08-04-2012
|
#14
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
İnsanlığın 40 Görkemli Hazinesi
Petra
Ürdün
Fotoğraf: Hakan Öge
Ürdün sınırları içerisinde kalan Petra antik kenti, Ortadoğu’daki en önemli tarihi alanlardan biri Doğu gelenekleriyle Roma mimarisini kaynaştırdığı için dünya tarihinin de en özgün kalıntıları arasında sayılıyor Kızıldeniz ile Ölü Deniz arasındaki Petra, tarihöncesi çağlardan beri insan yerleşimlerine sahne oldu Petra, İÖ 4 yüzyıl ve İS 2 yüzyıl arasında eski bir Arap halkı olan Nebatilerin başkentliğini yaptı Ardından Romalıların eline geçti ve Arabistan eyaletine katıldı Arap Yarımadası, Mısır ve Suriye arasında önemli bir kavşak noktası olduğu için zenginliğini uzun yıllar korudu Kent, özellikle kumtaşı kayalara oyulmuş tapınak, tiyatro ve konutlarıyla dikkat çekiyor Petra’nın bulunduğu vadideki kumtaşlarının renginden dolayı burası “gül kırmızısı kent” olarak da biliniyor
Kalıntıların en bilinenleri El Hazne adı verilen Nebati tapınağı ve Romalılardan kalan tiyatro Kentte ayrıca yine kayalara oyulmuş çok sayıda gösterişli mezar bulunuyor Mühendislikte o dönem için ileri bir seviyede olan Nebatiler kente suyolları ve su depoları da yapmıştı Deprem ve ekonomik sıkıntılardan dolayı İS 400’lü yıllarda gücünü kaybeden ve zamanla tamamen boşalan Petra, 1812 yılında İsviçreli Johann Burckhardt tarafından bulundu ve Batı dünyasına tanıtıldı UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne 1985’te alınan Petra, geçtiğimiz yıllarda da “Dünyanın Yeni Harikaları” arasında gösterildi
Vatikan
Fotoğraf: Ertuğrul Balıkçıoğlu
Roma sınırları içinde, bağımsız bir devlet Vatikan Papalık ile İtalya arasında 11 Şubat 1929’da imzalanan Laterano Antlaşması’yla kuruldu Roma’nın ortasında, etrafı duvarlarla çevrili Vatikan, barındığı mimari ve sanat başyapıtlarıyla 1984’de UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alındı Katolikliğin merkezi olmasından dolayı uluslararası arenada söz sahibi Vatikan’ın devlet başkanı olan papa, aynı zamanda tüm Katoliklerin ruhani lideri Vatikan’ın girişinde Gian Lorenzo Bernini’nin 1656-1667 yılları arasında düzenlediği, sütunlarla çevrili San Pietro Meydanı bulunuyor Meydanda bulunan ve kubbesi Michelangelo’nun imzasını taşıyan San Pietro Katedrali her yıl milyonlarca hacının akınına uğruyor İçindeki en ilgi çekici eser, Michelangelo’nun ölü İsa’yı kucaklayan Meryem’i tasvir ettiği Merhamet (Pieta) heykeli Vatikan sınırları içerisinde Santo Spirito Hastanesi, Palazzo di Giustizia (Adalet Sarayı), Santa Maria in Traspontina Karmelit Kilisesi gibi birçok kutsal ve tarihi mekân bulunuyor
Vatikan müzeleri klasik ve Rönesans dönemlerinin en büyük koleksiyonunu barındırıyor Sistina, Vatikan Sarayı’nın ana şapeli Bu şapelin yan duvarları Botticelli, Perugino, Signorelli gibi sanatçıların Musa ve İsa’nın hayatından sahneler işlediği fresklerle kaplı Şapelin asıl ünü Michelangelo’nun başyapıtlarından, İsa’nın gazabına uğrayan ruhları betimlediği “Son Yargı” adını taşıyan freski
San’a
Yemen
Fotoğraf: Sinan Anadol
Yemen’in başkenti San’a, dağların çevrelediği bir ovada, 2 bin 200 metre yükseklikte Yaklaşık 2 bin 500 yıllık bir tarihi olan kent 7 ve 8 yüzyıllarda İslam’ın en önemli merkezlerinden biri oldu Nuh Peygamber'in oğlu Sam’ın kurduğuna inanılan kentte birbirinden güzel kerpiç binalar yükseliyor Eski San’a olarak adlandırılan, 14 yüzyıla dayanan bu yapıların bulunduğu alan UNESCO tarafından 1986 yılında Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alındı Eski San’a’da 103 cami, 14 hamam ve 6 binden fazla ev bulunuyor Dar sokaklarda yükselen binalar genellikle altı yedi katlı Evlerin pencereleri ve kat aralarını belirleyen beyaz çizgiler “nura” adlı özel bir kerpiçle işlenmiş Bu binaların büyük kısmı kerpiçten yapılmasına rağmen yüzlerce yıl ayakta kalabilmiş Binaların arasında uzanan taş sokaklar, küçük meydanlara açılıyor Babü’l-Yemen ve Babü’s-Selam yedi kapılı San’a’nın günümüze ulaşan iki kapısı Kentin merkezi Tahrir Meydanı
Osmanlı döneminden kalma birçok hamam Eski San’a’nın doğusunda bulunuyor Büyük Cami (Cami’ü’l-Kebir) 630 yılında inşa edildi Yemen’deki ilk İslam eseri kabul ediliyor Salahaddin ve Mutvekil şehirdeki diğer önemli camiler Milli Müze’de ülke tarihiyle ilgili eserler sergileniyor Eski Osmanlı Kalesi hâlâ kışla olarak kullanılıyor Ülkenin en büyük pazarı Milh Meydanı’nda kuruluyor Gat Meydanı’nda ise Yemen’de herkesin çiğnediği uyarıcı bir bitki olan “gat” satılıyor
Atina Akropolisi
Yunanistan
Fotoğraf: Ferda Çağlayan
Doğal bir yükselti üzerinde bulunan Atina Akropolisi'ndeki (yukarı şehir) yerleşimin geçmişi tarihöncesine uzanırken Miken döneminde önemli bir yer halini alır ve bu dönemde Akropolis surlarla çevrilir Bugün akropolde yükselen eşsiz yapılar ise Pers Savaşı'nın ardından, İÖ 5 yüzyılda Perikles'in başlattığı imar faaliyetleri ile gerçekleşir Akropolis, heykeltıraş Phidias'ın yönetiminde Iktinos, Mnesikles ve Kallikrates gibi ustaların elinden çıkma yapılarla yeniden inşa edilir Bu yapılar arasında en göz alıcısı Parthenon olarak bilinen Pallas Athena Parthenos Tapınağı'dır
Bu yapı Perslere karşı kazanılan zaferin anısına inşa edilir ve daha sonra Attika-Delos Deniz Birliği'nin hazinesi olarak kullanılır Akroplis'teki ikinci büyük yapı ise Erekhtheion'dur (İÖ 421-405) İsmini mitolojik Antik Yunan Kralı Erechtheus'tan alan, Tanrılar ve mitolojik kahramanlara adanan yapının dış cephesini karyatidler (kadın biçimli sütunlar) süsler Diğer bir göz alıcı yapı ise Nike Tapınağı'dır Akroplis'in en eski İon uslubunda inşa edilen bu tapınağında, yazar Pausanias'a göre Nike'nin ahşap kült heykeli bulunmaktadır Akropolis'in bir diğer ünlü yapısı ise Propyleion'dur (anıtsal kapı) Bu kapının savunma amacı taşımadığı, daha çok kutsanmış akropole girişin ancak uygun kişiler tarafından yapılacağını simgelediğine inanılır UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ne 1986'da alınan Atina Akropolisi'nde restorasyon çalışmaları devam ediyor
|
|
|
|