İnsanlığın 40 Görkemli Hazinesi

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-04-2012

Samarra

Irak
Fotoğraf: Fatih Pınar

Dicle Nehri kıyısında, Irak’ın baskenti Bagdat’ın 130 kilometre kuzeyinde yer alıyor Samarra

UNESCO 2007’de kentteki arkeolojik kalıntıları kayda geçirdikten sonra Dünya Kültür Mirası Listesi’ne aldı ve derhal tehlike altında ilan etti

Irak’ın 2003’teki isgalinden Samarra da etkilendi

Kentteki El Askeriye Camii 2006 ve 2007 yıllarında bombalandı

Saldırıda caminin altın kubbe ve çinilerle süslü ana kapısı ve iki minaresi tahrip oldu

Burada, Hz

Muhammed’in soyundan gelen iki Sii imamın mezarları da bulunuyor: Dokuzuncu yüzyılda yasayan 10

ve 11

imamlar Ali el Hadi ile oglu Hasan el Askeri

Cami ve külliyesi adını El Askeri’den alıyor

Her yıl milyonlarca Sii, burayı ziyaret ediyor

UNESCO yetkilileri Samarra’daki kutsal mekânların saldırılara hedef olmasından endise duyuyor

Kent IÖ 5

binyıldan kalma bir yerlesmenin bulundugu yerde IS 3

-7

yüzyıl arasında kuruldu

Abbasi Halifesi Mutasım 836 yılında Samarra’yı yeni baskent ilan etti

Burası, orijinal yapılarıyla ayakta kalabilmis nadir Islam baskentlerinden biri kabul ediliyor

Samarra Ulu Camii, binlerce askerin bir arada ibadet edebilmesi için, Abbasi Halifesi Mütevekkil tarafından 846-852 yıllarında yaptırıldı

Bu büyük cami bugün yıkıntı halinde ama spiral minaresi halen ayakta duruyor

Ulu Cami'nin yakınında bugün yıkıntı halinde olan Ebu Dulef Camii bulunuyor

Persepolis

İran
Fotoğraf: Ferda Çağlayan

Pers Imparatorlugu’nun son baskenti Persepolis, eksiksiz bir sanatsal düzene sahip kraliyet ideolojisinin en iyi yansıtıldıgı yerdi

Insasını I

Dareios’un baslattıgı kent, birlik içinde ve barıs dolu bir imparatorluk görüntüsü olusturmak istiyordu

Persepolis’teki saray kompleksi olasılıkla IÖ 518-516 yılları arasında kuruldu

Ovaya hâkim bir tepenin yamacındaki saray genis bir setin üzerindeydi

Yaklasık 450x300 metre boyutlarındaki kompleks, yönetim meclisi ve resmi karsılama merkezi olarak tasarlanmıstı

Hazine odası, ganimetlerin ve Persler için dini bir kutlama olan, aynı zamanda kralın da yüceligini perçinleyen Yeni Yıl Festivali’nde gönderilen yıllık vergilerin depolanması için kullanılırdı

Kare biçimli kabul salonu Apadana, basamaklarla erisilen bir platformun üzerindeydi

Dareios’un vârisi I

Kserkses, Dareios’un Sarayı adı verilen küçük bir saray insa ettirdi

Kserkses, kabul salonunun kuzeyine Bütün Halkların Kapısı’nı yaptırdı

Batı yönünde bir çift koca boga tarafından korunan kapıyı, doguda sakallı insan seklinde boga fi gürleri bekliyordu

Ön kapıda, kente girisi saglayan çift trabzanlı merdivenler vardı

Kserkses, bu sarayın iki katı büyüklügünde, Kserkses Sarayı olarak bilinen ikinci bir yapı daha insa ettirdi

Kserkses’in oglu I

Artakserkses daha sonra kendi sarayını ve Apadana’dan sonra ikinci büyüklükteki heybetli Yüz Sütun Salonu’nu yaptırdı

Kent büyük olasılıkla IÖ 450 yılında tamamlandı

Elhamra Sarayı

İspnya
Fotoğraf: Özcan Yüksek

Islam sanatının en parlak, en görkemli eserlerinden biri Elhamra Sarayı

Binbir Gece Masalları’nda anlatılan rüya saraylar bile onun yanında sönük kalır

Saray insa edilirken her detay düsünülmüs, mutlu bir yasam için gerekli her sey özenle planlanmıs

Saray, “dıs âlemle inanılmaz bir uyum ve zarafet” saglıyor

Bu öyle bir zarafet ki “el degse kırılıp dökülecek hissi veriyor”

Ispanya’da bugünkü Granada (Gırnata) kentinde bulunan Elhamra Sarayı, ülkede 780 yıl hüküm süren Müslüman Araplara ait

Ispanya’ya 711 yılında çıkan Araplar, kısa sürede tüm yarımadayı kontrol altına aldı ve essiz bir uygarlık gelistirdi

Kurtuba (Kordoba), Isbiliye (Sevilla), Gırnata, Toledo onların zamanında Avrupa’nın en zengin sehirleri haline geldi

Endülüs Emevi Devleti, 11

yüzyılın baslarında emirliklere bölündü

Bu bölünme, Hıristiyanların karsı saldırısıyla birlesince, Arapların Ispanya’daki varlıgı tehlikeye girdi

Emirlikler bir bir Hıristiyan krallar tarafından ilhak edildi

Sadece Nasri hanedanı elindeki Gırnata Emirligi varlıgını sürdürdü

Elhamra Sarayı’nı da iste bu hanedana mensup I

Muhammed yaptırdı

Yapımına 1232’de baslanan saray eklemelerle genisledi

Ta ki 1492’ye kadar; bu tarihte Gırnata Emirligi Hıristiyanlar tarafından ortadan kaldırıldı

Elhamra Sarayı yüzyıllar boyunca yıkıma ve yalnızlıga terk edildi

Geçtigimiz yüzyıl restore edilen saray, simdi Ispanya’nın en gözde eseri

08-04-2012	#6
Prof. Dr. Sinsi	İnsanlığın 40 Görkemli Hazinesi Samarra Irak Fotoğraf: Fatih Pınar Dicle Nehri kıyısında, Irak’ın baskenti Bagdat’ın 130 kilometre kuzeyinde yer alıyor Samarra UNESCO 2007’de kentteki arkeolojik kalıntıları kayda geçirdikten sonra Dünya Kültür Mirası Listesi’ne aldı ve derhal tehlike altında ilan etti Irak’ın 2003’teki isgalinden Samarra da etkilendi Kentteki El Askeriye Camii 2006 ve 2007 yıllarında bombalandı Saldırıda caminin altın kubbe ve çinilerle süslü ana kapısı ve iki minaresi tahrip oldu Burada, Hz Muhammed’in soyundan gelen iki Sii imamın mezarları da bulunuyor: Dokuzuncu yüzyılda yasayan 10 ve 11 imamlar Ali el Hadi ile oglu Hasan el Askeri Cami ve külliyesi adını El Askeri’den alıyor Her yıl milyonlarca Sii, burayı ziyaret ediyor UNESCO yetkilileri Samarra’daki kutsal mekânların saldırılara hedef olmasından endise duyuyor Kent IÖ 5 binyıldan kalma bir yerlesmenin bulundugu yerde IS 3-7 yüzyıl arasında kuruldu Abbasi Halifesi Mutasım 836 yılında Samarra’yı yeni baskent ilan etti Burası, orijinal yapılarıyla ayakta kalabilmis nadir Islam baskentlerinden biri kabul ediliyor Samarra Ulu Camii, binlerce askerin bir arada ibadet edebilmesi için, Abbasi Halifesi Mütevekkil tarafından 846-852 yıllarında yaptırıldı Bu büyük cami bugün yıkıntı halinde ama spiral minaresi halen ayakta duruyor Ulu Cami'nin yakınında bugün yıkıntı halinde olan Ebu Dulef Camii bulunuyor Persepolis İran Fotoğraf: Ferda Çağlayan Pers Imparatorlugu’nun son baskenti Persepolis, eksiksiz bir sanatsal düzene sahip kraliyet ideolojisinin en iyi yansıtıldıgı yerdi Insasını I Dareios’un baslattıgı kent, birlik içinde ve barıs dolu bir imparatorluk görüntüsü olusturmak istiyordu Persepolis’teki saray kompleksi olasılıkla IÖ 518-516 yılları arasında kuruldu Ovaya hâkim bir tepenin yamacındaki saray genis bir setin üzerindeydi Yaklasık 450x300 metre boyutlarındaki kompleks, yönetim meclisi ve resmi karsılama merkezi olarak tasarlanmıstı Hazine odası, ganimetlerin ve Persler için dini bir kutlama olan, aynı zamanda kralın da yüceligini perçinleyen Yeni Yıl Festivali’nde gönderilen yıllık vergilerin depolanması için kullanılırdı Kare biçimli kabul salonu Apadana, basamaklarla erisilen bir platformun üzerindeydi Dareios’un vârisi I Kserkses, Dareios’un Sarayı adı verilen küçük bir saray insa ettirdi Kserkses, kabul salonunun kuzeyine Bütün Halkların Kapısı’nı yaptırdı Batı yönünde bir çift koca boga tarafından korunan kapıyı, doguda sakallı insan seklinde boga fi gürleri bekliyordu Ön kapıda, kente girisi saglayan çift trabzanlı merdivenler vardı Kserkses, bu sarayın iki katı büyüklügünde, Kserkses Sarayı olarak bilinen ikinci bir yapı daha insa ettirdi Kserkses’in oglu I Artakserkses daha sonra kendi sarayını ve Apadana’dan sonra ikinci büyüklükteki heybetli Yüz Sütun Salonu’nu yaptırdı Kent büyük olasılıkla IÖ 450 yılında tamamlandı Elhamra Sarayı İspnya Fotoğraf: Özcan Yüksek Islam sanatının en parlak, en görkemli eserlerinden biri Elhamra Sarayı Binbir Gece Masalları’nda anlatılan rüya saraylar bile onun yanında sönük kalır Saray insa edilirken her detay düsünülmüs, mutlu bir yasam için gerekli her sey özenle planlanmıs Saray, “dıs âlemle inanılmaz bir uyum ve zarafet” saglıyor Bu öyle bir zarafet ki “el degse kırılıp dökülecek hissi veriyor” Ispanya’da bugünkü Granada (Gırnata) kentinde bulunan Elhamra Sarayı, ülkede 780 yıl hüküm süren Müslüman Araplara ait Ispanya’ya 711 yılında çıkan Araplar, kısa sürede tüm yarımadayı kontrol altına aldı ve essiz bir uygarlık gelistirdi Kurtuba (Kordoba), Isbiliye (Sevilla), Gırnata, Toledo onların zamanında Avrupa’nın en zengin sehirleri haline geldi Endülüs Emevi Devleti, 11 yüzyılın baslarında emirliklere bölündü Bu bölünme, Hıristiyanların karsı saldırısıyla birlesince, Arapların Ispanya’daki varlıgı tehlikeye girdi Emirlikler bir bir Hıristiyan krallar tarafından ilhak edildi Sadece Nasri hanedanı elindeki Gırnata Emirligi varlıgını sürdürdü Elhamra Sarayı’nı da iste bu hanedana mensup I Muhammed yaptırdı Yapımına 1232’de baslanan saray eklemelerle genisledi Ta ki 1492’ye kadar; bu tarihte Gırnata Emirligi Hıristiyanlar tarafından ortadan kaldırıldı Elhamra Sarayı yüzyıllar boyunca yıkıma ve yalnızlıga terk edildi Geçtigimiz yüzyıl restore edilen saray, simdi Ispanya’nın en gözde eseri