Rumeli Hisarı | İstanbul

Yapımı


Hisarın inşaasına 15 Nisan1452 de başlanmıştır İş bölümü yapılarak her bölümün inşaası bir paşanın denetimine verilmiş, deniz tarafına düşen bölümün inşaasını da Fatih Sultan Mehmet bizzat kendisi üstlenmiştir Denizden bakıldığında sağ taraftaki kulenin yapımına Saruca Paşa, sol taraftakinin yapımına Zağanos Paşa, kıyıdaki kulenin yapımına da Halil Paşa nezaret etmiştir Buralardaki kuleler de bu paşaların adlarını taşımaktadırlar Hisarın inşası 31 Ağustos1452de tamamlanmıştır




Hisarın yapımda kullanılan keresteler İznik ve Karadeniz Ereğlisinden, taşlar ve kireç Anadolunun değişik yerlerinden ve spoliler (devşirme parça taş) çevredeki harap Bizans yapılarından temin edilmiştir Mimar E H Ayverdiye göre hisarın yapımında yaklaşık olarak 300 usta, 700-800 işçi, 200 arabacı, kayıkçı, nakliyeci ve diğer tayfa çalışmıştır 60,000 metrekare alanı kapsayan eserin kargir hacmi yaklaşık 57,700 metreküptür





Rumelihisarının Saruca Paşa, Halil Paşa ve Zağanos Paşa adlarında üç büyük ve Küçük Zağanos Paşa ile 13 adet irili ufaklı burcu bulunmaktadır Zemin katları ile birlikte Saruca Paşa ve Halil Paşa kuleleri 9 katlı, Zağanos Paşa Kulesi ise 8 katlıdır Saruca Paşa Kulesinin çapı 23,30 metre, duvar kalınlığı 7 metre, yüksekliği ise 28 metredir Zağanos Paşa Kulesinin çapı 26,70 metre, duvar kalınlığı 5,70 metre, yüksekliği ise 21 metredir Halil Paşa Kulesi''nin çapı 23,30 metre, duvar kalınlığı 6,5 metre ve yüksekliği de 22 metredir
Hisarın büyük kuleleri birleştiren çevirme duvarlarının kuzeyden güneye uzunluğu 250 metre, doğudan batıya uzunluğu ise 125 metredir Dağ Kapısı, Dizdar Kapısı, Hisarpeçe Kapısı ve Sel Kapısı olmak üzere 4 ana ve Mezarlık Kapısı adlı bir tali kapısı vardır Güneye bakan kulenin yakınında, cephane ve erzak mahzenlerine giden yolların ucunda, 2 gizli kapısı da bulunmaktadır Biri tıkalı iki su mecrası, ikisi kaybolmuş üç çeşmesi vardır Camiden günümüze yalnızca yıkık minaresi kalmıştır






Onarım


Rumeli Hisarı, 1509 Büyük İstanbul Depreminde büyük zarar görmüş ancak hemen onarılmıştır 1746 yılında çıkan yangında ahşap kısmı harap olmuştur Hisar tekrar III Selim (1789-1807) döneminde onarılmıştır Hisarın kulelerini örten ahşap külahlar yıkılınca, kale içi küçük ahşap evlerle dolmuştur 1953 yılında cumhurbaşkanı Celal Bayar''ın talimatı ile üç Türk bayan mimar Cahide Tamer, Selma Emler ve Mualla Anhegger-Eyüboğlu hisarın onarımı için gerekli çalışmaları başlatmış, kale içindeki ahşap evler kamulaştırılarak yıkılmış ve restorasyon gerçekleştirilmiştir





Bugünkü Durum


Rumeli Hisarı bugün müze ve açık hava tiyatrosu olarak kullanılmaktadır Hisarda açık teşhir yapılmakta, sergi salonu bulunmamaktadır Toplar, gülleler ve Haliçi kapattığı söylenen zincirin bir parçasından oluşan eserler, bahçede sergilenmektedir

Rumeli Hisarı ayrıca İstanbulun Sarıyer ilçesine bağlı bir semttir Her yılın yaz döneminde konserlerin başladığı mekan olarak da bilinir Ayrıca çok sayıda balık restoranı mevcuttur