|
Prof. Dr. Sinsi
|
Domuz Gribi | Korunma Yöntemleri | Aşısı Hakkında Öğrenmek İstedikleriniz!
Domuz Gribi Nedir?
Domuz gribi, A (H1N1) tipi virüsten kaynaklanan, insanlarda hastalığa yol açan viral bir hastalıktır İlk kez Meksika ve ABD’de görülmüş ve daha sonra birçok ülkeye yayılmıştır
Domuz Gribi Nasıl Ortaya Çıktı?
1990'lı yıllarda domuz insan ve kuş türlerinden üçünün melezleşmesisonrasında üçlü melez virüsü oluşurBunun oluşmasına sebebiyet veren şey domuzlarla bu üç virüsün tutunabileceği hücrelerin bulunması dolayısıyla bu üç ayrı virüs tek bir hücrede birleşebilip,melezleşme gen değişimi imkanı buldu insanlarda hastalık yapmaya başladıFakat insandan insana geçiş sınırlı kaldı
Üçlü melez virüs,insandan insana geçebilen,insanda hastalık yapabilen,mini salgınlar yapabilen virüs olmakla birlikte yaygın salgınlara epidemilere yol açamadı
Ne zamanki başka bir domuz kaynaklı virüsle melezleşti ondan sonra domuzlardan insanlara,insanlardan insanlara bulaşmış olduİlk defa dörtlü virüsün hastalık yaptığı kişi Meksika'da ortaya çıktı
'H1N1 virüsü' neden domuz gribi olarak adlandırılıyor?
Bu virüse 'domuz gribi' denmesinin nedeni, domuzlar arasında görülen grip virüslerine çok benzerlik göstermiş olması Bu yeni virüs insan, domuz ve kuş virüslerinin bir karışımıdır
Bulaşıcı mı?
Evet, bulaşıcı ve insandan insana geçiyor
Nasıl bulaşır?
H1N1 virüsü mevsimsel grip virüsleri gibi damlacıklarla bulaşırÖksürme,hapşırma hatta konuşma sırasında çevreye saçılan damlacıklar insanlara solunum yoluyla bulaşabilirSolunum salgılarıyla kirlenmiş ellerde virüsün bulaşmasına aracılık edebilirEllerin kirlendikten sonra göze,burna,agıza deydirilmesi virüsün vücuda girmesini sağlayabilir ve hastalık böylece bulaşabilir
Öpüşmede gribin bulaşmasında önemli bir faktördür ve korunmadada bu saydıgımız öksürük hapşırık konuşmayla damlacıkların saçılmasında korunma önem taşır
Sulardan bulaşabilir mi?
İçme, kullanma ve havuz sularıyla bulaşma görülmedi
Hastalığa Yakalanan Kişiler Ne Kadar Süreyle Bulaştırır?
Belirtilerin başlamasından bir gün öncesi ve 7 gün sonrasına kadar bulaştırıcıdırlar
Domuz Gribinin Belirtileri Nelerdir Nasıl Teşhis Edilir?
Domuz gribi klinik belirtideki bulgulara göre tanı konulan bir hastalıktırKlinik bulguları olan kimselerin doktora gitmeleri sonucu temel bazı testler örneğin tam kan sayımı yapılırEger gerekli görülürse akciğer filmide çekilebilir
Temel Belirtili Bulgular:
- Yay kas ağrıları ateş esastır
- Boğaz ağrısı,bulantı kusma,ishal
Temel testlerden sonra domuz gribi veya gripten şüphelenme söz konusu olabilir
Domuz Gribinin Kesin Tanısı
Domuz gribinin kesin tanısının konulması için,bir moleküler teknik olan polümer zincir reaksiyonundan yararlanılması gereklidirBu test ülkemizde İstanbul tıp fakültesinde ve Ankara'da Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsünde uygulanmaktadırUygulanma alanları oldukça sınırlıdırBu test haricinde hızlı tanı testleride mevcut olmasına rağmen bu testler önerilmemektedirTestin yapılıp yapılmamasının kararını hekimin vermesi istenirHekim uygun görürse özellikle bir salgın başlatacağı düşünülen kimselerde bu testin yapılması yararlı olacaktır
Nasıl Tedavi Edilir?
H1N1 virüsünün tedavisinde mevsimsel gribin tedavisinde kullanılan ilaçlar uygulanırÜlkemize H1N1 visürü girip hastalık başlarsabu ilaçların kullanılmasıyla tedavi edilmesi mümkün olacaktırOnun dışında yatak istirahati,hastaların sokağa çıkmalarının önlenmesi,istirahat etmelerinin sağlanması yerinde olacaktır
Grip virüsünün önemli bir özelliği çok sık genetik değişikliğe uğramasıdırH1N1 virüsünün de özelliği böyle bir genetik değişikliğe uğramasıdırDolayısıyla bir takım değişikliğe uğraması beklenebilirBu değişiklikler sonucunda hastalandırma yeteneğininde artması olasıdır
İnsanlar arasında yayılmaya devam ederken öldürücü virüs halini alabilir zatürre tablosuna yol açma sıklığına neden olabilirKalp,akciger,şeker hastalığı olan kişilerde ciddi sorunlar yaratabilir ölümcül olarak seyredebilirO nedenle böyle hastaların hastanede tedavi edilmeleri gerekir özel bir bakım uygulanmalıdır
Nasıl Korunmak Gerekir?
Öksürme ve hapşırma sırasında ağzınızı ve burnunuzu bir mendil ile kapatın Ellerinizi bol sabun ve suyla yıkayın Alkol içeren el yıkama antiseptikleri kullanın
Kirli ellerinizle gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmayın Evde istirahat edin Bulunduğunuz mekanı sık sık havalandırınÖksürme ve hapşırma sırasında ağzınızı ve burnunuzu bir mendil ile kapatın Ellerinizi bol sabun ve suyla yıkayın Alkol içeren el yıkama antiseptikleri kullanın Kirli ellerinizle gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmayın Evde istirahat edin Bulunduğunuz mekanı sık sık havalandırın
Erişkinlerde Acil Müdahale Gerektiren Belirtiler;
Zor nefes almak veya nefes darlığı, bilinç bulanıklığı, sık ve uzun süreli kusma
Domuz Gribi Çocukları
Yaşlıları, Hamileleri Nasıl Etkiler?
Domuz gribinin yoğun görüldüğü ülkelere ait veriler, hastalığın gebeler,, kalp hastalığı, şeker hastalığı, akciğer ve böbrek hastalığı gibi kronik hastalıkları olan risk grubundaki kişilerde ağır seyrettiğini ortaya koyuyor
Bu grup hamileler,beş yaş altı çocuklar ve yaşı kaç olursa olsun başta akciğer olmak üzere,kronik hastalıkları olan kişilerdirBu kişilerin aşılanması diğer kişilerin aşılanmasından öncelikli ve önemlidirÇünkü bu kişilerin hastalıklarının ağır seyretmesi gerek ilerlemesi,gerek tedaviye verdikleri cevabın düşük olması,yoğun bakım ihtiyaçlarını gerektirecek kadar ağırlaşması ve öyle bir durum olduğunda kaybedilmesi oranı yüksektirDomuz gribinin mevsimsel griplerden en önemli farkı risk gruplarıdırÖzellikle küçük çocuklar risk altında olduğu için aşılanmaları önemlidir
Hastalık ilerlediğinde mevsimsel gribe göre ağır seyretmesi ve zatürreyle seyrederek ölüme yol açması,tedaviye daha az cevap vermesidir
Kimler Risk Altında:
Hamileler, sağlık çalışanları, altı-35 aylık bebekler, kritik alanlardaki personel; diyabet, kronik akciğer hastalığı ve kronik hastalık sebebiyle risk taşıyan kişiler, kolluk kuvvetleri, silahlı kuvvetler mensupları, 65 yaş üstü kişiler, okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim ve üniversite öğrencileri
Çocuğumu Domuz Gribinden Nasıl Korurum?
Bebekleri Korumak İçin Neler Yapmak Gerek?
Grip 2 yaşından küçük bebeklerde daha ağır seyredebilir Bu nedenle bebeklerin korunmasına özellikle dikkat edilmelidir Ellerinizi bol su ve sabunla yıkayın, bebeğinizi beslerken veya onunla ilgilenirken kesinlikle bebeğinizin yüzüne doğru öksürüp hapşırmayın Hasta iseniz mutlaka maske kullanın Emzirmeye devam edin, çünkü bağışıklık sisteminin gelişiminde anne sütü oldukça önemli bir rol oynar
Çocuklardaki acil müdahale gerektiren belirtiler neler?
Hızlı veya zor nefes alma, vücutta solgunluk ya da morarma, iştahsızlık, uyarılara verilen tepkilerin azalması, uyuklama hali, huzursuzluk, ateş ve deri döküntüsü
Çocuğuma Grip Aşısı Yaptırmalı mıyım?
Aşı ilk 6 ay içerisinde,onay almış bir aşı değildirBebeklere ilk 6 ay içerisinde aşı yapılmaz6 aydan büyük bebeklere ve çocuklara aşı yaptırmak gerekir0-6 ay aralığındaki çocukları korumak için,hamile kadınlara aşı yapmak,etrafında bakım veren aile bireylerinide aşılamak gerekir
Aşı Nerede Yaptırılacak?
Bakanlık aşıları ücretsiz uygulayacak İlaç şirketleri yoğun talep nedeniyle eczanelere aşı vermeyeceğini bildirdi Bu nedenle aşılama,, aile hekimliği ve sağlık ocağı gibi sağlık kuruluşlarında yapılacak okul ve işyeri gibi toplu yerler dışında
Aşının Olası Yan Etkileri Neler?
Daha önce grip aşısında reaksiyona uğramış olanlar ile yumurtaya alerjisi bulunanlara domuz gribi aşısı önerilmiyor Aşının tatbik edildiği yerde şişlik ve kızarıklık, ateş ve hafif grip benzeri yan etkiler görülebilir Belirtiler iki gün kadar sürebilir
Domuz gribi tedavisinde aşının haricinde gripte kullanılan Tamiflu ve Relenza gibi antiviral ilaçlar kullanılyor İlaçlar hastalık belirtileri başladıktan sonra ilk 48 saat içerisinde verildiğinde rahatsızlığın şiddetini azaltıp süresini kısaltabiliyor Ancak antibiyotik kesinlikle önerilmiyor
Hangi Hastalıkları Olanlara Domuz Gribi Aşısı Vurulmaz?
Daha önce grip aşılarına reaksiyon gösterenler ya da yumurta alerjisi olanların aşı yapması önerilmiyor
Aşının İçindeki 'adjuvan' Adlı Madde Sakıncalı mı?
ABD'deki ilaçlar, ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) onayından geçtikten sonra kullanılabiliyor Avrupa'da ise ilaçları Avrupa İlaç Ajansı (EMEA) onaylıyor Bunların dışında her ülke, kendi ilaç ruhsatını kendisi veriyor ABD, yıllardır adjuvan içeren ilaçları onaylamıyor EMEA ise onaylıyor Aynı durum, domuz gribi aşısında da geçerli; adjuvan içeren aşıları FDA onaylamazken, EMEA onayladı 'Adjuvan' ise ilaçların içinde bulunan bir katkı maddesi; zararlı değilABD'deki ilaçlar, ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) onayından geçtikten sonra kullanılabiliyor Avrupa'da ise ilaçları Avrupa İlaç Ajansı (EMEA) onaylıyor Bunların dışında her ülke,, yıllardır adjuvan içeren ilaçları onaylamıyor EMEA ise onaylıyor Aynı durum, domuz gribi aşısında da geçerli; adjuvan içeren aşıları FDA onaylamazken, EMEA onayladı 'Adjuvan' ise ilaçların içinde bulunan bir katkı maddesi; zararlı değil kendi ilaç ruhsatını kendisi veriyor ABD
Aşıyı Hangi Firmalar Üretiyor?
Glaxo Smith Kline, Novartis ve Sanofi Pasteur isimli ilaç firmaları üretiyor Türkiye Glaxo Smith Kline'dan 25 milyon doz, Novartis'ten 15 milyon doz, Sanofi Pasteur'den 3 milyon doz aşı siparişi verdi Glaxo Smith Kline, Novartis ve Sanofi Pasteur isimli ilaç firmaları üretiyor Türkiye Glaxo Smith Kline'dan 25 milyon doz, Novartis'ten 15 milyon doz, Sanofi Pasteur'den 3 milyon doz aşı siparişi verdi
Türkiye'de kaç kişinin domuz gribine yakalanması bekleniyor?
Eğer hiçbir önlem alınmazsa, Türkiye'de enfekte olması beklenen insan sayısı 21 milyon
|