüğün bir klinik önemi yoktur Asit Fostafaz Normal Değerler :0-55 U/L Açıklama : Esas olarak prostat, karaciğer, kemik ve bazı kan hücrelerinde bulunmaktadır Ölçümü özellikle prostat hastalıklarının tanı ve tedavisi için kullanılmaktadır Bu amaçla prostatik asit fosfataz denilen fraksiyonu ölçülür Normalde asit fosafataz kanda pek az miktarda bulunur Arttığı Durumlar : Özellikle prostat kanserlerinde kan düzeyleri belirgin olarak yükselmektedir Yine de rektal muayeneden sonra, idrar sondası takılmasıyla ve hatta kabızlık ile birlikte de yükselebileceği unutulmamalıdır Azaldığı Durumlar : yok Bilirubin Normal Değerler : Total Bilirubin: <1,0mg/dl Direkt Bilirubin:<0,25mg/dl Açıklama : Kan dolaşımında bulunan kırmızı kan hücreleri yaklaşık 120 günlük bir süre sonunda ömürlerini tamamlar ve çoğunluğu dalakta olmak üzere parçalanırlar Açığa çıkan bilirubin karaciğere götürülür Karaciğer özel bir işlemle bilirubini suda çözünebilen bir hale getirir ve safra yoluyla bağırsağa atar Karaciğerde bu işleme maruz kalmış bilirubine direk, henüz işlem görmemiş bilirubine ise indirek bilirubin denilir Arttığı Durumlar : Bu sistemin herhangi bir noktasında meydana gelebilecek bir aksama kan bilirubin düzeyinin yükselmesine neden olur Bu aksamalar; kırmızı kan hücrelerinde aşırı yıkım, karaciğer hastalıkları ve safra yolu tıkanıklıklarıdır Sonuçta kan bilirubin seviyesi yükselecek ve koyu sarı ten rengiyle tipik sarılık ortaya çıkacaktır Azaldığı Durumlar : yok Fosfor Normal değerler: 27- 45 mg/dl (erişkinler için) 45 - 55 mg/dl (çocuklar için) 45 - 90 mg/dl (yeni doğanlar için) Açıklama : Fosfor insan hücresinde asit-baz dengesi, kalsiyum metabolizması gibi çok önemli reaksiyonlarda rol oynayan bir maddedir Vücuttaki fosforun %85 kadarı kemikte fosfat formunda depolanır Kan düzeyi kan kalsiyum ve kan pH değişimlerinden etkilenmektedir Kalsiyumda olduğu gibi bağırsaktan emilimi, idrarla atılımı ve hücre içine toplanması ya da hücreden bırakılması gibi düzenlemelerle kan düzeyi ayarlanmaktadırYine kalsiyum gibi parathormondan etkilenmektedir Yemeklerden sonra düzeyi değiştiğinden 12 saatlik açtıktan sonra ölçümü yapılmalıdır Arttığı Durumlar: Hipoparatiroidide fosfor artar Azaldığı Durumlar: Hiperparatiroidi durumunda değerleri azalır Glukoz (Kan Şekeri) Normal Değerler : 75-115 mg/dL Açıklama : Şeker hastalığı tanısı için 12-14 saat açlıktan sonra kan glukozu ölçülür Yüksekse test tekrarlanır Yine yüksekse yemekten tam 2 saat sonra yeniden ölçülür Bu da yüksekse glukoz tolerans testi yapılmalıdır Arttığı Durumlar : Kanda şeker yüksekliği ise şeker hastalığını gösterir Azaldığı Durumlar : Hipoglisemiyle seyreden hastalıklar