Chichen İtza - Yucatan Yarımadasındaki Maya Kültürü

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-04-2012

Venüs Platformu

Chichen İtza’da mimari başyapıtlardan biriside Venüs Platformudur

Büyük piramitin yanındadır

Platformun merdivenleri, Quetzalcoatl-Kulkulkan’ı sabah yıldızı olarak temsil eden yılan kafası ile çevrilidir

Cenote Sagrado – Kutsal Kuyu

Cenote, Kukulkan Piramidinin yaklaşık 400 metre kuzeyinde yer alır

Dairesel şekli ve dikey duvarları vardır

Chichen İtza ismini bu göletten aldığı söylenir

Bir mağarın çökmesi ile oluşmuş ve suyu tatlıdır

Edward Thompson 1904 ve 1910 yılları arasında burada su altı araştırmaları yapmıştır

Son olarakta 1960 senesinde araştırma yapıldığında, birçok nesne gün yüzüne çıkartılmıştır

Bulunanlar arasında altın, yeşim taşı, takı, çeşitli çanak-çömlek ve bunların yanı sıra 50 nin üzerinde de insan iskeleti

Diego de Landa’nın 16

y

y dan olan raporlarına göre, bulunan nesnelere de dayanarak, bu iskeletlerin kurban edilen insanlar olduğudur

Göletin yanında küçük bir de tapınak vardır

Merkezin güneyine doğru kendisi ile aynı adı taşıyan bir tapınağın yanında bir gölet daha vardır (Cenote Xtoloc)

Chichen İtza’da bu gölettlerden bir sürü vardır

Şehrin su ihtiyacını giderip, tarımda sulamaya yararlı olmuştur

Templo De Las Mesas – Büyük Adak Tapınağı

Savaşçılar Tağınağının kuzeyinde bulunan ve 1990’lı yıllardaki kazılarda ortaya çıkartılan Büyük Adak Tapınağı, Savaşçılar Tapınağına çok benzer, fakat daha ufaktır

İç kısmında iyi korunmuş halde boyalı, kabartmalı sütunlar bulunmuştur

İçeri girmek yasaktır

Mercado – Pazar Yeri

Uzun revaklı avlu, Maya kültürünün doruğunda olduğu zamanda yapılmıştır

Osario – Başrahibin Mezarı

Tapınak şehrinin merkezinin kıyısında sözde Başrahibin mezarı bulunur

Bu fantastik isim, Amerikalı diplomat ve arkeolog Edward Thompson’un yaptığı kazılar esnasında tapınağın içinde derin ve dikey bir şaftın içinde bulduğu mezardan gelir

Piramit, yapılış şekliyle ve sonunda yılan kafalarının olduğu 4 kısmındaki merdivenleri ile Castillo’ya (Kale) çok benzer

1990’lu yıllarda piramit ve tapınağın iç kısmı kazılarda orta çıkmış ve restore edilmiştir

Tapınağın tıpkı Savaşçılar Tapınağı gibi özenle oyulmuş taş sütunları ve bir de adak masası var

Dış cephesi Puuc tarzında yapılmış

Tapınağın iç kısmındaki iki sütunda yazıtlar ve Gregoryen takvimine göre M

S 5 Şubat ve 12 Mayısı gösteren tarih vardır

Tapınağın ön kısmındaki platformda taş mezarlar vardır

Oradan da Xtoloc Tapınağına giden Sacbe (taş yol) vardır

Casa Colorada – Kırmızı Ev

Kırmızı Ev, Başrahibin Mezarının yakınında yüksek bir zeminde bulunuyor

İsmini iç kısmındaki, çok az bir bölümü kalan kırmızı boyamadan almıştır

Uzun bir bant şeklindeki hiyeroglif yazıt, ön odadan, girişin üzerinden arka odalara kadar uzanıyor

Binanın arka kısmına daha sonra top oyun sahası yapılmış

Casa del Vendao – Geyik Evi

Casa Colarada’nın yan tarafında, aynı şekilde yüksek bir zemine yapılmış olan ve kısmen çökmüş olan bir evdir

Caracol – Salyangoz Kulesi (Gözlem Evi)

Caracol bir gözlemevidir

Caracol’un anlamı salyangoz demektir

Bu ismi almasındaki sebep, yapının iç kısmından yukarı kata doğru çıkan merdivenin salyangoz gibi kıvrılarak çıkmasıdır

1930’larda restore edilen bina, değişik zamanlarda yapılmış daha sonra son halini almış

İlk başlarda batı tarafındaki merdivenlere giden, büyük, köşeleri yuvarlatılmış, dikdörtgen şeklinde bir platform yapılmış

Merdiven duvarları birbirinin içine geçmiş yılanlarla süslenip, merdivenden dışarı sarkan yılan kafası ile bitirilmiş

Kazı esnasında molozların arasından 60 a yakın, platformun kenarlarına konulduğu sanılan, insan kafası şeklinde tütsü çanakları bulunmuştur

Yukarı kata çıkan, Salyangoz kıvrımlı merdiven

Bu ilk platformun üzerine çapı 11 metre olan daire şeklinde bir platform eklenmiş

Daha sonra üzerine başka bir dairesel platform daha eklenmiş

Sonraları yapılan batı kısmındaki genişletme ve yükseltme inşası, doğu kısmı ile bütünleştirilmiş

Ortaya çıkan ise tam olarak dikdörtgen olmayan, kenar uzunluğu 24 metre olan bir bina olmuş

Batı kısmında yapılan merdiven de aynı şekilde birbirine geçmiş yılanla süslenmiş

Merdivenlerin birinin altında bulunan oyukta 132 tane hiyeroglif bloklar bulunmuş

Ne zamana ait oldukları henüz kesinleşmiş değildir

En son olarak da son platformun üzerine iki dairesel odası olan ve Maya kültürüne ait kubbesi ile bir kule inşa edilmiş

Birbirine karşılıklı olarak 4 girişi var

Gözlem yerine çıkabilmek için, üst kısımdaki odanın ortasındaki yuvarlak bir blok içinden, çatıya çok zor çıkılabilinecek darlıkta bir merdiven yapılmış

Gözlem odasındaki alçak pencerlerin iç ve dış kenarlarının diyagonal olarak ayarlanmış olmasından dolayı, gökyüzü çok iyi bir şekilde gözlemlenebiliyor

Akab Dzib – Esrarlı Yazıların Evi

Akab Dzib orman içinde, adını hiyeroglif yazıttan (esrarlı yazı) alan bir binadır

İki bölümden oluşur

Bir tarafı yığma molozlardan yapılmıştır

Bu iki bölüm binanın eski bölümleridir

8 odalı bloklar daha sonra yapılmıştır

Odalar binanın ortasına doğru dördü arka arkaya, geri kalanları paralel olarak içiçe gelecek şekilde Puuc tarzında inşa edilmiştir

Kapının kirişindeki Hiyeroglif

Binanın dış cephesi ve saçakları sadedir

Hiyeroglif bir yazıtta, Kokom ailesinin bir üyesi olan Cho’K’ak’ ın bu binanın sahibi olduğu yazar

Templo de los Tres Dinteles - Üç Lentolar Tapınağı

Yanyana üç odalı bir yapıdır

Chichen İtza’daki tipik yapı tarzı olan Puuc Stilindedir

08-04-2012	#4
Prof. Dr. Sinsi	Chichen İtza - Yucatan Yarımadasındaki Maya Kültürü Venüs Platformu Chichen İtza’da mimari başyapıtlardan biriside Venüs Platformudur Büyük piramitin yanındadır Platformun merdivenleri, Quetzalcoatl-Kulkulkan’ı sabah yıldızı olarak temsil eden yılan kafası ile çevrilidir Cenote Sagrado – Kutsal Kuyu Cenote, Kukulkan Piramidinin yaklaşık 400 metre kuzeyinde yer alır Dairesel şekli ve dikey duvarları vardır Chichen İtza ismini bu göletten aldığı söylenir Bir mağarın çökmesi ile oluşmuş ve suyu tatlıdır Edward Thompson 1904 ve 1910 yılları arasında burada su altı araştırmaları yapmıştır Son olarakta 1960 senesinde araştırma yapıldığında, birçok nesne gün yüzüne çıkartılmıştır Bulunanlar arasında altın, yeşim taşı, takı, çeşitli çanak-çömlek ve bunların yanı sıra 50 nin üzerinde de insan iskeleti Diego de Landa’nın 16 yy dan olan raporlarına göre, bulunan nesnelere de dayanarak, bu iskeletlerin kurban edilen insanlar olduğudur Göletin yanında küçük bir de tapınak vardır Merkezin güneyine doğru kendisi ile aynı adı taşıyan bir tapınağın yanında bir gölet daha vardır (Cenote Xtoloc) Chichen İtza’da bu gölettlerden bir sürü vardır Şehrin su ihtiyacını giderip, tarımda sulamaya yararlı olmuştur Templo De Las Mesas – Büyük Adak Tapınağı Savaşçılar Tağınağının kuzeyinde bulunan ve 1990’lı yıllardaki kazılarda ortaya çıkartılan Büyük Adak Tapınağı, Savaşçılar Tapınağına çok benzer, fakat daha ufaktır İç kısmında iyi korunmuş halde boyalı, kabartmalı sütunlar bulunmuştur İçeri girmek yasaktır Mercado – Pazar Yeri Uzun revaklı avlu, Maya kültürünün doruğunda olduğu zamanda yapılmıştır Osario – Başrahibin Mezarı Tapınak şehrinin merkezinin kıyısında sözde Başrahibin mezarı bulunur Bu fantastik isim, Amerikalı diplomat ve arkeolog Edward Thompson’un yaptığı kazılar esnasında tapınağın içinde derin ve dikey bir şaftın içinde bulduğu mezardan gelir Piramit, yapılış şekliyle ve sonunda yılan kafalarının olduğu 4 kısmındaki merdivenleri ile Castillo’ya (Kale) çok benzer 1990’lu yıllarda piramit ve tapınağın iç kısmı kazılarda orta çıkmış ve restore edilmiştir Tapınağın tıpkı Savaşçılar Tapınağı gibi özenle oyulmuş taş sütunları ve bir de adak masası var Dış cephesi Puuc tarzında yapılmış Tapınağın iç kısmındaki iki sütunda yazıtlar ve Gregoryen takvimine göre MS 5 Şubat ve 12 Mayısı gösteren tarih vardır Tapınağın ön kısmındaki platformda taş mezarlar vardır Oradan da Xtoloc Tapınağına giden Sacbe (taş yol) vardır Casa Colorada – Kırmızı Ev Kırmızı Ev, Başrahibin Mezarının yakınında yüksek bir zeminde bulunuyor İsmini iç kısmındaki, çok az bir bölümü kalan kırmızı boyamadan almıştır Uzun bir bant şeklindeki hiyeroglif yazıt, ön odadan, girişin üzerinden arka odalara kadar uzanıyor Binanın arka kısmına daha sonra top oyun sahası yapılmış Casa del Vendao – Geyik Evi Casa Colarada’nın yan tarafında, aynı şekilde yüksek bir zemine yapılmış olan ve kısmen çökmüş olan bir evdir Caracol – Salyangoz Kulesi (Gözlem Evi) Caracol bir gözlemevidir Caracol’un anlamı salyangoz demektir Bu ismi almasındaki sebep, yapının iç kısmından yukarı kata doğru çıkan merdivenin salyangoz gibi kıvrılarak çıkmasıdır 1930’larda restore edilen bina, değişik zamanlarda yapılmış daha sonra son halini almış İlk başlarda batı tarafındaki merdivenlere giden, büyük, köşeleri yuvarlatılmış, dikdörtgen şeklinde bir platform yapılmış Merdiven duvarları birbirinin içine geçmiş yılanlarla süslenip, merdivenden dışarı sarkan yılan kafası ile bitirilmiş Kazı esnasında molozların arasından 60 a yakın, platformun kenarlarına konulduğu sanılan, insan kafası şeklinde tütsü çanakları bulunmuştur Yukarı kata çıkan, Salyangoz kıvrımlı merdiven Bu ilk platformun üzerine çapı 11 metre olan daire şeklinde bir platform eklenmiş Daha sonra üzerine başka bir dairesel platform daha eklenmiş Sonraları yapılan batı kısmındaki genişletme ve yükseltme inşası, doğu kısmı ile bütünleştirilmiş Ortaya çıkan ise tam olarak dikdörtgen olmayan, kenar uzunluğu 24 metre olan bir bina olmuş Batı kısmında yapılan merdiven de aynı şekilde birbirine geçmiş yılanla süslenmiş Merdivenlerin birinin altında bulunan oyukta 132 tane hiyeroglif bloklar bulunmuş Ne zamana ait oldukları henüz kesinleşmiş değildir En son olarak da son platformun üzerine iki dairesel odası olan ve Maya kültürüne ait kubbesi ile bir kule inşa edilmiş Birbirine karşılıklı olarak 4 girişi var Gözlem yerine çıkabilmek için, üst kısımdaki odanın ortasındaki yuvarlak bir blok içinden, çatıya çok zor çıkılabilinecek darlıkta bir merdiven yapılmış Gözlem odasındaki alçak pencerlerin iç ve dış kenarlarının diyagonal olarak ayarlanmış olmasından dolayı, gökyüzü çok iyi bir şekilde gözlemlenebiliyor Akab Dzib – Esrarlı Yazıların Evi Akab Dzib orman içinde, adını hiyeroglif yazıttan (esrarlı yazı) alan bir binadır İki bölümden oluşur Bir tarafı yığma molozlardan yapılmıştır Bu iki bölüm binanın eski bölümleridir 8 odalı bloklar daha sonra yapılmıştır Odalar binanın ortasına doğru dördü arka arkaya, geri kalanları paralel olarak içiçe gelecek şekilde Puuc tarzında inşa edilmiştir Kapının kirişindeki Hiyeroglif Binanın dış cephesi ve saçakları sadedir Hiyeroglif bir yazıtta, Kokom ailesinin bir üyesi olan Cho’K’ak’ ın bu binanın sahibi olduğu yazar Templo de los Tres Dinteles - Üç Lentolar Tapınağı Yanyana üç odalı bir yapıdır Chichen İtza’daki tipik yapı tarzı olan Puuc Stilindedir